t.rooMIi'ittanjc en lcrlaii<l.
l'crecnigilc Stalen.
WencziH'lt».
Itinneiiland.
Jtigczaitbcti Stukken.
5>tAbs-iïicutt)ö.
lyonschen handels- en nijverheidsstand reeds bijeengebracht
en de stad heeft een groot gedeelte van het 100 bunders
groote park van het Gouden Hoofd afgestaanter plaatsing
van het opterichten tentoonstellingsgebouw.
Verscheidene Afgevaardigden, die leden van de staatscom
missie voor het vraagstuk der decentralisatie waren, hebben
hun ontslag aan den president, den heer Odillon-Barrotinge
zonden, omdat die oommissie gedurende de jongste prorogatie
van het Wetg. Lichaam, en alzoo in de afwezigheid van be
doelde Afgevaardigden, hare zittingen heeft voorgezet.
Met de regeeringen van Italië, Beieren en Luxemburg zijn
overeenkomsten aangegaan tot het wederkeering verzekeren
van het voorrecht van gratis-procedeeren aan onvermogende
onderdanen der contracteerende Staten.
Wetgevend Lichaam. In het begin der zitting van den
8 heeft de minister van financiën zich beklaagd, dat hij niet
gehoord was door de commissie over het voorstel der heeren
Gamier Pages en Glais Bizoin, tot afschaffing van het zegel
van dagbladen en politieke geschriftenwaardoor de schat
kist eene inkomst van 11 miljoen zou moeten derven; zelfs
was hem het rapport, in strijd met de gedane toezegging
niet medegedeeld. De president der commissie antwoordde,
dat de voorganger des ministers en de heer Vandel gehoord
waren, en de heer Gnyot Montpayroux merkte aandat de
minister liet programma van het recliter-centrum had onder-
teekend, waarin de afschaffing was opgenomen. "Ja zeide
de heer Segris daarop maar tegen verliooging van port.
Na eene onstuimige discussie werd besloten het rapport
alsnog medetedeelen en den minister te hooren.
Op het verslag van den voorzitter nopens den uitslag van
het plebisciet (reeds korte/ijk in ons vorig No. vermeld, 7.350,142
ja, 1,538,825 neen en 112,975 blanco) werd van verschillende
zijden een "leve de Keizer!" aangeheven. De Afgevaardigde
Raspail beantwoordde zulks met een //neen! dat verdoofd
werd door liet geroep van "tot de orde!" Jules Sxmon wilde
de behoefte aan een algemeen rapport aantoonenmaar het
woord werd hem eerst door den president en toen hij voort
ging te spreken door de Kamer geweigerd. Na veel gedruisch
en een verward en onstuimig debatwerd besloten tot de
orde van den dag overtegaan, waarop de heer Arago zeide
"dat besluit is een misbruik van macht." JSimon vroeg
verlof om eene interpellatie te doen over de wijze waarop
de volksstemming bestuurd is. De zitting werd gesloten
onder het herhaald geroep van //leve de Keizer!" door de
rechter- en van //leve de natie!" door de linkerzijde.
Den 19 is, bij de behandeling der voordracht nopens de
wijze van berechting der drukpers- en staatkundige misdrij
ven verworpen een amendement van den heer Esquiros
strekkende tot geheele afschaffing der preventieve gevangenschap.
Den 20 is, ter voorziening in de vacature, in het bureau
ontstaan door de benoeming van den heer Mege tot minister
van onderwijs, de afgetreden minister de Talhouët met 175
van de 191 st. tot onder-voorzitter verkozen.
Den 23 heeft de voorzitter mededeeling gedaan van 2
ingekomen wetsontwerpenhet een tot opheffing van het
keiz. decreet van 8 December 1851 en liet ander tot vast
stelling van de jaarwedde der Senaatsleden op 15000 fr., zijude
de helft van bet tegenwoordig bedrag.
Den 23 is met 100 tegen 97 st. verworpen een amende
ment van den heer Picard op art. 23 der voordracht omtrent
de drukpers- en staatkundige gedingen, strekkende tot het
toelaten van het wettelijk bewijs ten aanzien van onteerende
feiten, niet enkel waar het ambtenarenmaar waar het al
dezulken geldt, die voor een algemeen belang openlijk optreden.
Het doel was de discussie mogelijk te maken over daden van
directeuren van financiëele maatschappijenen zoodoende
misbruiken te verhoeden van eenen aard als diewelke in
den laatsten tijd zijn voorgekomen. Wegens twijfel omtrent
de juistheid der stemmingdeed graaf de Kératry den vol
genden dag een dergelijk voorstel, 't welk toen aangenomen
werd, gelijk vervolgens met 194 tegen 3 st. de geheele voordracht.
17 Leden der gematigde linkerzijdewaaronder de heeren
Kératry en Bethmonthebben ten huize van den heer Picard
eene bijeenkomst gehouden, waarin eene nieuwe groep der
linkerzijde, de constitutioneeleis gevormd.
Senaat. Den 24 heeft de baron Brenier een voorstel in
gediend tot bet oprichten op staatskosten ten platte lande
van eene kantonnale geneeskundige dienst ten behoeve van
onvermogenden, waarvoor hij de jaarlijksche uitgaaf op 11 j
miljoen begroot.
Hoogerhuis. Den 19 is het voorstel van lord Houghton,
om het wetsvoorstel, hetwelk het huwelijk met de zuster
eener overleden vrouw toelaat, voor de tweede maal te lezen,
met 77 tegen 73 st. verworpen. Noch de bisschoppen, noch
de leden van het ministerie bleken het omtrent deze wet
eens te zijn.
Lagerhuis. Eene commissie uit het Huis onderzoekt thans
een wetsontwerp, ten doel hebbende om machtiging te ver-
leeneu tot uitvoering van het ontwerp van den heer Fowler,
tot het tot stand brengen eener betere gemeenschap tusschen
üroot-Brittanje en het vastelanddoor middel van spoor
wegschepen, ingericht tot het opnemen van 2 spoortreinen
van 12 wagens, varende tusschen Dover en Andrecelles, nabij
Boulogne. De daartoe benoodigde havens zouden elk 700.000
en de schepen 120.000 kosten.
Den 23 is met 191 tegen 66 st. tot de tweede lezing toe
gelaten eene regeeringsvoordrachtwaarbij aanhangers van
alle godsdienstige gezindheden onvoorwaardelijk tot de engelsehe
universiteiten worden toegelaten. Daarna zijnin comité
de door verschillende leden voorgestelde nieuwe artikelen der
iersche pachtwet verworpen, op enkele nawelke door de
regeering werden overgenomen.
Den 24 is met 209 tegen 45 st. verworpen eene motie
van den heer Watkin Williams, waarbij de opheffing der
Staatskerk in Wales wensehelijk werd verklaard. Hij wilde
haar niet gelijkstellen met de voormalige Staatskerk in Ier
land, wijl zij geenzins //eene kerk van vreemdelingen" en een
//twistappel" wasmaar meende dat zij gefaald had aan hare
roeping te voldoen zoodat hoogstens 1 der bevolking van
het prinsdom tot haar behoorde. De Heer Gladstone zag in
de motie eene poging om de engelsehe Staatskerkdie
met die van Wales geheel een is, opteheffen en verzette zich
daar ten sterkste tegen.
Koloniën. In eene voorstad van Quebec heeft een hevige
brand gewoed, waardoor 6000 personen zonder dak zijn.
De regeering van Canada neemt krachtige maatregelen van
verdediging tegen de fenians. Het vrijwilligers-corps uit To
ronto is naar de grenzen opgerukt; prins Arthur had er zich
bij aangesloten.
De schuld der Unie is gedurende de maand April ver
minderd met, het kolossaal bedrag van 11,697,793 dollars,
en bedroeg op 1 Meina aftrek van het goud en de bons
in de schatkist voorhanden, nog 2,420,864,334 d.
De President heeft eene proclamatie uitgevaardigdwaarin
de bevolking vermaand wordt geen deel te nemen aan de door
de fenians tegen Canada beraamde bew-eging, en aan de over
heden gelast wordt, die beweging te voorkomen en de daarin
betrokken personen te arresteeren. Den 24 's avonds ver-
eenigden zich een groot aantal fenians te S. Albans (Staat
Vermont) en trokken den volgenden dag over de grenzen
maar werden door de engelsehe troepentegenover Eranklin,
teruggedreven, waarbij 2 fenians gesneuveld en 2 gewond zijn.
Hunne aanvoerder O'Neill werd, op last van de overheid der
Unie, wegens schennis der neutralisatiewetten, in hechtenis
genomen en, geen borgtocht van 20000 d. kunnende stellen,
te S. Albans gevangen gezet. De President van den Raad
der Penians te Nieuw-York verklaart, dat de inval voorbarig
geweest en zonder machtiging geschied is.
Huis der Afgevaardigden. Een door den Senaat aan
genomen wetsontwerpom aan de Northern-Pacific-Spoor-
weg-Maatsehappijwelke reeds 45 miijoen morgens grond
van de Unie ontvangen heeftop nieuw 2i miljoen morgens
te schenken, wekt een hevig debat op.
De geul. Banks heeft voorgesteld eene commissie te benoe
men, tot het instellen van een onderzoek naar de gruwelen,
welke aan de spaansche overheid op Cuba worden te laste
gelegd. De commissie voor de buitenl. zaken heeft besloten
den te Washington aangekomen aanvoerder der cubasche
opstandelingen Jordan te hooren.
De revolutionaire partij heeft den 27 April de hoofdstad
Caracas, na een hevig gevechtwaarbij 500 man gesneuveld
zijn ingenomen. De President Monagas heeft zich overge
geven maar is op zijn woord van eer ontslagen. Er is een
voorloopig bestuur ingesteld hetwelk de uitvoerrechten af
geschaft en de invoerrechten met 70 percent verminderd heeft
(een kluitje uit de pap voor de groote en kleine sluikers der
nederlandsche vrijhaven Curasao).
Prins en prinses Frederik en prinses Maria zijn den 20
van hunne buitenlandsche reis in de residentie teruggekeerd.
Verkiezingen. Aan den Helder is tot lid der Prov.
Staten van Noordholland verkozen m'. Ch. Bosch Reitz.
De gemeentebesturen zijn van wege den minister van binn.
zaken uitgenoodigd om op te geven het aantal kiezers voor
de 2". Kamer, indien de census op f 20 wordt gesteld en
zoowel de aanslagen in de grondbelasting en personeele
belasting, als die in de patentbelasting worden medegerekend;
alsmede het aantal kiezers voor den gemeenteraad, indien de
census op 1 10 gesteld en op dezelfde wijze berekend wordt.
Staten-Generaal Bij de 2e. Kamer zijn ingediend de vol
gende wetsontwerpen: tot afstand van Rijks-grond (localen van
het ministerie van financiën) aan de gemeente 's Gravenhage.
ter verbreeding der Kloosterkerkstraat (de aanbouw van nieuwe
localen zal f 102,000 kosten, waartoe 's Gravenhage f 69000
bijdraagt; het werk kost de gemeente bovendien nog/15000);
tot goedkeuring van een crediet door den gouv. genl. boven
de indische begrooting geopend (voor de rondreis van Z. Exc.
was f 100000 toegestaan, maar doordien de overheden, hoe
zeer daartoe aangespoord, de spaarzaamheid niet altijd hadden
behartigd, was het bedrag overschreden met 98770,53J,
waarvan 45339,56 was gedekt door publieken verkoop van
overgebleven goederen).
le. Kamer. Den 23 zijn aangenomen de wetsontwerpen
tot verhooging van hoofdstuk VI der begrooting voor 1870
(aanschaffing van torenplaten), tot verhooging van hoofdstuk
VIII derzeltde begrooting (aanschaffing van nieuwe vuur
wapenen) en tot overdracht van voormalige militaire gronden
aan de gemeente Eort Bath, alle met alg. st.; tot wijziging
van hoofdstuk IV A der begrooting voor 1870 met 25 tegen
5, tot regeling der grondbelasting en tot regeling van het
onderwijs van Rijkswege in de beeldende kunsten, beide met
29 tegen 1 st.
Den 27 is het wetsontwerp tot wijziging der armenwet
met 32 tegen 4 st. aangenomen.
2e. Kamer. Den 26 is art. 1. van het wetsontwerp tot
goedkeuring der internationale overeenkomst wegens de zalm-
visscherij op den Rijn met 34 tegen 31 st. verworpenen
het gansehe ontwerp daarna door de regeering ingetrokken.
Den 27 is aangenomen het wetsontwerp tot vestiging eener
nieuwe gemeente Anna Paulowna, en dat tot wijziging van
hoofdstuk V der begrooting voor 1869, na aanneming van een
amendement van den heer v. Delden met 30 tegen 23 st.,
om den post van onvoorziene uitgaven a 1000U tot de helft
te verminderen. Op eene interpellatie van den heer v. Sijpe-
steijn antwoordde de minister van koloniëndat wellicht
spoedig een tractaat met Engeland over den aanvoer van
immigranten in Westindie gesloten en onmiddelijk daarna
bij de Kamer ingediend zou worden. Daarna zijn de be
raadslaging aangevangen over de suikerwet.
Benoemingen. Z. M. heeft benoemd tot hoogheemraad
van het bestuur van den Hondsbossche en Duinen tot Pet
ten, van wege de 4 Noorderkoggen, C. Donker, tot dijkgraaf
van de Wijde Wormer A. Latenstein Pz.
Eerbewijzen. De equipage van Z. M. stoomschip Am-
stel heeft den 20, ingevolge gedane uitnoodiginghet con
cert in het Paleis voor Volksvlijt en den 22 dat in het Park
te Amsterdam bijgewoond, bij welke gelegenheid zij vele
blijken van sympathie der aanwezigen ontving, terwijl de
coratie, illuminatie en de ter uitvoering gekozen stukken
zooveel mogelijk toepasselijk waren gemaakt. Den 22 heeft
aan boord van Z. M. stoomschip Vice-Admiraal Koopman
in het Nieuwediepde uitreiking der decoratiën aan de be
manning, wegens de bedrijven ter kuste van Guineaplaats
gehad, welke plechtigheid door de muziek van het instituut
van marine werd opgeluisterd.
De Hollandscue Maatschappij van Landbouw zal
hare 19" algemeene tentoonstelling houden te Dordrechtvan
vee en pluimgedierte op 30 Sept., van voortbrengselen en
werktuigen van 28 Sept. tot 2 Oct.
Eeesten. Den 23 is te W inschoten de slag bij Heiligerlee
weder feestelijk herdacht. In de Harmonie had eene mati
nee musicale plaatswaarbij de pruisische infanterie-muziek
uit Emden zich deed hooren en d". Coolkaas v. d. Woude eene
feestelijke toespraak hield. Op het marktplein werden eenige
volksvermakelijkheden gegeven, er werd eene keuring van
chaispaarden gehouden, 's avonds waren eenige woningen en
vaartuigen verlicht en ten slotte werd een vuurwerk afgestoken.
Aanbestedingen. Den 23 te Amsterdam het bouwen
van eene openbare tusschensehool aan de Raamstraat en het
inrichten en verbouwen van bestaande gebouwen tot locaal
voor de gymnastiek en onderwijzerswoningaan J. Koster,
voor f 22788 het vergrooten van het stationsgebouw te
Beverwijk voor f 5093.
Den 25, te 's Gravenhage, bij herbesteding, het leverenen
inhangen der houten deuren voor de schutsluizen aan de
monden van het kanaal door Walcheren, benevens het maken
van 2 ducdalven bij de schutsluis te Yeere, minste inschr.
J. Galman en T. de Jong te Amsterdam, voor 146,860.
Den 26, van het departement van marine, de levering van
3.800.000 ponden grove maatkolen, voor de directie der ma
rine te Amsterdamminste inschr. Berghuis te Nieuwediep
voor 10.09 de 1000 ponden.
Bouwwerken. Men verzekert, dat eene belangrijke ver
zakkingplaats heeft aan de siuiste Veere voor het zeekanaal
door Walcheren.
Giften. Wijlen jonkvr. P. E. Martini Buys, onlangs op
het slot Loenerslooth overleden, heeft aan de herv. diaconie
te Baambrugge 1000 vermaakt.
Misdrijven. In den nacht van 1819 is uit het spoor
wegstation te Winschoten ontvreémd een voor den corres
pondent der Nederl. Bank bestemd kistje, inhoudende 6000
aan specie. De dieven schijnen het ter zijde van het gebouw
geopend te hebben en daar gestoord te zijn, althans het is
er den volgenden morgen ledig gevonden en ongeveer f 1000
daarbij op den grond verspreid. Ook uit het buffet zijn ver
schillende zaken gestolen. Den 20 is te Groningen een pruis
met name Heinrich Hindeler, van beroep arbeider, gearessteerd,
in wiens bezit nog ruim 1000 van het ontvreemde geld
gevonden werd. Hij bekende spoedig zijn diefstal en verze
kerde het overige geld nabij Winschoten te hebben begraven.
Hij heeft vroeger reeds 5 jaren in Pruisen in de gevangenis
doorgebracht.
In den nacht van 2223 Mei zijn te Breda de spiegel
ruiten van verscheidene der voornaamste magazijnen door
insnijdingen beschadigd.
Bevolking. Op 31 Dec. bedroeg de bevolking van Rot
terdam 121.027 van 's Gravenhage 92021, van Leiden 40027,
van Dordrecht 25181 van Delft 22490, van Schiedam 19723,
van Gouda 161 OSvan Zaandam 12237 van Assen 6907 zie
len, zijnde in laatstgenoemde gemeente 1519 meer dan bij de
volkstelling van 1860.
PER TELEGRAAF, 's Gravenhage 28 Mei 1870.
Eerste Kamer. Het ontwerp tot verbetering der haven van
Harlingen is heden aangenomen met 24 tegen 9 stemmen.
Tweede Kamer. Bij de behandeling van de tweede alinea
van artikel 1 der suikerwetheeft de heer v. Golstein zich
vóór verklaard mits geene wijziging plaats hebbe. De heer
's Jacob bestrijdt die alinea uit een conservatief oogpunt,
De heer v. Kerkwijk beveelt verandering aan, terwijl de heeren
Mirandolle en Fransen van der Putte volharden bij hunne
zienswijze tegen de Minister van Koloniën. De laatste zal
geen amendement voorstellenten einde de wet noch den
minister te vermoorden.
Na eene pauze ondersteunt de heer Sloet de heer Mirandolle.
De heer Voorthuysen acht verzoening onmogelijk, waarna de
Minister alinea 2 verdedigd. De beraadslagingen over alinea 1
worden heropend, waarbij door den Minister wijziging van ali
nea 1 en 2 worden voorgesteld. De heer Fransen v. d. Putte vindt
zieh teleurgesteld en door den heer van Kerkwijk worden ver
schillende wijzigingen voorgedragen. Maandag voortzetting.
Het XXIV' Nederlandsche Landhuishoudkundig
Congres wordt te Arnhem in het gebouw Musis Sacrum
gehouden op 27 tot 30 Juni en op 1 Juli a.s. In elk der
4 zittingen zal eene voordracht gedaan worden, n.l. door
prof. W. J. Gunning te Amsterdamover een nieuw plan
tot oplossing der faeealiën-kwestie, door den heer B. v. Spree-
kens te Velpover het Beekberger-woud zijne ontbossching
en bebouwbaarmaking, door den heer m'. J. P. Amersfoordt
te Haarlemmermeerover hoogten en laagten in Nederland
en haar belang voor den landbouw, en door den heer T.J.
Stieltjes te Delft, over den stand der plannen tot indijking
enz. der Zuiderzee. Ter behandeling in de 3 afdeelingen
bevat het programma niet minder dan 91 onderwerpen en
vraagpunten. Up den eersten dag van het Congres wordt
eene internationale tentoonstelling van landbouw-werktuigen
geopend in het vroegere stationsgebouw, en voortgezet tot 14
Augustusaan welke verbonden wordt eene verloting van
aangekochte voorwerpenzoo mogelijk van 25OU0 loten a
f 1 het lotverkrijgbaar in den boekhandel en te trekken op
22 Aug. Op den avond vóór de opening van het Congres
worden de leden ontvangen in den schouwburg, alwaar door
het genootschap Eloquentia ten tooneele wordt gevoerd: Een
modern landbouw-faillissement, om advies en raad gesteld in
handen van het 24' Ned. Landh. Congresoorspronkelijk ge
legenheids-blijspel in 5 bedrijven, door dr. L. M. Later in den
avond hebben de leden toegang tot een concert door de ka
pel van het reg'. veld-artilleriede 4 volgende dagen tot
ochtend- en avond-concerten in Musis-Sacrum, door genoemde
kapel, door die van het 8' reg'. infanterie, die van het 77"
pruisische garde-regiment en die van het reg'. grenadiers en
jagers (Dunkier). Op 29 Juni zullen de leden a f 3 kun
nen deelnemen aan een feestdiner der bekroonden en inzen
ders op de tentoonstellingden 30 voor denzelfden prijs aan
het gewone algemeene diner in de Casino-zaal boven de
Groote Sociëteiten den 2 Juli aan een rijtoer door Over-
Betuwe en Nijmegen naar het hotel Berg en dal. Voorts
staan voor de leden open de Groote Sociëteit, de Sociëteit
Concordia en de Buiten-Societeit, in welke laatste den 29 Juni,
's avondsconcert gegeven wordt. Voorts wordt in den
avond van den 30 eene muziekuitvoering op de Groote Markt
gegeven door 2 militaire corpsen en den volgenden avond
een groot vuurwerk afgestoken. Eere-President van het
Congres is de Burgemeester van Arnhem bn. v. Pallandt
v. Westervoort, President E. L. bn. v. Voorst tot F oorst
2e. voorzitter m'. B. IkA. E. bn. Sloet tot Oldhuissecre
taris d'. L. Mulder, penningmeester J. Nagel Jr., bij welke
beide laatsten bewijzen van lidmaatschap a fi te bekomen
zijn. De heer Nagel is tevens secretaris der commissie voor
de tentoonstelling.
De Yereeniging tot verdediging en bevordering
van het Openbaar Volksonderwijs op 25 Mei 1866
voor de provincie Friesland opgerichtzal hare algemeene
vergadering houden den 10 Juni te Leeuwarden, en alsdan
beraadslagen over een voorstel van het bestuur, om de werk
kring der Vereeniging voor 't vervolg uittestrekken over
geheel Nederland. Het werd daartoe geleid door de volgende
overweging:
//De vereeniging ondervond sedert hare vestiging bijval en
ondersteuning, niet slechts in Friesland maar ook in de meeste
andere provinciën van ons vaderland, ja, zelfs de hoogst
geplaatste personen achtten het plichtzich onder hare ba
nier te scharen.
»'t Was ook niet te verwonderen.
»0ns openbaar volksonderwijs toch, gelijk het in 1857 is
georganiseerd werd van alle kanten zóó heftig bestreden
zóó vuig belasterd, dat de oprechte vrienden van dat volks
onderwijs zich wel moesten aangorden om die bestrijders
kon 't zijn, onschadelijk te maken en dien laster in zijne
laagheid ten toon te stellenzoodat de Vereeniging dus wel
sympathie en medewerking moest erlangenóók eldersal
bepaalde haar werkkring zich ook meer bijzonder tot de
provincie Friesland.
//Maar juist deze ervaring heeft het bestuur geleid tot de
vraag: Of 't niet wensehelijk mocht worden geacht, den werk
kring der Vereeniging uit te breiden over geheel Nederland?
"Het heeft die vraag met den meesten ernst overwogen en
de omstandigheid dat de kamp tegen 't. openbaar volkson
derwijs overal in den lande met nagenoeg dezelfde wapenen
en argumenten gevoerd wordtleidde het weldra tot de over
tuiging dat het wenschelijke der bedoelde uitbreiding weinig
voor tegenspraak vatbaar is.
//En liet stond in die overtuiging niet alleen.
//Immers, van verschillende zijden werd de Vereeniging,
vooral in de laatste maandenaangespoord, voor ruimer kring
te werken en dan volgens een wat breeder en meer uitge
werkt programma.
//Vooral ook op dit laatste werd met nadruk gewezen.
//Bestrijding der tegenstanders van 't openbaar volksonder
wijsvooral door 't geven van juiste inlichtingen omtrent
den aard en 't wezen van dat onderwijsgewis, dit achtte
men ook voor 't vervolg zeer noodig en in deze richting
meende men, moest de Vereeniging nog méér kracht ont
wikkelen dan tot heden wel 't geval wasinaar tochdus
oordeelde menzou ze ook iu andere richtingen veel nut
kunnen stichten, zonder daarom haar hoofdkarakter te schaden
of zelfs eenigermate uit het oog te verliezen.
//Men wees het bestuur op het Schoolverbond, dat het
schoolverzuim wil bestrijden op breedc schaalmaar slechts
door de gebruikelijke stoffelijke en zedelijke middelen, en men
vroeg hetof 't niet noodzakelijk mag worden geachtgron
dig onderzoek te doen naar 't wezenlijke der bezwaren tegen
de invoering van wettelijke leerplichtigheid. Bovendien werd
de raag gesteld en ook het bestuur deed dit reeds voor
langOf ons openbaar volksonderwijsmet hoeveel belang
stelling ook bejegend door regeering en volk, nietiu menig
opzicht nog voor verbefering vatbaar is? En het bestuur
kon niet andersof het moest deze vraag bevestigend be
antwoorden. Immers was 't reeds lang zijne overtuiging
en het heeft die niet verzwegen1 dat de opleiding der
onderwijzers nog belangrijk moet gewijzigd en verbeterd
worden2°. dat de tractementen der onderwijzers te laag en
ondoelmatig geregeld zijn; 3°. dat de inrichting van't. school
toezicht niet zóó isals dit met het oog op 't hooge gewicht
der zaak mag worden geëisclitom van andere punten thans
maar te zwijgen."
Verwerft het voorstel den bijval der vergadering, dan zal
het volgende programma tot grondslag moeten worde» genomen:
DOEL.
a. Bescherming en verdediging der beginselen van de wet
op 't Lager onderwijs van 1857.
b. Vestiging eener volksovertuiging van 't noodzakelijke van
opvoeding en onderwijs en 't verderfelijke van schoolverzuim.
c. Grondig onderzoek naar de bezwaren tegen eene tus-
schenkomst van de regeeringom het onderwijs algemeen
en verplichtend te maken.
d. Verbelering van het volksonderwijs.
e. Verheffing van de onderwijzers door betere opleiding en
voldoende jaarwedden.
middelen.
a. Het uitgeven van een eigen orgaan en het plaatsen van
artikelen onder een rubriek //Volksonderwijs" in bestaande
dag- of weekbladeninzonderheid met het doelom de
aandacht van overheid en publiek te vestigen op die verbete
ringen waarvoor liet volksonderwijs vatbaar is, en vooral het
denkbeeld veld te doen winnendat deugdelijk onderwijs in
een nauw verband staat met eene goede opleiding en vol
doende bezoldiging der onderwijzers.
b. Het beloonen van schrijvers die op verdienstelijke wijze
het doel der Vereeniging bevorderen.
c. Het verspreiden van populaire opstellen over onderwijs
en opvoeding onder het volk.
d. Het houden van meetings en volkslezingen.
e Voorts zal het bestuur bedacht zijn aan 't oordeel der
Vereeniging al die voorstellen te onderwerpenwelke zij in
't belang van 't nationaal schoolwezen nuttig of noodig acht.
Het bestuur der Vereeniging bestaat uit de heerenJhr.
Mr. F. II. van Beijma thoe Kingma, Voorzitter, Jhr. Mr. J.
F. van Ilumalda van Eijsinga, Vice-Voorz., II. Cremer, M.
Pruim, Ph. W. Weber en Muller v. d. Haas.
Een jaar of vier geleden verbrandde het zoogenaamde
//Schooltje" een overoud gebouwtjeeertijds kapel ter eere
van S. S. Cosmas en üamianuste Wimmenum gemeente
Egmond-binnen. Het diende vooral voor de kinderen van
de onder eene andere gemeenteBergenbehoorende buurt
het Woud, 't welk aanleiding gaf, dat Egmond-binnen weinig
genegen was om tot den herbouw overtegaanalthans het
daarover met de zustergemeente niet eens kon wordenen
dat de hoofdonderwijzer JP. Quant eervol ontslagen werd.
Zonder betrekking en zonder middel van bestaan zijnde, be
proefde deze, ter verbetering zijner positie te doen, wat zoo
velen in dergelijke omstandigheden, maar zelden met gunstig
gevolg, ter hand genomen hebben, hij schreef een boek en
zond de inteekenlijsten rond, aan vrienden en ambtsbroeders,
met verzoek daarmede in zijn belang werkzaam te zijn. Het
drukken van zijn boek, voor eigen rekening, ging minder
vlug dan hij gehoopt had en de inteekenaren recht hadden
te verlangen, en eerst onlangs kon het voltooid afgeleverd
worden. De toestand van den schrijver was inmiddelsdoor
zijne plaatsing op Texel, weder eenigszins verbeterdzij het
dan ook minder gunstig dan weleer te Wimmenum, en
zulks had waarschijnlijk den ijver zijner helpers wat doen
bekoelen, althans de onkosten der uitgaaf zijn nog niet geheel
gedekt en om die te kunnen kwijtenniet meer voor zich
zeiven, blijft, de schrijver de ondersteuning van nieuwe intee
kenaren inroepen. Afgezien van het goede doelverdient
zijn pennevrucht een grooteren kring van lezers te vinden.
Ten titel voerende Levenstoestanden van Marie Antoinette,
Koningin van Frankrijk," biedt zij eene levendig en onder
houdend geschreven voorstelling van de treffende lotwisse
lingen dezer vrouw, die in een van de merkwaardigste tijd
perken der geschiedenis leefde en door haar droevig einde
de belangstelling van alle volgende geslachten boeien zal.
Beoefenaars der historie zullen in dit boekwerk geene nieuwe
bijzonderheden over de gevierde en verguisde Vorstin aan
treffen, maar wie ook Marie Antoinette meerder of minder
mogen kennen allen zullen de bladenwaarin over haar in
zoo goeden vorm gesproken wordt, met genoegen lezen en
zich de aanschaffing ervan niet beklagen.
Op Zondag 15 Mei werd in eene vergadering van de Ar
beiders- of Voorzorg-vereeniging Eendragt maakt magt, door
den president verslag over 1869 uitgebrachtwaarvan een
uittreksel in dit blad moge strekken tot meerdere bekend
heid dezer zoo nuttige instelling.
Door de 6 boden is bij de leden van 1". ApriHot 1". No
vember ontvangen 1795,59 terwijl er, om meerdere pro
ducten te verkrijgennog werd bijgepast f 318,15, zoodat
er bij kas was de som van f 2113,74. waarvan alleen aan
aardappelen is besteed voor 425 muddengerekend tegen
f 2,36 het mud, f 1209,78, puike kwaliteit, zijnde dezelfde
soort welke toen op de markt voor f 3,40 het mud verkocht
werd zoodat door den aankoop van zoo groote hoeveelheid
f 229,50 uitgewonnen is. Aan grutterswaren vet en brand
stoffen is betaald 508,74, en aan ongehuwden die hunnen
inleg noodig hadden voor kleedingstukken enz. werd uitge
keerd 395.74. Verder bleek uit het verslag, dat de Ver
eeniging thans bestaat uit 136 deelgenootenwaarvan 5 het
bestuur uitmaken, bijgestaan door 6 anderen, die wekelijks
de bijdragen der overige leden ophalen en dieevenmin als
de directieeenige bezoldiging of bijzonder voordeel genie
ten. De kleine onkosten van bestuursvergaderingen en ad
ministratie worden gedekt door de intresten in den zomer
door het kapitaal afgeworpen en daar een der heeren do-
nat eurs voorzag in de kosten van vrachten en andere zaken ten
nutte der Vereeniging, zoo kregen de leden zonder eenige ver
mindering hunne bij kleine partijtjes ingebrachte gelden te
rug en erlangden alzoo een dubbel genot.
Dat velen zijner stadgenooten gebruik mogen maken van
deze voordeelige inrichting is de wensch van
een Lid der Vereeniging.
Tot rector der kapel van het H. Sacrament, in de Een-
