No. 8.
Vijfenzeventigste Jaargang.
1873.
Z O N O A G
23 FEBRUARI.
©fficiccl (öcbccltc.
TE VEEL?
£€tckcltjfrschc Berichten.
Rinnenland.
^tabs-ülicutos.
A L k ill A A
<1J E C 0 MU VI.
Deze Courant wordt wekelijks uitgegeven en is verkrijgbaar op Zaterdag
avond te 7 uren. Prijs per kwartaal franco per post f O, ft O,
afzonderlijke nonuners 5 Cents.
Brieven /ranco aan de Uitgevers HERM'. COSTER ZOON.
illKIIIM
ÏAri Wil
De Advertentiën kosten van 15 regels 0,75, voor elke regel meer 15
Cents; groote letters naar plaatsruimte. Bij inzending tot Zaterdag namiddag
1 uur, wordt voor de plaatsing in het eerstvolgend nommer ingestaan;
ingezonden berichten een dag vroeger.
Bij (leze Courant behoort een Bijblad.
KENNISGEVING.
Het HOOFD van het Plaatselijk Bestuur te ALKMAAR
brengt, op grond van art. 1 der wet van 2 2 Mei 1815 (Staats
blad n°. 22) bij deze ter kennis van de ingezetenen der ge
meente, dat het zesmaandsch en het voljaarsch suppletoir
kohier voor de belasting op het personeeeldienst 1872 73
No. 5 en 6 op den 17 February 1873 door den Heer Pro
vincialen Inspecteur der directe belastingen in N oordholland
executoir verklaardop heden aan den Heer Ontvanger der
Rijks directe belastingen binnen deze gemeente ter invorde
ring is overgegeven.
leder ingezeten, die daarbij belang heeft, wordt vermaand
op de voldoening van zijhen aanslag behoorlijk acht te geven,
ten einde alle geregtelijke vervolgingen, welke uit nalatigheid
zouden voortvloeijente voorkomen.
AlkmaarHet Hoofd van het Bestuur voorn.,
den 19 Febr. 1873. A. MACLAINE PONT.
NATIONALE MILITIE.
De BUGEMEESTER der gemeente ALKMAAR herin
nert by deze de belanghebbenden, dat hij op Vrijdag 28 Fe
bruarij aanstaande 's namiddags ten 6 ure ten raadhuize
zitting zal houden tot het ontvangen der getuigen die de
verklaringen voor broederdienst en eenigen zoon willen onder-
1 eekenen.
Alkmaar, De Burgemeester voornoemd,
21 Febr. 1873. A. MACLAINE PONT.
SOLLICITANTEN naar de betrekking van helpster in
de vrouwelijke handwerken, zoowel aan de openbare armen-
als tusschenschool te Alkmaar, waaraan verhonden is eene
jaarwedde van 30,worden verzocht zich schriftelijk ter
gemeente-secretarie aantemelden, vóór Zondag 2 Maart 1873.
De admissiën voor de gedelegeerden der 2e klasse van de
281", 282e en 2S3e StaatsLoterijen zijn ter gemeente-secre
tarie, tegen betaling van 15 cents leges, verkrijgbaar gesteld.
POLITIE.
Ter terugbekoming aan het commissariaat van politie voor
handen het navolgende gevondene, als: een zweep; een sleutel;
een gouden ringetjeeen gouden kruisteeen gouden oor
belletje eene schraag.
Lijst van brieven, waarvan de geadresseerden onbekend zijn,
over de maanden October, November en December 1872.
Verzonden geweest naar
Boord-AmericaA. KOHLER, Baltimore.
(Van het Hulpkantoor te Ik ognum:
Wed. C. HINK, Cleveland).
Belgie: L. VERBUNT, Brussel; Dr. HAKEN, Pippen.
üuitschland: A. J. KRIEGER Coblentz A. WELS
Friedland.
(Van het Hulpkantoor te Zuidscharwoude:
J. A. KUHL, Schule).
Engeland: A. van der SLUIJS VEER, Glasgow; de
D1EÜ FONTEIN VERSCHU1R, Londen; JOHN EVANS;
Limrick.
(Van het Hulpkantoor te Benningbroek
Zwitserland: C. DONKER, Neuchatel).
Heiligerlee heeft zijn gedenkteeken, den Briel zijn
beeld, Alkmaar vraagt ook een beeld, en Leiden maakt
zich gereed om aan het Nederlandsche volk een stand
beeld te vragen voor zijn burgemeester van der Werff.
Is dat niet wat veel? wordt hier aarzelend gevraagd,
en daar is men reeds met het antwoord gereedin
derdaad, dat gaat niet, dat is te veel gevergd.
Wie had dat mogen verwachten? Wie had durven
voorspellen, dat de tijd reeds aangebroken is waarin
men tot het Nederlandsche volk kan zeggen: Matig
u toch met het stichten van gedenkteekenen, met het
oprichten van beelden de kunst is voldoende verte
genwoordigd op de pleinen uwer steden tot hier toe
en niet verder, overvloed schaadt? Maar wie zal in
ernst zoo spreken? Van het tegendeel het bewijs te
vragen zou gelijk staan met op den helderen middag
een betoog te verlangen dat de zon schijnt, of in de
hut der armoede het bewijs dat daar geen overvloed
heerseht. Armoede, ja inderdaad armoede heerseht
in ons koude vaderland op dit gebied Toch zijn het
dezelfde Nederlandsche provinciën, waar eenmaal het
trotsche stadhuis verrees naast de grootsche hoofdkerk,
waar de stadspoort de veste waardig moest zijn die
zij beveiligde, waar ieder schuttersgild zijn waardigen
doelen begeerde, waar de sierlijke toren niet mocht
ontbreken op het gebouw van gild of gemeente, waar
het klokkenspel niet gemist kon worden, waar elk
poorter wees op die uiterlijke teekenen van den rijk
dom en den kunstzin zijner stad, met de zelfvoldoening
van een medeëigenaar, van een deelgenoot in de ge
meenschap, van een lid van het groote gezin. Toch
is het hetzelfde landwaar de praalgraven verrezen
in de kerken (thans, God betere 't, gemeenlijk aan
het oog onttrokken en tot een bron van inkomsten
voor den koster of de armenkas verlaagd), het land
dat zijn grootste kunstschatten, zijn „nachtwacht," zijn
„staalmeesters," zijn „schuttersmaaltijd," zijn „ont
leedkundige les," zijn talrijke regentenstukken por
tretten en schuttersstukkenwaarvan de tentoon
stelling nog heden geheel de kunstwereld in verruk
king brengtaan dien goeden volksgeest dankt. Hoe
arm steekt onze eeuw in dat opzicht bij die vroegere
eeuwen af! En bepaaldelijk wat de beeldende kunsten
betreft, hoevele zijn de plaatsen in ons vaderland,
waar een beeld, een monument tot ons spreekt van
merkwaardige feiten en beroemde personen
De kunst werkt veredelend op ons gemoed, zij
vertroost en bemoedigt, verheft en bezielt ons, wekt
geestdrift in ons en kracht tot kloeke en grootsche
daden, waaraan de zelfzucht vreemd is en het eigen
belang geen deel heeft. Waar betoog ons koud laat
en redeneering ons verveelt, daar beheerscht ons
de wondermacht van bet gedicht, de muziek, de schil
derij of het beeld, daar wekt de tooverstaf der kunst
geloofgeestkracht en levenwaar niets dan twijfel,
slapheid en dood scheen te bestaan. Zijn dat groote
woorden, waarvan de klank evenredig is aan de zin
ledigheid? Zijn dat gemeenplaatsen, die de een den
ander gedachteloos nazegt Maar de geschiedenis
van menschen en volken de persoonlijke ondervin
ding van zoovelen die deze geheimzinnige toovermacht
slechts een enkele maal hebben gevoeld, staan ons
borg, dat wij hier inderdaad met waarheid en wer
kelijkheid te doen hebben en niet met de voorstel
lingen eener overprikkelde verbeelding of ziekelijke
dweepzucht. De mensch kan nu eenmaal bij brood
alleen niet leven; hoofd en hart eischen mede het
hunne, het leven des gemoeds en der verbeelding
roept even luid om voedsel. Gelukkig het land, waar
de kunst het geeft, gelukkig het volk dat, door hare
hand geleid, geen bevrediging zoekt op verkeerde we
gen. En daarom ,,wie zou" vroeg voor een tiental
jaren Dr. Pierson te recht „wie zou een stad
gelukkig noemen waar de schoorsteenen der industrie
en der scheepvaart wel rookten, maar waar op het
altaar der kunst geen enkele korrel wierooks ooit
ontstoken werd Wie onzer zou vrede hebben
met de ruimste winst, als die winst verkregen werd
met het verlies van dat gevoel voor het hoogere, dat
onzen waren adel uitmaakt En is het niet waar,
dat de kunst, de beeldhouwkunst althans, in Neder
land om brood loopt? Voorwaar, die iets gelooft
van haar opvoedende kracht voor het volkmoest
zich verheugen dat gedenkdagen, zooals het Neder
landsche volk in deze jaren viert, haar medewerking
eischen.
Maar men kan toch elk belangrijk feit uit onze
geschiedenis niet herdenken door een monument,
een beeldengroep, een standbeeld, een naald of een
zuil. Elk belangrijk feit - neen. Maar wil men
dat? Laat toch elk feit op zich zelf beoordeeld wor
den. Twee gedenkteekenen zullen de gedachtenis le
vendig houden aan de eerste overwinningen in den
tachtigjarigen strijd. In den noord-oost- en den
zuid-west-hoek van ons land, bij Heiligerlee en in den
Briel zullen, zij van den geest der vaderen tot het volk
getuigen. Die plaatsen hebben er aanspraak op, maar
gunstig gelegen zijn ze niet. Moet het daarbij blij
ven? Doch van meer gewicht is de vraag: verdie
nen het koen besluit van Alkmaars regeering en bur
gerij om zelfs na Haarlems val zich niet te onder
werpen maar de stad tegen het Spaansche leger te
verdedigenhet krachtig afslaan van een tot drie
malen toe hervatte bestorming, het met gelukkigen
uitslag doorstaan van een geregeld beleg, bij een
verdediging van 1800 weerbare burgers en 800 solda
ten tegen een leger van 16000 maneen bijzondere
herinnering, een blijvend gedenkteeken? De groote
beteekenis van het belangrijk feit treedt echter
eerst volkomen in het licht, wanneer men het be
schouwt in verband met hetgeen voorafging en volgde,
als onderdeel van den grooten strijd. De opstand, met
de inneming van den Briel begonnen, had zich spoedig
over het geheele land uitgebreid; maar don Erederik's
leger hield vreeselijke strafoefeningen bijna geheel
Noord-Nederland werd op nieuw tot onderwerping ge
bracht. In dien nacht was Alkmaars zegevierend verzet
het eerste lichtpunt. In de bevrijding dier stad op 8 Oc
tober en de vernieling der Spaansche vloot op de Zui
derzee, drie dagen later, brak de dageraad aan van een
nieuwen dag, den dag der herwonnen vrijheid. „Alk
maar" schrijft Bilderdijk „had de eer van de eerste
stad te zijn die den Spaanschen moed voor haar muren
bezwijken zag, en aan Leyden het voorbeeld gaf."
De Spaansche soldaat had geweigerd den aanval te
hervatten hij verloor het geloof aan zijn onoverwin
lijkheid, de krijgstucht leed een gevoeligen knak, en de
muiterij deed het leger haar verlammenden invloed on
dervinden. „Met deezen slagh op Zee in de versche
wonde van Alkmaar" schrijft Hooft „was de
Landtvooght zelfs tot Amsterdam, niet alleen in haat,
maar in d' uiterste verachting gekoomen." Nog vóór het
einde van 1573 verliet hij ons land. Het spreekwoord
in den mond van den tijdgenoot: „Van Alkmaar begint
de Victorie" is inderdaad een waar woord, en doet
Alkmaars overwinnenden weerstand in zijn volle be
teekenis kennen. Zulk een gelukkig keerpunt in den
grooten strijdvoor heel het land van zoo belang
rijke en zegenrijke gevolgen, behoort inderdaad geken
merkt te worden door een gedenksteeneen mijlpaal
op den weg waar langs wij zijn geworden wat wij zijn.
Doet het iets af, of daar later weer stemmen zullen
opgaan, die een gedenkteeken zullen voorstellen voor
andere feiten, op andere plaatsen? Na Alkmaar en
Leyden is het niet waarschijnlijk. Overwinningen van
het Staatsche leger, gelukkige verrassingen als die
van Breda zijn feiten van een geheel anderen aard
dan de kloeke burgerdeugd, die in Haarlems, Alk
maars en Leydens beleg uitblonk. De Unie van Utrecht
en de afzwering van Graaf Philips zijn de groote ge
beurtenissen die den opstand besluiten. Daarna neemt
de strijd meer het karakter aan van een gewonen
oorlog, aan of over onze grenzen gevoerd. Maar
laat men elk feit op zich zelf beoordeelen. Thans
hebben wij alleen met Alkmaar te doen.
Nog karig, uiterst karig is onze rijke geschie
denis door beeld en gedenkzuil voor de oogen des
volks in dagelijksche herinnering gebracht. Grijpen
wij de gelegenheid aan om te doen wat werd nage
laten. Arbeiden wij daardoor tevens aan den goeden
smaak en den kunstzin van ons volk. Schragen wij
te gelijk den ijver en de opgewektheid van onze kun
stenaars die naar werk zoeken. Nederland met zijn
1100 hoogstaangeslagenen, met zijn welvarende be
volking, is niet te arm om van tijd tot tijd eenige
duizenden guldens bijeen te brengen voor een nationaal
monument. Daartoe krachtig te kunnen bydragen
is het - benijdbaar voorrecht van den ruim bedeelde.
Daaraan ook maar door een kleine gift mee te wer
ken moet de eer zijn van elk rechtgeaard Nederlander.
W. Y- D. K.
Prins Hendrik is den 18 uit Luxemburg in den Haag
teruggekeerd.
De Koningin is den 20wegens de toenemende onge
steldheid barer stiefmoeder, naar Stuttgart vertrokken.
Benoemingen. De gemeenteraad van Amsterdam heeft
den 20, met J 9 van de 29 St., benoemd tot directeur-generaal
der publieke werken den heer JIVF. Conradhoofdinge
nieur van den waterstaat in Zeeland. Op den heer Henket,
hoogleeraar aan de Polytechnische School te Delftwaren
8 stemmen uitgebracht.
Spoorwegen. De heer F. v. Wylick te Yenlo heeft con
cessie gevraagd voor den aanleg van een spoorw eg van Venlo
naar Nijmegen, in aansluiting aan den staatsspoorweg Venlo-
Maastricht.
De pruisische regeering heeft concessie verleend voor den
aanleg van den spoorweg Bocholt-Doetinchem-Zutphen.
Er is concessie aangevraagd voor eenen spoorweg van
Haarlem over Overveen naar Zandvoort.
Nijverheid. Den 16 is de nieuwgebouwde voor 210 slij
pers bestemdeAmslerdamsche Diamantslijperij op het Roe-
terseiland te Amsterdam feestelijk geopend.
Onderwijs. De gemeenteraad van Zuidscharwoude heeft
het tractement van den hoofdonderwijzer met 100 verhoogd.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft den 20 besloten
tot aankoop voor 45000 van 2 perceelen aan de Keizers
gracht, tusschen de Beeren- en Reestraten, ten einde daarin
de hoogere burgerschool voor meisjes te vestigen.
Aanbestedingen. Den 6, te Utrecht, voor het waterschap
Bijleveld en den Meerudijk, het maken van een stoomgemaal,
minste inschr. voor de gebouwen G. kisser te Papendrecht,
voor f 23,073, voor de werktuigen B. Reigers en ter Meulen
te Zwolle, voor f 16,689.
Den 8 te Amsterdamhet bouwen van een heerenhuis
aan de Sarphatiestraat, minste inschr. D. Ferny, voor/ 20,571.
Den 11, te Amsterdam, het bouwen van een gasthuis voor
ooglijders aan de Spinoza-straat, minste inschr. C. J. Makt Jz.,
voor 48900; door de Kon. Fabriek van Waskaarsen, het
maken van eene fundeering en het trasraam van het 2« nieuwe
fabrieksgebouw aan Schoonenburg en Maksvoor 19000.
Te Franeker, het bouwen van een vereenigd post- en te
legraafkantoor, minste inschr. S. A. Bergsmavoor 8233.
Den 13 te Groningenhet bouwen van een waterkuip
ter plaatsing van een gashouder op het terrein der stedelijke
gasfabriek, minste inschr. H. TV. Cones, voor 17962.
Den 15, te Amsterdam, door de-Vereeniging ten behoeve
der arbeidende klassehet bouwen van 2 blokken elk van 12
woningen aan de Palmstraat en Willemstraat, minste inschr.
G. H. Schekel en H. J. Meekersvoor f 32900.
Den 20, te Deventer, het bouwen van een nieuw post
kantoor, minste inschr. A. Feberwee, voor f 12900.
Bouwwerken. De gemeenteraad van Delft heeft den 7
met 11 tegen 5 st. besloten, tot herbouw der spits van den
Nieuwe-kerkstoren.
De gemeenteraad van Eindhoven heeftin 't belang der
openbare gezondheid besloten, dat geen gebouw, 'twelk niet
aan de gestelde bepalingen voldoetzal mogen bewoond
worden, op boeten van 10 tot 25, zoowel door den ei
genaar als door den bewoner of huurder te verbeuren.
De heer Th. v. Stolk heeft aan den gemeenteraad van
's Gravenhage een plan tot wederzijdsche ruiling van grond
voorgesteld, tot uitbreiding van de seheveningsche boschjes,
met plaats voor muziektent, fontein en villa's, naar het ont
werp der heeren J. D. en L. P. Zocher.
De gemeenteraad van Zandvoort heeft besloten tot het bou
wen van een raadhuis aan de Kerkstraat.
Eene groote uitgestrektheid veen te Emmen is door den
heer Gratama te Assen voor f 100000 verkocht aan de je-
zuieten, die door ontginning op uitgebreide schaal en bouw
eener kerk een toevluchtsoord willen openen voor de door de
nieuwe pruisische wetten bezwaarde r. catholieken.
Wir.schCour.)
Feesten. De afdeeling der Holl. Maatschappij van Land
bouw te Enkhuizen heeft besloten haar 25jarig bestaan in
dezen zomer te vieren door eene tentoonstelling van vee,,
boter en kaasen zoo mogelijk door eene harddraverij, een
geeostumeerden optocht en een vuurwerk.
Giften. Wijlen mej. Roelo/s te Amsterdam heeft aan de
inrichting voor spijs- en turfuitdeeling „Aan de Weldadigheid
gewijd" aldaar 2000 en aan de Nederd. Israëlietische armen
1000 gelegateerd.
Geschenken. Wijlen de heer P. A. S. v. Limburg Brouwer
heeft al zijne boekendie het Oosten betreffen, vermaakt aan
de Koninglijke Bibliotheek.
Te Zutfen is eene vennootschap met een kapitaal van
f i 0000 opgericht tot het ondernemen van een volksgaarkeuken.
Policie. Te Leeuwarden is de policiemet afschaffing
der zoogenaamde nachtwacht, gereorganiseerd en uitgebreid,
waardoor de jaarlijksche kosten van f 160U0 met f 7000 ver
hoogd worden.
Misdrijven. De policie te Zutfen heeft gearresteerd den
conducteur bij de Staatsspoorwegen Wijnbrandsdie op de
lijn GroningenZwolle uit een ongesloten blikken trommel
ten nadeele der firma v. Gend Sf Loos een pakket met f 340
aan bankpapier ontvreeu d bad. De geldswaarde is in zijne
woning gevonden.
Overleden te 's Gravenhage C. A. v. Braam Houckgeest,
lid van den Raad van State, voorheen schout bij nacht, oud
76 jaren.
KoLONiëN. De zijtak BringinAmbarawa van den spoor
weg SamarangVorstenlanden (Java) is voltooid.
Vervolg der Wekelijksche Berichten in het Bijblad.
De oudste predikant bij de herv. gemeente, ds. A. v. Mau-
rik, heeft zijn emeritaat verzocht.
De jongste vergadering van Plicht en Recht was voor
namelijk gewijd aan de bespreking der arbeiderskwestie
meer bepaald de loonsverhooging in deze gemeente. Over
dit onderwerp werd eene levendige discussie gevoerden
als resultaat daarvan aangenomen de volgende motiewaar
van de onderdeden met algemeene of genoegzaam algemeene
stemmen werden goedgekeurd „De vergadering, overwegende
dat de loonen geregeld worden door de wet van vraag en
aanbod en de maatschappelijke concurrentiespreekt als haar
gevoelen uit1". Loonsverhooging als algemeene maatregel
verdient afkeuring; 2°. Loonsverhooging dient vergezeld te
gaan van eene classificatie der arbeiders; 3°. De maatregelen,
die tot lotsverbetering kunnen worden aangewendmoeten
dus ten doei hebben het vormen van goede arbeiders, door
goed en overvloedig onderwijs en bevordering van ontwik
keling." Afstand van gemeente-grond in den Hout werd
vervolgens besproken, naar aanleiding van de beslissing van
den gemeenteraad op een verzoek van den heer Latenstein
van Voorst. Met algem. st. werd wenschelijk gekeurd „het
ontwerpen van een plan ter aanwijzing der plaatsenwaar
villa'sdie tot versiering van den Hout en de plantsoenen
kunnen dienenmogen worden gebouwd, en het beschikbaar
stellen der aangewezen terreinen tegen geringen prijs, onder
nader te bepalen voorwaarden." Als zoodanige voorwaarden
werden o.a. genoemd: fraai uiterlijk der gebouwen, omheining
der erven met ijzeren hekkenongehouden beid der gemeente
tot bestrating, rioieering en verlichting.
VEILING VAN VASTE GOEDER EN.
19 Februari.
Door den Notaris J. BAKKER SCHUT.
Winkelhuis, Wz. Houttilstraatsectie A 466.
Str. J. Üoodeman f 5000,
Opgehouden op 500, -
Huis en Tuin, Zz. Scharloo, E 406. Str. Jde Koning r 760,
Niet verhoogd.