No. 8. Vijfenzeventigste Jaargang. 1873. Z O N O A G 23 FEBRUARI. ©fficiccl (öcbccltc. TE VEEL? £€tckcltjfrschc Berichten. Rinnenland. ^tabs-ülicutos. A L k ill A A <1J E C 0 MU VI. Deze Courant wordt wekelijks uitgegeven en is verkrijgbaar op Zaterdag avond te 7 uren. Prijs per kwartaal franco per post f O, ft O, afzonderlijke nonuners 5 Cents. Brieven /ranco aan de Uitgevers HERM'. COSTER ZOON. illKIIIM ÏAri Wil De Advertentiën kosten van 15 regels 0,75, voor elke regel meer 15 Cents; groote letters naar plaatsruimte. Bij inzending tot Zaterdag namiddag 1 uur, wordt voor de plaatsing in het eerstvolgend nommer ingestaan; ingezonden berichten een dag vroeger. Bij (leze Courant behoort een Bijblad. KENNISGEVING. Het HOOFD van het Plaatselijk Bestuur te ALKMAAR brengt, op grond van art. 1 der wet van 2 2 Mei 1815 (Staats blad n°. 22) bij deze ter kennis van de ingezetenen der ge meente, dat het zesmaandsch en het voljaarsch suppletoir kohier voor de belasting op het personeeeldienst 1872 73 No. 5 en 6 op den 17 February 1873 door den Heer Pro vincialen Inspecteur der directe belastingen in N oordholland executoir verklaardop heden aan den Heer Ontvanger der Rijks directe belastingen binnen deze gemeente ter invorde ring is overgegeven. leder ingezeten, die daarbij belang heeft, wordt vermaand op de voldoening van zijhen aanslag behoorlijk acht te geven, ten einde alle geregtelijke vervolgingen, welke uit nalatigheid zouden voortvloeijente voorkomen. AlkmaarHet Hoofd van het Bestuur voorn., den 19 Febr. 1873. A. MACLAINE PONT. NATIONALE MILITIE. De BUGEMEESTER der gemeente ALKMAAR herin nert by deze de belanghebbenden, dat hij op Vrijdag 28 Fe bruarij aanstaande 's namiddags ten 6 ure ten raadhuize zitting zal houden tot het ontvangen der getuigen die de verklaringen voor broederdienst en eenigen zoon willen onder- 1 eekenen. Alkmaar, De Burgemeester voornoemd, 21 Febr. 1873. A. MACLAINE PONT. SOLLICITANTEN naar de betrekking van helpster in de vrouwelijke handwerken, zoowel aan de openbare armen- als tusschenschool te Alkmaar, waaraan verhonden is eene jaarwedde van 30,worden verzocht zich schriftelijk ter gemeente-secretarie aantemelden, vóór Zondag 2 Maart 1873. De admissiën voor de gedelegeerden der 2e klasse van de 281", 282e en 2S3e StaatsLoterijen zijn ter gemeente-secre tarie, tegen betaling van 15 cents leges, verkrijgbaar gesteld. POLITIE. Ter terugbekoming aan het commissariaat van politie voor handen het navolgende gevondene, als: een zweep; een sleutel; een gouden ringetjeeen gouden kruisteeen gouden oor belletje eene schraag. Lijst van brieven, waarvan de geadresseerden onbekend zijn, over de maanden October, November en December 1872. Verzonden geweest naar Boord-AmericaA. KOHLER, Baltimore. (Van het Hulpkantoor te Ik ognum: Wed. C. HINK, Cleveland). Belgie: L. VERBUNT, Brussel; Dr. HAKEN, Pippen. üuitschland: A. J. KRIEGER Coblentz A. WELS Friedland. (Van het Hulpkantoor te Zuidscharwoude: J. A. KUHL, Schule). Engeland: A. van der SLUIJS VEER, Glasgow; de D1EÜ FONTEIN VERSCHU1R, Londen; JOHN EVANS; Limrick. (Van het Hulpkantoor te Benningbroek Zwitserland: C. DONKER, Neuchatel). Heiligerlee heeft zijn gedenkteeken, den Briel zijn beeld, Alkmaar vraagt ook een beeld, en Leiden maakt zich gereed om aan het Nederlandsche volk een stand beeld te vragen voor zijn burgemeester van der Werff. Is dat niet wat veel? wordt hier aarzelend gevraagd, en daar is men reeds met het antwoord gereedin derdaad, dat gaat niet, dat is te veel gevergd. Wie had dat mogen verwachten? Wie had durven voorspellen, dat de tijd reeds aangebroken is waarin men tot het Nederlandsche volk kan zeggen: Matig u toch met het stichten van gedenkteekenen, met het oprichten van beelden de kunst is voldoende verte genwoordigd op de pleinen uwer steden tot hier toe en niet verder, overvloed schaadt? Maar wie zal in ernst zoo spreken? Van het tegendeel het bewijs te vragen zou gelijk staan met op den helderen middag een betoog te verlangen dat de zon schijnt, of in de hut der armoede het bewijs dat daar geen overvloed heerseht. Armoede, ja inderdaad armoede heerseht in ons koude vaderland op dit gebied Toch zijn het dezelfde Nederlandsche provinciën, waar eenmaal het trotsche stadhuis verrees naast de grootsche hoofdkerk, waar de stadspoort de veste waardig moest zijn die zij beveiligde, waar ieder schuttersgild zijn waardigen doelen begeerde, waar de sierlijke toren niet mocht ontbreken op het gebouw van gild of gemeente, waar het klokkenspel niet gemist kon worden, waar elk poorter wees op die uiterlijke teekenen van den rijk dom en den kunstzin zijner stad, met de zelfvoldoening van een medeëigenaar, van een deelgenoot in de ge meenschap, van een lid van het groote gezin. Toch is het hetzelfde landwaar de praalgraven verrezen in de kerken (thans, God betere 't, gemeenlijk aan het oog onttrokken en tot een bron van inkomsten voor den koster of de armenkas verlaagd), het land dat zijn grootste kunstschatten, zijn „nachtwacht," zijn „staalmeesters," zijn „schuttersmaaltijd," zijn „ont leedkundige les," zijn talrijke regentenstukken por tretten en schuttersstukkenwaarvan de tentoon stelling nog heden geheel de kunstwereld in verruk king brengtaan dien goeden volksgeest dankt. Hoe arm steekt onze eeuw in dat opzicht bij die vroegere eeuwen af! En bepaaldelijk wat de beeldende kunsten betreft, hoevele zijn de plaatsen in ons vaderland, waar een beeld, een monument tot ons spreekt van merkwaardige feiten en beroemde personen De kunst werkt veredelend op ons gemoed, zij vertroost en bemoedigt, verheft en bezielt ons, wekt geestdrift in ons en kracht tot kloeke en grootsche daden, waaraan de zelfzucht vreemd is en het eigen belang geen deel heeft. Waar betoog ons koud laat en redeneering ons verveelt, daar beheerscht ons de wondermacht van bet gedicht, de muziek, de schil derij of het beeld, daar wekt de tooverstaf der kunst geloofgeestkracht en levenwaar niets dan twijfel, slapheid en dood scheen te bestaan. Zijn dat groote woorden, waarvan de klank evenredig is aan de zin ledigheid? Zijn dat gemeenplaatsen, die de een den ander gedachteloos nazegt Maar de geschiedenis van menschen en volken de persoonlijke ondervin ding van zoovelen die deze geheimzinnige toovermacht slechts een enkele maal hebben gevoeld, staan ons borg, dat wij hier inderdaad met waarheid en wer kelijkheid te doen hebben en niet met de voorstel lingen eener overprikkelde verbeelding of ziekelijke dweepzucht. De mensch kan nu eenmaal bij brood alleen niet leven; hoofd en hart eischen mede het hunne, het leven des gemoeds en der verbeelding roept even luid om voedsel. Gelukkig het land, waar de kunst het geeft, gelukkig het volk dat, door hare hand geleid, geen bevrediging zoekt op verkeerde we gen. En daarom ,,wie zou" vroeg voor een tiental jaren Dr. Pierson te recht „wie zou een stad gelukkig noemen waar de schoorsteenen der industrie en der scheepvaart wel rookten, maar waar op het altaar der kunst geen enkele korrel wierooks ooit ontstoken werd Wie onzer zou vrede hebben met de ruimste winst, als die winst verkregen werd met het verlies van dat gevoel voor het hoogere, dat onzen waren adel uitmaakt En is het niet waar, dat de kunst, de beeldhouwkunst althans, in Neder land om brood loopt? Voorwaar, die iets gelooft van haar opvoedende kracht voor het volkmoest zich verheugen dat gedenkdagen, zooals het Neder landsche volk in deze jaren viert, haar medewerking eischen. Maar men kan toch elk belangrijk feit uit onze geschiedenis niet herdenken door een monument, een beeldengroep, een standbeeld, een naald of een zuil. Elk belangrijk feit - neen. Maar wil men dat? Laat toch elk feit op zich zelf beoordeeld wor den. Twee gedenkteekenen zullen de gedachtenis le vendig houden aan de eerste overwinningen in den tachtigjarigen strijd. In den noord-oost- en den zuid-west-hoek van ons land, bij Heiligerlee en in den Briel zullen, zij van den geest der vaderen tot het volk getuigen. Die plaatsen hebben er aanspraak op, maar gunstig gelegen zijn ze niet. Moet het daarbij blij ven? Doch van meer gewicht is de vraag: verdie nen het koen besluit van Alkmaars regeering en bur gerij om zelfs na Haarlems val zich niet te onder werpen maar de stad tegen het Spaansche leger te verdedigenhet krachtig afslaan van een tot drie malen toe hervatte bestorming, het met gelukkigen uitslag doorstaan van een geregeld beleg, bij een verdediging van 1800 weerbare burgers en 800 solda ten tegen een leger van 16000 maneen bijzondere herinnering, een blijvend gedenkteeken? De groote beteekenis van het belangrijk feit treedt echter eerst volkomen in het licht, wanneer men het be schouwt in verband met hetgeen voorafging en volgde, als onderdeel van den grooten strijd. De opstand, met de inneming van den Briel begonnen, had zich spoedig over het geheele land uitgebreid; maar don Erederik's leger hield vreeselijke strafoefeningen bijna geheel Noord-Nederland werd op nieuw tot onderwerping ge bracht. In dien nacht was Alkmaars zegevierend verzet het eerste lichtpunt. In de bevrijding dier stad op 8 Oc tober en de vernieling der Spaansche vloot op de Zui derzee, drie dagen later, brak de dageraad aan van een nieuwen dag, den dag der herwonnen vrijheid. „Alk maar" schrijft Bilderdijk „had de eer van de eerste stad te zijn die den Spaanschen moed voor haar muren bezwijken zag, en aan Leyden het voorbeeld gaf." De Spaansche soldaat had geweigerd den aanval te hervatten hij verloor het geloof aan zijn onoverwin lijkheid, de krijgstucht leed een gevoeligen knak, en de muiterij deed het leger haar verlammenden invloed on dervinden. „Met deezen slagh op Zee in de versche wonde van Alkmaar" schrijft Hooft „was de Landtvooght zelfs tot Amsterdam, niet alleen in haat, maar in d' uiterste verachting gekoomen." Nog vóór het einde van 1573 verliet hij ons land. Het spreekwoord in den mond van den tijdgenoot: „Van Alkmaar begint de Victorie" is inderdaad een waar woord, en doet Alkmaars overwinnenden weerstand in zijn volle be teekenis kennen. Zulk een gelukkig keerpunt in den grooten strijdvoor heel het land van zoo belang rijke en zegenrijke gevolgen, behoort inderdaad geken merkt te worden door een gedenksteeneen mijlpaal op den weg waar langs wij zijn geworden wat wij zijn. Doet het iets af, of daar later weer stemmen zullen opgaan, die een gedenkteeken zullen voorstellen voor andere feiten, op andere plaatsen? Na Alkmaar en Leyden is het niet waarschijnlijk. Overwinningen van het Staatsche leger, gelukkige verrassingen als die van Breda zijn feiten van een geheel anderen aard dan de kloeke burgerdeugd, die in Haarlems, Alk maars en Leydens beleg uitblonk. De Unie van Utrecht en de afzwering van Graaf Philips zijn de groote ge beurtenissen die den opstand besluiten. Daarna neemt de strijd meer het karakter aan van een gewonen oorlog, aan of over onze grenzen gevoerd. Maar laat men elk feit op zich zelf beoordeelen. Thans hebben wij alleen met Alkmaar te doen. Nog karig, uiterst karig is onze rijke geschie denis door beeld en gedenkzuil voor de oogen des volks in dagelijksche herinnering gebracht. Grijpen wij de gelegenheid aan om te doen wat werd nage laten. Arbeiden wij daardoor tevens aan den goeden smaak en den kunstzin van ons volk. Schragen wij te gelijk den ijver en de opgewektheid van onze kun stenaars die naar werk zoeken. Nederland met zijn 1100 hoogstaangeslagenen, met zijn welvarende be volking, is niet te arm om van tijd tot tijd eenige duizenden guldens bijeen te brengen voor een nationaal monument. Daartoe krachtig te kunnen bydragen is het - benijdbaar voorrecht van den ruim bedeelde. Daaraan ook maar door een kleine gift mee te wer ken moet de eer zijn van elk rechtgeaard Nederlander. W. Y- D. K. Prins Hendrik is den 18 uit Luxemburg in den Haag teruggekeerd. De Koningin is den 20wegens de toenemende onge steldheid barer stiefmoeder, naar Stuttgart vertrokken. Benoemingen. De gemeenteraad van Amsterdam heeft den 20, met J 9 van de 29 St., benoemd tot directeur-generaal der publieke werken den heer JIVF. Conradhoofdinge nieur van den waterstaat in Zeeland. Op den heer Henket, hoogleeraar aan de Polytechnische School te Delftwaren 8 stemmen uitgebracht. Spoorwegen. De heer F. v. Wylick te Yenlo heeft con cessie gevraagd voor den aanleg van een spoorw eg van Venlo naar Nijmegen, in aansluiting aan den staatsspoorweg Venlo- Maastricht. De pruisische regeering heeft concessie verleend voor den aanleg van den spoorweg Bocholt-Doetinchem-Zutphen. Er is concessie aangevraagd voor eenen spoorweg van Haarlem over Overveen naar Zandvoort. Nijverheid. Den 16 is de nieuwgebouwde voor 210 slij pers bestemdeAmslerdamsche Diamantslijperij op het Roe- terseiland te Amsterdam feestelijk geopend. Onderwijs. De gemeenteraad van Zuidscharwoude heeft het tractement van den hoofdonderwijzer met 100 verhoogd. De gemeenteraad van Amsterdam heeft den 20 besloten tot aankoop voor 45000 van 2 perceelen aan de Keizers gracht, tusschen de Beeren- en Reestraten, ten einde daarin de hoogere burgerschool voor meisjes te vestigen. Aanbestedingen. Den 6, te Utrecht, voor het waterschap Bijleveld en den Meerudijk, het maken van een stoomgemaal, minste inschr. voor de gebouwen G. kisser te Papendrecht, voor f 23,073, voor de werktuigen B. Reigers en ter Meulen te Zwolle, voor f 16,689. Den 8 te Amsterdamhet bouwen van een heerenhuis aan de Sarphatiestraat, minste inschr. D. Ferny, voor/ 20,571. Den 11, te Amsterdam, het bouwen van een gasthuis voor ooglijders aan de Spinoza-straat, minste inschr. C. J. Makt Jz., voor 48900; door de Kon. Fabriek van Waskaarsen, het maken van eene fundeering en het trasraam van het 2« nieuwe fabrieksgebouw aan Schoonenburg en Maksvoor 19000. Te Franeker, het bouwen van een vereenigd post- en te legraafkantoor, minste inschr. S. A. Bergsmavoor 8233. Den 13 te Groningenhet bouwen van een waterkuip ter plaatsing van een gashouder op het terrein der stedelijke gasfabriek, minste inschr. H. TV. Cones, voor 17962. Den 15, te Amsterdam, door de-Vereeniging ten behoeve der arbeidende klassehet bouwen van 2 blokken elk van 12 woningen aan de Palmstraat en Willemstraat, minste inschr. G. H. Schekel en H. J. Meekersvoor f 32900. Den 20, te Deventer, het bouwen van een nieuw post kantoor, minste inschr. A. Feberwee, voor f 12900. Bouwwerken. De gemeenteraad van Delft heeft den 7 met 11 tegen 5 st. besloten, tot herbouw der spits van den Nieuwe-kerkstoren. De gemeenteraad van Eindhoven heeftin 't belang der openbare gezondheid besloten, dat geen gebouw, 'twelk niet aan de gestelde bepalingen voldoetzal mogen bewoond worden, op boeten van 10 tot 25, zoowel door den ei genaar als door den bewoner of huurder te verbeuren. De heer Th. v. Stolk heeft aan den gemeenteraad van 's Gravenhage een plan tot wederzijdsche ruiling van grond voorgesteld, tot uitbreiding van de seheveningsche boschjes, met plaats voor muziektent, fontein en villa's, naar het ont werp der heeren J. D. en L. P. Zocher. De gemeenteraad van Zandvoort heeft besloten tot het bou wen van een raadhuis aan de Kerkstraat. Eene groote uitgestrektheid veen te Emmen is door den heer Gratama te Assen voor f 100000 verkocht aan de je- zuieten, die door ontginning op uitgebreide schaal en bouw eener kerk een toevluchtsoord willen openen voor de door de nieuwe pruisische wetten bezwaarde r. catholieken. Wir.schCour.) Feesten. De afdeeling der Holl. Maatschappij van Land bouw te Enkhuizen heeft besloten haar 25jarig bestaan in dezen zomer te vieren door eene tentoonstelling van vee,, boter en kaasen zoo mogelijk door eene harddraverij, een geeostumeerden optocht en een vuurwerk. Giften. Wijlen mej. Roelo/s te Amsterdam heeft aan de inrichting voor spijs- en turfuitdeeling „Aan de Weldadigheid gewijd" aldaar 2000 en aan de Nederd. Israëlietische armen 1000 gelegateerd. Geschenken. Wijlen de heer P. A. S. v. Limburg Brouwer heeft al zijne boekendie het Oosten betreffen, vermaakt aan de Koninglijke Bibliotheek. Te Zutfen is eene vennootschap met een kapitaal van f i 0000 opgericht tot het ondernemen van een volksgaarkeuken. Policie. Te Leeuwarden is de policiemet afschaffing der zoogenaamde nachtwacht, gereorganiseerd en uitgebreid, waardoor de jaarlijksche kosten van f 160U0 met f 7000 ver hoogd worden. Misdrijven. De policie te Zutfen heeft gearresteerd den conducteur bij de Staatsspoorwegen Wijnbrandsdie op de lijn GroningenZwolle uit een ongesloten blikken trommel ten nadeele der firma v. Gend Sf Loos een pakket met f 340 aan bankpapier ontvreeu d bad. De geldswaarde is in zijne woning gevonden. Overleden te 's Gravenhage C. A. v. Braam Houckgeest, lid van den Raad van State, voorheen schout bij nacht, oud 76 jaren. KoLONiëN. De zijtak BringinAmbarawa van den spoor weg SamarangVorstenlanden (Java) is voltooid. Vervolg der Wekelijksche Berichten in het Bijblad. De oudste predikant bij de herv. gemeente, ds. A. v. Mau- rik, heeft zijn emeritaat verzocht. De jongste vergadering van Plicht en Recht was voor namelijk gewijd aan de bespreking der arbeiderskwestie meer bepaald de loonsverhooging in deze gemeente. Over dit onderwerp werd eene levendige discussie gevoerden als resultaat daarvan aangenomen de volgende motiewaar van de onderdeden met algemeene of genoegzaam algemeene stemmen werden goedgekeurd „De vergadering, overwegende dat de loonen geregeld worden door de wet van vraag en aanbod en de maatschappelijke concurrentiespreekt als haar gevoelen uit1". Loonsverhooging als algemeene maatregel verdient afkeuring; 2°. Loonsverhooging dient vergezeld te gaan van eene classificatie der arbeiders; 3°. De maatregelen, die tot lotsverbetering kunnen worden aangewendmoeten dus ten doei hebben het vormen van goede arbeiders, door goed en overvloedig onderwijs en bevordering van ontwik keling." Afstand van gemeente-grond in den Hout werd vervolgens besproken, naar aanleiding van de beslissing van den gemeenteraad op een verzoek van den heer Latenstein van Voorst. Met algem. st. werd wenschelijk gekeurd „het ontwerpen van een plan ter aanwijzing der plaatsenwaar villa'sdie tot versiering van den Hout en de plantsoenen kunnen dienenmogen worden gebouwd, en het beschikbaar stellen der aangewezen terreinen tegen geringen prijs, onder nader te bepalen voorwaarden." Als zoodanige voorwaarden werden o.a. genoemd: fraai uiterlijk der gebouwen, omheining der erven met ijzeren hekkenongehouden beid der gemeente tot bestrating, rioieering en verlichting. VEILING VAN VASTE GOEDER EN. 19 Februari. Door den Notaris J. BAKKER SCHUT. Winkelhuis, Wz. Houttilstraatsectie A 466. Str. J. Üoodeman f 5000, Opgehouden op 500, - Huis en Tuin, Zz. Scharloo, E 406. Str. Jde Koning r 760, Niet verhoogd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1873 | | pagina 1