Zwitserland.
Italië.
Mpanfe.
1 creciii#«le Slttloi».
BSSmic-nluml.
Heffende de houding van het Vaticaan bij gelegenheid van
de Encycliek tegen de confessioneole wetten, eene schets ge
geven van de notawelke de minister van buit. zaken te
dezer zake naar Rome heeft gezonden. Daarin wordt het
recht van den Paus om zijne meer.ing over kerkelijke aan
gelegenheden aan de bisschoppen mede te deelen niet in
twijfel getrokken, maar leedwezen uitgedrukt, dat de Ency
cliek eene veroordeeling behelsde van zaken, die geenszins
van dogmatischen aard zijn, maar behooren tot de bevoegd
heid van den Souverein en de Wetg. Macht De regeering,
zegt de nota, zal niettemin trachten, eene botsing tusschen
Staat en Kerk te vermijden maar alleen dan wanneer, in
tegenspraak met de Encycliek, aan de bisschoppen de raad
zal worden gegeven om aan de wetten van den Staat te ge
hoorzamen. Indien de geestelijkheid aan die wetten niet ge
hoorzaamde zou de regeering zich genoodzaakt zien om de
rechten van den Staat te handhaven, maar zij is overtuigd,
dat zij er in slagen zal die te doen eerbiedigen. Graaf An-
drassy voegde er bij dat geen antwoord ontvangen is, maar
het kwam hem voor, dat men kalmer begint te worden.
Naar aanleiding van het voorstel van den heer Gross, om
de gelden voor den gezantschapspost bij de Curie te schrap
pen zeide de minister, dat Oostenrijk groot belang heeft
om het recht van vertegenwoordiging bij het Hoofd der c,a-
tholieke Kerk uit te oefenenzoolang het meerendeel der
mogendheden van dat recht niet afziet. De Keizer moest
de belangen en rechten zijner 28 miljoen catholieke onder
danen verdedigen Eene samensmelting van de beide gezant
schappen te Rome was bij de bekende verhouding tusschen
de italiaansche en pauselijke regeeringen ondoenlijk. Het
voorstel-Oross is hierop verworpen en het geheele budjet, on
veranderd aangenomen.
Oostenrijk. Omtrent de 3 eerste der confessioneele wet
ten is overeenstemming tusschen de beide Huizen van den
Landdag verkregen. In de vierde echter, die op de kloosters,
zijn door het Huis der Afgevaardigden een aantal wijzigingen
gebrachtwaarmede do regeering zich niet kan vereenigen.
l)e tijd is te kort om het ontwerp door het Heerenhuis in
zijn oorspronkelijken vorm te doen herstellen en nogmaals
naar de Afgevaardigden te verzenden, zoodat het tot de herfst-
zitting zal moeten wachten.
Het Heerenhuis heeft den 6 het wetsontwerp op het erkennen
der godsdienstige vereenigingen zonder discussie aangenomen.
Den 5 is door den Gedeputeerde Heilsberg bij het Huis
der Afgevaardigden een voorstel ingediend, strekkende om
de leden der Delegatiën voortaan uit de gezamenlijke leden
van het Huis en niet uit de verschillende landen te verkie
zen. Op eene tot den minister van financiën gerichte inter
pellatie over het niet met krachtiger hand vcrleenen van
staatshulp tijdens en na de crisis van Mei 1873, die hare
gevolgen voor handel en nijverheid nog steeds doet gevoelen,
heeft hij geantwoord, dat de stilstand deels het gevolg is
van de beurscrisis van a. p., deels van het herhaald misluk
ken van den oogst, alles verergerd doordat in sommige stre
ken van het buitenland dezelfde ongunstige toestand heerscht.
Tegen zooveel waren de hulpmiddelen van den Staat niet
bestand. Mochtin weerwil der genomen maatregelen de
stilstand nog toenemen, dan zal de regeering andere voorbe
reiden. Ter uitvoering der Decemberwet. waren 16 voorschot-
kassen met een kapitaal van 10,600,000 fl. opgericht en daar
door belangrijke kapitalen ter beschikking van handel en
nijverheid gesteldhetwelk langs anderen weg met nog
veel grooter sommen was geschied. Maar de regeering meende,
dat thans de krachten des lands en het algemeen crcdiet te
laag geschat werdennadat vroeger door overschatting dier
krachten en door het rekenen op de lichtgeloovigheid van
het publiek gezondigd was. Zij voelde zich niet geroepen
om de nadeelendie enkelen door mislukte speculation ge
leden hadden, op kosten van het algemeen te dekken, maar
zou zooveel doenlijk trachten in den geest van het keizerlijk
schrijven van 18 Éebr. werkzaam te zijn. Het voorstel der
oppositieom den volgenden dag over de rede van den mi
nister te beraadslagen, werd met 126 tegen 70 st. verworpen.
Het Huis heeft den 7 de w et op de landweer aangenomen,
nadat het artikel betreffende het oprichten van eene landweer-
cavallerie verworpen was. De minister van binn. zaken heeft
daarop de zitting van den Rijksraad voor verdaagd verklaard.
De Keizer heeft den 7 de wettenregelende den rechts
toestand der catholieke Kerk en betreffende de bijdrage ten
behoeve der financiëele behoeften vau de catholieke eeredienst,
bekrachtigd.
Hongarije. De Ueak-partij heeft den 30 April eene samen
komst gehouden, waarin de minister van linanciën, de heer
Ghyczy verklaard heeftdat hij de oprichting eener zelf
standige Hongaarsche Bank voor zeer voordeelig houdt, maar
haar thans ontijdig oordeelt. Zonder regeling der valuta is,
zeide de minister, eene Bankregeling niet denkbaar. Echter
moest men niet denkendat eene zelfstandige Bank on
verwijld alle kwalen wegnemen zal. Het Volkshuis heeft
daarop den 1 Mei. met 134 tegen 77 st., besloten, het
antwoord van den minister op de interpellatie betreffende de
bankkwestie voor kennisgeving aan te nemen.
De sub-commissie voor de kerkelijk politieke-wettenen de
minister van eeredienst hebben zich in beginsel voor de in
voering van het verplichte burgerlijk huwelijk verklaard.
De verkooping der diamanten van wijlen den hertog van
Brunswijk heeft 968,555 fr. opgebracht, zijnde ruim 200000 fr.
meer dan de vermoedelijke waarde. Bovendien is er voor
35000 fr. goud bij het gewicht verkocht. De stad Geneve
blijft in het bezit der onverkochte voorwerpen, waarvan de
waarde op ongeveer 800,000 fr. geschat wordt.
Op het voorbeeld der lombardisehe bisschoppendie een
protest tegen het wetsontwerp- F igliani betreffende het bur
gerlijk huwelijk bij den Koning ingediend hebben, is dit door
de siciliaansche bij den minister van justitie geschied. De
regeering schijnt het ontwerp op de lange baan te willen
schuiven.
Ter gelegenheid van den naamdag van Pius P zijn den 5
groote receptiën op het Vaticaan gehouden. Eene fransche
deputatie, aan welker hootd de burggraaf de Harnas stond,
heeft den Paus een door 100000 deelnemers aan de fransche
bedevaarten van 1873 onderteekend adres aangeboden,'t welk
in 20 prachtig ingebonden albums was vervat. In antwoord
op dit adres heeft de Paus ook zijnen zegen over de fransche
regeering uitgesproken en daarbij o.a. gezegd„Ik zegen
hen ook laat mij dit er bijvoegen - in de hoopdat zij
de hand zullen slaan aan de zwaarwichtige taak om eene
geduchte kwaaldie het menschdom teistert, zoo niet uit
te roeien, dan althans te lenigen, de kwaal, die men het
algemeene stemrecht noemt. Ja, dit is een kanker der men-
schelijke samenlevingdie in plaats van de stem of de denk
wijze van het. algemeen, de algemeenc logen genoemd moest
worden."
Den 3 Mei is een aanslag gepleegd op het leven van den heer
Pi y Mart/alt. De dader had toegang tot hem erlangd onder
voorwendsel, dat hij door den minister van justit.ie gezonden
werd, en loste 2 of 3 revolverschoten, maar keerde, zijn
aanslag mislukt ziendezijn wapen tegen zich zeiven. Hij j
was een priester, en pas, als hersteld, uit een krankzinnigen-
gesticht ontslagen.
De te Parijs en Londen gevestigde commissariaten voor
de geldmiddelen zijn opgeheven en vervangen door eene
delegatie, die meer rechtstreeks van het ministerie van finan
ciën afhankelijk is.
In Catalonie loopt het den carlisten zeer tegen. By Pratt
de Llusanes zijn 7000 hunner, onder aanvoering van don
Alphonsusin ernstig gevecht geraakt met de kolonnes van
de genls. Esteban en Cerlot en met groot verlies op de vlucht
gedreven. De partijganger Miret is gekwetst geworden, en
de infant en zijne gemalin hebben groot gevaar geloopen van
in handen der republikeinen te vallen. Ook te Molino-del-
Reybij Barcelona, en in de provincie Burgos zijn de ear-
listen geslagen. Een hunner in een vroeger gevecht gekwetste
aanvoerders, Cucala, is aan zijne wonden bezweken.
Volgens berichten van den 8 was het hoofdkwartier der
carlisten nog steeds te Durango gevestigd en hield het car-
listische leger stand op den rechteroever der Nervionniet
ver van Bilbao. De maarschalk Elio had slechts een gedeelle
zijner divisie naar Navarre gezonden om met de daar aanwezige
troepen de Ebro te bewaken en het voor het beleg van
Bilbao gediend hebbende geschut is naar ëe carlistische sta
pelplaatsen Estella en Tolosa gericht. Het noorderleger on
der den maarschalk Concha bezette Babnaseda, Algorta
Bilbao, Portugalet.e en den linkeroever der rivier.
Van carlistische zijde wordt beweerd, dat de genl. Pelasco
verzuimd heeft om de weinige compaguiën, aan welke de
verdediging der door den genl. Echague met 150' 0 man en
16 kanonnen aangetaste bergpas van Las Munecas was toe
vertrouwd, met 4 bataljons te gaan versterken, en dat eene
andere gewichtige stelling mede om dergelijk verzuim verlaten
is geworden. Zeker is het, dat de vorming en de bewegin
gen van het nieuwe corps van Echague de carlisten genood
zaakt. heeft hunne slaglinie zoodanig te verlengen, dat de
kracht daarvan aanmerkelijk verminderde. De carlistische
genl. Andechaga is den 28'April bij de verdediging van ge
noemde bergpas gesneuveld. In eene den 5 Mei te Durango
uitgevaardigde proclamatie verklaart don Carlos, dat de eenige
position, die de carlisten hebben verlorendoor verraad, n.4.
onder den kreet, „leve de Koning!" overrompeld zijn ge
worden. Hij belooft, zijne troepen de verovering van Bilbao
en van meer nogzijne vaan zal in zegepraal rondgevoerd
worden van Vera naar Cadix om zich vervolgens op alle
punten te vertoonenwaar de revolutie of het ongeloof den
slag zouden willen aanbieden.
Bilbao heeft gedurende het 14daagsche bombardement, veel
geleden. Verscheidene huizen lagen in puin en hun aantal
is door de gewapende burgermacht der stad, terstond na de
opheffing van den staat, van beleg, uit wraakoefening jegens
hare carlistische bewonersnog vermeerderd. Ook buiten
de stad zijn door de republikeinsche vrijwilligers, om
dezelfde redenverscheidene huizen en pachthoeven in de
asch gelegd. 130 Burgers zijn gedurende het bombardement
gedood of gekwetst. "In afwachting van proviand en geld,
heeft genl Concha zijne troepen gebezigd tot het herstellen
der door het bombardement aan de vestingwerken toegebrachte
schade en tot. het versterken der hoogten rondom de stad.
Ook Portugalete en de oevers der Nervion heeft, hij in be
hoorlijken staat, van tegenweer laten brengen.
Te Barcelona en in andere groote steden is het ontzet van
Bilbao n et groote feestelijkheden gevierd. In genoemde stad
is een Te üeum gezongen; zij was 5 avonden achtereen ver
licht. Te Vich. waar de broeder van den pretendent met de
carlistische hoofdmacht uit Catalonie was gekomenwaren
reeds aanstalten gemaakt, om de overgaaf van Bilbao t,e vieren.
De maarschalk Serrano is den 6 te Madrid teruggekomen
en aldaar doör de ministers, de stedelijke overheid, een aantal
deputation en eene ontelbare volksmenigte opgewacht,. De
geestdrift, was zeer groot en de de stad prachtig versierd,
's Avonds werd den maarschalk eene schitterende serenade
gebracht.
KoLONiëN. De kapitein-generaal van Cuba heeft eene be
lasting van 10 p.c. op het inkomen gesteld, en bevolen.dat
tot. Juli aanstaande een vierde gedeelte en daarna de helft
der invoerrechten in goud zullen moeten betaald worden.
Door de overstroomingen in Louisiana, Missisippi en Ar
kansas is eene oppervlakte van 14000 vierk. mijlen, waar
onder de uitmuntendste katoenvelden onder water gezet.
Nadat, het tusschen de twistende partijen in Arkansas
weder tot eene botsing was gekomen, waarbij 9 personen het
leven verloren en 27 gewond werden, zijn de regeeringstroe-
pen er ten laatste in geslaagd een einde aan de ongeregeld
heden t,c maken.
De regeering heeft hare bemiddeling aangeboden, ten einde
de goede verstandhouding tusschen Mexico en Frankrijk te
herstellen. De mexicaansche regeering heeft geantwoord, dat,
zij bereid is die bemiddeling aan te nemen, indien Frankrijk
en de andere Betrokken mogendheden rechtstreeks hunne
begeerte tot het herstellen hunner betrekkingen te kennen
geven.
De Senaat der leidsche hoogeschool heeft, prins Alexander,
die eerlangna het volbrengen zijner studiënde academie
verlaten zal, eershalve het doctoraat in de beide rechten op
gedragen.
Eerbewijzen. De Koning heeft den luit,.-genl. J. v. Swieten
bevorderd tot grootkruis en den genl.-majoor G. M. Ferspijck
tot commandeur der Militaire Willemsorde, en ingesteld eene
vergulde medalje voor alle personen, die. als behoorende tot,
de zeemacht en de expeditionaire troepen of in burgerlijke
betrekking, in 1873 en 74 naar Atclun zijn gezonden of zul
len gezonden worden.
Ter gelegenheid van 's Konings jubüé zijn zeer vele be
noemingen geschied in de orde van den Ned. Leeuw, eenige
verhoogingen van adelijke titels verleend jr. mr. H. H.
Röellcomm. des Konings in N. Holland, is baron gewor
den en 2 personen in den adelstand verhevenwaarvan
de een is mr. C. J. A. den Te.rburgemeester van Amster
dam. Onder de begiftigden met den Ned. Leeuw komen voor
de letterkundigen Potgieter, Jonckbloet, Cremer, de Jonge en
Undo, de kunstschilders Israels, Perschuw, Peroeer en Springer.
Stoomvaart. De maatschappij „Java" heeft in 7 maanden
van 1873 over een kapitaal van 1 miljoen eene winst be
haald van f 98,736 waarvan, na aftrek voor de reservekas,
f 85,500 of ruim 8J p.c. aan de aandeelhouders kan worden
uitbetaald.
Feesten. Wij vervolgen onze opgaaf der feestvieringen
ter gelegenheid van het kroningsfeest.
Deventer, 1 Mei. Tooneelvoorstelling door „Demosthenes."
12 Mei. Buitengewone uit,deeling aan de armenoptocht
waarbij 14 praalwagenszangen van 500 schoolkinderen in
een tempel op den Brinkmuziekuitvoeringalgemeene il
luminatie vuurwerk bals.
Nijmegen 8 en 9 Mei. Tooneelvcorstellingen door de re
derijkerskamer. 11 MeiConcert van de muziek der schut
terij en van het 65' reg. pruisische infanterie. 12 Mei, Au
bade door „Nijmeesch Mannenkoor," uitdeeling aan de ar
men, gecostumeerde optocht. 13 Mei, Volksspelen, mu
ziekuitvoeringen.
Wageningen, 12 Mei. Optocht der schooljeugd, optocht
van oorporatiën en vereenigingen muziekuitvoeringen al
gemeene illuminatie, vuurwerk en bal.
Middelburg, 13 Mei. Klokkenspel, Godsdienstoefeningen,
buitengewone uitdeeling aan de armenontvangst van „de
Groote Harmonie" uit Lier, 2 muziekuitvoeringen op de
versierde Markt, door genoemd genootschap en door het
corps der schutterij, algemeene illuminatie, bal.
Hoorn, 18, 19 Mei. Volksspelen, onthaal der schooljeugd,
muziek op den geïllumineerden Rooden Steen, verlichte
naald aan het eiude van bet. Groote Noord.
Haarlem 15 Mei. Muziekuitvoering in de Groote kerk
(250 zangers en zangeressen met, orchest), volksvermaken in
den Houtmuziek van de schutterij en de infanterie 's a-
vonds 5 publieke uitvoeringen van rederijkerskamers muziek
in eene verlichte tent in den Hout, vuurwerk, concert, en
souper in de sociëteit „Vereeniging."
Kampen, 12 Mei. Koraal op den Nieuwen toren, gods
dienstoefeningen, uitdeeling van warme spijzen (ook op 13
en 14), parade, optocht, illuminatie. 13 Mei, Onthaal van
de kinderen der armen en bewaarscholenvolksspelen mu
ziekuitvoeringen.
Zeist, 21 Mei 1550 bijeengebracht,). Optocht der school
jeugd met, muziek der art. uit, Amersfoortbistorisch-alleg.
optocht, met muziek uit Amersfoort, en der inf. uit Breda
's avonds muziekuitvoering in de open luchtvuurwerk.
Helder, 12 Mei. Allegorische optocht. 13 Mei. Optocht
en ont haal van 2S00 schoolkinderen, gondelvaart, illuminatie.
Schagen, 12 Mei. Muziekuitvoering, uitdeeling van wijn
en krentenbrood, gecostumeerde optocht (komst van prins
IPillem lil in 1666 te Schagen), gemeenschappelijke uitvoe
ring van de zangvereeniging, de rederijkerskamer en de har
moniekapel. 13 Mei. Muziekuitvoering, schoolfeest,, concert
iu de herv. kerk.
Te Hilversum is 400 bijeengebracht voor de feestviering
en 500 voor het nationaal geschenk. Te Prinsenhage is
den 12 door vrouw Matijssen101 jaren oud, een fraaie
boom geplant,die op een der 3 praalwagens in optocht was
rondgevoerd.
Amsterdam. Door de feestcommissie waren groote eere-
poorten opgericht, op den Dam, de Botermarkt en het Jonas
Daniel Meyer plein (het, front, van een oud kasteel), obelis
ken in de Westerstraat en voor het Zeemanshuis, een kiosk
met bloemenvaas op het Koningspleineene decoratie van
het, monument op den Dam, terwijl ook de Willemspoort
gedecoreerd was. Groote eerepoort.cn waren ook geplaatst
voor den ingang der diergaardein de Damstraat en aan
het einde der Vondelstraat (een kasteelpoort), beide door de
buren, gelijk die van de Westerstraat en van de Kalver-
slraat belangrijke decoratiën tot stand gebracht hadden.
Voorts waren voor eenige inrichtingen en woningen sierlijke
decoratiën aangebracht, eenige hoofdstratenvele zijstraten,
inzonderheid de eilanden gemeenschappelijk met, bogen
slingersenz. versierd. De schepen in de dokkenmet tal
van vlaggen versierd, maakten eene fraaie vertooning.
De Koning was bij zijne komst, vergezeld van de Koningin,
den Groothertog van Saksen-Wcimar en zijne gemalin, de
prinsen v. OranjeAlexanderHendrik en Frederik en een
gevolg van 15 heeren en 3 dames Prins Frederik was met
de Koningin en de Groothertogin iu een rijtuig, de overige
vorstelijke personen waren te paard gezeten. Bij het passee-
ren van het burgerweeshuis werd door de kinderen een lied
aangeheven. Toen de Kon. familie zich op het balcon van
het, paleis vertoonde, regende het. Aan de Koningin werd,
bij hare komst op het, paleis, namens een aantal dames, eene
prachtige zilveren milieu de table aangeboden. Aan de se
renade van „Amstels Mannenkoor" namen 200 zangers deel;
het, monument op den Dam was met gas verlicht.
De 12 begon met. eene reveille op den Dam door verschillende
muziekcorpsen. De Kon. familie woonde vervolgens de gods
dienstoefening in de Westerkerk bij onder het gehoor van
ds. HasebroekRom. 1, 8». De cantate van J. J. L. ten
Kate, muziek van Perhulst, in de Nieuwe Kerk, is uitge
voerd door 500 zangers en zangeressenwaaronder de heer
Deckers en mej. Giqs. Tusschen het eerste en tweede ge
deelte werden door de voorzitters der 1» en 2" Kamer en
van den gemeenteraad der hoofdstad adressen vau gelukwen-
sching voorgelezen, gevolgd door de begroeting van Z. M.
commissarissen in de provinciën en de aanbieding van het
nationaal huldeblijk f 195,000, waarvan f 35,000 uit Am
sterdam). De Koning antwoordde na de lezing der adres
sen van de Kamers, en bestemde het nationaal geschenk voor
het, fonds tot ondersteuning van de gewapende dienst. De
Keizer van Rusland, met, 3 grootvorsten, den staatskanse
lier Gortschakoff en talrijk gevolgdoor prins Hendrik van
Venlo afgehaald werd door den Koning en de prinsen aan
de station van den Rijnspoorweg ontvangen, in 12 rijtui
gen door huzaren geëscorteerd, in den draf naar het, paleis
geleid en na eenig vertoef, gedurende hetwelk dc optocht
passeerdeop gelijke wijze uitgeleid en door de prinsen
v. Oranjeen Hendrik naar Vlissingen vergezeld. De 7 groe
pen van het historische gedeelte van den optocht stelden de
tijdperken der Stadhouders en de daartoe behoorende perso
nen in prachtige costumes voor. In de allegorische afdee-
ling bevonden zich 3 praalwagens de Koningswagen, Neêr-
lands Krijgsroem, en Handel. Nijverheid, Sehoone Kunsten
en Wetenschappen; eene fraaie groep met kostbare banier
werd gevormd door de Vereeniging van winkeliersfabri
kanten en gezellen in het, vak van gouden, zilveren en di
amanten werken. 7 Muziekcorpsen vergezelden den trein
welke aangevoerd werd door den heer Carrédie zijn paard
voor den Koning deed knielen. Aan het feestmaal, door het
gemeentebestuur H. H. M. M. in het Baleis voor Volksvlijt
aangeboden, namen 350 gasten deel. Dc Koning beant
woorde den toast des burgemeesters met eenen op de hoofd
stad. Wegens het zeer ongunstige weder mislukten de illu-
minatiën grootendeels en werden ook de vuurwerken niet
afgestoken. Redelijk slaagden de prachtige verlichtingen
van het waaggebouw op de Nieuwmarkt en van het, koffie
huis „die Port van Gleve," een gothiek kasteel voorstellende.
Die van de Hoogesluis werd niet, beproefd.
De Keizer van Rusland is 's avonds te 10 uren te Vlissingen
aangekomen en aldaar opgewacht door zijnen schoonzoon den
hertog v. Edinburgh. Bij het haven-station was eene prach
tig gedecoreerde loods tot, receptiezaal ingericht. Na een
kort vertoef is de Keizer aan boord van het stoomjacht
Uvadia vertrokken terwijl onze 6 aanwezige oorlogschepen
met het geschut saluëerden, vuurpijlen oplieten en gekleurde
lichten toonden. De illumination aan de inschepingsplaats
mislukten grootendeelshet vaartuig is in den havenmond
vast- en eerst den volgenden morgen los geraakt. Onze prin
sen hebben te Vlissingen overnacht.
Na de aubade van 400 weeskinderen op 13 Mei te Am
sterdam werden den Koning aangeboden door de feestcom
missie exemplaren in goud zilver en brons der voor deze
gelegenheid geslagen gedenkpenningdoor 20 amsterdamsche
kinderen het gips-model van het zilveren geschenk der ne-
derlandsche schooljeugd Felix W eslerw >udt voerde het woord),
door eene deputatie namens de officieren der schut terijen een
sierlijk gewerkte zilveren schotel van 7 palmen in doorsnede,
en door eene luxemburgsche deputatie het vroeger vermelde
geschenk van het Groothertogdom. In Arti et Amieitia werd
dun Koning vervolgens een honderdtal miniatuurschilderijen
en graveerweerken, door nederlandschc kunstenaars vervaar
digd en vervat in 8 rijk vergulde lijsten op een grond van
donker fluweel, aangeboden. Aan de Koningin was door
eene deputatie uit het bestuur van het Diamantwerkers-wee-
zenfonds een huldeblijk aangeboden. Aan dc harddraverij
in dc Plantage namen 18 paarden deel de prijseen schaal
van kristal en zilveren op marmeren voet,is behaald door
Sophia, van F. Pelstra te Deinum, de eerste premie (uitgeloofd
door de afdeeling der Hoil. M. v. Landb.), 2 zilveren pre
senteert, rommels op zilveren blad, door Aafke van A. Rijpnia
en de tweede premie (uitgeloofd door de Ysclub), een ijskom
van kristal en zilver, door Slimme Jan van L. Dyxshoom.
De Koning en de prinsen bezochten zoo wel de harddraverij
en de volksvermaken als den schietwedstrijd, buiten de Wil
lemspoort, 's morgens aangevaugen, waarvoor door prins Hen
drik een zilveren beker en 300 is vereerd, en tot deelneming
waaraan o.a. 50 luxemburgers waren overgekomen. Ook de
eilanden werden door den Koning bezocht, juist, toen de Ko
ningin zich daar insgelijks bevond. De leerlingen der openbare
en bijzondere scholen voor minvermogenden (ongeveer 20000)
werden onthaald, 's Avonds, toen de kon. familie den schouw
burg bezocht, is de illuminatie op verschillende punten met
beter gevolg hervat.
Den 14 woonden de Koning, de Koningin, de Groothertog
en de Groothertogin de godsdienstoefening in de Westerkerk
bij. De geheele kon. familie bezocht vervolgens de diergaarde,
waar eene feestcantate werd uitgevoerdde Koning ook bet
Trippenhuis en de Westerstraat. 's Namiddags arriveerden per
Rijnspoor 250 belgische schutters, die met, muziek naar den Dam
geleid werden, 's Avonds was het in het Paleis voor Volks
vlijt, reünie voor de belgen, de poort, iu de Vondel traat ver
licht en ook de illuminatie van „die Port van Cleve" ontstoken.
Den 15 keef; het, kon. gezin de hoofdstad verlaten. De
schietwedstrijd moest wegens het, ongunstige weder tot den
volgenden dag uitgesteld worden.
Namens dc vrijmetselarij is den Koning den 12, door prins
Frederik een adres van hulde aangeboden. De orde heeft
tevens een gedenkpenning doen slaanin goudzilver en
brons voor den Koning, in zilver en brons voor de overige
leden der kon. familie. Door de in andere landen gevestigde
nederlanders zijn adressen van gelukwensching aan Z. M.
gericht,o.a. door die in Galiforr.ie. hetwelk op zijde gebor
duurd en in een foudraal van gouderts besloten is. De firma
C. Abercrombie en Cie., te Amsterdam, Haag en Arnhem,
heeft, den 9 den Koning zijne buste aangeboden galvano-
plastisch vervaard van urgent artistique, op verguld-zilveren
voet, samen 2 ellen hoog.
K ermis. De gemeenteraad van Delft heeft den 1 Mei met
10 tegen 4 st. afwijzend beschikt op een adres van den ker-
keraad der herv. gemeente om afschaffing der kermis.
Aanbestedingen. Den 30 April, te Arnhem, het bouwe
van eene r. c. kerk met toren, aan de Velper-steenstraatn
minste inschr. v. Schat'ck te Utrecht, voor f 101,728.
Den 8 Meite Jaarsveld het bouwen eener nieuwe kerk
met consistoriekamer voor de herv gemeente, aan C. de Jongh
te Ameide, voor 15842.
Bouwwerken. De gemeenteraad van Gouda heeft be
sloten, het door het r. o. kerkbestuur van de kerk op de Ha
ven aangevraagde plantsoen over de Tiendewegsbrugom
aldaar eene nieuwe kerk te bouwen, aftestaan voor ƒ30' 00.
Geschenken. De Koning heeft., bij het eindigen der
studiën van prins Alexander te Leidenaan den oud-hoog
leeraar v. d. Hoon Mesch en den hoogleeraar Fissering zilver-
vergulde theeserviezen geschonken.
Te Kuilenburg hebben de leden van den gemeenteraad een
levensgroot portret van den Koning in eene sierlijke lijst aan
de gemeente ten geschenke gegeven.
Gieten. Wijlen mej. P. J. Tersteeg heeft aan de herv.
diaconie te Amsterdam f 4000 gelegateerd.
Eene tooneelvoorstelling te Gouda door de onderofficieren
van het garnizoen, ten voordeele der te At.chin gewonde
militairen, gegeven, heeft f 176,22 opgebracht.
De loterij door eene dames commissie te Leiden, ten behoeve
der oprichting van het gedenkteeken voor P. Az. v.d. Werf
ondernomen, heeft, zuiver 1953,43 opgeleverd. Met inbegrip
van dit bedrag is thans zuiver/14,200 voor het,gedenkteeken
beschikbaar.
De gemeenteraad van Middelburg heeftop voorstel
van B. en W., met alg. st. besloten om niet overtegaan tot
de oprichting eener nieuwe bank van leening.
Te Ulrum (Groningen) hebben 1000 polderwerkers het
werk gestaakt, en ongeregeldheden gepleegd. Een detache
ment infanterie is in den nacht van 78 Mei uit Groningen
derwaarts vertrokken.
Rampen. Te Bergen op Zoom is bij een spoedig ge-
blusehten nachtelijken brand in een achterhuis, mevr. de wed.
J. M. Kort omgekomen. Waarschijnlijk hadden, terwijl zij
in slaap gevallen washare kteederen door eene stoof met
vuur vlam gevat. Haar verkoolde lijk werd gevonden.
In den nacht, van den 6-7 is te Breda het huis vaneen
timmerman verbrand, waarbij mej. Luisterenburg, die alleen
boven woonde in de vlammen is omgekomen.
Den 10 is op den Hollandschen spoorweg, tusschen Half
weg en Amsterdam, een reinmer-bagagemeester van den trein
gevallen en dood gevonden.
Overleden den 4, te Tiel, mr. WF. C.v. Lidth de Jeude,
oud-lid der 2e. Kamer, 59 jaren oud.
Den 5, te Leiden, dr T. Roorda, hoogleeraar bij de Rijks
instelling voor onderwijs in taal-, land- en volkenkunde
van N. Indieoud 7t jaren. Hij was zeer ervaren in de
oostersche talen bovenal in de javaansche.
Staats-loterij. Trekking der 5*. klasse, 3®. week. No.
12929 25000. No. 14229 f 10H00, No. 6077 5000, No.
9132 1500, No. 4452, 5386, 5407 6027, 7513, 10955,
13776, 16635, 17877 1000.
Bij kabinetschrijven van 2 Mei heeft de Koning aan de
heeren J. S. Spanjaard te Borne en J. Elias t.e Strijpbij
Eindhovenvergunning verleend ter oprichting van een
«Willem lil Fondsn, ter blijvende herinnering aan Z. M.
25jarige regeerinsr't welk door vrijwillige giften bijeenge
bracht en op het, grootboek ingeschreven zal wordenen
waarvan de renten zullen worden genoten door het Centraal
Israclietisch Weeshuis, te Utrecht.
Obdam, 11 Mei. De Leden der Landbouw-Societeit Ceres
alhier, werden heden aangenaam verrast met eene vereerende
dankbetuiging van Z. M. den Koning, voor hunne uitgebrachte
gelukwensclien ter gelegenheid van H. D. Jubileum.
tleilo, 11 Mei. Ofschoon nog een dag vóór het kronings
feest. wapperde reeds lieden morgen van alle woningen in
ons dorp de driekleur. Door milde bijdragen van bijna alle
ingezetenen was men in staat, gesteldden kinderen een
vreugdevollen dag te verschaffen. De heer K. Al. fln^r«had
de snhoollocalen keurig gedecoreerd en een net vaandel ver
vaardigd voor een te houden optocht. Om IU ure's morgens
traden de 170 leerlingen, alle van oranjevlaggen en sjerpen
voorzien het schoolgebouw binnen en werd bet, feest geo
pend door het zingen van gepuste liederen, ondersteund door
een flink orkest. De heeren burgemeester en leden van den