Groot BBritlunfc en ItM'hinil.
Ruslami.
Spanje.
%creenSgde &iafrn.
Boefcaftnkonbiguijj
nhs-iX istsuss.
reorganisatie des legers aan het land oplegt, nog slechts
eenige jaren gedragen zullen worden.
De eigenaars van het stoomschip Cavour en van eenige
andere italiaansehe schepen verkrijgen uit de spaansche schat
kist 250000 liresals vergoeding voor de schadedoor hen
tijdens den opstand te Carthagena geleden.
De uitslag der op den 8 gehouden Parlements-verkie-
zingen is van 488 der 508 kiesdistricten bekend. In 229
districten moeten herstemmingen plaats hebbeno.a. in alle
5 districten te Romewaar over het algemeen in gematigd
liberalen zin gestemd werd. Yan de 254 verkiezingen die
reeds een definitieven uitslag gehad hebbenbehooren 144
gekozenen tot de fractiën der rechterzijde110 tot die der
linkerzijde. Alle ministers zijn verkozen. De helft der kie
zers heeft zich van de stemming onthouden.
Graaf Derby heeft met, den minister Visconti Venosta ge
correspondeerd over de rooverijen en de onveiligheid in Italië,
waarover door engelsehen is geklaagd. De italiaansehe minis
ter heeft beloofd de klachten te zullen onderzoeken en krach
tige maatregelen te zullen nemen om een einde aan de vooverij
te maken.
De prins en prinses v. Wales hebben den 3, van het kasteel
van den graaf v. Aylesford, bij wien zij logeerden, een bezoek
gebracht aan de stad Birminghamwelke luisterrijk versierd
was en waar zij achtervolgens het stadshuiseene schilde
rijententoonstelling en 3 fabrieken bezochten. De begroeting
door den radicalen mayor, den heer Chamberlainkenmerk
te zichvolgens de Fortnightley Reviewdoor zulk een
toon van te gelijker tijd hoofsche huldemannelijke onaf
hankelijkheid en beschaafd gevoelals nog nimmer in eene
toespraak van een mayor aan vorstelijke personen opgemerkt is.
De grootvorst-troonopvolger is den 5 mede op genoemd
kasteel gearriveerdvan waar de gezamenlijke gasten den 7
naar Sandringhamhet buitengoed van de prins v. Wales,
zijn vertrokken.
De werklieden in de steengroeven van lord Penrhyn heb
ben beslotenden arbeid te hervatten op de door hunne
patroons gestelde voorwaarden.
De heer Gladstone heeft een vlugschrift in het. licht gegeven,
getiteldDe decreten van het Yatieaan en hun invloed op
het burgerlijk onderdaansehap." Het concilie, zegt hij, heeft
iets ingesteld, dat nog veel omvattender is clan de aanspraak
op onfeilbaarheid, n.l. de aanspraak op volstrekte en volkomen
gehoorzaamheid. Engeland behoort te vragen en te weten
hoe de gehoorzaamheid, welke de Paus en het concilie eiscben,
te rijmen is met de eiscben van burgerlijke afhankelijkheid.
De schrijver spreekt als zijne stellige meening uit, dat het
eigenlijk doel der roomsche staatkunde ishet vernieuwen
der worsteling om de wereldlijke macht. Bij de geheime
aanstokers dier staatkunde bestaat, volgens liern, het vaste
plan om, lamrs den weg van geweld, bij elke gunstige gele
genheid, het lievelingsdoel na te jagen, om n.l. den troon van
het Pausdom op nieuw op te richten, al ware het ook op de asch
van de stad en te midden van de doodsbeenderen de3 volks.
Belachelijk acht hij de meening, dat zulk een plan zou kunnen
slagen, maar moeilijk keurt hij het, de gevolgen te berekenen
van den strijd, dien het kan verwekken. Het Hof van Rome
zou bij dien strijd ongetwijfeld rekenen op den steun in elk
land van eene georganiseerde en getrouwe partijdiewaar
zij invloed kan uitoefenen interventie aanprijzen en waar
zij in de minderheid is, onzijdigheid prediken zal. Vermits
de vrede van Europa in gevaar en Engelands plicht ter
spraak komen kan, oordeelt hij het van belang, de gemoeds
stemming der engelsche en iersche catkolieken te kennen.
De Staat zal te zorgen hebben, het gebied van het godsdien
stig geweten vrij te laten, en dat vreemde willekeur of bui-
tenlandsche aanmatiging hem geen voorschriften geven om
trent het vervullen zijner taak. Engeland, de liberale partij
vooral, die gelijkelijk aan non-conformisten en aan roomschen
recht heeft doen wedervaren, heeft het recht te eiscben, dat
iedereen zijn plicht zal doen.
De r. e. aartsbisschop vau Westminster heeft dit vlug
schrift. terstond beantwoord door een artikel in de Times van
9 Nov. Hij houdt er in staandedat de oprechtheid van
der r. catholieken trouw als engelsche onderdanen niet strijdt
met de leer der r. c. Kerk maar daarvan een gevolg is.
Tegen de beweringen van den heer Gladstone verzekert
hij1». dat de decreten van het Vaticaan geen tittel of
jota veranderd hebben in de verplichtingen of verhoudingen
van burgerlijke onderworpenheid; 2». dat het burgerlijk on
derdaanschap der catholieken even onverdeeld is als dat van
alle christenen en van alle personendie eene goddelijke of
natuurlijk-zedelijke wet erkennen3°. dat niemands burger
lijk onderdaanschap onbeperkt isen daarom het burgerlijk
onderdaanschap van allen die in God gelooven of zich door
hun geweten laten beheerschenin dezen zin verdeeld is.
De binneulandsche vredevolgens den aartsbisschop in het
duitsche Rijk vooral verstoord door dr. v. Dóllingeracht
hij in het britscke Rijk in den loop der laatste halve eeuw
bevestigd door het wegnemen van godsdienstige botsingen
en van ongelijkheden uit de wetten.
De werkstakiug der mijnwerkers te Wigan (Lancashire) is
geëindigd. Het loon zal voorloopig met 10 p.c. verminderd
worden.
Een vijfde gedeelte van Kroonstadt (200 huizen en de
kerk St. Wladimir) zijn vernield door een hevigen brand,
welke 's avonds te 11 uren door het springen van eene pe
troleumlamp ontstond en aangeblazen werd door een storm
wind die zelfs de uit Petersburg gezonden hulp verschei
dene uren te Oranienbaum ophieiddewijl de zee niet te
bevaren was. Een groot aantal inwoners is zonder huisvesting.
De regeering heeft van de mogendhedendie aan de
brusselscke conferentie hebben deel genomen eene definitieve
verklaring gevraagd omirent hare meening aangaande enkele
puntendaar zij bouwende op zulk eene verklaringstap
pen wensch te doen om door middel van een tractaat eene
werkelijke overeenkomst te sluiten.
Volgens den te Miranda vertoevenden berichtgever der
Koln. Zeitung beteekent de aangekondigde versterking van
het noorderleger zoo goed als niets. Wel telt de nieuwe
richting G0O00 recrutenmaar van dit getal moeten er velen
afgetrokken wordendie voor de dienst ongeschikt, zijn of
zich vrijkoopen. Voorts is het leger verminderd door zie
ken en gekwetsten en door het huiswaarts zenden der man
schappen welker diensttijd afgeloopen waszoodat het
nu 25000 man telteven als toen het nog onder het bevel
van den maarschalk Concha stond.
Sedert het vertrek van Dorregaray heeft don Carlos het
opperbevel over de carlistiscke strijdmacht aan den bejaarden
geul. Elio opgedragenmaar genl. Mendiri is met een be
langrijk commandement belast gebleven.
Èen carlistisck bericht meldt, dat eene kolonne vrijwilli
gers die van Eigueras naar Castello marcheerdedoor de
carlisten geheel verslagen is en haar geschut verloren heeft.
Daarentegen zegt een ander berichtdat de republikeinsohe
troepen bij Castella eene bgjangrhke overwinning op de ear-
Jjsten behaald hebben.-
Aan een fransch ingenieur te Pampelona is het gelukt die
stad waarvan de waterleiding door de carlisten afgesneden
wasweder van water te voorzien.
De regeering ontving den 8 kennis, dat don Carlos den
vorigen avond te Hendaye, op fransch gebied, was aangeko
men. Zij liet terstond door haren gezant te Parijs aandringen
op de onverwijlde internering van den pretendentwelke
aandrang ook plaats had door den spaanschen consul te
Bayonnedie de overheid het, huis aanweeswaarin spaan
sche agenten don Carlos hadden zien binnentreden. Volgens
fransehe opgaven hebben ingewonnen inlichtingen ten stel
ligste het verblijf van don Carlos op fransch gebied gelo
genstraft volgens een door de Nordd. Zeitung uit Madrid
ontvangen telegram, is hij den 8 over Vera naar Spanje
teruggekeerd.
Het bombardement van Irun waarvan het. bezit na het
verscherpen van het toezicht van spaansehe en fransehe zijde
op de Bidassoa eene levenskwestie voor de carlisten is ge
worden, is den 4, 's morgens te 6 uren, zonder voorafgaande
aankondiging, met 14 kanonnen begonnen. De macht, der
belegeraarsonder bevel van don Carlos en den genl. Elio,
werd geschat op 4000 man met J8 stukken gesehut. De
carlisten schoten slechtmaar, daar zij zich van pet.roleum-
bommen bedienden toch 2 huizen in brandwaarvan het
eene aan een carlist behoorde. De aanvoerder van een der
batterijeneen gedeserteerd fransch artillerie-officier, werd
door een schot van het adviesjacht Ruil gekwetst, 's Nachts
werden enkele petroleumbommeu in de stad geworpen en den
volgenden dag het bombardement, hervatmaar goed beant
woord zoodat 2 kanonnen der carlisten gedemonteerd wer
den. 's Middags brachten 2 kanonneerbooten 2 compagniën
earabiniers, 30 artilleristen en veel ammunitie aan land. De
bezetting verkreeg daardoor eene sterkte van omstreeks 2000
man. Behalve de 2 genoemde waren nog slechts 2 buizen
in brand geraakt, 's Nachts vielen van carlistische zijde
slechts 10 schoten en den 6 vuurden zij uit sleehls (i ka
nonnen, terwijl zij zich overigens vermaakten met het schieten
op de vrouwen, die hare kinderen en goederen uit Irun naar
Hendaye in veiligheid brachten. De meeste belegeraars waren
te velde getogen tegen genl. Lorna, die met 10000 man, per
spoortrein naar Santander en van daar over zee naar Passages
gevoerd tot ontzet in aantocht was.
Den 9 zijn nogmaals 300 man regeeringstroepen binnen de
stad gebracht. Dien dag is genl. Lorna in de richting naar
Oyarzun opgerukt en heeft hij het vuur op de stellingen der
carlisten geopend en hunne linie bij S. Marco gebroken
maar (volgens carlistische opgaven) werd hij door een aanval
van den vijandelijken rechtervleugel op zijn linkervleugel
genoodzaakt naar Renteria terug te trekken aan beide zijden
zou aanmerkelijk verlies geleden zijn. Den 11 deed het ge-
heele leger eene vporwaartsche beweging van Renteria naar
Irun werden de carlistische verschansingen door den rechter
vleugelpnder genl. Lornamet de bajonet verineesterd, en
marcheerde genl. Porlillo over den top van Jaizquibelwaar
door de carlisten zich omgetrokken zagen en tot den terug
tocht naar Navarre genoodzaakt werdenwerwaarts zij de
over Lesaoa en Vera leidende wegen verzekerd hadden. De
regeeringstroepen telden 200 gewonden. Loma trok nog
's avonds Iran binnenterwijl Laserna met. de hoofdmacht
in de richting van Vera trok en de carlistische kruitfabriek
bij die stad vernielde.
De verkiezingen van Congresleden zijn in de meeste
Staten ten gunste der democraten uitgevallen. Kansas, Min
nesotaRhodes-Island, Florida, Massachusetts, Wisconsin en
Nieuw-Yersey zijn aan de republikeinsohe partij meer of min
der trouw gebleven en Nevada is tot haar overgegaanmaar
in de andere Staten, vooral in Tennessee. Louisiana, Penn-
sylvanie, Alabama,Illinois en Nieuw-York, heeft zij terrein
verloren en zijn de democraten geheel of grootendeles meester
gebleven, hetgeen zij reeds waren en gebleven zijn in Georgia.
Delaware, Kentucky en Texas. Men schrijft de zegepraal der
democraten toe aan de vrees voor een derde Presidentschap
van den genl. Grant en aan ontevredenheid over de slechte
administratie des landsen men rekent, dat zij in het Huis
der Vertegenwoordigers eene meerderheid van 60 a 70 leden
zullen tellen. De republikeinsohe meerderheid in den Senaat
wordt op 7 leden geschat.
De verkiezingen van Staatsambtenaren hebben denzelfden
uitslag gehad. Te Nienw-York is Tilden, tot, gouverneur
verkozen en zijn ook de overige posten door democraten
(de Tammany-partij) bezet. In Massachusetts werd de de
mocratische candidaat, Gaslow gouverneur en zelfs in Nieuw-
Yersey werd een democraat, de heer Bedletot gouverneur
benoemd.
Te Entanta, in Alabama, zijn ter gelegenheid der verkie
zingen door toedoen der negers onlusten ontstaan waarbij
7 negers omgekomen, 15 negers en 5 blanken gekwetst zijn.
De bevelhebber van het leger, dat tegen de indianen ope
reert, de genl. Sheridan, heeft in een openbaar gemaakt rap
port verklaard, dat. met het oog op de uitgestrektheid der
Unie, de getalsterkte van het leger, 25000 man, te klein is.
Verkiezingen. De Prov. Staten van Zuidhólland hebben
met, 4b van de 72 uitgebrachte st. tot lid der le Kamer
verkozen mr. A. Bluste.
Staten-Generaal. 2'. Kamer. Bjj de voortzetting van
de behandeling der indische begrooting is den 9 een door
de heeren de Bruyn Kops, Mees, de Jong, Moens en de Lange
voorgesteld amendement, om ein mem.riepost uit te trekken
voor schadeloosstelling wegens de afschaffing der slavernij op
de buitenbezittingen, ingetrokken, nadat de minister een
bedrag van 12000 had voorgesteld t,ot onderzoek en tot
voorbereiding van dien maatregelen is vervolgens dat
nieuwe artikel met 41 tegen 23 st. aangenomen met een
amendement van den heer Godefroiom duidelijk te doen
uitkomendat de gelden strekken tot voorbereiding van
maatregelen ter volledige uitvoering der wet tot afschaffing
der slavernij.
Den 10 is een amendement der heeren LentingBergsma
en Gevers Deynootom art. 35 te verhoogen met 6 ton, tot
verhooging van de bezoldiging der inlaudsche hoofden met
gelijktijdige afschaffing van heerendiensten ten hunnen be
hoeve (17887 daags!) met 54 tegen 19 st. verworpen.
Den J1 is een amendement van de heeren Viruly Ferbrugge
en Moens, om de voorgedragen post voor het inlandsch on
derwijs a 664,130 te verhoogen met 7920, en zulks tot
verhooging der toelagen van de kweekelingen op de 3 kweek
scholen op Java, met 36 tegen 32 st. aangenomen.
Den 12 werdna discussie over de hoofdstukken oorlog
en marmewaarbij de expeditiën tegen Atcbin ter sprake
kwamen en de heeren NierstruszStorm cn Fabius vooral
aandrongen op de vermeerdering der strijdkrachten en de re
habilitatie van kolonel v. Daalen, Hoofdstuk II, uitgaven in
Indië a 98.718.000 aangenomen met 64 tegen 2 st. Op
hoofdstuk I werdop voorstel van den heer Schimmelpeminck
v. d. Oijeeen post van 2400 geschrapt, bestemd tot sub
sidie voor eene nederlandsehe uitgaaf der Fastes Militaires
van den kolonel Gerlach.
Den 13 is langdurig beraadslaagd over het amendement-
de Ü9Q van Aldertoerelttot herstel van den post van 3 ton
voor de vroeger door de beide Kamers besloten oprichting
der indische brigade. Met 38 tegen 34 st. werd aangeno
men een sub-amendement van den heer Nierstruszom een
memoriepost uittetrekken waardoor het amendement-efe Roo
verviel. Hoofdstuk II, uitgaven in Nederland, is daarna
met alg. st. aangenomenzoomede de beide wetten op de
middelen.
Eerbewijzen. Een onbekende heeft aan het Nieuws van
den Dag f 100 gezonden, als eerste bijdrage voor eene eere
sabel, door de amsterdammers aan geni. v. Swieten te vereereu.
Er werden voorts meer aanbiedingen van giften gedaan, in
dien zich eene commissie wilde vormen om het geopperde plan
uit te voeren. De genl. v. Swieten heeft echter aan het blad
geschrevendat hijhoewel dankbaar voor het geopperde
denkbeeld, het toch niet gaarne tot uitvoering zou zien ko
komen. De ontvangen 100 zijn alzoo, overeenkomstig den
wensch van den inzender, opgezonden voor de gewonden en
zieken in Atcbin. Een groot aantal leden van het amster-
damsche studentencorps hebben den generaal een adres van
hulde en dankbaarheid gezonden.
Stoomvaart. De directie der Nederlandsch-Americaau-
sche Stoomvaartmaatschappij heeft de direction der 19 stoom
vaar! ondernemingen op Noord-America uiigenoodigd tot
het houden eener internationale conferentie te Li\erpool,
tot het beramen van maatregelen om aanvaringen te voor
komen, inzonderheid door het vaststellen van bepaalde routen
over den Atlantisch™ Oceaan. Reeds hebben 16 maatschap
pijen hare medewerking toegezegd.
Onderwijs. De nieuwgebouwde school met onderwijzers
woning te Oterleek is den 6 feestelijk ingewijd.
Kerkelijke Zaken. Den 11 is de prachtige r. e. kerk
te Prinsenhage, gebouwd ter vervanging der ruim een jaar
geleden door don bliksem in de asch gelegde, door den bis
schop van Breda ingewijd.
Feesten. Den 10 is het 40jarig bestaan der groot.e zak-
linnenfabriek te Harlingen gevierd met feestelijk onthaal der
120 daarin arbeidende werklieden, enz.
Landbouw. Den 3 is te Winkel in eene openbare ver
gadering vastgesteld het ontwerp der acte van oprichting
van de naamlooze vennootschap „de Modelboerderij te Win
kel," welke zich ten doel stelt, de veredeling van den neder-
landschen veestapel en de ontwikkeling van het landbouwbe
drijf. Zij zal werken met een maatschappelijk kapitaal van
100,000verdeelt in aandeden van 500waarvan de
grootste helft geplaatst is. De koningrijke goedkeuring is
aangevraagd. De vennootschap zal worden bestuurd door
3 directeuren en 6 commissarissen. Tot, directeuren zijn be
noemd de heeren K. Rezelman en Breebaart Kz., te Win
kel, en d'Sluis, te Beemster; tot commissarissen de heeren
jhr. mr. JH.v. Foreest v. d. Palm, te Anna Pnulowna; K. Win
kel, burgemeester van SijbekarspelC. Rezelman, te Nieuwe
Niedorp; A. Loder, A. Nobel en J. Roomen, te Winkel.
Aanbestedingen. Den 5 te Haarlemdoor het prov.
bestuur van Noordhollandhet, driejarig onderhoud van a.
de provinciale Pettemer zeewering, b. de Heldersche zee
wering c. de Rijkszeewering henoorden Pettenminste
inschr. a. J. Oldenburg, te Bergen met het, lot tegen de
Hartogte Petten, voor f 5050b. B Swetste Helder,
voor 7624, en c. J. Oldenburg, voor 31-46, alles per jaar.
Den 12, door het prov. bestuur van Noordholland, het
bouwen van eene school te Worrnerveer, minste inschr.
J. Kater Az., te Purmerende. voor/ 26496.
De hout- en marmerschilderschool van den heer
P. v. d. Burg te Schiedam telt thans ruim 50 leerlingen
waaronder uit, Weenen. Keulen, Berlijn enz. De onderwijzer
en 4 zijner leerlingen waren op de tentoonstelling te Weenen
bekroondwaardoor de school buitenslands bekend is ge
worden en eenige der beste leerlingen derwaarts ontboden zjjn.
Zwolsche Diep. In eene den 7 gebonden vergadering
van aandeelhouders der Maatschappij tot verbetering van het
Zwolsche Diep met landaanwinning is besloten, de door die
Maatschappij aangelegde kribben over te geven aan het, Rijk,
voor f 25000, met, opheffing van den bestaanden tol.
De sociëteit «Trou moet blijckente Haarlem heeft, voor
26500 aangekocht het, in haar perceel inspringend winkel
huis^ op den hoek der Groote Hout- en Spekstratcn. Eene
leening van 28000 is daarloe binnen 24 uren volgeteekend.
In 1815 was hetzelfde huis verkocht voor f 2200.
De uitgebreide verzameling van nederlandsehe por
tretten nagelaten door wijlen mr. J. T. Bodel Bijenhuis te
Leiden, welke den 18 te Amsterdam in veiling zou worden
gebracht, is in haar geheel door het, Rijk aangekocht,.
Gieten. Wijlen de heer N. C. Bouwer heeft aan de herv.
diaconie te Amsterdam vermaakt eene inschrijving 2(4 p.c.
W. S., groot 8000.
Wijlen de heer A. v. Gelder te Zaandam heeft aan de
vereenigde doopsgezinde gemeente van Knollendam en ICrom-
meniedijk en aan de doopsgezinde gemeente te Worrnerveer
op het Noord elk 1000 gelegateerd.
De heer W A. Scholten te Groningenheelt wederom
1000 beschikbaar gesteld voor dezen winter, ten einde de
arme kinderendie getrouw de school bezoeken, in de Gro
ninger Volksgaarkeukens van warm voedsel te voorzien.
Te Hoorn is de gemeentebegrooting voor 1875 vastgesteld
op f 131,638. De opcenten op de personeele belasting zijn
van 100 verlaagd op 75 en de hoofdelijke omslag is ver
hoogd van f 17000 tot 23000.
70 Ambtenaren bij den Rijks-telegraaf te Amsterdam
hebben het plan ontworpen om eene coöperatieve winkelver-
eeniging op te richten, ten einde goedkoope en onvervalschte
levensmiddelen te verkrijgen. Daaraan zullen uitsluiteud
ambtenaren kunnen deelnemen.
Te Nijmegen is eene coöperatieve vereeniging opgeric'it
tot het bekomen van goedkooper vleesch. Ieder deelhebber
stort een renteloos voorschot van 10 en verbindt zich vleesch
te koopen van den aangestelden slager, door wien met, eene
commissie van deskundigen om de 14 dagen den prijs be
paald wordt,.
Te Groningen is het benoodigde kapitaal voor de oprich
ting eener broodfabriek bijeengebracht.
Begraafplaatskwestie te Strijp. De minister van
binn. zaken heeft geantwoord op het verzoek der 2e. Kamer
om inlichtingen en komt, na een overzicht der feiten en een
onderzoek der wederzijdsche titels en beweringen, lot de slot
som dat er goede redenen schijnen te beslaan om aan te
nemen, dat het kerkhof nabij de r. c. kerk te Strijp aan dat,
kerkbestuur toebehoort eu dat de bewering van adressanten,
als zou dat kerkhof eigendom der burgerlijke gemeente zijn,
niet bewijsbaar is, en dat overigens adressanten in vele op
zichten dwalen omtrent de feiten en omtrent het recht.
Overleden den 13, te Amsterdam, de predikant der
herv. gemeente S. P. Meyboomoud 57 jaren. Hij was een
der eerste baanbrekers van de moderne richting aldaar en een
verdienstelijk letterkundige.
Staats-loterij. Trekking der 2'. klasse. No. 666 f 20000,
No. 2294 5000, No. 17874/2000, No. 401 en 9567/1500,
No; 559, 1731, 4610, 15758 en 20156 1000.
Koloniön. De voornaamste nederlandsehe ingezetenen
van Samarang hebben een adres van adhaesie ingediend aan
de van Batavia uitgegane petitie tegen het invoeren van nieuwe
belastingen.
Te Djokdjokarta is het tentoonstellingsgebouw ingestort,
waarbij niemand omgekomen is maar 8 personen gekwetst zijn.
PER TELEGRAAF, 's Gravenhape 11 November.
De leden der Eerste Kamer zijn tegen Dinsdag 24 No
vember des avonds te aebt uren, bijeengeroepen.
De Maatschappij tot Nut van den Javaan, wenschende
bet hare bij tc dragen tot bevordering van het inlandsch
onderwijs op Java, is voornemens, eene kweekschool op
kleine schaalmet later bijkomende schoolop Java op te
richten, waar zij, volgens eene gewijzigde of nader door de
ondervinding te wijzigen methode, werkzaam zal zijn. De
Maatschappij weusckt voorts afscheiding der indische finan
ciën van die van het moederlanden zelfstandigheid van
heiden te bevorderen. Voor het eerste is vooral geld, voor
het tweede vooral invloed noodig. Milde bijdragen voor
haar schoolfondstoenemend aantal leden voor haar staat
kundig doelzijn dus een vereischte. Om die te verkrijgen
heeft hel hoofdbestuur eene „Roepstem" uitgevaardigd, welke
in het maandblad Aederland en Javan eu in andere bladen
opgenomen is.
Diligentia. Natuurkundige Voordrachten.
Tweede Serie (18731874). Beschreven door
P. A. Haakman Jr. Te 's Gravenhage bij
E. C. Susan C. Hz.
Men kent, de voortreffelijke verslagendoor het Dagblad
van Zuidholland en 's Gravenhage geleverd van de feestviering
t,e Alkmaar op 8 October 1873 eu van de in den jongsten
zomer aldaar gehouden vergadering der Maatschappij van
Nijverheid, verslagen, die een Imogen dunk geven van de
bekwaamheid van den reporter. Misschien doen dat ook de
aan dezelfde pen te danken verslagen der zittingen van den
haagsehen gemeenteraad wat, wij niet beoordeelen kunnen
maar zeer zeker de in genoemd blad geplaatste overzichten
van de in Diligentia gehouden voordrachten. Om dergelijke
overzichten te leverendie in staat zijn niet alleen om het
geheugen der hoorders te verfrisschen maar ook aan niet-
hoorders een helder denkbeeld van het, gesprokene te geven
en alzoo in grooter kring nut te verspreidenis meer noo
dig dan een vlugge hand en eene goede memoriemeer ook
dan een aangename en bevattelijke schrijftrant. De heer H.
toont, dat, meerdere machtig en peen vreemdeling te zijn op
liet, gebied der natuurkundige wetenschappen hij toont het
vermogen te bezitten om wat hij op dat gebied verneemt,
volkomen op te nemen en in helderen vorm aan anderen
meê te deelen. Zijne verslagen over 187273 vonden dan
ook groolen bijval, ook toen zij bijeenverzameld tot een
boekdeel het licht zapen en dat welwillend onthaal bewoog
hem de over 187374 geleverde verslagen almede in één
bundel uit te geven. De sprekers in dien winter opgetreden
waren de heeren Bleekrode, V inkhuyzen, v. Baumhaver, de
Bas, Mulder, BrondgeestDelpratHülsmannv. Royen
Brester, Burgersdiyk en Snijdersde onderw erpen door hen
behandeld hunne talenten en de algemeene belangstelling
waardig. Wij durven de kennisneming der onderhoudende
overzichten van hunnen arbeid met vertrouwen aanbevelen
en wenscheu dat velen het genoegen mogen smaken dat, de
lezing ons verschatte. „Venijnzuur" op bl. 19 zal wel eene
drukfout zijn voor „phenylzuur."
De verkiezing voor de kamer van koophandel en fabrieken
op den 12 heefl den volgenden uitslag gehad: voor de keuze
van 4 altredende leden ingeleverd 61 biljettenwaarvan i
van onwaardeherkozen de aftredende leden T. L. Koon en
S. C Coster met, 42 en 52' stemmen; gekozen de heer 11. P.
[bink Meienbrink met 47 st.; herstemming tusschen de heeren
H. S. Blok (aftr. lid) en N. Goes, die 28 en 21 st. bekwa
men; 11 st. uitgebracht, op den heer WF. Stoel en 27 op
16 andere personen. Voor de buitengewone vacature door
hel overlijden van den heer J. Fermeer, ingeleverd 61 bil
jetten waarvan 2 van onwaardeverkozen de heer C. Bos
man met 39 st.; uitgebracht 8 st,. op den leer W. F. Stoel
en 12 op 8 andere personen.
Eene ongesteldheid van den heer V eltman was oorzaak,
dat 1.1. Donderdag niet nines de Castromaar het sedert
vele jaren niet vertoonde tooneelspel «Johnof de klokluider
van de St. Pauluslcerkn werd opgevoerd. Die verandering
werkte niet gunstig op de opkomst van het publiek, dat zich
ook teleurgesteld zag toen voor den heer Fos en mej. Fer-
ivoert andere acteurs optradeniets wat t,e meer te betreuren
was, omdat voor de vertooning van genoemd stuk de beste
krachten van elk tooneelgezelschap vereischt worden. Hoe
gaarne zouden wij dei heer Veltman de rol van William
Smith (lord Bedfortzien vervullenzij was boven de
krachten van den heer Kettmam wiens ijver wij overigens
gaarne erkennen. De titelrol was is goede handende heer
Morin heeft die zeer verdienstelijk vervuldzelden voldeed
hij ons meer en hij werd terecht herhaaldelijk toegejuicht;
mevr. Ellenberger stelde Clary (lady Bedfortvoor, uitstekend
als wij van deze gevierde kunstenares gewoon zijnal was
deze rol minder geschikt, om hare talenten te doen schitteren
terwijl de heer Oltenals de duitsche geneesheer Albinus
op nieuw blijk gaf van zijn goeden aanleg en vlijtige oefening.
Met Igenoegen vernemen wijdat mevr" Kleine herstellende
is, zoodat, wij ons mogen vleien, haar bij de volgende voor
stelling weder te zien optreden.
De commissie voor het afnemen van het notarieel exa
men in Noordhoiland heeft het diploma van candidaat-notaris
verleend aan den heer J. P. Baclcx alhier.
B U R G E R L IJ IC E STAN D.
ONDERTROUWD.
5 Nov. Willem Cornells Rensen en Gesina Meuter.
12 v Gerrit Stam en Clara Cabri.
GETROUWD.
8 Nov. Jan van der Wissel en Johanna Geertruida Bouman.
Jacob Breek, wedr. van Aaltje Clausing, en Johanna
Kreeft. Johannes Zwan en Aagje de Boer.
Arnoldus Groot en Maria Josepha Reuter.
GEBOREN.
7 Nov. Debora D. van Josua Manhei i Mz. en Ariaanfje
Blom.
8 n Johannes Reir.ier, Z, van Simon SoJge en Guurlje
Dekker.
9 Johanna CatharinaD. van Jan Bes en Cornelia
Jongejan. Wijntje, D. van Frans Brouwer en
Breglje Harder. Gesina Catharina D van Johan
nes Wiilem de Jong en Mietje Wijker.
10 n Benjamin, Z. van Bendricas Langendafl en Luwtje
de Groot. - Hermanns Gerardus'I. van Barend
Preijer en Magdalena Elisabeth Koenke.
11 Maarten, Z. van Jacob de Boer en tafje de Graaf.
12 n Diende, 1). van Carei Johannes Surfers en Maria
Catharina Arnoldina van der Maa: Elisabeth
MariaD. van Gerrit Keijsper en Hisabeth Esser,
