No. 47. Zesenzeventigste Jaargang. 1874. ZONDAG 22 NOVEMBER. (Officieel (Bebceltc een BEDIEj_ v. H. Cctckclijfisrftc Bcricfücts SBsiis?ït»8aI*8ss«ï SSelgïe. ff ra nk. r Uk- 4LKMAARSCHE COURANT. ^^TT^^enjksTitgege^ en is verkrijgbaar op Zaterdag avond te 7 uren. Prijs per kwartaal f franco per post f O.HO, afzonderlijke nommers 5 Cents. Sneven franco aan de Uitgevers HERM'. COSTER ZOON. RÏA~N De Advertentiën kosten van 15 regels 0,75, voor elke regel meer 15 Centsgroote letters naar plaatsruimte. Bij inzending tot Zaterdag namiddag 1 uur, wordt voor de plaatsing in het eerstvolgend nommer ingestaan; ingezonden berichten een dag vroeger. khbbsbsebqmkjoi BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR herinneren de belanghebbenden dat de herstemming voor een lid van de Kamer van Koop handel en Fabrieken alhier, in vervanging van een lid dat met ultimo December eerstkomende periodiek moet altreden, zal plaats hebben ten raadhuize dezer gemeente, op Donder dag 26 November 1874, des morgens van 10 tot 1 ure, waarna de bus onmiddelijk wordt geopend. Burqemeester en Wethouders voornoemd, Alkmaar, A. MACLAINE PONT. 20 November 1874. De Secretaris, NUHOUT van der VEEN. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR brengen ter kennis van belanghebbenden dat het 2e sup pletoir kohier der hondenbelasting voor 1874, door den ge meenteraad op 19 dezer vastgesteldmet bepaling van a- nuarij 1875 als den dagvóór of waarop de aanslag in eens moet zijn betaaldbeden aan den gemeente-ontvanger ter invordering is uitgereikt. Burqemeester en fPethouders voornoemd, Alkmaar, A. MACLAINE PONT. 20 Nov. 1874. De Secretaris NUHOUT van der VEEN. KENNISGEVING. Aan belanghebbenden wordi; berigtdat de badinrigting in het gasthuis gedurende de wintermaanden, van ai 15 No vember 1874, alleen des Woensdags en des Zaturdags geopend is. POSTER IJ EN. De correspondentie voor Ned. Indiëte verzenden per stoomschip BOLLAND, behoort den 26 November a.s., uiterlijk te 2 uren 's namiddags, ten postkantore bezorgd te „;;n Be Directeur van het Postkantoor te Alkmaar, J GOUWE. Lijst van brieven, waarvan de geadresseerden onbekend zijn, verzonden gedurende de 2«. helft der maand October 1874. J. D. S. Rubens, W. Blijenburg, Hillegie Drent, Amster dam; J. H. Hemelt, Assen; L. van Leer, den Haag; J. Wals, den Helder; Bergman, Hoorn; Mej. Hoekstra, Nieuwediep. Van de Hulpkantoren Heilo: Mej. A. van Kuyzen—Hendriks, Amsterdam. Rustenburg: O. Oud, Harderwijk. De dagen zijngelukkig voorbijtoen na t verne men van Multatuli's tartend: „Ik zou klewangwettende krijgs- „zangen slingeren in de gemoederen van die martelaren wien ",ik hulpe heb toegezegd eigenlijk slechts ééneen enkel gevoel aan eiken Nederlander paste: 't gevoel van diepe, diepe schuld. Niet omdat alles sedert Max Havelaars verschijning goed geworden is daar ginds in het verre oosten waar, in den van zonlicht schitterenden oceaan„bet schoone Insulinde zich om den evenaar slingert", de gordel van smaragd op het veld van azuur, waarvan Nederland zich trotsch den bezitter noemt Niet omdat daar volstrekt geen stof meer zou zijn geen reden hoegenaamd voor het snijdend refrein: „Daar licht een „roofstaat aan de zee, tusscken Üost-Eriesland en de Schelde!" Niet omdat elk Nederlander sedert heeft gedaan wat hij als Nederlander, als menschboevelen ook als Christen, ware het alleen ter vergoeding van gepleegd onrecht, had behooren te doen tegenover een gewilligzachtaartig maar deerlijk mishandeld volk. Maar omdat, bij tal van voortdurende tekortkomingen, daar in dit opzicht veel verbeterd i s. Diepgewortelde kwalen wijken nu eenmaal niet na korte bestrijding, en de zwaarste vloek van bedorven toestanden is dat gewoonlijk in geen tal van jaren, soms in geen menschen- leeftijden, hersteld kan worden wat in weinig tijds misdreven is. Snel kan het rechtsgevoelvan nafieën als van menschen, worden afgestompt, 'vooral waar stoffelijk voordeel langs onedele wegen wordt bejaagd. Doch wie durft verwachten dat het dus verkracht geweten terstond op nieuw al zijn rechten zal doen geldenzijn verloren gebied onmiddelijk heroveren zal zoodra de eerste beschuldigingop hoe nadruk- kelij ken toon met welke majesteit ook, haar: „Ontwaak!" doet hooren? Maar ontwaakt i s toch hier en daar in Nederland dat beter bewustzijn, luidde ook de aanklacht: „Uw handen zijn „bezoedeld met onrechtvaardig verworven goed. Om u zeiven „te verrijken hebt ge den Javaan mishandeldmet geen ander „recht als het onrecht van den sterkste." Ontwaakt het eerst bij wie schoon gansch niet onschul dig aan het gepleegde onrechtvoor het meerendeel mis schien te voren zeiven niet geweten hadden dat -en ii welke mate ze daaraan medeplichtig waren. Maar, sederto o k bij de regeering en de volksvertegen ■woordiging, voor welke het: „ze weten niet wat ze doen' niet gelden kon. Op den duur was het vruchteloos of sommigen de beschul digingen van Multatuli poogden te ontzenuwen door de aan wijzing van vlekken in zijn eigenen wandel, het lievelings wapen der tot sckuldbelijden le afhartige overtuigde misdaad hier aanvankelijk met. goeden uitslag gezwaaid. In 's lands vergaderzaal werden de machtige woorden van Fransen van de Putte en zijn geestverwanten de weerklank van hetgeen daar een van Hoëvell reeds vroeger gesproken had, ieder woord vaak een daad. Daarbuiten gaf de stem van Willem Bosch de klanken aan wat begonnen was te morren in menige borst. Die waardige grijsaart in kennis en jaren, jongeling naar het vuur dat in hem gloordedie man rijk in ervaring van Javaansche toestanden, moedig en oprecht in zijnopen- baringen dienaangaande, riep de natie op om, door een daad van baar uitgegaan de pogingen te steunen door de voor standers van het menschenrecht in haar vertegenwoordiging ondernomen. En de vrucht van zijn moed was: het ontstaan der Maats c. h a p p ij tot nut van den Javaan. Wat wilde die? 1°. Der natie de oogen openen voor liet, onrecht dat Java werd aangedaanendoor het opwekken van den eerbied voor billijkheid bij het volk, een geest kweeken die de regee- rin"- dringen moest om rechtvaardig te zijn in het verre oosten; de schatkist niet te verrijken met winsten door slecht of bijna niet betaalden arbeid verworvenhaar be hulpzaam zijn als ge dat wilde; - en verder 2°., voor zoover ze dat vermocht, aan het eiland dat ons nochtans millioenen zou afwerpen daarvoor den zegen van het onderwijs in ruil j helpen geven. i Ze wilde zich niet met den schijn van weldoenster tooijen. Ze verklaarde eenvoudig recht te willen doen. „In Nederland is de zege aan 't geweten, schreef haar stichter in haar banier. Was dat eenvoudig een schoone droom van den man met het vereerend geloof aan de menschheid Al spoedigals van haar geboorte af, werd zijne stichting een mikpunt van bespotting. Zoo zelfs dat een staatsman zich niet ontzagvan een plaats die hem onschendbaarheid waarborgdehaar een „boerenbedrog" te noemen. En waarom? Onzen kinderen leeren we, reeds zeer, zeer vroeg, dat, zoo schier alle bespotting laagheid is, ze een dubbele laag heid wordt wanneer ze aanrandt vrat, buiten eigene schuld zwak is. Deze vereeniging nu trof daarom die betichtende schimp scheut uit den mond van eenen diedoor eenige honderden kiezers afgevaardigdovereenkomstig onze staatsinrichting als eeu vertegenwoordiger der natied.i. van geheel de natie moest worden beschouwd 1 Maar welke was nu de reden van die zwakheid? Dat, of de stem van Bosch niet ten volle die des roepen den in de woestijn geweest wasze bij te velen slechts dove ooren gevonden had. Met luttel honderden leden trad de M. t. n. v. d. J. in bet leven, en, wies ook dat getal in de'eerste jaren betrekkelijk snel, ver boven de 2000 verhief bet zich nooitterwijl zelfs deze kleine bende weldra wederom tot weinige honderden was versmolten. Gingen die anderen henen omdat ze berouw hadden over hunne aansluiting Neen 1 Omdat de Maatschappij niet deed wat ze kon in de voor genomen richting Neen 1 Maar eenvoudig omdat zij aanstonds veel vruchten wilden zien waar nog niet eenmaal gezaaid kon wordenwaar zelfs het onvermijdelijke ploegen nog voorbereidenden arbeid vor- derde 1 En bet gevolg was wat van dat klemgeloovig ongeduld het gevolg m o e s t wezen o m d a t ze geene vruch- tenzagen onttrokken zich zoovelen, maar omdat zoovelen zich onttrokken werd de kracht steeds minder, met haar de hoop opvrucht. Zoo kwam de ure waarin ook de meest ijverigen en vol hardenden zich zeiven moesten gaan afvragen: of de poging niet behoorde te worden opgegeven, en de vereeniging die het goede wildebij gebrek aan genoegzame deelnemingniet <*erechtigd, niet verplicht was zich te ontbinden? In hare jongste Algemeene Vergadering, in Juni dezes jaars te Rotterdam heeft de Maatschappij zich ernstig met, 'de overweging van die vraag beziggehoudenmaar begrepen niet tot den zelfmoord te mogen overgaandie niet, veel minder dan een zware beschuldiging tegen het, Nederlandsche volk kon zijnwijl ongeloof aan dat volk de drijfveer zou wezcn zonder vooraf nog één beroep op dat volk te hebben gedaan. Nederland eischt: „Toon mij uwe daden!" Zij andwoordt tkands„Stel gij mij daartoe in staat 1" Zij verlangt dat het rijke, Christelijke Nederland haar f 60000 vertrouweover vijf jaren verdeeldom met die som een krachtige poging te doen ter bevordering van het lager onderwijs op Javavan een der eerste middelen dus om een door Neerlands schuld gezonken volk op te heffen krachtiger dan door de regeering geschiedt,die wel niet terug wil blijvenmaaraan een bevolking van om streeks 17 millioen zielen slechts 471 scholen gunt. Dat wil zeggen één school op elke 36000 inwoners. Nog anders aan iedere bevolking drie malen zoo groot als die van Alk maar voor alle onderwijs niet meer danéén enkele lagere school 1 Hoe de Maatschappij dat groot belang met zoo betrekke lijk nietig een som wil bevorderen door de oprichting eener kweekschool voor onderwijzers in de'binnenlanden van Java te vestigen, en waarom ze het daartoe gevorderde op/60000 raamt, kan in een enkel hoofdartikel niet worden uiteengezet, maar is ook reeds door het Hoofdbestuur medegedeeld, eerst, in de co irant Java en Nederlandnu kortelings in eeu dezer dagen verspreide of te verspreiden circulaire; terwijl in onze stad de predikanten de Boer, Grottendieck en van Heijst bereid zijn belangstellenden dienaangaande alle begeerde in lichting ";e verstrekken. Hiér dwingt de plaatsruimte tot zelfbeperkingep kan dus de bede der Maatschappijhaar beroep op het volk alleen vermeld wordendoor die vermelding een poging gedaan om de aandacht, daarop te vestigenen dringend in aller belangstellende overweging aan te hevelen wat thands door geen enkelen lezer meer kan worden geïgnoreerd. De vraag der regeeringof de nederlandsche regeering geneigd zou zijn om eene litterarische conventie met het Duitsche Rijk te sluiten, is bevestigend beantwoord maar onder bijvoeging, dat de nederlandsche wetgeving niet zou toelaten om die overeenkomst ook tot bescherming der be weerde rechten van schrijvers tegen vertalingen uit te brei den. De Rijkskanselier Leeft alsnu de toestemming van den Bondsraad verzocht tot het, sluiten eener overeenkomst om trent de wederkeerige bescherming der rechten op boeken afbeeldingen, muzikale compositiën, dramatische werken en beeldende kunsten. De bij den Bondsraad ingediende wetsontwerpen betref fende de buitengewone uitgaven voor de marine en het be heer der telegrafen, strekken om eene leening van 16 mil joen mark aan te gaan, waarvan 13 miljoen voor de marine en 3 miljoen voor de telegrafie bestemd zullen worden. Rijksdag. Den 9 is een begin gemaakt met de eerste lezing der Rijksbegrooting voor 1875. De minister Delbriick deelde mede, dat de afrekening met Frankrijk omtrent de oorlogs- contributie zonder eenige moeilijkheden heeft plaats gevonden, en dat het aan de zuidduitsche regeeringen daaruit toeko mende aandeel reeds is uitbetaald. Verschillende besparingen op de dienst van 1874, vooral in het muntwezen, bedragen 3,270,000 th., de opbrengst der belastingen heeft de raming overtroffen en men meent te kunnen rekenen op een batig saldo van ruim 13 miljoen th. Den 10 is de wet tot invoering der Rijksmuntwet in den Elzas en Lotharingen bij derde lezing aangenomen, hoewel de sedert de tweede lezing aangekomen Afgevaardigden uit het llijksland verklaarden op die invoering niet gesteld te zijn en liever het frankenstelsel te 'behouden. Den 11 is be sloten de ten vorigen jarc als proefneming aangenomen wijze van stemming (ontruiming der zaal en binnentreding door 2 verschillende deuren) definitief in te voeren. Voorts is de tweede lezinsr afgeloopen van het wetsvoorstel tot bescher ming der fabrieksmerkenwaarvan goedgevonden werd eene lijst in den Reichs-Anzeiger te doen plaatsen. De Afgevaardigde Berz heeft den 12 de regeering gein lerpelleerd omtrent de invoering van het verplichte burgerlijk huwelijk en der registers van den burgerlijken stand. De miuister Delbriick heeft verklaard, dat iiij nog niet bepaald zeggen kanof een daartoe strekkend wetsontwerp reeds in dit zittingjaar zou kunnen ingediend worden. Bij de be raadslaging over de verordeningwaarin de Rijkskanselier gemachtigd wordt om den termijn voor het gebruik der fransche taal bij de rechtbanken in het Rijksland te verlen gen, sprak de elzasscr Afgevaardigde Gerber den wensch uit om die machtiging aan den Rijksdag te verleenen. Hij dankte overigens voor de welwillende strekking van dit ontwerp. Den 14 is in derde lezing aangenomen de wet tot, lie scherming der fabriekmerkennagenoeg zonder veranderin genen die tot verlenging van den termijn voor het gebruik der fransche taal bij de rechtbanken in den Elzas én Lotha ringen. De heer Gerber had nu bepaald voorgesteld om de vaststelling van dien termijn niet aan den Rijkskanselier over te latenmaar in de wet op te nemennadat prins Bismarck het amendement bestreden had is het verworpen; slechts eene zeer kleine minderheid stemde er voor. De fortschrittspartij heeft, bij monde van den Afgevaar digde Schvlze (Delitzsch), haar jaarlijksch voorstel om de leden van den Rijksdag reis- en verblijfkosten toe te kennen weder ingediend. Van de 15 Afgevaardigden uit het Rijksland zijn tot, dus ver slechts 5 verschenen. De bisschoppen van Straatsburg en Metz behooren tot de afwezigen. Pruisen. Naar aanleiding der vraag, of graaf Arnim heelt medegewerkt tot den val der regeering van den heer Thiers op '24 Mei 1873 hebben verscheidene fransche staatslieden, die dien val voorbereid of in de regeering van Mac Mahon plaats genomen hebbenopenlijk verklaarddat zij den graaf niet vóór 24 Mei gesproken hebben. De Kóln. Zeitung verzekert echter, dat graaf Arnim niet rechtstreeksmaar door middel van eene soort van neutraal persoonin verbinding stond met de saamgezworenen, en hen herhaaldelijk dringend liet uitnoodigen om spoedig te handelen en niet, te vreezen. dat men zich te Berlijn er tegen verzetten zou. Graaf Arnim zou bedoeld hebben prins Bismarck als Rijkskanselier te vervangen en had zich reeds een ministerie gevormd. Den 12 is graaf Arnim weder gevangen genomen, of liever in zijne woning onder het toezicht der policie gesteld dewijl op het advies van den gereehtelijken geneeskundige werd afgezien van zijne overbrenging naar de gevangenis. Hij had reeds vroeger verklaard, enkele vermiste stukken, die voor hem van geen belang waren en misschien door achte loosheid in zijne nog niet ontpakte koffers uit Parijs geraakt konden zijn, te kunnen teruggeven, indien hij in vrijheid werd gesteld; en op deze aanwijzing had de vruchtelooze huiszoeking bij zijne schoonmoeder plaats. Na zijne loslating heeft hij werkelijk bedoelde stukken gevonden en aan de rechtbank gezonden, maar door middel van zijnen advocaat, hetgeen de rechtbank heeft aangemerkt als misbruik van zijne vrijheid en als voldoende reden om hem wederom in hech tenis te nemen. Het Kammergericht heeft de door graat Arnim ingebrachte bezwaren tegen zijne vernieuwde gevan genneming en tegen de weigering om zijnen borgtocht terug te geven van de hand gewezen. De redacteur van den ultramontaanschen Kurger Poznanski, Gaisler genaamd, is, wegens beleediging van den proost Ku- beczak en van den in diens zaak betrokken landraad Bohm door de rechtbank te Posen tot 14 dagen gevangenisstraf veroordeeld. Het Hof van Appèl te Munster heeft den 12 m tweede instantie uitspraak gedaan in het bekende proces der west,- faalsche edelvrouwen, wegens beleediging der rechterlijke macht in een door haar aan den bisschop van Munster overhandigd adres. Het Hof heeft het vonnis der rechtbank bekrachtigd, waarbij de gravin Nesselrode-Reichenstein tot, 20(1 thaler boele ot 6 weken gevangenisstraf en de overige 30 dames elk tot 100 thaler boete of 3 weken gevangenisstraf veroor deeld zijn. Hessen. De le. Kamer heeft, den 10 met 16 tegen 15 st. verworpen een voorstel van den conservatieven oud-minister v. Balwiglc, om de beraadslaging over de door de 2S. Kamer aangenomen kerkelijke wetten te verdagen totdat de wetgeving op dit stuk in Pruisen voltooid zal zijn. Na eene beraad slaging van 4 dagen zijn de wetten goedgekeurddie be treffende den rechtstoestand der kerkgenooi schappen met 24 tegen 5 die betreffende het misbruik van het geestelijk gezag en die op de opleiditfg en aanstelling van geestelijken met 20 tegen 11en die betreffende de geestelijke orden met 18 tegen 13 st. De Kamer heeft echter eenige wijzi gingen in de wetten gemaakt, voornamelijk betrekkelijk bepalingen, welke door de 1'. Kamer verscherpt waren, zoo dat laatstgenoemde vergadering die punten nogmaals moet overwegen. De liberale kiesvereeniging te Gent heeft, op voorstel van haar bestuur, bepaald dat de leden der in Juni 1.1. op gerichte progessistische kiesvereeniging geene leden van de liberale kiesvereeniging kunnen blijven. Den 10 zijn de Kamers bijeengekomen. De Senaat heeft den prins de Ligne tot voorzitter verkozen en is daarna ge scheiden. De Kamer van Vertegenwoordigers heeft den 11 den heer Thibaut tot voorzitter en de beeren Tack en Schol- laert tot ondervoorzitters verkozen. V - Sjflixemhua's;. De stadhouder prins Hendrik heeft den 12 de zitting van het Parlement geopend, welke plechtigheid bijgewoond werd door prins Alexander. De luitenant der hougaarsche kosyed-huzaren Zubowitz heeft eene weddingschap aangegaan om den weg van Wee- nen naar Parijs een alstand van -111 2 kilometers in den tijd van 14 dagen op één en hetzelfde paard af te leggen. Den 25 Oct. is hij van Weenen vertrokken en den 9 Nov., des ochtends te 11 uren, is hij te Parijs aangekomen. Het paard scheen niet zeer vermoeid te zijn. De Algemeene Raad der Seine heeft eene motie, waarbij de wenseh wordt te kennen gegeven -jj.t de Nat. Vergade ring aangezien de belastingen ondragelijk zijn geworden voor de arbeidende klassende nijverheid den landbouw en den handel, zoo spoedig mogelijk tCÏÏe progressieve in komstenbelasting vaststellen zalopdat de billijkheid in de verdeeling der lasten worde hersteldaan eene commissie om praeadvies gezonden. De prefect, beweerde, dat over dit voor stel niet kon worden gehandeld, vermits de wet het nemen van politieke besluiten verbood. De heer üecrais, prefect van Indre en Loire, is tot prefect der Zee-Alpen benoemd ter vervanging van den markies de Villeneuve-Bargemon, die op zijn verzoek ontslagen is. Tot aartsbisschop van Rbeims is, in de plaats van wijlen msgr. Landriot, benoemd msgr. Langeniéux, bisshop van Tarbes. Den 10 en 11 hebben bij bet optreden van den beer Chauf- fard tót het geven van bet gewone onderricht aan de me dische faculteit te Parijs ongeregeldheden plaats gehad van de zijde der studenten, die hem voor een jezuiet, houden en vertoornd zijn over zijne benoeming tot, directeur der Bcole de Medicine. De lessen zijn dien ten gevolge voor eene maand gesehorst. In de zitting der Permanente Commissie, op den 12, beeft de heer Noel Parfait de regeering geïnterpelleerd over de toenemende gestrengheid der administratie tegenover de republikeinsche pers. „De ministers, zeide hij verdedigers van den eigendom, vernietigen niettemin den eigendom der dagbladenconservatieven zijndebegunstigen zij bet bona part,isme, dat door de Nat. Vergadering is gebrandmerkt. De minister de Chaubaud- Laiour antwoorddedat de regee ring niet anders dan wettig gehandeld haddat, de staat van beleg bij de wet is ingestelden dat zij die hunne kapitalen in de pers beleggenmoeten berekenenwelke gevolgen uit die wet voor hunne kapitalen kunnen voort vloeien. Tot staving van de houding der regeering las hij een heftig artikel voor uit de onlangs geschorste Union Agricole. Er is een brief openbaar gemaakt van den heer Christoghle, vroeger president van het linkercentrumwaarin betoogd wordt, dat de wettelijke bevestiging en de organisatie der republiek onvermijdelijk noodzakelijk zijn. Er wordt bijge voegd dat het liukercentrum dan ook elk voorstel zal aan nemen hetwelk strekt om aan de republiek een wettig be staan te verzekeren. Den 15 hebben in eenige departementen verkiezingen plaats gehad van Algemeene Radendie noodig waren we gens de nietigverklaring der verkiezingen van 19 leden. De republikeinen hebben daarbij 3 zetels gewonnen. Oostenrijk. De minister van j ustitie heeft den 7 bij het Huis der Afgevaardigdenonder levendige toejuiching van alle zijden bet ontwerp ingediend van een nieuw strafwet boek datmet inachtneming van Oostenrijks eigenaardige staatkundige gesteldheid en van de ,;vele belangrijke in liet oostenrijkscke strafrecht bestaande tradition," gevolgd is naar het laatstelijk in Duitschland ingevoerde strafwetboek. De doodstraf wordt er in behouden voor hoogverraad en voor doodslagonder verzwarende omstandigheden gepleegd. De financiëele commissie van het lluis heeft besloten de regeering uittenoodigen om nog in den loop van dit zitting jaar een wetsontwerp intedienen tot verlaging van het, dag bladzegel met de helft van het tegenwoordige bedrag. De vrijmetselaars hebben een adres aan. het Huis gencht ter zake van de herhaalde weigering der regeering om de oprichting van loges te verguunen. De minister van eeredienst heeft den 11 in de budjet-eom-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1874 | | pagina 1