No. 12.
Zevenenzeventigste
Jaargang
1875.
Z O N I) A G
21 MAART.
©fficiëcï (Bebccltc
Dtiifscliland.
SleSgle.
(«roof RSi'itlanje en Ierland.
&Stcf«clijkschc Berichten
3§<»igïe.
&tab9~J!H£uw0.
CHE CO
ANT.
Doze Courant wordt wekelijks uitgegeven en is verkrijgbaar op Zaterdag
avond te 7 uren. Prjjs per kwartaal f franco per post f O, H ft,
afzonderlijke nommers -5 Cents.
Brieven franco aan de Uitgevers 1IERM'. COSTER ZOON.
BURGEMEESTER en WETHOU DE RS van ALK MA A R,
brengen naar aanleiding van art. 150 der wet op de Natio
nale Militie, ter kennis van de belanghebbende lötelingen
vii in den loon dezer maand alsnosr ter cetneentc-
Maar in Pruisen denkt men er niet aan. Natuurlijk. Daar
wordt de Kerk beschouwd als een instelling van den Staat,
één der belangrijkste, eerwaardigste instellingen ongetwijfeld,
inaar toeli een Staatsinstelling, waaraan een deel van het
werk van den Staateen tak van den algemetnen dienst
de 7.nr<r voor den rrodsdienst en de zedeliikheid is oneedra-
De Advertentiën kosten van 15 regels 0,75, voor elke regel meer 15
Centsgroote letters naar plaatsruimte. Bij inzending tot Zaterdag namiddag
1 uur, wordt voor de plaatsing in het eerstvolgend nommer ingestaan;
ingezonden berichten een dag vroeger.
deling van art. 153 van het nieuwe strafwetboek volgens
de redactie der regeering aldus luidende: 1. Wie open
lijk de godsdienst van den Staat of eenige andere, waarvan
de uitoefening in den Staat is toegelaten, met woorden of
daden beleedigt, wordt met gevangenzetting van 1 maan-
rl PTV i nf I lQQr on mof oono knofa f nt 1 HAD J
'f/
De Keizer heeft den uitvoer van paarden verboden. Men
verzekertdat de fransche regeering buitenslands 10000
paarden voor het leger tracht aan te koopen.
Pruisen. De te Franken! hal gegoten „Keizersklok"voor den
dom te Keulen is door het Dombau-Verein onderzocht en goed
gekeurd. Zij is 3,70 hoog 3,50 breed, weegt 50000 en de
klepel 1600 ponden. 22 Óp de fransehen veroverde stukken
geschut, van 570 tot 2570 ponden zwaar, zijn gebezigd om
het noodige metaal te leveren. Het gieten heeft 29 minuten
geduurd; eerst 3 weken daarna was het metaal bekoeld.
30 Man worden vereischt om de klok te luiden.
De berlijnsche Post maakt eene oproeping openbaar van
den graaf Frankenberg Tillowitzlid van den Rijksdag,
waarin deze, onder beroep op eene reeds voor anderhalf jaar
uitgevaardigde circulairede aan het Rijk getrouwe catho-
lieken aanspoort om tegenover de encyclica'door de eatho-
lieke dagbladen als een van den H. Geest ingegeven macht
woord geprezen en als voor de gewetens met het oog op de
eeuwige zaligheid verbindend aangemerktvrijwillig en op
ondubbelzinnige wijze hunne onwrikbare burgertrouw uit te
spreken.
24 Dekens uit de diocese Posen en Gnesen bevinden zich
in hechteniswegens hunne weigering om getuigenis af te
leggen in bet rechterlijk onderzoek naar den persoon van
den geheimen pauselijken delegaat van genoemd aartsbis
dom. 2 Hunner hebben dezer dagen verzochtin vrijheid
gesteld te wordenomdat eene langere gevangenschap hen
toch niet tot het afleggen van getuigenis bewegen zou maar
op dit verzoek is afwijzend beschikt.
Den 4 is bij liet Huis van Afgevaardigden ingekomen een
wetsontwerp van 15 artikelen tot regeling der voorwaarden
voor de ondersteuning der eatholieke Kerk uit 's land schatkist.
'Het lc artikel bepaaltdat de subsidiën aan alle bisdommen
en de daartoe belioorende instellingen en geestelijken van den
dag der af kondiging dezer wet af worden ingetrokken. Het 2'
artikel, dat deze gelden weder worden uitbetaald, zoodra de
bisschop of zijn plaatsvervanger uitdrukkelijk en schriftelijk
zich tegenover de regeering verbindt, aan de wetten des
lands te zullen gehoorzamen. Deze uitbetaling geldt dan
voor de geheele diocese welker bisschop die verklaring heeft
afgelegd. Maar ook ieder geestelijke kanblijkens liet 6e
artikel, door zoodanige verklaring zijn recht op de tot dus
ver hem uitbetaalde gelden terugkrijgen. Het 8e artikel
bepaalt de wijzewaarop de ingehouden gelden besteed zul
len worden, en machtigt den minister van eeredienst om
daarvan ten behoeve van de bisdommenwelker goederen
van regeeringswege beheerd wordengebruik te maken. Het
9» en 10e artikel handelen over de bijdragen der gemeente
leden die gedurende de intrekking der subsidiën niet meer
langs rechterlijken weg geïnd mogen worden. Het 11° en
de Volgende artikelen regelen liet ontslag van geestelijken,
die eene verklaring als hierboven vermeld herroepen en
het 15e artikel belast den minister van eeredienst met de
uitvoering der wet. Het ontwerp berust op het voorbehoud
„krachtens mijne souvereiniteitsrechten en deze onverkort,"
in 1821 door Koning Friedricji Wilhelm Til gemaakt bij
zijne goedkeuring en bekrachtiging der pauselijke Bul nde
salute animarum», bij welk kon. besluit uitdrukkelijk gezegd
■wordtdat „de eatholieke Kerk van den pruisischen Staat
voor zoover zij van den Staat voordeden trekt en gelden
ontvangtdit slechts deen kan zoolang en voor zoover zij
de souvereiniteit van den pruisischen Staat en zijne wetten
acht en erkent."
Bij de behandeling der begrooting van onderwijs en eere
dienst heeft het centrum bij monde van den lieer Wvndthorst
aangedrongen op het herstel der eatholieke afdeeling in ge
noemd departement, oindat de eatholieke bevolking z. i. geene
waarborgen bezit, dat een protestantsch minister den Koning
voldoende inlichtingen omtrent haren toestand en behoeften
geven zou. De minister, dr. Falk, heeft hierop geantwoord,
dat het niets ter zake afdeed, tot welk kerkgenootschap hij
behoortomdat hij alleen als staatsambtenaar zijnen plicht
te vervullen heeft. Verder verzette de heer LPindthorst zich
tegen den post op de begrooting uitgetrokken voor het ge
rechtshof voor kerkelijke aangelegenheden en kondigde hij
een voorstel aan tot afschaffing van dat hof. Voorloopig
echter is de post goedgekeurd en wel in den vorm eener
vaste bezoldiging voor de leden van genoemd bof in de
plaats eener remuneratiegelijk zij op de begrooting was
gebracht. Bij de behandeling der afdeeling „Universiteiten"
kwam de centrumspartij op tegen de aanstelling van oud-
catholieke hoogleeraren aan de theologische faculteit te Bonn,
zonder goedkeuring des aartsbisschops van Keulen; hetgeen
met bestaande overeenkomsten streed. De minister erkende
de juistheid der opmerking, maar deelde als opheldering
mede, dat de regeering tot de bedoelde aanstelling eerst was
overgegaan toen langdurige onderhandelingeu met den aarts
bisschop geenerlei uitkomst hadden opgeleverd.
Den 10 heeft het Huis in eene zitting van 6 uren het
voorstel van den beer Petri behandeld betreffende bet wets
ontwerp over de rechten van oud-cathoüeke gemeenten op
de kerkelijke goederen. De heer Petri heeft in eene schit
terende met groote ingenomenheid aangehoorde rede het
voorstel toegelicht. De minister van eeredienst beval de
verwijzing ervan naar eene commissie aan en verklaarde, dat
de regeering in een besluit van den Landdag, op de grond
slagen van liet voorstelzou treden. Het Huis besloot
dienovereenkomstig het ontwerp te stellen in handen der
commissie van beheer over de kerkelijke goederen van eatho
lieke gemeenten.
Beieren. Ilet. hof te Munchen heeft den heer Sigl, ver
antwoordelijken redacteur van het ultramontaansche munchener
Faterlandwegens hoon en laster van den Rijkskanselier,
prins Bismarck, veroordeeld tot 10 maanden gevangenisstraf.
De eisoh van liet O. M. was 15 maanden. De vraag, of
verzachtende omstandigheden in aanmerking konden komen
was door de jury ontkennend beantwoord.
De minister van oorlog heeft een wetsontwerp ingediend
betreffende een buitengewoon crediet van 3,827,000 gulden,
als aanvulling van het verleden jaar voor uitrustingen toe
gestane crediet. Het wetsontwerp betreffende de rechtsbe
trekkingen der militaire beambten is verwori en daar eene
meerderheid van twee derden vereischt werd en slechts 76
leden vóór, 67 tegenstemden.
De minister ilalou heeft bij de Kamer de begrootingen
voor het dienstjaar 1876 ingediend. De uitgaven zijn ge
raamd op 239,358,000 fr. De middelen over 1875 bedragen
248,744,000, het speciale fonds der domeinen 3.800,000 fr.
Een en ander levert een batig saldo van 13,176,000 fr., of,
na aftrek van genoemd fonds, van 9,370,000 fr. op. Indien
liet wetsontwerp tot verhooging der kleine tractemeuten wordt
aangenomen, zal dit cijfer met 2% miljoen verminderen.
De minister van binn. zaken heeft de Kon. Academie van
Geneeskunde verzochthem te adviseeren over de vraag, in
hoe ver het wenschelijk zou ziin vrouwen tot de uitoefe
ning van sommige vakken der geneeskunde toe te laten.
De stoomboot Maraldivan de lijn Liverpool-Brazilie-la
Plataheeft bij Baliiade van de Kaapstad naar Algoa-
baai bestemde stoomboot Celt bij Quoinpunt schipbreuk ge
leden. Omtrent de laatste wordt gemeld, dat alle opvarenden
gered zijn.
Uit Melbourne wordt per telegraaf gemeld, dat de stoom
boot Gothenburg te Port Darwin door een he\ ige storm heeft
schipbreuk geleden. Zij had 85 passagiers en 35 matrozen,
benevens 3Ü00 oneen goud, aan boord. 3 Sloepen passagiers
waren uitgezetmaar men vreestdat die personen zijn om
gekomen daar slechts van 4 man de redding bekend is.
Nog wordt gemeld, dat de stoomboot Horsman, van Londen,
bij de Bienker-eilanclen schipbreuk geleden heeft en dat hare
bemanning gered is.
De stoomboot Princess, van Antwerpen naar Londen, met
maïsis den 3 in zee vergaanen daarbij zijn 6 dei-
opvarenden verdronken en 10 gered.
De regeering heeft het verzoek van een aantal zeelieden
uit verschillende landen om als vrijwilligers op eigen kosten
aan de beraamde noordpool-expeditie te mogen deel nemen
afgewezen.
Bij de den 5 plaats gehad hebbende verkiezing van een
Parlementslid te Norwich is de liberale candidaat, de heer
Tillettverkozen met eene meerderheid van 798 stemmen.
Te St. Ives daarentegen is de conservatieve candidaatde
heer Praecl, met eene meerderheid van 168 stemmen gekozen.
De aartsbisschoppen en bisschoppen der engelsche Staats
kerk behalve de bisschoppen vau Durham en Salisbury
hebben, met het oog op het, in Juni a.s. in werking treden
der wet tot regeling der openbare godsdienstoefeningeneen
adres van raadgeving en vermaning gericht tot de onder
hunne zorg staande geestelijken en leeken. Zij komen op
tegen het weigeren van gehoorzaamheid door geestelijken
aan het wettig gezag der bisschoppen, tegen de toenemende
neiging om aan in zich zelve onbeteekende ceremoniën eene
leerstellige beteekenis te geven waardoor zij gemaakt wor
den tot onderwerpen van bitteren strijden tegen het ver
breiden van leerstellingen en het aanmoedigen van gebruiken,
die evenzeer tegen de II. Schrift als tegen de beginselen dei-
Hervorming strijden.
IIoogeriiuis. Den 8 heeft de lord-kanselier aangekon
digd dat de regeeringwegens den ernstigen tegenstand
dien liet plan tot intrekking der jurisdictie in hooger beroep
van het Huis der Lords aau beide zijden van het Huis ont
moet heefttot haar groot leedwezen het wetsontwerp tot
wijziging der wet van 1873 betreffende de rechtsbedeeling
intrekt. Lord Selbourne en lord Grey hebben liet besluit der
regeering gegispt. De hertog v. Richmond en de graaf
v. Derby heb'oen liet verdedigd.
Lagerhuis. Den 1 Maart heeft de minister voor Ierland de
bepalingen ontvouwd der wet, waardoor de regeering de thans
daar te lande geldende buitengewone maatregelen tot hand
having der orde en rust wenscht te vervangen. Zij zijn deze:
5jarige verlenging der beperkende bepalingen omtrent liet
gebruik van wapenen vervat in de Peace Preservation Act
van 1870, behoud der bepalingen uit die wet betreffende
gerechtelijke getuigendie niet verschijnen van die aan
gaande het doen betalen der kosten van buitengewone po-
iieie-maatregelen door de betrokken districten en van die
welke aan de jury's de bevoegdheid geveu om aan bena-
Kerk en Staat zoo zijn verbonden en verwikkeld, is een on
afgebroken strijd de normale toestand, zoodra zij beiden niet
meer in dezelfde richting willen werken. Men stelle zich de
Siameesche tweelingbroeders voor, altiid verschillende over
den weg dien zij gaan willen en over de wijze waarop zij
hun leven willen inrichten. Wil de een rechts, de an'der
wil links gaande een wil gaan slapen op een uur, waarop
naar de meening van den ander de dag eerst recht moet be
ginnen de een heeft behoefte aan gezelligheidde ander
voelt zich slechts gelukkig in de eenzaamheid de een zit
het liefst in het koffiehuis en in den schouwburg, de ander
op de studeerkamer. Gelukkig had de natuur, die deze broe
ders onafscheidelijk verbond hun tevens gelijke behoeften
gelijkheid van inborst en karakter en overeenstemming van
gevoelens geschonken. Zoo werd hun leven draaglijk. Maar
in het tegenovergestelde geval was hun leven een dagelijksohe
strijd geweest. Kerk en Staat in Pruisen zijn zulke twee
lingbroederen nadat de goede verstandhouding is verbroken,
lu scheiding alleen is uitkomst,maar zij kunnenzij
mogen niet gescheiden wordenzesgen sommigen. Niet,
kunnen? dat denkt men, omdat, men ze altijd lereenigd
heeft gezien. Zoolang de Siameezen leefdenmeende men
dat scheiding hun den dood zou brengen maar toen zij ge- i
storven waren, bleek het dat scheuring zonder gevaar had S
kunnen geschiedenen dat de band die hen verbond niet
onverbreekbaar was. Voor de beide broeders kwam die ont- j
dekking te laat, en voor tal van maatschappelijke instellingen
is zij te laat gekomen; waar de scheiding in tijds werd be
proefd, bleek zij de aanvang te zijn van een nieuw leven. I
anders zijn
W. v. d. K.
De gemeenteraad van Antwerpen heeft den 9, op voorstel
van den heer Nauts, met alg. st. op 1 nabeslotenzich
en corps tot den Koning te wenden om de herroeping te
verkrijgen van de overeenkomst, den 2 Sept. 74 met Neder
land aangegaan tot verbetering van het kanaal van Gent naar
Terneuzen. Het bezwaar betreft inzonderheid art. 11 der
overeenkomstwaarin de belgische regeering zich verbindt
om op alle door haar geëxploiteerde spoorweglijnen al de
differentiëele tarieven van uit-, iu- en doorvoerten gunste
der meest begunstigde belgische havensof met die havens
als bestemminggeheven of later te heffenook toe te pas
sen ten opzichte der haven van Terneuzen. Den 16 heeft
het gehoor bij. den Koning plaats g^had. Z. M. beloofde
de zaak te overwegen en noodigde den. raad uit om hetzelfde
tc doen. Den vorigen dag had Z. M. eene deputatie van
40 personen ontvangen uit Gent, waar men met, de overeen
komst. zeer ingenomen isook blijkens een adres van de
kamer van koophandel aldaar aan de Vertegenwoordiging
en eene deput, trie van handelaars en indust.riëelen aan de
ministers en Kamerleden afgevaardigd. De kamer van koop-
haudel ie Leuven heeft een protest tegen de overeenkomst
aan de Kamer gezonden.
Sliaüe.
Den 8 heeft de Senaat een begin gemaakt met de behan-
De 2e. Kamer heeft den 16 de amortisatiewet met 47
tegen 15 st. aangenomen, met een door den heer Schimmel-
penninck voorgesteld en met 31 tegen 30 st. goedgekeurd
amendement, waarbij aan de regeering de bevoegdheid gege
ven wordt tot aflossing der geldleening voor het amsterdam-
sche entrepotdok.
Den 17 is met 35 tegen 26 st. verworpen het ontwerp tot
bekrachtiging van eene provinciale belasting in Noordbrabant,
strekkende tot verhooging der belasting op de paarden en
andere trekdierenals equivalent voor de opheffing der ge
meentelijke en waterschaps-tollen in die provincie.
Den 18 is de conclusie van de meerderheid der commissie
omtrent de inlichtingen der regeering nopens het adres van
JOlthuis c.a., te Oiepenheim houdende bedenkingen tegen
de toepassing der wet tot herziening van de belastbare op
brengst der gebouwde eigendommen welke conclusie strekt
om den minister van financiën dank te zeggen voor de ver
strekte inlichtingen met alg. st. aangenomen en zijn amen
dementen die ten doel hadden, eene wijziging in de taxatie
te brengen, verworpen, dat van den heer v. Zuylen met 37
tegen 31 st en dat van den heer v. Nispen met 39 tegen 29 st.
Daarop zijn de beraadslagingen begonnen over devestingbe-
grooting, welke den 19, nadat de minister de memorieposten,
waartegen veel bezwaar gerezen was had verwijderd 'met,
53 tegen 17 st. is aangenomen, zij de een amendement der
commissie van rapporteurs, om de sperforten uit de begrooting
te lichten met 58 tegen 10 st. verworpen.
Spoorwegen. Door de heeren L. P. SchmidtB. R. J.
Kofi en EL. J. van der Eecht te Hasselt is bij de regeering
concessie aangevraagd voor een spoorweg door'Sallaud (Qver-
ijsel), loopende van Hasselt naar Almelo aansluitende aan
den Staatsspoorweg bij de station Dalfsenen van Almelo
over Ommen naar Meppel.
Bij overeenkomst, den 13 Nov. 1.1. te Berlijn tusschen
Nederland en Duitschland gesloten, is de Noardbrabantsch
n-'*scne Spoorwegmaatschappij (BoxtelGoeh—-Wezel), we
gerezen onvoorziene moeilijkhedenontheven van het
iffgen van een zijtak van Gennep naar Kleef.
untkwestie. De kamers van koophandel te Amsterdam
3 Rotterdam hebben adressen aan de regeering gericht
aanleiding der stagnatiebelemmering en verliezen in
handel, ten gevolge van de schorsing der vrije aanmun-
De rotterdamschen kamer wil tijdelijk den dubbelen
laard aangenomen hebben.
uverheid. De Kon. Fabriek van Waskaarsen te Am-
am heeft in 1874 ruim 9 miljoen pakken kaarsen afge-
d. Met een aetiënkapitaal van 5 ton werd een winst
ild van/292,414. Het dividend is bepaald op 20 r\ p.c.,
mde met die over de 3 voorlaatste jaren te zamen 71 p.c.
sesten. Het letterlievend genootschap „Demosthenes"
leventer heeft den 16 zijn 25jarig bestaan gevierd met
ipvoering van het treurspel "„Antigone" van Sophocles
de metrische vertaling van A. J. ten Brinkmet muziek
Mendelsohn- —Bartholdyonder leiding van den heer
dts Buys.
iuwwerken. De gemeenteraad van Harlingen heeft
ten den antieken toren van het raadhuis wegens bouw-
;heid voor afbraak te verkoopen.
eten. Den 16 heeft ten raadhuize te Amsterdam de
,e uitdeeling plaats gehad aan de gezinnen van personen,
ioor den brand van de suikerraffinaderij Java geleden
;n. Met de rente is ongeveer 35000 uitgekeerd.
>ode Kruis. Het geldelijk geschenk van het centraal
té te Berlijn aan het nederlandsche hoofdcomitéten
:ve der gekwetsten in Atchin bedraagt 082S.30 en
irgezeld van een schrijvenwaarin deze gift als een
g bewijs van dankbaarheid wordt aangemerkt voor de
door de nederlandsche ambulances te Trier, Saarbrüc-
Dusseldorp, Wesel, Neuwied en Mannheim gedurende
fransch-duitscken oorlog verleend,
t hoofdcomité heeft den 8 besloten /7000 ter beschikking
ellen van het comité te Bataviaten behoeve der zieke
fwonde krijgslieden in den oorlog met Atchin.
ichtszaken. Het hof van Zeeland heeft den 19 uitspraak
m in de zaak van 33 personen te S. Philipslund, waar-
de burgemeester, beschuldigd van rebellie bij de ge-
elijke ontruiming eener woning. 24 Hunner, en daar-
de burgemeester, zijn vrijgesproken, 3 veroordeeld tot 6,
ot 4 en 5 tot 3 maanden correct,ioneele gevangenisstraf,
die afwezig was is weerspannig verklaard aan de wet_
t Elburg is een adres aan den Koning gezonden om
schelding van straf te verleenen aan den jeugdigen fff.,
sijn schoolmakker met een pistoolschot heeft gedood,
'erste onderteekenaar is de vader van den knaap die
lacktoffer van het ongeluk was.
iLONiëN. De modderoverst,rooming in de residentie Ke-
(Java) op 30 Jan. is veroorzaakt, door het bezwijken
:en natuurlijken dam die een meertje in het hoogland
de lagere streken afscheidde. Blitar en Srengat zijn
een groot deel verwoest. Een aantal menschen zijn om-
nenvele bruggen vernield, ravijnen ontstaan, 2 dessa's
1 verwoest13 zwaar en 30 minder beschadigd. De
en schade treft vooral het gouvernement en de inlanders.
ilo. Onze geachte geneesheer, de heer F. Schut, is als
nig door den gemeenteraad van Nunspeet, met eenpa-
id van stemmen, benoemd. Het is de algemeene wensch,
ij besluiten mag in ons midden te blijven.
n wege de Maatschappij tot Nut.van 't Algemeen,
tement „de Drie Egmonden", is de zilveren medalje
•eikt aan C. van der Plas Cz., voor 50jarige trouwe
als scheepstimmerman bij de firma T. Plantijdtte
nd aan Zee.
reeks der volksvoordrachten van het departement der
jchappij tot Nut van 't Algemeen is Dinsdag avond ge
sloten met de voorlezing eener novelle „Een Oudejaarsdag"
door den heer P. C. Bakker, voorafgegaan, afgewisseld en
besloten door zanguitvoeringen van leerlingen der tusschen-
school, met piano-begeleiding van den heer Zeilmaker. De
novelle diete Alkmaar en te Egmond spelende, eene zeer
locale kleur droeg, viel zeer in den smaak van het publiek
en werd met groote aandacht aangehoord. Niet minder vol
deed de zang der'ongeveer 70 knapen en meisjes, die, op
chocolade en krentenbrood onthaald, een feestelijken avond
hadden. Algemeene waardeering vond de wijze waarop het
zangonderwijs, een zoo uitstekend middel tot beschaving
door den heer Zeilmaker behartigd wordt. De heer Colien
Stuartvoorzitter der commissie voor de volksvoorlezingen
brachtaan het einde van den avond, zoowel hem als allen,
die de commissie hadden bijgestaanwarmen dank voor het
aan velen bereide genot en riep den talrijken aanwezigen
tegen den volgenden winter een „tot weerziens" toe.
Op het terrein der kalkbranderijen van den heer LEF.
Stoel is een reusachtig gebeente opgedolven, dat waarschijnlijk
van een zeer groot dier uit lang vervlogen tijd afkomstig en
naar het laboratorium der hoogere burgerschool overgebracht is.
Aan de leden der afdeeling van het Schoolverbond
naar wij hopen ook aan in de zaak belangstellende autoritei
ten is een afdruk gezonden van een belangrijk rapport
van den nieuwen secretaris der afdeelingden beer LVuyster,
waarvan wij de kennisneming zeer aanbevelen. Is het voistrekt
schoolverzuim hier t$r stede betrekkelijk niet groot (altijd nog
te groot)neemt het willekeurig schoolverzuim dank zij de
bemoeiingen van het Schoolverbond en van anderenaf
het te vroeg verlaten der school blijft nog altijd een groot