No. 19.
Zevenenzeventigste Jaargang.
1875.
ZONDAG
9 M E I.
MM
#ffici£cl (*3cbccÜc
m
ïSïckcHjfeschc Berichten.
Eluitschlacd.
(«root IKrlttanje en Ierland.
W. v. d, K,
Xwcilcn en Hoorwegen.
Spanje.
Binnenland.
A A
c
A N T.
Deze Courant wordt wekelijks uitgegeven en is verkrijgbaar op Zaterdag
avond te 7 uren. Prjjs per kwartaal f 0,85, franco per post t
afzonderlijke nommers 5 Cents.
Brieven franco aan de Uitgevers HERM*. COSTER ZOOhf.
cVR 1A\'
De Advertentiën kosten van 1—5 regels 0,75, voor elke regel meer 15
Cents; groote letters naar plaatsruimte. Bij inzending tot Zaterdag namiddag
1 uur, wordt voor de plaatsing in het eerstvolgend nommer ingestaan;
ingezonden berichten een dag vroeger.
INSCHRIJVING.
SCHUTTER IJ.
HT1 P T?THamiaï> - - tiT-ram re zvcitvw» g.
bestaan. Dat de traetementenpensioenen en andere inkom
sten van de gezindheden of de leeraars op den bestaanden
voet gewaarborgd zijn en zelfs verhoogd en vermeerderd
kunnen wordensteunt op de meeningdat op den Staat
Aan het Parlement zijn door de regeering overgelegd de
slotsommen eener administratieve enquête over de vraagot
verzwaring van straf voor gewelddadige aanrandingen en
mishandelingen wenschelijk isen meer bepaald ot tegen
dezetegenwoordig zeer veelvuldig voorkomende misdrijven
geene geeseling behoorde te worden bedreigd. De rechters
van het hof van Queens-Bench en van het Exchequer-Court,
alsmede de voorzitters der Quartor-Sessions en de meeste
der geraadpleegde magistraten hebber, de vraag bevestigend,
de leden van het. hof der Common-Pleas haar eenparig ontken
nend beantwoord.
De Vereeniging van eigenaars van steenkolenmijnen in
zuidelijk Wales heeft den 23 te Cardiff besloten de mijnen,
die met 1 Jan. gesloten zijn, omdat de arbeiders met in
eene loonsverlaging van 10 p.c. wilden bewilligenthans
weder te openenmaar, wegens den sedert veranderden
stand der steenkolenmarkttegen eene loonsverlaging van
15 p.c. In eene den 21 door 3000 mijnwerkers van Merthyr
en Dowlais gehouden bijeenkomst is over dit voorstel be
raadslaagd. Men meende het over de loonsverlaging wel
eens te kunnen worden maar stelde als voorwaardedat,
de eigenaars der mijnen niet wederom gezamenlijk aan al clc
arbeiders het werk 'zouden opzeggen.
De r. c. leden van het Lagerhuisuitsluitend ïersehe Af
gevaardigden hebben den 24 msgr. Manning een adres van
gelukwenschingter zake zijner verheffing tot kardinaal,
aangeboden. In dit adres werd hij ook gelukgewensebt
„omdat de maatschappij hier te lande met, zooals eldeis
door zekere botsingen verontrust wordt, vermits eene meer
edelmoedige en verlichte openbare meening blijkt, machtig
genoeg te wezen om zulke betreurenswaardige rampen te
keeren." In zijn antwoord hierop zeide de kardinaal: „JVL.i.
is het niet waarschijnlijk, dat de schaduw op den zonnewij
zer achteruit loopen zal. Ik geloof nietdat eemg mensch
bij machte is oui den stroom van wetgeving te keerendie
thans sedert eene halve eeuw bestendig voorwaarts gedrongen
is. Ik vertrouwdat hijdie pogen zou eenige beperking
op te leggen aan het. geloof van iemand in Engeland eene
eerste daad zou doen die tot verscheuring van het bntsche
Rijk zou kunnen leiden."
De prins v. Wales is den 28 in de Albert-Hall als groot
meester der engelsehe vrijmetselaars geïnstalleerd. Deze 'mster
rijke plechtigheid werd bijgewoond door meer dan I2JIUU
vrijmetselaars, waaronder 's prinsen broeder, de hertog Con-
naughl, en voorts deputatiën uit Zweden Ierland en schot
land. De prins ootving een telegram van gelukwensching
van de loge te Genua. De plechtigheid heeft 2 uren ge
duurd en werd gevolgd door een gastmaal.
Hoogebhüis. Den 22 is in comité afgehandeld het regce-
ringsontwerp, hetwelk den pachters betere waarborgen geett
dan zij tegenwoordig bezitten om zeiven nut te trekken van
hetgeen zij tot verbetering van den door hen gepachten
grond doen.
Lagerhuis Den 19 heeft de heer O'Reilly gevraagd, of het
waar is, dat Duitschland in Januari 74 aan Engeland heelt voor
gesteld, zich gezamenlijk tot de belgische regeering te wenden
ter zake van de ultramontaausche agitatie in Belgieen zoo
ja, wat de regeering daarop geantwoord heeft. De minister
J)Israeli verklaarde, dat toenmaals door prms Bismarck aan
den engelsehen gezant te Berlijn was voorgesteldde tot
Belgie te richten vertoogen over hetgeen hij noemde „samen
zwering tusschen de in Belgie geweken jezuïeten en de ca-
tholieken in Duitschland" te ondersteunen. Lord Gramlle
had den duitschen gezant te Londen m een gesprek geant
woord, dat Engeland zou wensohen, dat tusschen Duitschland
en Belgie geene enkele reden van geschil bestonddat de
belgische regeering zich in hare buitenlandsche staatkunde
steeds voorzichtig betoond heeft, en begeerig om te zorgen,
dat het aan zijne naburen geene rechtmatige reden tot klagen
gaf. Lord Granville gaf bij die gelegenheid de hoop en het,
vertrouwen te kennendat prins Bismarck de belgische ïe-
geering niet noodzaken zou de grenzen te overschrijden
die haar wellicht in een r. c. land gesteld zijn. Tot de te
genwoordige regeering van Engeland is, naar de heer Disraeh
verklaarde, volstrekt geen verzoek van dezen aard gericht
^üerf Tl is met 248 tegen 231 st. de door den heer Morgan
voorgestelde tweede lezing geweigerd der wet op de begraaf
plaatsen welke strekte om te bepalendat de teraardebe
stellingen in de gewone kerspel-begraafplaatsen zouden kun
nen geschieden met de plechtigheden, welke de verwanten
of vrienden der overledenen mochten verkiezen.
Den 22 heeft de heer Sullivan aangekondigd dat hij
ten einde eene regeling te verkrijgen der verhouding tus
schen het Huis en dc dagbladpers (indien slechts een lid
de aandacht van den speaker op de tegenwoordigheid van
„vreemdelingen" vestigtmoeten alle tribunes terstond ont
ruimd worden), den volgenden dag en voortaan eiken avond
gedurende de tegenwoordige zitting de aandacht op die te
genwoordigheid vestigen zou. De discussie over het voor
stel der re°-eering om iu comité te behandelen haar wets
ontwerp betreffende de buitengewone maatregelen tot, hand
having der rust in Ierland, werd door de iersche leden (een
hunner, de heer Biggar, sprak 3y2 uur achtereen) zoo ge
rekt dat zij tot den 26 verdaagd moest worden. Genoemde
leden trachten door hun talmen den termijn, gedurende
welke die maatregelen nog van kracht zijnte doen ver-
vallen.
Den 23 heeft lord Hartington aangekondigd, dat hij eene
motie zal voorstellen waarin de wenschelijkheid uitgespro
ken wordt van het brengen van verbetering m de zonder
linge verhouding tusschen het Huis en de verslaggevers der
drukpers. De heer Sullivan heeft daarop medegedeeld, dat
hij alsnu niet zou voorstellen de tribunes te doen ontrui
men. Vervolgens heeft dr. Kenealy, in eene rede van ruim
3 uren, zijne motie ontwikkeld, waarbij de benoeming ge
vraagd werd van eene koninglijke commissie toi het instel
len van een onderzoek naar de incidenten welke het proces-
Tichborne zijn voorafgegaan hebben gekenmerkt en zijn ge
volgd. Vooral de lord-chief-justice werd door hem aange
rand en van oneerlijke leiding van het proces beschuldigd
maar schitterend door den heer Disraëli verdedigd terwijl
ook de heer John Bright betoogde dat de aanspraken van
den claimant valsch en zijne verklaringen meineedig waren.
Met 433 tegen 3 st. KenealyWhalley en O'Gormanwerd
de motie verworpen.
Den 26 is besloten tot de beliande.wg in comité over te
gaan van het wetsontwerp betreffende de verzekering der
rust in Ierland, nadat een voorstel van den heer Biggar,
om zulks niet te doen (m.a.w. de wet af te wijzen) met
155 tegen 69 st. verworpen was.
Den 27 heeft de beer Sullivan eene motie aangekondigd
tot afkeuring van de handelwijze der britseh-indische regee-
rine ten opzichte van den Guieowar van Baroda. De heer
Biggar vervulde de vroeger door den heer Sullivan gedane
bedreiging, zoodat de dagbladschrijvers en het overige pu
bliek, met den prins v. Wales aau het hoofd, de zaal moesten
ruimen. 20 Minuten bleven de deuren gesloten gedurende
welken tijd de lieeren DisraëliNercdegateDodson en sir
George Bowyer ip zeer sterke bewoordingen de daad van
van den lieer Biggar laakten. Nadat liet publiek -weder
was toegelaten, heeft de lieer Chaplin eene motie voorgesteld
en toegelichtinhoudendedat het Huis met bezorgdheid
ontwaartdat de beste paarden worden uitgevoerd en liet
derhalve wenschelijk acht, maatregelen te nemen ten bate
van het engelsehe paardenras. De motie werd door de lieeren
Sturt en Disraëli bestreden. Te 9 uren moest de vergadering
gesloten worden omdat er geen 40 leden meer aanwezig waren.
KoLONiëN. De Guieowar Muihar Rao van Baroda
(Brilsch-Indie). die. bij gebrek aan voldoende bewijzen,
vrijgesproken was van poging tot vergiftiging van den
engelsclien commissaris te Barodakolonel Phayreis
den 22. wegens wanbestuur, uit zijn gebied verwijderd en
onder militair geleide naar Ailababad overgebracht,. Den
volgenden dag heeft de Onderkoning eene proclamatie uit
gevaardigd waarbij de Guieowar vau zijn gezag vervallen
verklaard en aan de weduwe van zijnen voorganger veroor
loofd wordt om een hd der familie van den thans afgezetten
Guieowar tot haren opvolger te adoptceren.
Oostenrijk. Sedert 1871 was gewerkt aan het, verleggen
der bedding van den Donau bij Weenen. en in het aanstaande
najaar zou de dam, die het oude stroombed vau het,nieuwe
scheidt, met alle plechtigheid in tegenwoordigheid des Kei
zers worden doorgestoken. Maar de Donau heeft dat tijd
stip niet afgewacht, en den dam doorgebroken. Gelukkig
is de aangerichte schade niet zeer aanzienlijk. De meelmo-
lens aan den ouden tak zijn echter grootendeels van hunne
beweegkracht beroofdzoodat Weenen met gebrek aan meel
bedreigd wordt.
Te Weenen heerscht de typhus epidemisch en wel van de
gevaarlijkste soort,
In den Landdag van Stiermarken heeft bn. v. Bast ge
vraagd, waarom de regeering don Alphonsus en zijne echt
genoot, die zich te Gratz bevinden, niet in hechtenis ge
nomen heeftom hen aan de spaansehe regecring uit te
leveren. De Stadhouder heeft den interpellaut het woord
ontnomeneerst willende onderzoeken in hoever deze in
terpellatie geoorloofd is. In de avonden van den 27 en 28
hebben in die stad van de zijde der studenten demonstra
tion tegen don Alphor,sus en zijne gemalin plaats gehad den
28 van zoo ernstigen aarddat de hulp der militaire macht
moest worden ingeroepen. De volkslioopen die zich nabij
de woning van don Alphonsus hadden verzameld en groo
tendeels uit handwerkslieden bestonden, werden daarop door
sterke patrouilles huzaren en een balaljon infanterie uiteen
gedreven,, waarbij vele personen gewond en gearresteerd
werden.
Te Weenen is eene commissie vergaderd van afgevaardig
den der Statendie belang hebben bij het wegruimen der
klippen in den Donau, genaamd de IJzeren Poort.
De boheemsche Landdag heeft besloten het memorandum
der 71 niet versohenen Oud-czecben niet naar eene com
missie te verwijzen en om de Oud-czeehen van hun mandaat
vervallen te verklaren.
De Keizer is den 28 te Ragusa aangekomen en met veel
geestdrift begroet, De russische korvet heeft bij zijne aan
komst een salvo gelost. De Keizer heeft de consuls en de
autoriteitenbenevens de russische zee-officierenen den
29 in plechtige audiëntie den gouverneur van Bosnië Der-
toegelcenclTusscnen de mannen der wetenschap en der praktijk
in Duitschland en in Nederland. Het kan niet overbodig
geacht wordentot verklaring van hetgeen thans in Pruisen
ten opzichte van kerk en kloosters geschiedtdit onderscheid
tusschen het in Pruisen en het in Nederland door len Staat
ingenomen standpunt nog eens nader uiteen te zetten.
Onze grondwet kent, niet anders dan kerkgenootschappen
en maakt tusschen het eeu en het ander geen verschil. De
bepalingen van haar zesde hoofdstuk, dat tot, opschrift draagt
„Van den Godsdienst," komen hierop neder:
ieder is vrij in de belijdenis zijner godsdienstige meeningen,
mits hij niet komt tot feitelijke overtreding van de strafwet;
er bestaat bij ons geen Staatskerkevenmin hebben wij
erkende en niet erkende genootschappenmaar alle verschil
tusschen de onderscheidene kerkgenootschappen is opgeheven;
aan alle kerkgenootschappen wordt g e 1 ij k e bescher
ming verleend;
het lidmaatschap van eenig kerkgenootschap geeft geen
bijzondere burgerlijke of burgerschapsregtennoch voorrang
bij de benoeming tot beambten, waardigheden of bedieningen;
binnen gebouwen en besloten plaatsen is alle openbare
godsdienstoefening vrijdaar buiten is zij alleen geoorloofd
voor zoover zij tot nog toe was toegelaten
de bestaande tractementenpensioenen enz. blijven verze
kerd aan de kerkgenootschappen of de leeraars die ze thans
genieteu en nieuwe of ruimere tractementen kunnen worden
toegestaan
de briefwisseling met de hoofden der kerkgenootschappen
is vrij.
Vrijheid, gelijkheid en zelfstandigheid van alle kerkge
nootschappen ziedaar de korte zin dezer grondwetsbepalingen.
Nergens is eenigerlei band tusschen den Staat en de kerkge
nootschappen (een Kebk kent onze grondwet niet) blijven
g e i a i e ii. Aiieen ue scuoonoKaien woracn. beschikbaar
gesteld. De Staat heeft zijn eigen burgerlijken stand zijn
eigen burgerlijk huwelijken vraagt ook in deze zaken geen
hulp van de kerkgenootschappen. Hij heeft zich in alle op
zichten losgemaakt van de Kerkvraagt nergens haar hulp,
draagt haar geen enkel deel of onderdeel van den openbaren
dienst op.
Ziedaar wel l'êtat athéede godsdienstloozede aan Kerk
en godsdienst vijandige StaatZoo heeft men den Staat
gelijk hij in het bovenstaande is geschetst en gelijk hij hier
te lande inderdaad bestaataltijd gescholden, en zoo zal men
ook nu voortgaan hem zwart en verdacht te maken. Toch
is eu blijft die beschuldiging volkomen ongegrond. Er ligt
in dat standpunt niets vijandigs. Dat een instelling verklaart,
dat de zorg voor de eene of andere zaak niet tot haar werk
kring, zelfs niet tot haar bevoegdheid behoort, kan nooit
bewijzen, dat zij die zaak tegenwerkt of gering schat. Wat
meer isonze wetten kunnen niet gezegd worden de kerk
genootschappen te negeeren; zij regelen de algemeene belangen
niet, als of er geen kerkgenootschappen bestonden, als of
die althans niet in aanmerking kwamen en er op hun werk
niet gerekend moest worden. Integendeelzij laten plaats
voor de kerkgenootschappeneerbiedigen hun terrein gaan
uit van de onderstellingdat zij hun taak naar behooren
vervullen. Overlaten is hier de stereotiepe uitdrukking.
De Staat laat over aan de kerkgenootschappen wat niet
tot zijn werkkring behoort, maar door deze als hunne taak
is aanvaard. Hij laat hen in de vervulling van die taak vol
komen vrij, en verricht even vrij, even zelfstandig zijn eigen
werkzoo als hij begrijpt dat dit gedaan behoort te worden
ten meesten nutte van land eu volk.
Geheel anders is de toestand in Pruisen.
De Keizer is den 2 uit Wiesbaden te Berlijn terugge
komen.
Nu de aartsbisschop van Posen Ledochowski niet meer dooi
de regeering erkend wordtverschijnt hij in de te Rome
uitgegeven wordende officiëele opgaaf van alle Kerkvorsten
voor de eerste maal als primaat van Polen, en zijn hem vol
gens die opgaaf onderworpen, behalve de pruisische bis
schoppen van CulmErmeland en Breslaualle prelaten
van PolenLitthauwenZuid- eu West-Rusland en Galieie.
Wurtemberg. Pastoor Schwarz te Ellwaugeu is tot pau
selijk huisprelaat benoemdnadat de bisschop vau Rotten
burg Refele.geweigerd hadhem in rang te verhoogen
omdat hij een van de hevigste leden der ultramontaanscke
paitij in Wurtemberg is.
Het noorweegscke Storthing heeft, den 1 Mei al de voor
stellen tot invoering van een hetzij verplicht of faculiatief
of wel naar gelang van verschil van geloof der echtgenooteu
verschillend burgerlijk huwelijk verworpen.
De regeering heeft beslotendepots in te stellen
ten behoeve der carlistische soldatendie in onderwer
ping wensohen te komen, en om er hun onderhoud en werk
te verschaffen. De eerste inrichting van dien aard is te "Va
lencia gevestigd. Generaals en hoofdofficieren ontvangen
de helft van het inkomen, aan den rang, welke zij ia het
carlistische leger bekleeddenverbonden.
Een gedeelte van de carlistische troepen isvolgens een
bericht uit Biaritz aan de navarreescke grenzen in opstand
gekomenonder het roepen om vrede en de handhaving
der fueros. Zii hebben den genl. Aguirredie hiertoe be
reid was, aan hun hoofd geplaatst.
Volgens den correspondent der Indépendance heeft Cabrera
aan Koning Alfonso een slechte dienst bewezendaar de
krijgsverrichtingen 6 weken stil gestaan en de carlisten tijd
gehad hebben om hunne liniën van Estella nog meer te ver-
terwijl don Carlos met zijne bataljons ongehinderd
stella naar Durangovan Durango naar Valmaseda
cunnen trekken. Tegenover deze nadeelen zijn om-
150 officieren en eenige honderden soldaten hij de
e overheid in onderwerping gekomen, wat de officieren
meerendeels zulke die aan den opstand weinig of
sel hebben genomen.
■en-Generaal. 2'. Kamer.* De heeren Kappeyne
i Roo en Mackay hebben in hunne memorie van ant-
over hun spoorwegvoorstel nog opgenomen den aan-
,n spoorwegen van Delfzijl naar Heerenveenvan
laar Winschoten en van Amersfoort langs Rhenen naar
lorweg van Tiel naar Eist.
ainister vau binn. zaken heeft iu zijne memorie van
rd op liet voorloopig verslag nopens de wets voordracht
londsdolheidwaarbij het dragen van muilkorven op
subaren weg voortdurend wordt voorgeschrevenin
aan de gemaakte bezwaren toegegevendat de muil-
;t wordt opgelegd aan hondendie aan een stevig
f ketting worden vastgehouden,
e Kamer is een wetsontwerp ingekomen tot afstand
3gen en waterleidingen van de vestinggronden te
len.
3 is met 41 tegen 12 st. aangenomen het wetsont-
t wijziging van art. 302 van het Wetb. van Kooph.
zindat bij het sluiten eener levensverzekering niet
i straf van nietigheid het opnemen van een bepaalden
de polis wordt vereischt.
4 is de beraadslaging aangevangen over het ontwerp
ling van het toezicht op de fabriekenwaarvan den
eenige hoofdbeginselen met groote meerderheid zijn
men.
iwegen. Den 2, 's avondsheeft op de station te
chtdoor den verkeerden stand van een wissel, een,
machinisten het gevaar tijdig bemerkten, niet hevige
tusschen 2 treinen plaats gehad, ten gevolge waarvan
reizigers en een paar spoorwegbeambten lichte kneu-
bekwamen.
iteelt. Door de zorg der Overijselsehe Vereeniging
wikkeling van provinciale welvaartzijn in het hin
de Koekoek 5000 jonge, zeer gunstig ontwikkelde
tienafkomstig van het Kon. Zoöl. Genootschap te
lamte water gelaten.
Stoomvaartmaatschappij „Nederland" heeft be-
oor hoogstens f 500.000 deel te nemen in den aan-
droogdokken te N ieuwediep of Amsterdam aange-
droogdok te Nieuwedieptot nog toe door de re-
ter beschikking der Maatschappij gesteldniet lan-
worden gebruikt.
tterij. De minister van binn. zaken heeft zich ver
met de zienswijze van den burgemeester van Maas-
in zake het assisteeren der schutterij bij het houden
cessiën, en de intrekking aangeraden van het door de
Iers genomen en door Ged. Staten van Limburg on-
id besluit tot oproeping der schutterij voor de aan-
S. Servaasprocessie. De roeping der schutterijis
ndere dan de handhaving der orde en alleen de bur-
3r is bevoegdin geval van stoornis der ordede
ij te rekwireeren. De wethouders willen nu de op-
baseeren op art. 45 der schutterijwet hetwelk de
ig toestaat wanneer zij door het plaatselijk bestuur
t noodig wordt geacht, maar behoudens de goed-
van den gouverneur der provincie.
becke-Monument. Den 30 is op het graf van Thor-
p de begraafplaats te 's Gravenhage, in tegenwoor-
van zijn zoon mr. W. Thorbeckevan eenige leden
ïument-commissie en andere belangstellenden, een wit
n zerk ontbloot. Daarna is, iu het bijzijn der com-
n de ijzergieterij der heeren L. J. Enthoven 8f Cie., het
uiauuuc eld gegoten.
Onderwijs. De gemeenteraad van Schoonhoven heeft den
29 beslotenaan de commissie tot oprichting eener nieuwe
bewaarschool gratis in eigendom aftestaan een stuk gemeen
tegrond en voorts te verleenen een jaarlijksch subsidie van
f 500waarvoor 80 mingegoede kinderen kosteloos kunnen
schoolgaan.
Ter gelegenheid der plechtige viering van liet 50jarig ju
bileum van den onderwijzer Jde Koning, op 1 Meiin de
kerk der doopsgezinde gemeente te Haarlemwerd aan elk
der tegenwoordige onderwijzers een schrijven van den ker-
keraad dier gemeente ter hand gesteldde kennisgeving van
tractemenlsverhooging behelzende. Aan den jubilaris ver
eerde dezelfde kerkeraad een marmeren pendule.
Een lOOlal hoogleeraren en predikanten der moderne rich
ting hebben een adres bij de 2e. Kamer ingediendwaarbij
verzocht wordtde aanhangige wet op het hooger onderwijs
te verwerpen of zoo te wijzigendat1°. aan alle lands-
universiteiten het bestaande theologisch onderwijs uitgebreid,
immers meer in overeenstemming met de hedendaagsche
eisehen der godsdienstwetenschap gebracht en dientengevolge
meer algemeen bruikbaar gemaakt worde; 2°. behoudens het
geen de kerkgenootschappenop grond van verkregen rech
ten mochten kunnen eisehengeheel gebroken worde met
het stelsel van subsidiëering van kerkelijke scholen feitelijk
aan de zorg en liet toezicht van den Staat onttrokken.
Kerkelijke zaken. De Paus heeft, op het hem gedane
verzoek om de verkiezing van den heer Heykamp tot (oud-
catholiek) aartsbisschop van Utrecht te bekrachtigen, den 31
Maart een schijven gericht aan de r. c. bisschoppen en catho-
lieke van Nederland, waarin hij de gemelde verkiezing nietig
en van onwaarde verklaartden benoemde, op straf van ex
communicatie door de daad zelve, gelast zich te onthouden
van alle daden, welke (ot de bisschoppelijke jurisdictie be-
