No. 19.
Zevenënzeventigste Jaargang.
1875.
ZONDAG
9 M E I.
MlSW
(Officieel (^cbccHc
De verhouding tusschen Kerk en Slaal
in Nederland en in Pruisen.
W. v. d, K.
•Zclcfcclijfcsdie öcHchtcn.
Duïtsclilaml.
Xwctlcn en Xoorwegcn.
Spanje.
Binnenland.
A A
CHE
A N T.
Deze Courant wordt wekelijks uitgegeven en is verkrijgbaar op Zaterdag
avoud te 7 uren. Prjjs per kwartaal f franco per post O, SO
afzonderlijke nommers Cents.
Brieven franco aan de Uitgevers HERM'. COSTER ZOOff.
AriaA
De Advertentiën kosten van 1-^-5 regels 0,75, voor elke regel meer 15
Cents; groote letters naar plaatsruimte. Bij inzending tot Zaterdag namiddag
1 uur, wordt voor de plaatsing in het eerstvolgend nommer ingestaan;
ingezonden berichten een dag vroeger.
INSCHRIJVING.
S C II U T T E H IJ
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR.
Gezien de bestaande wettelijke bepalingen omtrent de
Schutterijen.
Roepen bij dezeten einde zich in de daartoe gereed
gemaakte registers te doen inschrijven op
Alle manspersonen, ingezetenen dezer gemeente, op 1". Ja
nuari; 1875 hun 25»te jaar ingetreden, en alzoo de geborenen
van het jaar 1850alsmede hen dieofschoon in andere
gemeenten ingeschreven, sedert de laatste inschrijving binnen
deze gemeente zijn komen wonen, en op 1 Januarij 1.1. hun
34,te jaar nog niet hebben voleindigd en alzoo de gebore
nen van de jaren 1849 tot en met 1841 do vreemdelingen
van denzelfden ouderdom, die sedert de laatste inschrijving
in de termen gevallen zijnom als ingezetenen te worden
beschouwd benevens de gepasporteerde militairendie zich
tot dus verre niet voor de Schutterij hebben laten inschrijven.
Zij maken tevens de ingezetenen bekend
Dat de inschrijving zal beginnen 15 Mei aanstaande, en
geheel moet zijn afgeloopen 1 Junij daaraanvolgende, wor
dende in een der vertrekken van het Raadhuis alhier voor
de inschrijving gevaceerd, op Dingsdag en Donder
dag van iedere weekvan des voormiddags 11 t ot des
namiddags 2 ure.
Dat een iegelijkzonder onderscheid of hij mogt ver
ineenen al of niet onder de bij de Wet vrijgestelden of uit,-
geslotenen te behoorenverpligt is zich voor de Schutterij
ie doen inschrijven.
Dat zij die in meer dan eene gemeente hun verblijf hou
den of den zetel van hun vermogen hebben gevestigd, tot,
de inschrijving verpligt zijn binnen die gemeente, waar eene
dienstdoende Schutterij aanwezig is, en bijaldien in die ver
schillende gemeenten alleen dienstdoende, of alleen rustende
Schutterij bestaat, zich te doen inschrijven in de gemeente,
alwaar zij voor de personele belasting zijn aangeslagen,
en de ambtenaren in die gemeenten, alwaar zij ambtshalve
verpligt zijn bun verblijf fe houden.
En dat eindelijk zij, die bevonden worden zich niet voor
1 Junij te hebben doen inschrijven, door het Plaatselijk
bestuur worden ingeschreven en in eene geldboete verwezen,
terwijl z-ij daarenboven zonder loting bij de Schutterij worden
ingelijfdindien het blijkt, dat er bij de verzuimde inschrij
ving geeue redenen tot, uitsluiting ot vrijstelling ten hunnen
aanzien bestonden.
Burgemeester en Wethouders vermanen tevens ieder inge
zeten dezer gemeente, dien het aangaat, zich ten behoorlijke
tijde tot de inschrijving aantemeldenten einde de straf,
wegens nalatigheid vastgesteldte voorkomen.
Burgemeester en R ethouders voornoemd,
AlkmaarA. MACLAINE PONT.
8 Mei 1875. De Secretaris
NUHOUT van der VEEN.
Lijst van brieven, waarvan de geadresseerden onbekend ziju,
verzonden gedurende de H helft der maand April 1875.
A. E. Wittenberg. Mej. M. M. de Wit, J. van Dijk,
Wed. C. Brix, A. Hes, R. Bakker, Amsterdam; Kaatje
Kigt, DoesborghTjebbes, GorinchemHeeres, Hensbroek;
Wed. Koch, Ouderkerk; C. Kraakman, Petten; Trijntje Kramer,
Zwaag.
Van de Hulpkantoren
TleerhugowaardJb. Nan, den Hout.
Middenbeemster: Engelien TolVoorschoten.
Reeds vóór twee jarenbij gelegenheid van de indiening
der eerste wetsontwerpenwaarmee Pruisen zijn maatregelen
ten opzichte van de beide landskerken meer bepaaldelijk met
het oog op de Roomsch-Katholieke Kerk, is begonnen, is
in dit biad gewezen op het belangrijk verschil van zienswijze
omtrent de plaats die in den Staat aan de Kerk moet worden
toegekend tusschen de mannen der wetenschap en der praktijk
in Duitschland en in Nederland. Het kan niet overbodig
geacht worden, tot verklaring van hetgeen thans in Pruisen
ten opzichte van kerk en kloosters geschiedtdit onderscheid
tusschen liet in Pruisen en het in Nederland door len Staat
ingenomen standpunt nog eens nader uiteen te zetten.
Onze grondwet kent niet anders dan kerkgenootschappen
en maakt tusschen het een en het ander geen verschil. De
bepalingen van haar zesde hoofdstukdat, tot, opschrift draagt
„Van den Godsdienst," komen hierop neder:
ieder is vrij in de belijdenis zijner godsdienstige meeningen,
mits hij niet komt tot feitelijke overtreding van de strafwet;
er bestaat bij ons geen Staatskerkevenmin hebben wij
erkende en niet, erkende genootschappenmaar alle verschil
tusschen de onderscheidene kerkgenootschappen is opgeheven;
aan alle kerkgenootschappen wordt g e 1 ij k e bescher
ming verleend
het lidmaatschap van eenig kerkgenootschap geeft geen
bijzondere burgerlijke of burgerschapsregtennoch voorrang
bij de benoeming tot beambten, waardigheden of bedieningen;
binnen gebouwen en besloten plaatsen is alle openbare
godsdienstoefening vrijdaar buiten is zij alleen geoorloofd
voor zoover zij tot nog toe was toegelaten
de bestaande traotemeutenpensioenen enz. blijven verze
kerd aan de kerkgenootschappen of de leeraars die ze thans
genieten en nieuwe of ruimere tractementen kuunen worden
toegestaan
de briefwisseling met de hoofden der kerkgenootschappen
is vrij.
Vrijheid, gelijkheid en zelfstandigheid van alle kerkge
nootschappen ziedaar de korte zin dezer grondwetsbepalingen.
Nergens is eenigerlei band tusschen den Staat en de kerkge
nootschappen (een Kebk kent onze grondwet niet) blijven
bestaan. Dat de tractementen, pensioenen en andere inkom
sten van de gezindheden of de leeraars op den bestaanden
voet gewaarborgd zijn en zelfs verhoogd en vermeerderd
kunnen worden, steunt op de meening, dat op den Staat
oen geldelijke schuld rust ten behoeve van de kerkgenoot
schappen of dat althans de billijkheid zekere schadeloosstel
ling vordert wegens vroegere handelingen van den Staat met
betrekking tot de kerkelijke goederen. Of dat gevoelen juist
of onjuist is, doet niets terzake; het is door den grondwet
gever aangenomenen daarop rusten de geldelijke verplich
tingen die door onze grondwet aan den Staat zijn opgelegd.
Het is de betrekking tusschen den schuldenaar en den schuld-
eischer, als tusschen twee personen, waarvan de een zich
jegens den ander verbonden heeft, tot uitkeering eener altijd
durende rente. Wil men die betrekking een financiëelen
band noemen, daartegen bestaat geen bezwaar; maar zeer
zeker is het geen l and die kan beletten te verklaren, dat in
ons land Staal en Kerk zijn gescheiden. De verplichting tot,
uitkeering van tractementen enz., die de Staat op zich heeft
genomenlaat de kerkgenootschappen geheel vrij en plaatst
ze niet onder voogdij of toezicht van den Staatzij blijven
alleen, als alle andere vereenigimren en genootschappen en
alle bijzondere personen, onderworpen aan de algemeene
wetten van den Staat en aan de noodige maatregelen ter
verzekering van de openbare orde en rust.
Het beginsel van scheiding van Staat en Kerkin de
grondwet opgenomenis in onze gewone wetten niet minder
streng toegepast. Het onderwijs in den godsdienst wordt
overgelaten aan de kerkgenootschappenen de Staat
bepaalt zich tot de zorgdat de zedelijke beginselenwaar
van door kerk en huisgezin de zaden worden gestrooidin
de openbare school eeu zuiveren dampkring vinden, waarin
zij zich onbelemmerd kunnen ontwikkelen en door geen vij
andelijke en schadelijke invloeden worden onderdrukt. Ook
de armenzorg wordt, aan de kerkelijke en de bijzonders wel
dadigheid overgelaten, en alleen wanneer deze in ge
breke blijven, treedt het burgerlijk bestuur ondersteunend
op in gevallen van volstrekte onvermijdelijkheid. Werd vroe
ger met milde hand uit de gemeentekas subsidie geschonken
aan kerkelijke instellingen van weldadigheid, de armenwet van
1854 heeft daaraan een einde willen maken, niet door eens
klaps alle subsidie te verbieden van dergelijke radicale
maatregelen heeft onze wetgeving in 't belang der maat
schappij zich steeds verre gehouden maar door het toestaan
tvan elke subsidie te doen voorafgaan door een opzettelijk
onderzoek, of de instelling die geldelijke ondersteuning vraagt,
haar onmogelijk kan ontberenen of zijvan wie overeen
komstig den aard der instelling bijdragen kunnen worden
verwachtinderdaad op billijke wijze hebben bijgedragen.
Of de gemeentebesturen dat onderzoek altijd even ernstig
opnemenen zich rekenschap geven van de verklaring die
zij moeten afleggen en werkelijk afleggen omtrent de vol
strekte noodzakelijkheid der subsidie het behoorlijk bijdragen
door hen van wie dit mag worden verwacht, en de wijze
waarop de instelling aan haar verplichtingen voldoet, dat is
een andere vraagmaar de wet is streng genoegzij ver
maant de Gedeputeerde Staten der provinciën uitdrukkelijk,
toe te zien op de „volstrekte onvermijdelijkheid" der subsi-
diën die de gemeenteraden toestaan en spoort hen aan tot
het nemen van „alle maatregelenwaartoe zij bevoegd zijn,
om de vermindering er van te bevorderen." Eindelijkom
toch maar de scheiding zoo scherp mogelijk te maken en als
ware alle aanraking met de Kerk te voorkomenzijn bijna
alle openbare betrekkingen voor de geestelijken en bedienaren
van den godsdienst geslotenen weert de wet ben uit de
Stat en-Generaalde Provinciale Staten en de Gemeenteraden.
In Nederland verricht de Staat zijn werk geheel alleen
door eigen ambtenarenburgerlijke besturen en burgerlijke
oommissiën van toezichtadvies of beheer. Aan geen kerk
genootschap, aan geen geestelijke is het toezicht over het
onderwijs toevertrouwdgeen godsdienstig of zedekundig
onderwijs wordt in de openbare school door geestelijke of
leek in dienst van den Staat, voor rekening, op last of op<
verzoek van den Staat gegeven. Dat deel van de opvoeding
wordt aan de ouders zeivenaan het huisgezin, aan de vrije
vereeniging der burgersaan de kerkgenootschappen over-
g e 1 a fe n. Alleen de schoollokalen worden beschikbaar
gesteld. De Staat beeft zijn eigen burgerlijken stand zijn
eigen burgerlijk huwelijken vraagt ook in deze zaken geen
hulp van de kerkgenootschappen. Hij heeft zich in alle op
zichten losgemaakt van de Kerkvraagt nergens haar hulp,
draagt haar geen enkel deel of onderdeel van den openbaren
dienst op.
Ziedaar wel l'état athéede godsdienstloozede aan Kerk
en godsdienst vijandige StaatZoo heeft men den Staat
gelijk hij in het bovenstaande is geschetst en gelijk bij hier
te lande inderdaad bestaataltijd gescholden, en zoo zal men
ook nu voortgaan hem zwart en verdacht te maken. Toch
is en blijft die beschuldiging volkomen ongegrond. Er ligt
in dat standpunt niets vijandigs. Dat een instelling verklaart,
dat de zorg voor de eene of andere zaak niet tot baar werk
kring, zelfs niet tot baar bevoegdheid behoort, kan nooit
bewijzen, dat zij die zaak tegenwerkt of gering schat. Wat
meer is, onze wetten kunnen niet gezegd worden de kerk
genootschappen te negeeren; zij regelen de algemeene belangen
nietals of er geen kerkgenootschappen bestondenals of
die althans niet in aanmerking kwamen en er op hun werk
niet gerekend moest worden. Integendeelzij laten plaats
voor de kerkgenootschappeneerbiedigen hun terrein gaan
uit van de onderstellingdat zij hun taak naar behooren
vervullen. Overlaten is bier de stereotiepe uitdrukking.
De Staat laat over aan de kerkgenootschappen wat niet
tot zijn werkkring behoort, maar door deze als hunne taak
is aanvaard. Hij laat hen in de vervulling van die taak vol
komen vrijen verricht even vrijeven zelfstandig zijn eigen
werkzoo als hij begrijpt, dat dit gedaan behoort te worden
ten meesten nutte van land en volk.
Geheel anders is de toestand in Pruisen.
De Rordd. Allgem. Zeitung meldt, dat, ten bewijze, dat
Duitschland bevredigd is door de op 28 April te Guetaria
aan de vlag gegeven voldoeningwaardoor aan de zaak der
Gustav een einde gekomen isde duitsche oorlogschepen
Albatross en Augusta uit de spaansche wateren zijn terug
geroepen. De Nautilus alleen zal voorloopig aldaar blijven.
Pruisen. De minister van koophandel heeft de direotiën der
op Staatskosten geëxploiteerd wordende mijnen aangeschreven,
de loonen zoo te regelendat de werklieden een prikkel
hebben om beter werk te leveren, en tevens de beste werk
lieden bet meeste loon verdienen. De opbrengst der mijnen
was minder gewordennaarmate de loonen in de laatste
jaren waren verhoogd.
Den 28 heeftovereenkomstig het voorstel van den op-
perpresident van Silezie, liet proces tot afzetting van dr.
F'órster. als bisschop van Breslaubij het gerechtshof voor
kerkelijke aangelegenheden een aanvang genomen.
Bij het Heerethuis is een wetsontwerp aanhangig, strek
kende tot het verleenen van rechtspersoonlijkheid aan de
baptisten-gemeenten hetwelk door de rechtsgeleerde com
missie van het Huis ter aanneming wordt aanbevolenook
omdat hetzelfde voorrecht onlangs aan de gemeenten der
mennonieten verleend is. De baptisten tellen in Duitschland
74 gemeenten met omstreeks 15000 lidmaten, die ongeveer
45.000 thaler ten behoeve van hunne Kerk jaarlijks bijdragen.
De bekende hoogleeraar in liet staatsrecht te Göttingen en
vertegenwoordiger der universiteit in het Heereuhuisprof.
v. Zacharia, is den 29 April, in den ouderdom van 69jaren,
overleden.
De wijbisschop Cyhichowski is den 1 Mei door de polieie
over de grenzen der provincie Posen gebracht. De geestelijke
Goebel uit Szoldry is, als verdacht van in de kerk te Kwilcz
den ban tegen den proost Kick uit Klilime te hebben uit
gesproken, gevankelijk naar Posen overgebracht.
Den 1 Mei is bij het Huis van Afgevaardigden ingeko
men een wetsontwerpwaarbij alle geestelijke orden en de
daarmede gelijkstaande congregatiën der catholieke Kerk
alsmede de vestiging barer nederzettingenin Pruisen ver
boden worden. De bestaande mogen geene nieuwe leden
opnemen en moeten binnen 6 maanden ontbonden worden.
Yoor diewelke zich aan het onderwijs wijdenkan de
termijn van ontbinding tot 4 jaren verlengd worden. Die
orden welke zich uitsluitend aan de ziekenverpleging wijden,
blijven bestaan, maar kunnen ten allen tijde bij kon. besluit
ontbonden wordende ministers van binn. zaken en van
eeredienst, kunnen haar het opnemen van nieuwe leden toestaan.
De nederzettingen, die bestaan blijven, zijn aan het toezicht
van den Staat onderworpen. Het vermogen van den ont-
bondene wordt niet geconfisqueerd, maar voorloopig van Staats
wege onder bet toezicht der Rekenkamer beheerdde leden
der ombonden nederzettingen worden uit de opbrengst van
dat vermogen onderhouden. Eene wet zal later omtrent de
bestemming der overige gelden beslissen. De memorie
van toelichting wijst op de belangrijke toeneming der orden
en congegraliën (in 1855'telden zij 834 in 1873 8795 leden),
op hare onderwerping aan buitenlandschete Rome of in
Prankrijk gevestigdehoofdenop hare organisatie en op
haren invloed op de catholieke bevolkingen betoogtdat
zij bij de tegen den Staat steeds vijandiger houding der
hoogere geestelijkheidhet grootste gevaar opleveren.
De wet op het "beheer der kerkelijke goederen van catholieke
gemeenten werd bij derde lezing onveranderd aangenomen
met 238 tegen 82 st.
Den 3 heeft het Huis een aanvang gemaakt met de tweede
lezing der wet van den heer Petribetreffende de rechten
der oud-catholieken op de kerkelijke goederen. De voor
steller verdedigde haar tegen de woordvoerders van het
centrumde beeren Reichensperger en Schorlemer-Alst.
In de industriëele kringen te Berlijn is een adres aan den
Keizer in omloophoudende liet verzoek om toestemming
tot het houden eener nationale nijverheids-tentoonstelling
aldaar in 1878.
De Keizer is den 2 uit Wiesbaden te Berlijn terugge
komen.
Nu de aartsbisschop van Posen Ledochoioski niet meer door
de regeering erkend wordtverschijnt hij in de te Rome
uitgegeven wordende olHciëele opgaaf van alle Kerkvorsten
voor de eerste maal als primaat van Polen, en zijn hem vol
gens die opgaaf onderworpenbehalve de pruisische bis
schoppen van CulmErmeland en Breslaualle prelaten
van Polen, Litthauwen, Zuid- en West-Rusland enGalicie.
WrURTEMBERG. Pastoor Schvarz te Ellwangen is tot pau
selijk huisprelaat benoemdnadat de bisschop van Rotten
burg Uefelegeweigerd lia.d hem in rang te verhoogen
omdat hij een van de hevigste leden der ultramontaansche
paitij in Wurtemberg is.
Het noorweegsche Storthing heeft den 1 Mei al de voor
stellen tot invoering van een hetzij verplicht of facultatief
of wel naar gelang van verschil van geloof der echtgenooten
verschillend burgerlijk huwelijk verworpen.
De regeering heeft besloten, depots in te stellen
ten behoeve der carlistische soldatendie in onderwer
ping wensehen te komen, er. om er hun onderhoud en werk
te verschaffen. De eerste inrichting van dien aard is te Va
lencia gevestigd. Generaals en hoofdofficieren ontvangen
de helft van het inkomenaan den rangwelke zij in het
carlistische leger bekleeddenverbonden.
Een gedeelte van de carlistische troepen isvolgens een
bericht uit Biaritz aan de navarreesche grenzen in opstand
gekomenonder het roepen om vrede en de handhaving
der fueros. Zij hebben den genl. Aguirredie hiertoe be
reid was, aan hun hoofd geplaatst.
Volgens den correspondent der Indépendance heeft Cabrera
aan Koning Alfonso een slechte dienst bewezendaar de
krijgsverrichtingen 6 weken stil gestaan en de carlisten tijd
gehad hebben om hunne liniën van Estella nog meer te ver
sterken, terwijl don Carlos met zijne bataljons ongehinderd
van Estella naar Durango, van Durango naar Valmaseda
heeft kunnen trekken. Tegenover deze nadeelen zijn om
streeks 150 officieren en eenige honderden soldaten bij de
militaire overheid in onderwerping gekomen, wat de officieren
betreft meerendeels zulke die aan den opstand weinig of
geen deel hebben genomen.
Staten-Generaal. 2'. Kamer.* De beeren Kappeyne
Tak, de Roo en Mackay hebben in hunne memorie van ant
woord over hun spoorwegvoorstel nog opgenomen den aan
leg van spoorwegen van Delfzijl naar Heerenveenvan
Assen naar W inschoten en van Amersfoort langs Rbenen naar
den spoorweg van Tiel naar Eist.
De minister van binn. zaken heeft in zijne memorie van
antwoord op het voorloopig verslag nopens de wets voordracht
tegen hondsdolheidwaarbij het dragen van muilkorven op
den openbaren weg voortdurend wordt voorgeschrevenin
zoover aan de gemaakte bezwaren toegegevendat de muil
korf niet wordt opgelegd aan hondendie aan een stevig
touw of ketting worden vastgehouden.
Bij de Kamer is een wetsontwerp ingekomen tot afstand
van wegen en waterleidingen van de vestinggronden te
Coevorden.
Den 3 is met 41 tegen 12 st. aangenomen het wetsont
werp tot wijziging van art. 302 van het Wetb. van Kooph.
in dien zindat bij bet sluiten eener levensverzekering niet
meer op straf van nietigheid het opnemen van een bepaalden
tijd in de polis wordt vereischt.
Den 4 is de beraadslaging aangevangen over het ontwerp
tot regeling van het toezicht op de fabriekenwaarvan den
5 reeds eenige hoofdbeginselen met groote meerderheid zijn
aangenomen.
Spoorwegen. Den 2, 's avondsheeft op de station te
Maastrichtdoor den verkeerden stand van een wissel, een,
daar de machinisten het gevaar tijdig bemerkten, niet hevige
botsing tusschen 2 treinen plaats gehad, ten gevolge waarvan
2 of 3 reizigers en een paar spoorwegbeambten lichte kneu
zingen bekwamen.
Vischteelt. Door de zorg der Overijselsche Vereeniging
tot ontwikkeling van provinciale welvaartzijn in het bin
nenmeer de Koekoek 5000 jongezeer gunstig ontwikkelde
meerforellenafkomstig van het Kon. Zoöl. Genootschap te
Amsterdamte water gelaten.
De Stoomvaartmaatschappij „Nederland" heeft be
sloten voor hoogstens 500.000 deel te nemen in den aan
leg van droogdokken te Nieuwediep of Amsterdam, aange
zien het droogdok te Nieuwediep, tot nog toe door de re
geering ter beschikking der Maatschappij gesteldniet lan
ger kan worden gebruikt.
Schutterij. De minister van binn. zaken heeft zich ver-
eenigd met de zienswijze van den burgemeester van Maas
tricht, in zake het assisteeren der schutterij bij het houden
van processiën, en de intrekking aangeraden van het door de
wethouders genomen en door Ged. Staten van Limburg on
dersteund besluit tot oproeping der schutterij voor de aan
staande S. Servaasprocessie. De roeping der schutterij is
geene andere dan de handhaving der orde en alleen de bur
gemeester is bevoegdin geval van stoornis der ordede
schutterij te rekwireeren. De wethouders willen nu de op
roeping baseeren op art. 45 der schutterijwet hetwelk de
oproeping toestaat wanneer zij door het plaatselijk bestuur
volstrekt, noodig wordt geacht, maarbehoudens de goed
keuring van den gouverneur der provincie.
Thorbecke-Monument. Den 30 is op het graf van Thor-
becke, op de begraafplaats te 's Gravenhage, in tegenwoor
digheid van zijn zoon mr. IPThorbeckevan eenige leden
der monument-commissie en andere belangstellenden, een wit
marmeren zerk ontbloot. Daarna is, in het bijzijn der com
missie, in de ijzergieterij der beeren L. J. Enthoven Sf Cie., het
standbeeld gegoten.
Onderwijs. De gemeenteraad van Schoonhoven beeft den
29 besloten aan de commissie tot oprichting eener nieuwe
bewaarschool gratis in eigendom aftestaan een stuk gemeen
tegrond en voorts te verleenen een jaarlijksch subsidie van
f 500waarvoor 80 mingegoede kinderen kosteloos kunnen
schoolgaan.
Ter gelegenheid der plechtige viering van het 50jarig ju
bileum van den onderwijzer Jde Koning, op 1 Meiin de
kerk der doopsgezinde gemeente te Haarlemwerd aan elk
der tegenwoordige onderwijzers een schrijven van den ker-
keraad dier gemeente ter hand gesteldde kennisgeving van
tractementsverkooging behelzende. Aan den jubilaris ver
eerde dezelfde kerkeraad een marmeren pendule.
Een lOOtal hoogleeraren en predikanten der moderne rich
ting hebben een adres bij de 2«. Kamer ingediend, waarbij
verzocht wordtde aanhangige wet op het hooger onderwijs
te verwerpen of zoo te wijzigendat1°. aan alle lands-
universiteiten het bestaande theologisch onderwijs uitgebreid,
immers meer in overeenstemming met de hedendaagsche
eischen der godsdienstwetenschap gebracht en dientengevolge
meer algemeen bruikbaar gemaakt worde2°. behoudens het
geen de kerkgenootschappenop grond van verkregen rech
ten mochten kunnen eischengeheel gebroken worde met
het stelsel van subsidiëering van kerkelijke scholen feitelijk
aan de zorg en het toezicht van den Staat onttrokken.
Kerkelijke zaken. De Paus heeftop bet hem gedane
verzoek om de verkiezing van den heer Heykump tot (oud-
eatholiek) aartsbisschop van Utrecht te bekrachtigen, den 31
Maart een schijven gericht aan de r. o. bisschoppen en catho
lieke van Nederlandwaarin hij de gemelde verkiezing nietig
en van onwaarde verklaartden benoemde, op straf van ex
communicatie door de daad zelve, gelast zich te onthouden
van alle daden, welke tot de bisschoppelijke jurisdictie be-