No. 22.
Zevenenzeventigste
Jaargang.
1875.
ZON DAG
30 M E I.
KRACliïmEEflDEIIING DOOR AANEENSLUITING
DE VERZWAKKING DOOR VERSPLINTERING?
(Officieel (AcbccÜc
v. H.
ijfisrfic ïSccicïttcu.
ISuïïsehlaml.
Keigie.
Denemarken.
Griekenland.
Turk ||e.
Dinnenland.
M A A
A
Deze Courant wordt wekelijks uitgegeven en is verkrijgbaar op Zaterdag
avond te 7 uren. Prijs per kwartaal f «9,05, franco per post f O, S O
afzonderlijke nommers 5 Cents.
Sneven franco aan de Uitgevers HERM". COSTER ZOON.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
maken bekenddat de Minister van Binnenlandsche Zaken
bij brief van 15 Mei 1875 te kennen heeft gegeven, dat
aan het onderzoek van de verlofgangers der militie te land
dit jaar niet behoeven te worden onderworpen de milicien-
verlofgangersdie in den loop van dit jaar in werkelijke
dienst moeten worden opgeroepen tot deelneming aan her-
halings- en andere militaire oefeningendat dientengevolge
de zich hier bevindende verlofgangers der militie te land
die niet aan die oefeningen moeten deeluemen zich op
Dingsdag 8 Junij aanstaandedes voormiddags ten
10 ure, moeten laten vinden vóór het Raadhuis, om aldaar
door of van wege den Militie-Commissaris te worden on
derzocht gekleed in uniform en voorzien van al
de door hen van het korps inedegebragte kleeding- en equi-
pementstukken, benevens zakboekje en verlofpas.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
26 Mei 1875. Be Secretaris.
NUHOUT van der VEEN.
KENNISGEVING.
Het HOOED van het Plaatselijk Bestuur te ALKMAAR
brengt, op grond van art. 1 der wet van 22 Mei 1815 (Staats
blad n°. 22) bij deze ter kennis van de ingezetenen der ge
meente, dat het kohier van het Patentregt over het 4e.
kwartaal der dienst 1874/75No. 6, op den 24 Mei 1875,
door den Heer Provincialen Inspecteur der directe belastingen
in Noordholland executoir verklaard, op heden aan den
Heer Ontvanger der Rijks directe belastingen binnen deze
gemeente ter invordering is overgegeven.
Ieder ingezeten, die daarbij belang heeft, wordt vermaand
op de voldoening van zijnen aanslag behoorlijk acht te geven,
ten einde alle -geregtelijke vervolgingen, welke uit nalatigheid
zouden voortvloeijente voorkomen.
Alkmaar, Het Hoofd van het Bestuur voorn.,
gen 2(5 Mei 1875. A. MACLAINE PONT.
O L I C I
Onbeheerd op het Waarin den 15 dezer bevonden: tvee
schapen. Losloopende, zonder gemuilband te zijn, aangehouden
eenige honden. De eigenaars of de daarop rechtheobenden
worden verzocht zich ten spoedigste fittp te melden aan het
bureau van policie.
POSTERIJEN.
De correspondentie voor AtchinPadang en Bataviate
verzenden per stoomschepen BROMO en HOLLAND, be-
hooren respectievelijk den 4 en 8 Juni a.s., uiterlijk te 9 uren
's avonds, ter post bezorgd te zijn.
De Directeur van het Postkantoor te Alkmaar,
GOUWE.
Lijst van brieven, waarvan de geadresseerden onbekend zijn,
verzonden gedurende de 2". helft der maand April 1875.
Dekker, JKuypersM. L. van BreemenAmsterdam j
B. SmitD. SimonsSchagenH. HagenauStroobos
M. de Groot, Utrecht; wed. Loken Zn., IJsseldijk; Lan-
denberg, Zuidscharwoude.
Van de Hulpkantoren
Schermerhorn S. ModelHaarlemmermeer.
Warmenhuizen H. Bakhuis Rooseboom's Gravenhage.
Briefkaart. P. van TwiskAmsterdam.
Dat „bet betere altijd de vijand zou zijn van het goede"
is een van die vele loopers waarmede slechts gemakzucht
zich aan 't bestaande vastklampt, al moest ter wille van het
„bestaande tamelijke" zelfs het „beste en mogelijke" worden
prijsgegeven. Van ganscher harte mag worden gehoopt, dat
de meerderheid van het 130-tai wakkere inwoners dezer stad,
diedoor hun toetreden tot het Schoolverbond getoond
hebben hart te hebben voor dit gewichtig algemeen belang,
morgen (maandag) avond zal willen doen blijken van dien
veel mannelijker zindie zelfs het zeer uitnemende durlt
opofferen, waar slechts de zekerheid bestaat, dat daardoor iets
beters kan -neen z a 1 verkregen worden.
Ieder bewoner van Alkmaar kent het Schoolverbond.
Zelfs hun die er geen lid van zijn kon noch zijn bestaan
noch zijn doelnoch zijn goede werking verborgen blijven.
Daarvoor hebben zijn flinke afdeelingsbestuurders hier ter
stede gezorgd door de prettige feesten die ze der school
jeugd in de jongstverloopen jaren' bereidden. Maar zelfs
voor die degelijke instelling is een go-ahead, een out-
wikkeling tot iets betersdermate gewenseht, dat haar eigen
hoofdbestuur dit niet alleen gevoeld heeft, maar zelfs uit
gesproken.
Want, naast haar bestaat een andere vaderlandsche Ver
eeniging die „TOT bevordering van het volksonder
wijs IN Nederland," een plant van frieschen bodem, maar
die sedert eenige jaren getoond heeft ook in andere provin-
cieën te kunneu tieren, en nog onlangs in Alkmaar mede
■wortels zocht te slaan.
Dat is toen niet gelukt. Minder omdat de deugdelijk
heid barer zaak niet erkend werd dan wel omdat er vrees
bestond datzoo ook van haar hier eene afdeeling werd ge
vestigd dit het Schoolverbond zou kunnen schaden.
Maar had op dien oogenhlik de vrees voor „verzwakking
door versplintering" zeer dcugdelijken grond van bestaan
thands is het blad omgekeerd, en wordt de gelegenheid aan
geboden tot „krachtvermeerdering door aaneensluiting."
Immers; had de Vereeniging tot bevordering van het
volksonderwijs eener ruimer programma dan het School
verbond, dit laatste zelf, althands zijn hoofdbestuur, heeft
leeren inzienen inziend den betamenden moed gehad te
erkennen, dat, het, om zijn eigenlijk doel te be
reiken, dit, ruimer programma tot het zijne moet maken,
en diensvolgens, van zijn atdeelingen, verzocht: „g e m a c h-
„tigd t,e worden om met het hoofdbestuur
„der Nederlandsche Vereeniging Volkson-
„d er w ij sin overleg te treden, teneinde de
„samensmelting van het N. Schoolverbond
„en genoemde Vereeniging tot stand
„te brengen."
Het hoofdbestuur nu van Volksonderwijs koestert geen
anderen wensch; en^r is geen profetische gave van noode
om mei zekerheid te voorspellen, dat de leden dezer veree
niging zieh daarmede als één man zullen vereenigen.
'Zouden sommige afdeelingeu van het Schoolverbond
meer particularistisch zijn
Ik weet dat,, naar enkeier bewering, daarvoor goede reden
zon kunnen wezen.
Maar ik weet ook dat ze er n i e t is.
Want die reden moet hierin bestaan „dat Volksonder
wijs leerplicht wil."En.leerplicht is dwang,
„en... de Nederlander is afkeerig van dwang, en....
„wij willen gewetensvrijheid, enwij verkiezen niet
„dat, op zijn pruisisch, onze kinderen „met den sterken arm
„der gensdarmerie" naar de school zullen worden gedre-
„ven en
Laat ons ademhalen eer we aan al de verdere bezwaren
koinen.
Of lieverze niet behandelen. Want-
Volksonderwijs" wil den leerplicht niet.
Althands niet, dadelijk. Althands niet als een onrijpe vrucht.
Alt hands niet alvorens de zaak goed is voorbereid. En:
dit wil „h e t Schoolverbondook.
Men leze zelf!
Volksonderwijs schrijft in zijn Gronübepalingen (art. I d.)
zich, met en benevens drie andere zaken, genoemd onder
de letters a, J en c, ten doel te stellen„grondig
„onderzoeknaar- en zoo m ogel ij k opheffing
van de bezwaren tegen epntussckcnkomst
van de regeering om het onderwijs alge
meen en verplichtend te maken.
Onderzoek. Grondig onderzoek. Opheffing van bezwaren.
Zoo mogelijk.
Dat klinkt dan toch nog wel eenigszins anders als een
dolle argonautentocht om de roode avondwolken met de hand
te grijpen, of een zucht tot Napoleontisch-Bismarckiaansohe
oplegging van ongewilde toestanden.
En wat drijft nu het hoofdbestuur van 't Schoolverbond
tot zijn wensch P
Wat, het dienaangaande mededeelt in zijn brief van beschrijving
kan, om zijne lengte en uitvoerigheid, niet geheel worden over
genomen, maar komt in hoofdzaak hierop neder: „Reeds bij onze
„oprichting openbaarde zich een groot verschil van meening
„omtrent de wijze waarop zulk een verbond zijn taak had op
„te vatten. Er werd, van onderscheiden zijden, met nadruk
„op aangedrongen dat het zich niet alleen, van den
„aanvang af, de invoering van den leer
plicht ten doel zou stellen, maar ook de ver
betering van de wet op het lager onderwijs enz.De
„meerderheid echter achtte het d e s t ij d s niet geraden tot
„zulke ingrijpende maatregelen over te gaanInmid
dels zijn de omstandigheden niet weinig
veranderd enz." Daarna volcht dan de verklaring dat
„de reden schijnt weggenomen waarom twee vereenigingen
„ah het S. ep V., die, al mogen zij omtrent den aart der
„aan te wenden middelen nog eenigszins versehil-
„lentoch in den grond der zaak hetzelfde bedoelennog
„langer afgezonderd naast elkander zouden blijven voort
bestaan."
Duidelijker kan het toch wel niet
En dat dit ook niet enkel d u i d e-1 ij k maar tevens
waar isblijkt overvloedig wanneer men de volgende be
palingen der beide lichamen naast elkander plaatst
Schoolverbond "Volksonderwijs
stelt zich ten doel
Art. 1
a. bescherming en verdediging der
beginselen van de wet op het
lager onderwijs van 1857;
b. verbetering van bet volkson
derwijs, en verheffing van de on
derwijzers door betere opleiding
Art. 1, 2 en voldoende jaarwedden
allerwege in ons vaderland een c. bet vestigen eener volksover-
voldoend schoolbezoek te bevor- tuiging van de onmisbaarheid
derenvan opvoeding en onderwijs en
toetreding tot het verbond sluit het nadeel van schoolverzuim,
in dat men de verplichting op zich
neemt persoonlijk mede te wer
ken om de bedoelingen van het V.
te helpen bereiken
art. 3 c. d.
bet inroepen van de hulp en
medewerking van het schooltoe
zicht, en van allen die ge
acht worden invloed te
kannen oefenen op de ver
schillende klassen der maat
schappij
het ondersteunen van
maatregelen die door an
deren tot bestrijding van
het schoolverzuim geno
men worden.
Waar aldus bedoelingen, meeningen en eigenlijk ook keus
van middelen samenvloeiendaar wordt zich verzetten
tegen een vereeniging dezer beide instellingen „versplinteren
van kracht."
Waarde zetterdoe toch goed uitkomen dat hier
niet „Schoolplicht" staatmaar „Leerplicht."
De Advertentiën kosten van 15 regels f 0,75, voor elke regel meer 15
Centsgroote letters naar plaatsruimte. Bij inzending tot Zaterdag namiddag
1 uur, wordt voor de plaatsing in het eerstvolgend nommer ingestaan;
ingezonden berichten een dag vroeger.
d. grondig onderzoek naar- en zoo
mogelijk opheffing van de be
zwaren tegen een tu9Schenkomst
van de regeering om het onder
wijs algemeen en verplichtend
te maken.
En dit
Komt uitsluitend den vijanden van ons
volksonderwijs ten goede.
Wie hier invloed hebben mogen toezien dat de gemeene
zaak geen schade lijde
Nog iets
Wat zou er wel 't gevolg van zijn wanneer afdeeling
A en B van het Schoolverbond en afdeeling P en Q van
Volksonderwijs baar toestemming tot de samensmelting
weigerden F
Hoogstwaarschijnlijk: dat de zaak toch tot stand
kwam; en A, B, P en Q,, plaatselijke vereenigin-
gen werdenmet een eigen programma.
Maar hoven dit is weinig gevaarlijkers te denken! Men
verliest dan de kracht die er in gelegen is tot een groot
lichaam te belmorenen houdt eenvoudig eenige dubbeltjens
in de afdeelingskas, die haar toch niet baten, maar, veree-
nigd met die van andere nfdeelingen een hoofdbestuur vaak
m staat stellen op een gegeven oogenblik iets flinks en noo-
digs voor de zaak zelve te doen. Wij Hollanders weten
anders wel dat veel kleintjens een grooten maken.
Doch dat dubbeltj ensargument is eigenlijk al evenzeer zelfs
der vermelding onwaardig, als de meening dat: „Alkmaar
„welbeschouwd noch Volksonderwijsvereeniging noch School-
„verbond zou noodig hebben omdat hier geen rechtstreeks
„schoolverzuim van beteekenis bestaat." Alsof Alkmaar geen
deel van Nederland wasAlsof Alkmaar geen inwoners
ontving ook uit plaatsen waar wèl' schoolverzuim bestaat,
en juist van dien stand waarin dat, kwaad bedenkelijkst is!
Alsof men, als 's nabuurs woning in brand staat, met blusschen
kon wachten tot de vlam het eigen huis had aangegrepen
„Niemand voor zich Allen voor allen 't Is te hopen
dat ons volk er ook in de eerstvolgende dagen aan denken
zal. Ook bij de stembus mag wel op die groote en ge
wichtige zaak van het onderwijs worden gelet, Wie het wel
met het vaderland meent heffe die leus aan, juist nu ze door
de tegenpartij niet gebruikt zal worden. Het ministeerie
Heemskerk is een laveerend ministeerie. Het zit op den
uitkijk. En wee 't neutrale onderwijs, wee Nederland, als
de stembus het, leger versterkt der mannen die de restitutie
in het, hart hebben, al gebiedt voor den oogenblik de loop
der dingen den mond het zwijgen
De A ordd. Allgem. Zeitung ontkent, het bestaan eener cir
culaire handelende over de fransche wet op de kaders, welke
prins Bismarck volgens sommige couranten aan de duitsche
gezanten in het buitenland ter vertrouwelijke mededeeling
aan de regeeringen zou gezonden hebben. De Reichsanzei-
ger verklaart eveneens alle geruchten omtrent dergelijke
circulaires of instructiën voor ongegrond.
Bij den Bondsraad is een voorstel van Weimar ingekomen
tot verlaging van de zoogenaamde matriculaire bijdragen
die vooral voor de thuringsche groep der kleine Staten zeer
drukkend zijn.
De Rijks-kanselier heeft bekend gemaakt, dat er eene
inschrijving van aandeelen in de Rijksbank zal worden ge
opend, ten bedrage van 3000 mark ieder, op 4 en 5 Juni.
De inschrijvingsprijs zal 3900 mark bedragen waarvan 30
p.c. terstond moet gestort worden.
Pruisen. De Koning van Saksen is den 18 te Berlijn
aangekomen om den Keizer een bezoek te brengen. De
Keizer ontving zijnen gast aan de station en begaf zich
den 19 met hem naar Potsdamom de oefeningen der
aldaar in garnizoen liggende brigade bjj te wonen.
Bij besluit van den minister van eeredienst zijn de bepa
lingen afgeschaftdie aan de hoogeschool te Breslau tot
dusver niet-christenen verhinderden om het doctoraat in de
rechten te verwerven.
Te "Bonn is onder het voorzitterschap van bisschop Reinkens
de tweede oud-catholieke synode gehouden. Er is besloten,
dat alle burgerlijk gesloten huwelijken kerkelijk ingezegend
kunnen worden, behalve van personen die van vroegereecht-
genooten gescheiden zijn of die den christelijken doop niet
ontvangen hebben. Voorstellen van sommige gemeenten, om
in de voorschriften omtrent den ongehuwden staat der pries
ters verandering te brengenzijn, overeenkomstig het advies
der synodale commissieter zijde gelegd.
Het Heerenhuis heeft den 21 het ontwerp betreffende het
beheer der kerkelijke goederen van catholieke gemeenten in
tweede lezing aangenomen. Het heeft de door het Huis van
Afgevaardigden geschrapte bepaling, volgens welke de pastoor
eener gemeente rechtens voorzitter van het kerkelijk bestuur
zou zijnweder in het ontwerp gebracht en daaruit verwij
derd het amendement van den Afgevaardigde Wehrenpfemig
't welk ten doel had om te belettendat geestelijkenwier
inkomen wegens verzet tegen de wetten van den Staat werd
ingehoudenuit de inkomsten der gemeenten ondersteuning
zouden ontvangen.
Het Huis heeft den 20 bij eerste en den 22, met 68 tegen
25 st., bij tweede lezing de intrekking van het 15', 16® en
18® artikel der constitutie goedgekeurd. Met 64 tegen 16
st. was een voorstel van den heer Senffi-Pilsachs, strekkende
om de zaak in handen eener commissie te stellen verworpen.
De kloosterwet is den 22 bij eerste, den 25 bij tweede
lezing en vervolgens met 66 tegen 24 st. bij eindstemming
onveranderd aangenomen.
De sileziscke schoolbeweging heeft zieh gaandeweg tot
Dantzig uitgestrekt. Terwijl in Silezie uitgestrooid was, dat
de kinderen oud-catholiek moesten worden werd in andere
plaatsen verhaald dat schoolkinderen aan Rusland verkocht
werden en dat de onderwijzers 2 tb.-per stuk ontvingen.
Ten gevolge van dit praatje werden vele kinderen te huis
gehouden of door de ouders met geweld uit de school gehaald.
Beieren. De voormalige Koningin van Griekenland Amalia,
geboren prinses van Oldenburg, sedert 1867 weduwe van
Koning Ottois den 20 te Bamberg, alwaar zij woonachtig
was in 56jarigen ouderdom overleden.
Hessen. De prinses v. Battenberggemalin van prins
Alexander, jongsten broeder van den Groothertog, is, omdat
zij zich niet met het leerstuk der pauselijke onfeilbaarheid
kon vereenigenvan de catholieke tot de evangelische Kerk
overgegaan.
Mecklenburg-Schwerin. Namens de liberale partij is
een adres aan den Bondsraad gezondenwaarin met ver
wijzing naar den onvruchtbaren afloop der beraadslagingen
van den Landdag over eene wijziging der constitutie, de
goedkeuring verzocht wordt_ van het besluit van deu Rijks
dag strekkende tot aanvulling der Rijks-constitutie met de
bepaling, dat in eiken Staat, des Rijks eene door de bevol-
king gekozen Vertegenwoordiging moet bestaan, welker toe
stemming voor elke landswet en voor de vaststelling van het
budjet noodig is.
Den 22 hebben een aantal studenten te Brussel, met andere
uit Luik en Gent vereenigdeen fakkeloptocht gehouden en
voor de ministeriën vijandige kreten aangeheven. Den 23,
's morgens vroegtogen zij 300 sterknaar Woluwe-S.
Lambertwerwaarts eene bedevaart aangekondigdmaar
voorzichtigheidshalve weder afgesteld was. Onder" weg bra
ken zij eene kleine kapel open namen daaruit een Maria-
beeldje mede en kwamen met dit geroofde en eenige te Wo-
luwe vermeesterde pauselijke vlaggen, te 11 uren in de stad
terug, waar zij hunne manifestatiën voor de ministeriën her
haalden. Tegen den middag werd eene processie, welke naar
de kerk de la Ckapelle trokdoor eene groote volksmenigte
op het S. Jansplein opgewacht en met gefluit en gejouw
begroet,, met liet gevolg, dat de vechtpartijen van Luik en
Gent zich herhaaldenen dat de policie een 20tal personen
in hechtenis nam.
De rechtbank van eerste instantie te Luik heeft deu 21
overeenkomstig het requisitoir van het O. M„ niet ontvan
kelijk verklaring uitgesproken in de rechtsvervolging tegen
Duchesne.
De minister van buit. zaken heeft den 25 in den Senaat
de met Duitschland gewisselde nota's ter tafel gebracht; de
Senaat heeft beslist, dat zij niet zouden worden voorgele
zen. De minister heeft er bijgevoegd dat den 22 aan den
duitschen gezant de stukken betreffende de instructie der
■mak-Duchesne met daarbij beboorende toelichtingen zijn ter
hand gestelden dat de Senaat de geheimhouding der re
geering voor het oogenblik billijken zalwelke spoedig niet
meer noodig zal zijn. De Senaat ging met alg. st., onder
volkomen goedkeuring der door de regeering gegeven inlich
tingen en zich vereenigende met de motie der Kamer, over
tot de orde van den dag. In de Kamer van Afgevaardigden
heeft de minister Malou den 25 verklaard, omtrent de zaak-
Duchesne te hopen, dat het, Kabinet van Berljjn er van overtuigd
zal zijndat de instructie der zaak met de grootste zorg is
behandeld. Hij heeft voorts aangekondigd dat een ontwerp
zal worden ingediend, volgens hetwelk ieder, die aanbiedt
een aanslag van ernstigen aard tegen een of ander persoon
te begaan, met strenge eorreetioneele straf wordt bedreigd.
De Rijksdag heeft den 15 de begrooting overeenkomstig
liet rapport zijner commissie aangenomen. Het geheele mi
nisterie heeft zijn ontslag gevraagd, hetwelk door den Ko
ning is verleend.
Op IJsland is door hevige vuleanisehe uitbarstingen een
groot gedeelte van de vruchtbaarste en rijkste streek des
eilands met 3 tot 6 duim aseh bedekt, zoodat de grond
in de eerstvolgende jaren slechts weinig voedsel voor het
vee zal opleveren. Omstreeks 200 boerenplaatsen, met 1000
runderen, 24000 schapen en 1000 paarden zijn door die ramp
getroffen.
De Koning en de Koningin van Zweden zijn, op hunne
reis naar Berlijn, den 25 te Kopenhagen aangekomen en door
de koninglijke familie, alsmede het geheele ministerie, ont
vangen.
Het ministerie is weder veranderd. Het vorige, tegen
welks ongrondwettige wijze van handelen zieh van alle zijden
stemmen verhieven, is vervangen door een kabinet van de
uiterste linkerzijde van het Parlement, daar de Koning zich,
met voorbijgang van het gros der parlementaire oppositie,
tot den beer Trikoepis, vroeger gezant te Londen en minister
van buit. zakengewend en diens voorwaarden ontbinding
der Kamer, volkomen vrije verkiezingengeheele vrijheid
van handelen op administratief gebied en in de eerste plaats
heffing der belastingen bij kon. besluit, aangenomen had.
Zoowel de heer Trikoepis als zijn ambtgenoot, Lombardos
werden tot dus ver als persoonlijke tegenstanders des Konings
beschouwd en bezitten als partij weinig aanhangers.
Roumanie. De regeering heeft besloten tot het aanleg
gen eener haven aan de Zwarte-zeegeschikt voor 150
vaartuigen van middelbare grootte en aansluitende aan het
spoorwegnet. Tot nog toe bestaat de gemeenschap met de
zee slechts door den Donau.
Verkiezingen. Op de lijsten der verkiesbaren tot leden
der 1®. Kamer komen als de hoogst aangeslagenen in de
verschillende provinciën de volgende personen voor: Drenthe
A. W. JL estra v. liolthe f 1026 Groningen W. A. Scholten
f 2356, Noordbrabant dr. J. A. Ram f 2620, Zeeland mr.
C. v. d. Lek dé Clercq 4082, Noordholland JJ. Korthals
f 4597Limburg P. D. Regout f 4667 Utrecht mr. WJ.
Royaards v. d. Ham f 4876, Gelderland mr. W. bn. v. Pallandt
v. Waardenburg en heerijen f 6145, Eriesland jr. mr. P. B.
J. Vegelin v. Claerbergen f 8874, Overijsel mr. JD. C. bn.
v. Heeckeren v. Wassenaer f 15975 Zuidholland prins Fre-
derik f 17100.
