I
No. 46.
Zevenenzeventigste Jaargang.
1875.
ZONDAG
Groote Veemarkt te Alkmaar,
I 'i N O V E U Si E
Boeland's dochter.
©fftciëel (öcbccïtc.
op Woensdag 13 November 1S35.
ÖaLIcfcci ijhscuc lacrjchtcu
A Ik
A It S
C
A JV
Doze Courant wordt wekelijks uitgegeven en is verkrijgbaar op Zaterdag
avond te 7 uren. Prijs per kwartaal O,SS, franco per post f O,HM,
afzonderlijke nommers S Cents.
Brieven franco aan de Uitgevers HERM'. COSTER ZOON.
Bij deze Courant behoort een Bijblad.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
brengen ter algemeene kennisdat zij heden aan J. P. A.
GRUIJTERsteenhouwer alhier, overeenkomstig zijn ver
zoek vergunning hebben verleend tot het oprigten eener
steenhouwerij in het perceel aan de noordzijde der Oudegraeht,
wijk A, No. 491.
Burgemeester en W ethouders voornoemd
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
9 Nov. 1875. De Secretaris
NUHOUT van der VEEN.
POSTER IJ EN.
De correspondentie voor Ned. Oost-Indiete verzenden
per stoomschip HOLLANDbehoort den 19 November a.s.,
uiterlijk 9 uren 's avondster post, bezorgd te zijn.
De Directeur van het Postkantoor te Alkmaar,
GOUWE.
De Advertentiën kosten van 15 regels 0,75, voor elke regel meer 15
Cents; groote letters naar plaatsruimte. Bij inzending tot Zaterdag namiddag
1 uur, wordt voor de plaatsing in het eerstvolgend nommer ingestaan;
ingezonden berichten een dag vroeger.
schoolmeisjes en opgroeiende knapen, en de anderen zijn j enkelen dag, den bruidsdag van morgen te blijven. Alsdan
slecht. Alleen de honderdste lezer heeft een anderen maat- j den volgenden dag volgens aloude gewoonte de plechtige
stafen toont te wetenhoe vele ongezonde begeerten en overgave der geschenken plaats vindtBertha mantel en
ziekelijke idealen een boek kan in 't leven roepen waarin j zwaard haren aanstaanden echtgenoot heeft toegereikten
geen enkel onvertogen woord voorkomt. j de hertog Naymedie op 's Konings last de plechtigheid
Daarom heeft de fransche romanlitteratuur een geheel andere i als dizainier (eigenlijk een stedelijk ambt) leidtuitroept
kring van lezersdan de engelsche. In ons land een min- j Quelqu'uu 's oppose-t-il a eet hymen? dan wordt de hoogst
der uitgebreiden kring. De engelsche verbodene vruchten j vreugde vervangen door den diepsten rouw, daar de gevangen
zien er uit als rijpe druiven en gezonde perenmen durft Sakser Ragenhardt verklaart zich tegeu het huwelijk te ver-
ze op tafel stellen en zijne gasten aanbiedende fransche zetten. Deze kent Amaury's geheim en haat hemdie hem
j eertijds gevangen nam en van zijn vrijheid beroofde. Amaury
j zelf zal zijn zoon de pijnlijke bekentenis doen en angstig
j bespiedt hij des jongelings gelaat, terwijl hij hem, woord
j voor woorddoet raden meer dan zeggen dat Ganelon nog
j leeft. «En Ganelon„Ben ik!" Dan vindt de schrijver
P O L I C I E.
Ter terugbekoming aan het Commissariaat van Policie
voorhanden het navolgende gevondene als een huissleutel,
een zweegeen gebloemd valiesjezes zakken meeleen vat j
(vermoedelijk met azijn), tien zakken tarweeen bruine kiel. 1
Verder zijn aldaar inlichtingen te bekomen omtrent een
loterijbriefje en een zwartbonte koe.
De Commissaris van Polieie te Alkmaar bericht, dat ouder
Oterleekop den 2 Nov. j.l. is opgevangen een zwartbonte
koe, voorzien van een koedekvermoedelijk daags te voren
van een drift koeien aldaar achtergebleven.
De rechthebbende kan zich ter terugbekoming vervoegen
aan het Bureau van Policiete Alkmaar.
Als ons een fransch werk van smaak in de handen valt
dat bij gedrongene, welgeordende zamenstelling tevens uitmunt
door reinheid van denkbeelden en zuiverheid en kieschheid
van gegevensdan zij wij bijna verwonderd en lezende
slaan wij nog eens het titelblad om om ons te overtuigen
dat wij met een fransch boek en een fransckeu schrijver te
doen hebben. Of die minachting waarmede wij gewoou zijn
de fransche pers van den dag te behandelengegrond is
betwijfelen wij zeer. Althans wij zien in dit opzicht merk
waardige dingen om ons heen gebeuren. Engelsche romans
en engelsche letterkunde van den dag heeft nu eenmaal den
naam van wat wij „fatsoenlijk" noemen. Dezelfde huisvader,
die alvorens de portefeuille van een fransch leesgezelschap in
de woonkamer te brengeneerst zorgvuldig naziet of er ook
„verbodene vruchten" ondersckuilenbemoeit zich nooit met
de vertaalde engelsche romansdie helaasin grootea getale
hun weg vinden naar de handenook naar het 'hart en de
verbeelding, van zijne dochters en logetjes. Toch ziju schotscke
huwelijken, mannen met twee vrouwen, polygamie en bigamie,
scheering en inslag der mode-romansder sensation-novels
en de uitwerking van de uit die gegevens voortspruitende
verhouding tusschen man en vrouw, zoowel voor de engelsche
als voor de fransche romanschrijvers de rijke mijn waaruit
zij putten om beroemd te worden en 's middags te eten.
Alleen de vorm verschiltde engelsche schrijver neemt de
zaak hoog open behandelt zijn onderwerp als een maat
schappelijk vraagstukis redeneerend en betoogend en ver
drinkt zijne heldinnen en xranenen zijne helden in groot
moedigheid (men denke bijv. aan het aantal romansdat
geschreven is tegen de bepaling in de engelsche wetgeving
dat het huwelijk tusschen deu man en de zuster zijner over
ledene vrouw verbiedt), terwijl de fransche auteur zich veel
minder hoog steltzich minder om een stelseldan om den
mensch bekommert, en vooral minder bevreesd is voor een
onbetamelijk woord of eene onpassende vooi'stelling. Van
onbetamelijke en onpasselijke zaken, zijn de engelsche romans
even vol.
Nu is er tusschen de nederlandscbe lezers en het engelsche
publiek dat de Routledge's doet leveneen groot punt van
overefn-temmingbij beiden dezelfde vrees voor wat „slioek-
king" en „onfatsoenlijk" is in den vorm, bij beiden't zelfde
onbegrijpelijk verteeringsvermogen voor wat alleen ongema
nierd is in 't wezen.
Hoeveel jonge dames ontvoerd worden aan hoevele vrou
wen 't hof wordt gemaakt door „andere" mannen hoeveel
kinderen er zijn, die eerst aan 't einde van 't boek papa en
mama zullen leeren kennen doet minder af. Integendeel
hoe meer, des te spannender en mooier 't boek is. Mits er
maar geene bladzijde in voorkomedie men niet zou kunnen
voorlezen. Want hij negen en negentig van de honderd le
zers is dat het shibboletheeu boek waaruit men iedere
regel kan voorlezenis goedgeschikt voor iedereenvoor
zijn zonder masker. Men kan ze niet proeven zonder zich
zeil te bekennenwat men eetzij maken alle zelfverblin
ding ij del.
Jammer is het echterdat de slechte r.aam die zich de
fransche litteratuur verschaft heeftzieh over bijna alles uit
strekt wat de fransche persen verlaateven onverdiend als
de roep van meisjesachtige reinheid en zuiverheid van be
doelingen die het debiet der vertalingen van de engelsche
romans ten onzent verzekert.
Daardoor missen wij inderdaad veel, en slechts als bij toe
val komen de edele bloemen der nieuwere Iransche letter
kunde ter onzer kennis. Zij die „la Fille de Roland" van
Henri de Bornier gelezen hebbendanken die kennisma
king dan ook waarschijnlijk aan zulk een toevalal is het
drama in het begin van dit jaar met uitnemend succes in
het Theatre franjais te Parijs ten tooneele gevoerd. Maar
fransche tooneel-arbeidbovendien in verzen gesehi-even
is ten ontzent nog het minst algemeen verbreid. Ware het
een drama van de Porte St. Martinzoo iets als de „Twee
Weezen", iets met. moord en bengaalsch vuur, iets'net vrou-
wenroof en een levenden olifantja dan zouden wij 't lang
gezien hebben op de kermis en besproken hebben onder een
kop thee.
Maar zulk een drama is het niet. Het gegeven is een
voudig en meer dan dat, algemeen bekend. De geschiedkun
dige stof is reeds in allerlei vormen bewerkten in de
middeneeuwen herhaaldelijk bezongen. In het jaar 801
ontving Keizer Karei in Spanje tegen de Mooren strijdende
berigt van een nieuwen opstand der Saksershij trok terug
ten einde deze pas gedoopte volksstam te onderwerpenen
op dien terugtocht werd de achterhoede van zijn leger, aan
gevoerd door den reuzensterken Roland (Roeland of Roetland)
een fraukische marktgraaf, door de Baskiers op den rijken buit
belust, vei'slagen in de dal Roncevalles. De middeneeuwsehe
verhalen schrijven Roeland's nederlaag, waarbij zijn beroemd
slagzwaard Durandal verloren ging en in 's vijands handen
geraaktetoe aan het verraad van Ganelon. Op deze enkele
gegevens heeft de schrijver zijn drama gebouwddat antiek
eenvoudig, ook den diepen indruk maakt van de antieke
schoonheid. Ganelon op het slagveld van Roncevalles ten
doode gewond, wordt door monniken opgenomen en verpleegd,
gelegenheid voor eeue prachtige episode waarin alle oude
vrienden, bloedverwanten, medestrijders van Roeland Gerald
de vriendschapshand biedenhoewel hij de zoon is van Ga
nelon den verrader waarin allen door de daden van den zoon
die met zijn bloed het edele zwaard Durandal heeft terug
gekocht 't vei-raad van den vader gekweten achtenwaarin
eindelijk Bert.ha zelve, door Karei uitgenoodigd hare mee
ning uittespreken eenvoudig antwoordt„het outer wacht
ik ben gereed" Maar Gerald, neemt de toegestokene hand
niet aan. Hij gevoelt, en de lezer gevoelt het met hem,
dat dit geluk onbereikbaar voor hem is. Hij mag zijn vader
niet alleen laten gaanmaar vooral komt zijn streng gevoel
van rechtzijne eerlijkheid op tegen dit huwelijk van de
dochter van den verslagene met den zoon van den verrader.
Juist omdat hij zijn vader vergeeft en zijn lijden deelen wil,
omdat hij gevoeltdat hij het bloed is van Ganelonkan
hij niet anders. Het gelukdat Bertha hem biedt is groot
eu vurig begeerdmaar hij zoude zich schamen voor dat
geluk. En als Bertha hem bezweert te blijven en de ver
giffenis van het verledene die de Keizer en de hemel schen
ken willen aan te nemenhem bezweert bij den naam van
haren vader, dan zegt hijspreek niet over uwen vaderde
mijne zou het kuünen hooren. Dan begrijpt Bertha hem, en
eerbiedigt zijn besluit.
Een dergelijk boek in schoone verzen geschreven is in
dezen tijd van practisehe bedrijvigheid en idealen laag bij
den grondeene ware verfrissching. Of is 't niet waar, dat
wij van tijd tot tijd eene waarschuwing noodig hebben, dat onze
levensopvattingde beschouwing onzer rechtenen plichten
vooralonder den drang der dagelijksehe bezigheden, gevaar
loopt aftedalen tot kleingeestige zelfgenoegzaamheid, tot te
vredenheid met datgene waarmede wij niet te vreden zijn
mogenmaterieele welvaart en amusementen„waar geen
kwaad bij is"? Als Gerald en Bertha onze gelijken waren
geweest, dan waren zij vermoedelijk met elkander geirouwd,
hadden kinderen geki-egen voor vader Ganelon een behoor-
die hem brengen tot de volledige erkentenis van het schan- i hjke lyfrente gekochten naar alle waarschijnlijkheid hun
delijkedat er in de gepleegde daad gelegen isen hem be- i betamelijk deel aan gewoon huisselijk geluk genóten. Maar
wegen om onder vreemde naam een leven van boete a.leen er zyn gevaUen waarin er onmiskenbaar meer eer, meer hoog
te wijden aan de opvoeding van zijn zoon. Die opvoeding bejd ,,alv gggst eu zielegrootheid toe behoort cm de beker
heeft de heerlijkste gevolgen. Gerald is een edel jongeling des geluks voorbij te laten gaan, dan om die aan de lippen
en volmaakt ridder geworden op het oogenblik dat het stuk j te zetten eQ ,lit te drinken; en wij zijn deu schrijver dank-
begint en zijn vader vreezen moetdat hem het toeval zal baar> dje ons dat herinnerd heeft. Zulk eeu boek vormt
doen ontdekken dat Amaury en Ganelon, de verrader, die eeu baud tusschen schrijver en lezers, gegrond op hetgeen
de knaap met zijne geheele ziel veracht, eene en dezelfde per- ;Q b8;detl bet beste en edelste is. Het moet schoon zijn
soon ziju. BerthaRoeland s dochter, de nicht van Karei zu[k een boek te kunnen schrijven en het gedaan te hebben.
de Grootewordt door Gerald uit handen van de Saksers j
bevrijd
binnen zijns vaders slot gebracht, en daar tegen de
aanvallen der barbaarsche horden, die het kasleel belegeren,
verdedigd. Bertha en Gerald vatten liefde voor ekander op,
de dochter des vermoorden voor den zoon van den verrader
en moordenaarHierin ligt de geheele intriguemen zoude
b.jna zeggenhet noodlot, dat het gansciie stuk beheerscht.
Welk een ijver, welke volhardende moed Gerald ook in den
oorlog ten toon moge spreiden hoe hij zelfs in levensgevaar
lijken tweestrijd met den Sarracijnscheu krijgsoverste Noëthold,
die Roeland's zwaard bezit, den kostbaren Durandal met zijn
bloed terugkoopt, slechts voor een oogenblik vermag dit al
les hem zijner geliefde bruid nader te brengen. Want al
zijne heldendaden kunnen niet uitwisschendat hij de zoon
is van hem die den dood van Bertha's vader op het geweten
heeft. Terwijl graaf Amaury aan het Hof ontboden om den
Keizer voor zijn leen Montjoije hulde te bewijzen, eerst door
niemand herkend wordt, noemt hem plotseling de Keizer bij
zijn vroegeren naam „Ganelon!" Karei heeft gezworen zijn
zwager Roeland te zullen wreken maar op hetzelfde oogen
blik dat het lot den verrader binnen het bereik van zijn straf
feilden arm voertontdekt hij dat die man de vader is van
den verloofde van Roeland's doehterlWelk een tweestrijdi's Kei
zers liefde voor zijn bekoorlijke nicht Bertha behaalt, de overwin
ning; hij verbant Ganelon en legt hem de verplichting op om
een pelgrimstocht te doen naar Jerusalem; maar daar komt
Geralden smeekt zijn vader ten minste nog een dageen
USiiiioiiSttDd.
De prins v. Oranje is den 6, uit Frankrijk, in de residentie
teruggekeerd.
De gunstige verandering in den ziektetoestand der Koningin
heeft zieh bestendigd, zoodat geen officiëele bulletins meer
worden uitgegeven.
Staten-Generaal. De le. Kamer heeft den 8 de 3 rech
telijke wetsontwerpen aangenomen, de bovenwet, met 31
tegen 4, die op de verhooging van de bezoldiging der leden
van den H. Raad met 34 tégen I en die op de intrekking
der wet betreffende het getal raadsheeren met, 28 tegen 7 st.
Den 9 is de spoorwegwet aangenomen met 32 tegen 2 st.
en de Kamer daarna gescheiden.
De Tweede Kamer heeft den 9 hare werkzaamheden hervat-
Den 1 I is een wetsontwerp ingediend tot onteigening voor
den spoorweg van Rotterdam naar Houten ten name van de
Rotterdamscli Munstèrsche Spoorwegmaatschappij. De open
bare behandeling der indische begrooting werd aangevangen.
Belastingen. De gemeenteraad van 's Gravenhage heeft
met 24 tegen 10 st. verworpen een voorstel van den heer
Evers, tot verandering van de grondslagen van den hoof-
delijken omslag door aanneming van het zuiver inkomen als
grondslag der helling.
Militaire zaken. Ter voorkoming van vergissingen
tusschen losse en scherpe patronen heeft de minister van
oorlog voorgeschreven, dat de losse patronen, ter onder
scheiding van de scherpein donker gekleurd papier zullen
worden gepakt.
Feesten. Het in Juli en Aug. te Rotterdam gehouden
zangersfeest heeftbij eene uitgaaf van 26.790, een batig
saldo van 4510 afgeworpen, zoodat op ieder aandeel
van f 10 dat tevens tot toegangbewijs gedurende de feest
dagen heeft gediendongeveer f 3 als dividend kan worden
terugbekoruen.
Den 9 vierden 39 van de 75 in leven zijnde ieden der voor
malige vrijwillige flankeurs-compagnie groninger en franeker
studenten te Groningen feestelijk gedachtenis van den tijd
toen zij, 45 jaren geleden, ten getale van 135, uittrokken
tot verdediging des vaderlands.
Aanbestedingen. Den 11, aan het ministerie van biun.
zaken het maken en stellen van den metalen bovenbouw der
spoorwegbrug over de Waal, beneden Nijmegen, minste
inschr. de Union Actiën Gesellschat't te Dortmundvoor
1.440.000; te Heeg (Friesland), het bouwen eener r. c. kerk
met toren enz. aan N. P. Molenaar, te Sneek, voor ƒ35.494.
Vervolg der Welcelijksclis Berichten in het Bijblad.
f <S i C15 VD 9
De heer HP. IV. Grottendieck predikant hij de evang.-
luthersche gemeente alhier, is beroepen bij die te Amersfoort.
Den 10 is voor de prov. commissie te Haarlem het
diploma als onderwijzeres in nuttige handwerken verworven
door mej. M. J. Krom.
De heer de Jong te Schoonhoven heeft bedankt voor
het beroep tot predikant bij de clirist.-geref. gemeente alhier.
Aan het eerlang bij den boekhandelaar Kluitman uit
te geven Adresboek van Alkmaar, zal een advertentieblad
toegevoegd wordenwaarop wij de aandacht vestigen van
hen, die hunne aankondigingen geruimen tijd onder de oogen
van het publiek wenschen te doen blijven.
B U R G E R L IJ K E STAND.
ONDERTROUWD.
11 Nov. Jan Peereboom en Petronella Maria van den IVijngaard,
wed. Josephus Stam. Barend Jaeobsotte Alk
maar, en Bebekka Serluite Amsterdam.
GETROUWD.
7Nov. Johannes IVillem hoppe, laatst wedr. vail Elisabeth
Kresser, en Martha van der Hoon. Bernardus
Michael Hotlmann en Aleida Maria Theodora Heijer-
man. Coruelis Johannes Ooijkaas eu Elisabeth van
Heems. Johannes Hofstee eu Maria Elisabeth van
Doornik. Fredrik Koot en Hendrika Valentijn.
Simon Johannes Bijl en Grietje Benjamin. Johannes
Hendrik Cloeck eu Trijntje Bonman.
GEBOREN.
5 Nov. Josephus Franeiscus. Z. van Lourentius Jacobi s Luijcx
en Anna Catharina Willenborg.
6 u Coruelis, L. van Coruelis Mooij en Guurtje Schut.
Johannes Bernardus, Z. van Clemens August Tenberg
en Johanna Christina Heijne.
8 Maartje D. ran Bastiaan Carel van Veen en Jannetje
Mooij. Alida Wilhelmina, D. van Arend van Bre-
derode en Johanna van 't Hoff. Gerritje, D van
Johannes Meijer en Sjoukje van den Berg. Wil
lem, Z. van Christiaan Gerardus van Groos en Alida
Johanna Coster.
Pieter, Z. van Johannes Lambertus Hendricus Jo-
sephus Westenberg en Pietje Visser. Martha Alida,
D. van Arnoidus Groot en Maria Joseplia Reuter.
Wilhelm, Z. van Cornelis Besteman en Clasnu
Zweekhorst.
OVERLEDEN.
5 Nov. Lourens Johannes, Z. van Adriaau Luiks en Catharina
Wilhelmina Bruin, 2 j. en bijna 9 m.
7 u Johannes Andreas Thomsen, 70 j. Willem Fredrik,
Z. van Hendrik Post en Johanna van der Meij, 7 j.
en bijna 10 m.
Jacobus de Fries, 22 j. en 11 m.
Elisabeth MargarethaD. van Hendrik Lijnbach en
Johanna Clasina Hoogland, 4 j. en Sin. Martims
Petrus, L. van Jan van de Beid en Agncs van dei-
Hoorn, bijna 1 j.
Wilhelmina Anna Engelina Oortmeijereehtg. van
Gerrit, Soecker, 35 j. Johannes Hendrikus van den
Berg, 5! j. Maria Catharina, D. van August
Spelten en Maria Catharina Leuchten 11 j.
11
12
9
10
VEILING VAN VAST EGOEDE REN.
10 Nov.
Door den Notaris J. VAN DER TANG.
Eene Huismanswoning met Wagenhuis en Erf, en 16.45.90
Weiland, in den Schermeer, onder Alkmaar.
Gemijnd door Jb. Water f 56628,
11 Nov.
Door den Notaris W. F. G. L. GOUWE.
5 Huisjes, AchterwezelD, Nos. 180- -184.
Str. C. P. Bijkenberg f 510.—
Verhoogd door JDam, met 50,
Door den Noiaris H. J. DE LANGE.
1. Huis, N.z. Paardensteeghoek NieuweslootB 414.
Str. F. S. G. Henning
2. Twee dito onder één dak, Koningsweg, B 359
en 360. Str. J. H. Kester
3. Huis, aldaar, 361. Str. H. Henning n
4. Dito, aldaar, 362. Str. J. Lindu
5. Dito, Nieuwesloot, B 363. Sir. W. de Visser
6. Dito, aldaar, 364. Str. N. v. d. Voort. u
7. Pakhuis, O.z. Nieuwesloot. sectie A 1324 en
1325. Str. Mr. N. H. de Lange
(Afslag 18 Nov.)
f 2705,-
1065.—
295
530
435.—
410,—
203
