No. 49.
Zevenenzeventigste Jaargang.
1875.
ZONDAG
5 DECEMBER.
De Indische baten.
©fficicel ©cbccltc.
«p Vrijdag 24 December 1875,
en dat tengevolge van het invallen van den eersten Kersdag
op Zaturdag 25 December 1875 en van den Nieuwjaarsdag
op den daaraanvolgenden Zaturdag, de gewone Zatur-
dagsche markten zullen gehouden worden
ö&Ickclijfcschc öerichtcn.
Duitschlantl.
Itelgie.
FrankrUk.
X L K M A A II S C n E C (i ll
ANT
Deze Courant wordt wekelijks uitgegeven en is verkrijgbaar op Zaterdag
avond te 7 uren. Prijs per kwartaal f 0,65, franco per post f O,SO,
afzonderlijke nommers 5 Cents.
Brieven franco aan de Uitgevers HERM'. COSTER ZOON.
De Advertentiën kosten van 15 regels f 0,75, voor elke regel meer 15
Cents; groote letters naar plaatsruimte. Bij inzending tot Zaterdag namiddag
1 uur, wordt voor de plaatsing in bet eerstvolgend nommer ingestaan;
ingezonden berichten een dag vroeger.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat de laatste
Kaas- en Graanmarkt dit jaar gehouden wordt
op Woensdag 22 December 1875
en Vrijdag 31 December 1875.
Burgemeester en Ik ethouders voornoemd,
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
16 Nov. 1875. De Secretaris
NUHOUT VAN DER VEEN.
JAN SWERIS wordt verzocht zich aan te melden ter
gemeente-secretarie.
Lijst van brieven, waarvan de geadresseerden onbekend zijn,
verzonden gedurende de le. helft der maand November 18/5.
Wed. C. van VeelenPortegeis, Amsterdam; Bode van
de Noord-Holl. Brandw.-Maatschappij, Oudcarspel; D. Schuyt,
Arnhem A. Petit Pzn., RotterdamK. Meersch, Soerabaya.
Van de hulpkantoren:
Koedijk: J. S. Sieuwerts; Amsterdam.
Petten: E. StegisNieuwediep.
SpanbroekIt, C. KalkhovenAmsterdam.
Meermalen werden in de laatste jaren staatsbegrootingen
opgemaakt, die een niet onbelangrijk tekort voorspelden.
Men stelde zich voor, in den nood te voorzien door de uit
gifte van schatkistbiljetten, en eenmaal werd zelfs een lee
ning aangekondigd. Toch is van dat alles niets gebeurd.
Er bleek ten slotte altijd geld genoeg te zijn om onze uit
gaven te bestrijden niet alleen maar ook om schuld te delgen.
Vanwaar dat zonderling verschijnsel? Het vindt zijn ver
klaring hierindat wijbehalve onze gewonevooraf met
meer of minder waarschijnlijkheid geraamde ontvangstenop
onze rekening ook buitengewone ontvangsten hebben aan te
wijzen die onze tekorten ten slotte doen plaats maken voor
batige saldo's. Het zijn de overschotten op de Indische re
keningen van vroegere jaren. Niet alleen zijn de tien mi!
lioen, waarop in de laatste jaren steeds bij voorraad als
bijdrage uit Indië wordt gerekendaltijd behoorlijk uitge
keerd, maar de koffie, door ons geteeld en verkocht, heeft
geregeld eenige millioenen meer opgebracht dan wijvoor
zichtige handelaars als we zijn op onze begrootingen durfden
uittrekken. Als wij daarom ongewoon hooge uitgaven had
den te doen, bij voorbeeld voor den aanleg van spoorwegen
of voor het bouwen van nieuwe verdedigingswerkenwaar
voor andere staten in den regel leeningen sluiten, dan hebben
wij de daarvoor noodige sommen als buitengewone uitgaven
op onze begrooting gebrachten er de overschotten van vroe
gere Indische rekeningen als buitengewone ontvangsten te
genover geplaatst. Dat wij dit deden, kan eigenlijk nie
mand bevreemden. Niemand zou anders hebben gehandeld.
De millioenen waren er. Waarom zouden wij ze niet ge
bruiken voor zaken van algemeen nut en voor behoorlijke
schuldaflossing in 't belang van ons crediet en tot vermin
dering vau onzen rentelast? Niet over het aanzienlijk bedrag
van die millioenen hebben wij ons te verontrusten maar over
de wijze waarop het wordt verkregen en wordt verdeeld.
Als waarlijk het voorschrift van ons regeeringsreglement
voor Nederlandsch Oost-Indiëdat de belooning van de in
landers bij de gouvernementscultures hun bij gelijken arbeid
evenveel moet opbrengen als bij de vrije teelt, over geheel
Java werkelijkheid was gewordengelijk dat in zeer enkele
streken ten naaste bij het geval schijnt te zijn, dan zouden
wij de millioenen uit Indië als eerlijk gewonnen geld, als
zuivere winst eener exploitatie van staatswege, in onze kas
kunnen storten. Een belasting in arbeidzoo weinig druk
kendmag ongetwijfeld worden gehandhaafd, zoolang de
maatschappelijke toestand der inlandscbe bevolking niet toe
laat haar door een belasting in geld te vervangen. Maar wij
weten dat de toestandzooals die isgrootelijks verschilt
van den toestand zooals die behoorde te zijn. Toch zullen
wij tot dien beteren toestandtot den wettigen toestand
moeten komen. Bij de behandeling der Indische begrooting
voor het volgende jaar is in overweging gegeven, het plant
loon dat thans f 14 per pikol bedraagt, te brengen op/20.
De regeering heeft zich daartegen verklaard en niet zonder
grond. Waar de grond voor de koffiecultuur geschikt en
het werk goed geregeld iswaar de koffietuinen niet te ver
verwijderd zijn van de woningen der inlandersdie er in
moeten werken en van de pakhuizen waar de oogst bezorgd
moet worden daar plant de bevolking vrijwillig koffie tegen
het tegenwoordig loon. Waarom zal men daar het plantloon
verhoogen Maar waar die gunstige omstandigheden ont
breken daar zou een verhooging met zes gulden niet veel
verbetering aanbrengen. De regeering verzekertdat zij het
mogelijke doet om de bezwaren van groote afstanden, slechte
regeling en minder geschikten grond weg te nemenen als
zij op dien weg ernstig en krachtig voortgaat, kan het doel
worden bereiktwaarvoor hier vooral moet geijverd worden,
gelijkmatigheid van druk. Wij hebben hier toch te doen met
een belastingzij het ook een belasting in arbeiden de
eerste eisch van een belasting isdat zij op allen zooveel
mogelijk gelijk drukt.
Die vermeerdering van inkoop-pakhuizen die betere rege
ling de aanleg misschien van nieuwe koffietuinen nicer in de
nabijheid van de dessa's of op geschikter gronden zullen geld
kostenen toch zal op vele plaatsen het plantloon verhoogd
moeten worden. Een en ander zal veel geld kosten, en dan
rijst de vraagzal de koffieteelt ons steeds evenveel blijven
opbrengen Aanvankelijk zeker niethet behoort echter
geenszins tot de onmogelijkhedendat door betere regeling
en betere belooning van den arbeidgrootere zorg voor de
boomen en de vruchtbetere keuze van den grond enz. de
oogst heel wat belangrijker zal worden dan hij thans is. Java
kan nog heel wat meer koffie voortbrengen dan tegenwoordig.
Allengs moet de vrije cultuur worden voorbereidverpach
ting van de koffietuinen is in de toekomst wellicht mogelijk,
en zoo kunnen de inkomsten die de staat uit Indië trekt
misschien steeds hoogst aanzienlijk blijven. Doch al mocht
dit het geval niet zijn voor alles moet aan de eischen van
billijkheid en rechtvaardigheid worden voldaan.
Evenmin als de wijze waarop de Indische baten werden
verkregen, beantwoorde de wijze waarop zij werden verdeeld,
steeds aan de eischen van billijkheid en redelijkheid. Voor
de behoeften van het Europeesche Nederland werd er met
milde hand over beschiktmaar tot nog toe werd op de
behoeften van Nederlandsch Indië weinig gelet. Ook daarin
is echter verandering gekomen. Er wordt geld beschikbaar
gesteld voor de afschaffing der slavernij, er zal geld noodig
zijn voor schadeloosstelling van de inlandscbe hoofden bij de
afschaffing der heerendiensten. Voor de nieuwe haven te
Batavia zullen 16 millioenen worden gevorderd. Algemeen
wordt de behoefte aan spoorwegen op Java erkend, en ge
durende een aantal jaren zullen daarvoor evenzeer millioenen
moeten worden beschikbaar gesteld. Wij hebben op Java
meer schoolmeesters en meer ingenieurs noodigen om ze te
kriigen moet de staat ruimer in de beurs tasten. In de be-
hoeften der Indische maatschappij mag niet kariger worden
voorzien dan in die der Europeesche. Daarvan zijn regeering
en vertegenwoordiging thans overtuigd; en wel verre van
terug te houden wat voor Indië noodig isklaagt _men
over, dat voor Indië niet meer wordt gevraagd, en in Indië
niet meer wordt verwerkt. Het raderwerk der Indische ad
ministratie is te omslachtig en werkt daardoor te traag. Alles
moet. eerst te Batavia worden onderzocht en goedgekeurd
voor men de hand aan het werk. kan slaan. Aan het maken
van ontwerpen en verslagen en het geven van inlichtingen
is geen einde. Dit houdt niet alleen het werk op, maar het
dooft daarenboven den lust en den ijver der ambtenaren. Er
heerscht in Indië een te sterke centralisatieen zoodra deze
minder zal knellen, zal het werk vlugger van de hand gaan.
Hoeveel er echter voor Indië noodig zal zijn, hoeveel voor
de algemeene staatsbelangen die zoowel het land tusscben
de keerkringen als aan de Noordzee gelden, en hoeveel voor
de meer rechtstreeksche behoeften van het rijk in Europa uit
de Indische baten zal kunnen worden bijgedragenzal de
toekomst moeten leeren. Wanneer inderdaad aan de inland
scbe bevolking voor haar gedwongen arbeid in de gouverne
mentskoffietuinen een loon zal worden uitgekeerd, ongeveer
gelijkstaande met hetgeen door de vrije koffieteelt kan worden
verdiend in afwachting van den tijd dat deze belasting in
arbeid, kan worden vervangen door een belasting in geld
dan zal de Nederlandsche staat, gelijkelijk zorgende voor de
behoeften van het oosten en het westen, ook over de inkom
sten uit Indië vrij kunnen beschikken, en men zal niet kun
nen beweren dat die gelden door Europeesche geestkracht
en energie, door Europeesche kennis, Europeesche organi
satie en goed beheer, met gebruikmaking van voldoende be
loonde Indische werkkrachten, in de eerste plaats aan Indië
belmoren, en dat hetgeen er van besteed wordt, meer in het
rechtstreeksch en uitsluitend belang van het moederland een
niet te rechtvaardige beschikking zou zijn over een kas die
eigenlijk voor de voorziening in Indische belangen moest be
waard blijven. Er is hier één algemeen staatsbelangen
daaraan moet zoowel in Indië als in Nederland worden voor
zien. Er is één algemeene kaswaarin ook vloeien de baten
van ondernemingen waarbij Europeesche en Indische krachten
samenwerken. De verhouding waarin over die gelden meer
bepaaldelijk in het belang van het moederland of van de ko
lonie zal worden beschiktzal worden aangewezen door de
behoeften waarin moet worden voorzien en door den eisch
van billijkheid en rechtvaardigheid.
Volgens de Tribune heeft prins Bismarck aan verscheidene
leden van den Rijksdag te kennen gegeven, dat het staan
hem uiterst moeilijk valt, zoodat zijne betrekkelijk korte rede,
den 22 in die vergadering gehouden, hem zooveel pijn ver
oorzaakt haddat hem de zweetdruppels van het voorhoofd
gudsten.
De Bondsraad heeft zijne goedkeuring gehecht aan de op
de conferentie te Weenen tot stand gebrachte internationale
gezondheids-conventie, onder voorwaarde, dat onderscheidene
bepalingen worden gewijzigd.
Rijksdag. De budjet-commissie heeft overwogen hoe het
evenwicht der ontvangsten en uitgaven zou te behouden zijn,
zonder nieuwe belastingen en zonder verhooging der matri-
culaire bijdragen. Zij wil daartoe komen door bezuiniging
op de uitgavenmet name door het gebruiken der renten
van belegde gelden en door het schrappen of verminderen
van epkele posten der verschillende hoofdstukken inzonder
heid door verlaging der aangevraagde gelden voor den bouw
van nieuwe kazernen.
De commissie voor de verzoekschriften heeft met alg. st.
op 8 na beslotenaan den Rijksdag voor te stellen om van
de adressen, die van protectionistische zijde ingekomen zijn,
over te gaan tot de orde van den dag.
Pruisen. De buitengewone algemeene synode der evan
gelische kerken in Pruisen is den 24 namens den Koning
geopend door den voorzitter van den opperkerkeraaddr.
Hermann. De synode heeft tot haren voorzitter verkozen
graaf Otto Stolberg zu Ik ernigerodevoorzitter van het Hee
renhuis in welks vergaderzaal de synode bijeenkomt.
Den 25 is de prachtige, eerst verleden jaar geopende, stads
schouwburg te Barmen afgebrand. Het vuur vertoonde zich
weinige uren voordat fkagners „Lohengrin" zou worden op
gevoerd. De decoratieschilder Hausmannzijn zoon en een
assistentdie zicli op de bovenste verdieping met toebereid
selen voor den avond bezig hielden, vluchtten op het platte dak
en sprongendoor den rook steeds teruggedreven, ten laatste
daar af 2 hunner op de plaats dood, de derde bezweek
gedurende zijn vervoer naar het hospitaal. 8 Andere personen,
behoorende tot de gezinnen van den directeur en den regis
seur. mede op de bovenste verdieping aanwezig, zijn met den
reddingszak behouden omlaag gebracht.
De opperpresident van Silezie heeftna de weigering van
het domkapittel van Breslau om een beheerder van het bis
dom te benoemen een commissaris benoemd voor het beheer
van de roerende en onroerende goederen der diocees.
De ambtenaar van het Openbaar Ministerie bij het Kam-
mergericht. heeft zich tot den Anklagesenat van het Staats-
gerechtshof gewend ten einde graaf Arnim als den vermoe-
delijken schryver der brochure „Pro Niholo," wegens land
verraad in staat van beschuldiging te stellen. De Anklagesenat
heeft den 24 in eene geheime zitting hieromtrent een besluit
genomen.
Den 24 heeft de gemeenteraad van Gent in eene buiten
gewone vergadering het besluit genomen om zich en corps
naar de woning van den burgemeester de Kerchoven te begeven,
ten einde dezen met zijne verkiezing geluk te wenschen;aar.
welk besluit cnmiddelijk gevolg werd gegeven.
De graaf v. Vlaanderen is door den Koning van Nederland
benoemd tot grootkruis van den Ned. Leeuw.
Prins Alexander der Nederlanden is den 25 te Brussel
aangekomen en bij den nederlandschen gezant afgestapt. Den
26 bracht de Koning hem een bezoek en nam de prins deel
aan een diner ten hove, gelijk den 28 bij den graaf v. Vlaan
deren. Den 29 zette hij zijne reis naar Algiers voort.
De „Kunstbond" te Brussel heeft den 27 een feest gevierd
ter eere van zijnen voorzitter, den vlaamschen dichter Em.
Biel, aan wien een borstbeeld van hem zeiveneen antiek
koperen schotel met zijne beeldtenis in profiel en een door
den nederlandschen kunstenaar v. Mierlo met de pen getee-
kei d portret werden aangeboden.
Den 28 heeft te Gent eene groote manifestatie van libe
ralen plaats gehad ter eere van de verkiezing des burge
meesters. Uit Antwerpen, Brussel, Luik, Namen, Doornik,
Leuven, Brugge, Ostende Mechelen enz. waren duizenden
„geuzenmeest met ruikersde antwerpenaren ook met
briefjes, waarop het woord „Vooruit.1" versierd, samenge
stroomd. 2 Groote ruikers werden door afgevaardigden van
den antwerpschen Geuzenbond de Progressistische Vereeni-
ging aangeboden, en deze daarbij gelukgewenscht. wegens den
zelfverloochenenden steun den liberalen candidaat door haar
verleend. In de groote zaal van het Casino werd 's namid
dags eene bijeenkomst gehouden in welke 16 redevoeringen,
vol groote woorden en schimpsekoten op priesters en cleri-
calenuitgesproken werden, 's Avonds wasvolgens de
Indépendance„de stad" geïllumineerd.
Het Journal Official berichtnaar aanleiding der bonapar-
tistische manifestatie in Belleville, eene vergadering „alleen
in naam particulier, en waariu allerheftigste aanvallen gedaan
zijn tegen de openbare orde" enz. dat de geni., gouver
neur van Parijsop advies van den ministerraad besloten
heeft, de vernieuwing van dergelijk misbruik te verhinderen
en elke bijeenkomst te verbiedenwelke hij van dien aard
achtdat daardoor wanordelijkheden zouden worden uitge
lokt. Aan de dagbladen is keunis gegevendat zij bij
opneming der rede van den heer de Cassagnac ervolgd zullen
worden en tegen de Gaulois en de Ordredie het reeds
gedaan haddenis eene vervolging ingesteld.
De heer Schneider, oud-voorzitter van het Wetgevend Li
chaam eigenaar der groote industriëele inrichtingen te Creu-
zot, is den 27 in 70jarigen ouderdom overleden.
De kapitein ter zee Galiber is voor een krijgsraad geroe
pen wegens het verloren gaan van het pantserschipMagenta.
Op eene den 29 te Parijs gehouden bijeenkomst van ver
tegenwoordigers der republikeinsche provinciebladen is eene
motie aangenomenverklarendedat in het belang der vrije
en eerlijke verkiezingen in geheel Frankrijk aan den staat
van beleg een einde moet worden gemaakt. De vergadering
protesteert tegen het verband, in het ontwerp der drukpers
wet tusscben bedoelde zaak en de bepalingen op de pers
aangenomen, welk ontwerp zij in strijd verklaart met alle
beginselen en vroegere wetten en eene verzwaring van de
wetgeving op het stuk der drukpers.
De radicale Rappel meldt, dat den 28 te Parijs eene
particuliere bijeenkomst zou gehouden zijnwaartoe reeds
400 personen verschenen warentoen een commissaris van
policie uit naam van den gouverneur van Parijsden aan
wezigen gelastte uiteen te gaan. Hieraan werdovereen
komstig advies van den Afgevaardigde Tolaindie tegen
woordig wasvoldaan.
Nationale Vergadering. Den 24 zijn de artikelen 48
der kieswet aangenomenmet verwerping van alle amende
menten op 2 nahet een van genl. Robertwaarbij de uit
zondering der militairen, die niet tot de reserve of het ter
ritoriale leger behoorenvan de verkiesbaarheid, niet toe
passelijk wordt verklaard op zekere categorie van officieren
bij den generalen staf e.a.; het andere van den heer Delsol
(met 894 tegen 306 st. aangenomen) tot schrapping der met
zooveel moeite bij de tweede lezing door den heer Corne
doorgedreven „ongegomde enveloppen." Op voorstel der
commissie voor het leger werd besloten tot het aan de orde
stellen van 3 wetsontwerpen betreffende eene redoute, eene
wijziging der wet van 1872 op de recruteering en de leger-
administratie.
Den 25 zijn aangenomen art. 913, het laatste, waarbij
het imperatief mandaat verboden wordt, met 601 tegen
42 st., na felle bestrijding door den heer Madier de Montjau
en verdedigingnamens de commissie, door den heer Ricard.
Een amendement op art. 12door den lieer Bethnont voor
gesteld eo strekkende om de hoofdofficieren van het territoriale
leger in hun arrondissement niet verkiesbaar te verklaren, werd
verworpen met 364 tegen 273 st. Op art. 14 stelde de lieer
Pernolet een amendement voor, strekkende om één Afgevaar
digde te doen verkiezen op elke 70000 zielen, met, toevoeging
van een voor elk overschot boven de 35000, en om niet de
arrondissementenmaar de departementen kiesdistricten te
doen zijn zonder scrutin de liste echter, maar met een nieuw
soort van stembriefjes met bepaalde teekens bij de namen
waardoor de kiezers zouden doen blijken wat zij verkozen
en het mogelijk zou zijn alle stemmen van hetzelfde teeken
voorzientot een enkel totaal te groepeeren. Den 26 werd
dit amendement verworpen. Een ander, van den heer Naquet,
om het scrutin de liste in zijne onbeperkte toepassing te pro-
clameerenviel met 453 tegen 98 st. De heer Gambetta
verklaarde zich te vereenigen met het amendement van den
heer Paul Jozon, strekkende om het scrutin de liste te be
houden maar het getal candidatcnwaarop te gelijk zou
worden geslemdtot 5 te beperken, zoodat departementen
welke krachtens hun zielental een grooter aantal Vertegen
woordigers erlangenin districten zouden worden verdeeld.
Ook dit amendement werd met 388 tegen 302 st. afgewezen.
De commissie voor de drukperswet heeft den 25 met 10
van de 15 st. tot haren verslaggever verkozen den heer
Albert Grévg. Zij besloot in art. 1 aanvallen door de druk
pers verbiedende tegen de constitutioneele wetten en de
rechten en bevoegdheden van de regeeringte voegen de
woorden „der republiek," waartegen de minister Dufaure ver
klaard had geen bezwaar te hebben. Zij verwierp art. 2
de colportage betreffende. In hare volgende bijeenkomsten
heeft zij ook de overige artikelen afgekeurd en ten laatste
beslotengeen nieuw ontwerp bij de Nat. Vergadering in
te dienen. Slechts één verslaggever zal het woord doen, ten
einde de intrekking van den staat van beleg in alle depar
tementen voor te slaan.
De Commissie van 30 heeft beslistdat de arrondissemen
ten van Parijs als administratieve arrondissementen aange
merkt moeten worden, zoodatten gevolge van het aantal
arrondissementen met meer dan 100000 inwoners, de hoofd
stad 25 Afgevaardigden naar de Kamer zal afzenden. Het
zelfde is ook op Lyon toepasselijk verklaard.
Den 27 werd nog met, 385 tegen 303 st. verworpen een
amendement van den heer Rioevolgens 't welk elk arron
dissement 1 Afgevaardigde zon benoemendoen diewelker
bevolking meer dan 100000 zielen bedroeg voor elke 100000
of gedeelte daarvan nog 1 doch dan zonder verdeeling in
districten, maar bij 2 of meer leden te gelijk. De beide
eerste zinsneden van art. 14 werden daarop overeenkomstig
de vroeger aangenomen lezing goedgekeurd. Dc heer Bar-
doux diende een wetsontwerp in, bepalende, dat de Nat.
Vergadering op 1 December en volgende dagen tot de haar
opgedragen benoeming van 75 Senaatsleden zou overgaan en
den 15, na benoeming eener vaste commissie, hare zittingen
schorsen zou; dat de gemeenteraden tegen 5 Januari zouden
worden opgeroepen tot het benoemen der afgevaardigden tot
de kiescolleges voor den Senaat en dat deze colleges den 23
zouden bijeenkomen; dat de verkiezingen voor de Kamer
den 20 Februari zouden plaats hebben en eindelijk dat de
nieuwe Kamer en de Senaat beiden den 28 zouden bijeen
komen. De heer Raoul Dnval vond aanleiding ommet
het oog op de toespraak van den heer de Cassagnac in Bel
leville de verklaring af te leggen dat onder de partij van
het beroep op het volk het aantal dergenen „legio" was
„die voor hun vaderland het oog gericht hadden op verhe
vener doelwit dan de. bevrediging van louter stoffelijke 1 e-
hoeften." Geenerlei middelen toelatende welke niet met
stipten eerbied voor de wetten des lands overeen te brengen
waren, zeide hij verder, „konden zij niets,gemeens hebben
met de demagogie dan het veld waarop zij deze zouden
ontmoeten ten einde baar te bestrijden." Aan de leden
werd bet verslag rondgedeeld van den heer Rouvier
betreffende het wetsontwerp tot bekrachtiging van de rechter
lijke hervorming in Egypte. De met 12 tegen 2 st. door de
