IS'o. 20.
Achtènzeveiiügsle Jaargang.
1870.
14 M 13 I.
In zake „neutraliteit,"
Z O N I) A
CHftctccl (Öcbccllc
^ütcfcclijfedcltc ücricïttcu.
i:
A
T.
Deze Courant wordt wekelijks uitgegeven en is verkrijgbaar op Zaterdag
avond te 7 uren. Prjjs per kwartaal 0,4i&, franco per post O.Sd,
afzonderlijke nommers .5 Cents.
Brieven franco aan de Uitgevers HERM". COSÏER ZOOR.
Bij deze Courant behoort een Bijblad.
De Advertentiën kosten van 1—5 regels f 0,75, voor elke regel meer 15
Centsgroote letters naar plaatsruimte. Bij inzending tot Zaterdag namiddag
1 uur, word* voor de plaatsing in het eerstvolgend nommer ingestaan;
ingezonden berichten een dag vroeger.
INSCHRIJVING.
S C H U T T E R IJ.
BURGEMEESTER enWETHOUDERS van ALKMAAR.
Gezien de bestaande wettelijke bepalingen omtrent de
Schutterijen.
Roepen bij dezeten einde zich in de daartoe gereed
gemaakte registers te doen inschrijven, op:
Alle manspersonen, ingezetenen dezer gemeente, op 1°.
Januarij 1870 hun 25,te jaar ingetreden en alzoo de gebo
renen van het jaar 1851, alsmede hen, die, ofschoon in
andere gemeenten ingeschreven, sedert de laatste inschrijving
binnen deze gemeente zijn komen wonen, en op 1 Januarij 1.1.
hun 34ste jaar nog niet hebben voleindigd, en alzoo de ge
borenen van de jaren 1842 tot en met 1849, dvreemdelingen
van denzelfden ouderdom, die sedert de laatste inschrijving
in de termen gevallen zijn om als ingezetenen te worden
beschouwd, benevens de gepasporteerde militairen, die zich
tot dus verre niet voor de Schutterij hebben laten inschrijven.
Zij maken tevens de ingezetenen bekend
Dat de inschrijving zal beginnen 15 Mei aanstaande en
geheel moet zijn afgeloopen 1 Junij daaraanvolgende, wor
dende in een der vertrekken op het Raadhuis alhier voor de
inschrijving gevaceerd, op pingsdag en Donderdag van iedere
week, van des voormiddags 11 tot des namiddags. 2 ure.
Dat een iegelijk zonder onderscheid of hij mogt vermee-
nen al of niet ouder de bij de Wet vrijgestelden of uitge-
slotenen te behoorenverpligt is zich voor de Schutterij te j
doen inschrijven
Dat zij, die in meer dan eene gemeente hun verblijf hou
den of den zetel van hun vermogen hebben gevestigd, tot de
inschrijving verpligt zijn binnen die gemeente waar eene i
dienstdoende Schutterij aanwezig isen bijaldien in die ver-
schillende gemeenten alleen dienstdoendeof alleen rustende j
Schutterij bestaat;, zich te doen inschrijven in de gemeente, j
alwaar zij voor de personele belasting zijn aangeslagenen
de ambtenaren in die gemeente alwaar zij ambtshalve ver- s
pligt zijn hun verblijf te houden.
En dat eindelijk zij die bevonden worden zich niet vóór 1
1 Junij te hebben doen inschrijven, door het Plaatselijk be-
stuur worden ingeschreven en in eene geldboete verwezenj
terwijl zij daarenboven zonder loting 'lij de Schutterij wor
den ingelijfd, indien het blijkt, dat er tijdens da verzuimde S
inschrijving geene redenen tot uitsluiting ten hunnen aanzien
bestonden.
Burgemeester en Wethouders vermanen tevens ieder in-
gezeten dezer gemeentedien het aangaatzich ten behoor- 1
lijken tijd tot de inschrijving aamemeldenten einde de
strafop nalatigheid vastgesteld te voorkomen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
AlkmaarA. MACLAINE PONT.
8 Mei 1876. De Secretaris
NUROUT van der VEEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
brengen ter algemeeiie kennis:
Dat zij lieden gunstig beschikt hebben op het verzoek van
den heer Iranciscus Cester alhier, om vergunning tot liet
oprigten van eene smederij in het perceel aan de gedempte
Nieuweslootwijk B, n°. 137.
Burgemeester en W' et houders voornoemd,
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
9 Mei 1876. Be Secretaris,
NUHOUT van der VEEN.
BURGEMEESTER enWETHOUDERS van ALKMAAR;
Gezien het, raadsbesluit van 11 October 1871 (Gemeente
blad No. 95, 3« serie) tot wijziging van art. 40 der politie
verordening op de gebouwen straten pleinen enz. van 19
Junij 1862 (Gemeenteblad No. 2 van die serie) luidende;
«Het is verboden, gedurende den tijd. telken ni le door
«Burgemeester en Wethouders bekend te maken honden te
«laten losloopenin strijd met de bij de bekendmaking be-
«paalde voorzorrsmaatregelen."
Overwegende dat blijkens ingekomen berigten verschillen
de personen alhier als gebeten door honden verwondingen
Lebben bekomen, waardoor liet in het algemeen belang wen-
sehelijk is het losloopen der honden gedurende eenigen tijd
te beperken.
Besluiten
Van II Mei 1876 tot nadere aankondiging, mogen in deze
gemeente geene honden losloop.m dan voorzien van een
behoorlijken muilband.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar. A. MACLAINE PONT.
10 Mei 1876. l)e Secretaris
NUHOUT van der VEEN.
P O L I C 1 E.
Ter terugbekoming aan liet Commissariaat van Polieie
voorhanden het navolgende gevondene, als: een bovenstel van
een lantaarn een zweepeen muilkorf met slot.
Verder zijn aldaar inlicitingen te bekomen omtrent een
onopgemaakte dameshoed een zweep, koedek en zakeen por-
temomaie met geld; twee bonte boezelaars-, een speld of broche;
een bruin hondjeeen goud ringetje met rood steentje.
PUBLICATIE.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
brengen Ier algemeene kennis
Dat; beden op de gemeente-secretarie ter visie is gelegd
bet aan hen ingediende verzoek met, de bijlagen van den
lieer P. Bruinvis de Lange, Zeepzieder te Alkmaar, om ver
gunning tot, liet, oprigten van eene Stoommachine van 4 paar
denkrachtin het perceel aan de Achterweg, Wijk C No.
577 en dat op Zaterdag den 27 Mei 1876, 's namiddags
ten één ure. ten raadhuize gelegenheid wordt, gegeven om
tegen het, oprigten van die Stoommachine bezwaren intedienen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
13 Mei 1876. Be Secretaris,
NUHOUT van der VEEN.
Do PASPOORTEN voor de Manschappen die bij de Land
en Zeemilitie gediend hebben en daartoe geregtigd zijn
kunnen ter gemeente-secretarie alhier worden afgehaald.
Lijst van brieven, waarvan de geadresseerden onbekend zijn,
verzonden gedurende de 1". helft, der maand April 1876.'
Siverussen M. Speller, Mej. Houtkoper—Blom, Tinevelt,
Amsterdam; Autje van dep Burg, van Lit,h, Beverwijk, J. Kok,
den Btire; J. Wiereina, Ecrwerd; M. WesselGoes; T. A.
Hazes, Uithoorn; Meerten, Utrecht; J. P. Brommer, de Zijpe.
Van de hulpkantoren
SchermerhornG. M. van Engel, Amsterdam.
Zuidscharttoude H. S. Loggen
Er is strijd tusschen hetgeen het kind in het huisgezin
en in de school ziet, en leerthier het gebed, daar niet.
De school geeft niet wat zij liet kind geven moet; waar
spraak is van de natuur, vermag de onderwijzer niet te wij
zen op Hem, die alles geschapen heeft.
De heeren Rijnders en Kraijenbelt, in de openbare
vergadering op 2 Mei 1876.
Geen dogma in de school, maar ook geen heidendom.
Vraag het uwen kinderen hoe dikwijls hen gewezen wordt
op het Godsbestuur? Vraag heil hoeveel verhalen zij reeds
hoorden, waardoor zij werden opgewekt tot die deugden
in de wet voorgeschreven. Laten zij u antwoorden en
gij zult bemerken, dat de openbare school geen gods
dienstloze maar eene niet kerkelijkeeene alle veete
en onmin schuwendeeene tot flinke staatsburgers op
leidende school is. Verontrust u dus nietenz.
De hoofdonderwijzers der openbare scholen te
Alkmaar, in de Alkm. Courant van 6 Juni 1875.
Er is tegenspraak in bovenstaande verklaringen. Welke
bevat waarheid welke onwaarheid Welke verdient gelooid,
welke afgewezen te worden Ik heb mij verbonden een toe
voegsel te leveren tot bet verslag der onlangs over de school
kwestie gehouden vergaderingdoor het door de heeren R. en
A'. aangevoerde 1e bespreken. Men moge er tevens een ant
woord in vinden op mijne vragen.
„In het. huisgezin liet gebed, in de school niet," zegt de
heer 71. Ik zcu hierop kunnen antwoorden: er is in het een
wel meer dat in het, andere niet, gevonden wordt,; maar be
halve dat ik mij zoo niet, van de zaak af wil makenzou dit
antwoord op de zaak in kwestie niet toepasselijk zijn. Ik
erken in de openbare scholen alhier wurdt, niet gebeden
maar het gebed is er daarom niet vreemd. Ik sla b.v. het
leesboek van J. C. Sander, Onze Omgeving,n op en vind
daarin
De avond is voor iedereen een aangename tijd. Als
de mensehen den ganschen dag vlijtig gewerkt hebben,
zijn zij blij als het avonduur komt. Dan kunnen zij weêr
uitrusten. Dan danken zij God die hun de kracht schonk
om te werken en bidden Hem dat Hij hen in den nacht
zal bewaren. Geen goed menschdie zijn avondgebed
ooit vergeet!
Of dat van II. Baarschers, waarin bet volgende:
Kom, lieve Bertaga eens naast moeder zitten ik wil
u eens wat zeggen. Als ik u een appel geef, dan zegt
ge' dank, moeder! niet waar? Als ge iets gaarne hebben
wilt, dan vraagt gij het mij, en als het u geen kwaad
kandan geef ik het. Maar nu heb ik u dezen morgen
gezegddat wij alles wat, wij hebben van den goeden
God ontvangen: wat moeten wij nu doen? Juist,,
danken. Als ge dus straks slapen gaat, wat wilt gij
dan eerst doen Eerst zeggenik dank nlieve Heer
niet waar En dan vraagt ge met een om zoeten slaap
en bewarins in den nacht. En als mijn lieve morgen
wakker wordt, is haar eerste werkNu wat dan?
Bidden en danken. Ge zult het niet vergeten?
En elders in hetzelfde leesboek
Vóór Ferdinand zieli te slapen legtbidt hij aldus
„Van U, o goede Vader in den Hemel! bidden wij een
zoeten slaap afgeef den vermoeiden kinderen rust en
waak over hen terwijl zij slapen. Met groote zorg hebt
Gij onze schreden bewaaktons meer dan nooddruft ge
geven. Al het goede komt van U. Neem, o Vader!
onzen stamelenden dank daarvoor aan.Wij leggen ons ne
der onder al bidding van Uwe hoede, zonder Wiens wil ons
geen leed zal genaken Vergeef ons, waar wij het goede
pad verlieten en sterk ons in onze goede voornemens.
Gij alleen weet wanneer wij onze laatste sluimering sla
pen mocht het dezen r.acht zijnzoo laat ons in den
hemel U aanschouwen en wij ons verheugen in een heerlijk
voortbestaan,"
De leesboekjes van „vader" Anslijn, waaruit reeds zoovele
duizenden kinderen hunne tafel- en avondgebeden geleerd
hebben en nog leerenwordenal zijn zij naar veler oordeel
wat, verouderd nog gedurig herdrukt en dus gebruikt.
Wat mij betreft, ik ben niet voor de opening en sluiting
der schooltijden met gebed en dankzegging, zooals in mijne
jeugd in alle scholen gebruikelijk was. De kinderen die
nog vol van hun spelop het, slaan der klok de school bin
nenstroomen, en moeite genoeg hebben om hunne gedachten
in de ganscb andere omgeving over te brenren en de te huis
geleerde les in hun geheugen terug te roepen zijn al zeer
weir.ig gestemd om niet ernst, deel te nemen aan zoo heilige
handeling als liet, gebed en de beide aangehaalde schrijvers
zijn dat waarschijnlijk met mij eens, dewijl zij, at'keerigvan
datgeen wat zoo lichtelijk in sleurwerk ontaardtden nadruk
leggen op het avondgebedwaarbij het kind in de stilte
onder den zoo lieilzamen invloed der moeder, dekniëenvoor
den Allerhoogst en buigt. Maar vond een onzer openbare on
derwijzers goed in de school te hidden ik zou zijn verlangen
eerbiedigen en mij er niet tegen verzetten; slechts zou ik
toezien, dat alle kinderen, van welke godsdienstige gezind
heid ook het gebed konden meebidden.
De verklaring van den heer R. „in de school geen gebed
moge in betrekkelijken zin waar genoemd worden zij verliest
hare beteekenis geheel, indien wij haar in verband beschouwen
met hetgeen de heer K. zeide „waar spraak is van de na
tuur, vermag de onderwijzer niet, te wijzen op Hem die
alles geschapen heeft." Zijne verklaring toch moest strekken
om liet ongodsdienstigehet heidenschehet gevaarlijke der
openbare school te doen uitkomen. Tot antwoord nu op de
laatste bewering, dat de o. onderwijzer de jeugd niet wijzen
mag op den Oorsprong aller dingen schrijf ik uit Een boelje
met liedjes voor twee stemmen, f erzameld door JWorp. Woor
den van E. Bouman» af
Gods liefde.
Godes liefde is overal
Zij doet aan des Hemels baan
Zonnen op- en ondergaan
Zij omvat het gansch heelal,
Godes liefde is overal.
Toont ons niet de zonnestraal
't Heerlijk lied der nachtegaal
't, Lentebloempjen in het dal,
Godes liefde is overal.
Zij waait geuren door de lucht,
Draagt den adlaar in zijn vlucht
Hoedt het muschjen in zijn val
Godes liefde is overal.
Niet anders de aanhef van liet Lentelied] e
Wat is de lieve Heer toch goed,
Die alles heeft gemaakt.
De openbare school verwijdert de jeugdige harten niet van
maar brengt ze gedurig tot Godzij wekt op tot deugd en
godsvrucht beide, lees- en leerstof wordt daartoe zooveel
mogelijk dienstbaar gemaakt. Het zou mij niet moeilijk val
len dit met talrijke voorbeelden aan te toonenware de
ruimte mij daartoe gegeven. Slechts schrijf ik nog af uit de
«Moschroosjesn en Wildzang» van L. Leopold, twee veel
gebruikte leesboekjes, de coupletjes:
U heb ik lief
Maar U, die 't zoete lieve leven
Al dat schoon mij hebt gegeven
'k Min mijn ouders eindloos teer
Maar U boven alles, Heer.
U heb ik lief
Boven ons gefluit van vogels
Lach en lied klinkt heinde en veer,
't Harte klopt en spreekt in stilte
Tot den goedenlieven Heer.
Bij de eerste zonlichtspranken
Den goeden God te danken
Hoe zoethoe schoon
Komt, gaat het loflied hooren.
Dal, over bosch en veld
In lied der voglenkoren
Des Scheppers liefde meldt,,
en uit de liedjes van Worp nog deze regels:
Doenwat God de Heer gebiedt
Denken, dat zijn oog ons ziet,
Goede daad Vroeg en laat
Geeft genot aan 't leven.
Zie daar meer dan voldoende aangewezen wat geestes het
openbaar onderwijs is, en of men recht heeft het af te keuren,
tenzij men de godsdienstleer, de dogmatiek op de school ver
langt wat, de heer Rijnders, president der commissie voor
de christ.-nat. school alhier, verklaard heeft niet te begeeren.
Wat, wil men dan
Nu weet ik wel, dat er sommigen, zij het velen, in den
lande zijndie hel; begrip van neutraliteit zoover wensehen
uit te strekken dat de godsdienst, geheel van de school ver
bannen en het daar verboden wordt zelfs den naam van God
uit te spreken ten einde de begrippen der ongeloovigen niet
te krenken. Zulk een neutraliteit zullen de voorstanders der
christelijke scholen zeker wel allerminst verlangen, al ware
de toepassing daarvan het beste middel om hunne scholen
tot, bloei te bréngen. De atheïsten mogen het. bestaan van
God geen beter dogma noemen dan zoo'menig ander, wij
geven toe: het is een dogma, maar zulk een, waarover alle
kerkgenootschappen christenen en joden protestanten en
roomschen orthodoxen en modernen, de groote meerderheid
der natie het eens zijn. Er mogen vele mannen zijn, die
God verloochenenkleiner zal het aantal vaders onder hen
zijn, want ook de meeste ongeloovige vaders zullen treffende
inconsequentie hunne kinderen niet vreemd laten aan de
godsdienst; en mogen er onder genoemden weer weinigen zijn,
die zelfs voor hunne kinderen geen godsdienst verlangen
dan zijn er nog nederlandselie moeders, die iets meê te
spreken hebben. Maar bovendien de schoolwet schrijft voor,
niets te doen of te leeren wat in strijd is met den eerbied
verschuldigd aan de godsdienstige begrippen van andersden
kenden; maar zij schrijft, niet voor, de ongodsdienstige be
grippen te eerbiedigen. Hel; beslaan van Go,' is niet alleen
een geloofsartikel voor alle christenen en joden, maar zelfs
voor den neutralen, te gelijk de kerkgenootschappen bescher
menden nederlandschen Staat, (ten onrechte door den heer K.
Elat athée» genoemd), zoolang geene ambtsbetrekkingen
aanvaard, geene rechtszaken behandeld, geen verbonden tus
schen Vorst en volk aangegaan of vernieuwd worden zonder
aanroeping van den Alrnachtigcn God.
Ik heb het niet overbodig geacht, hieraan te herinneren,
omdat, het, drijven van de der openbare school en der
godsdienst vijandige partijen er toe zou kunnen leiden, dat
openbare onderwijzers, uit overdreven voorzichtigheid en angst
valligheid de godsdienst als contrabande op de school gingen
beschouweneene dwaling welke trouwens reeds voor lang
door dr. Nassau, inspecteur in Drenthe, bestreden is.
Over het Opperwezen en de eigenschappen daaraan toege
schreven eeuwigheid alomtegenwoordigheid almacht,
heiligheid wijsheid liefde mogen de onderwijzers als
t pas geelt en zonder in opzettelijk theologiseeren te verval
len tot hunne leerlingen sprekenen dezen opwekken tot
eerbied vertrouwen gehoorzaamheid dankbaarheid liefde
jegens dat Hoogste Wezen. Ik heb door proeven aangetoond,
dat dit geschiedt.
Wie t betwijfelt uit onkundehandelt lichtvaardigwie
't betwijfelt na beter ingelicht te zijndoet erger.
Dat er een enkele maaldoor niet angstvallige onderwij
zers tegen de door de wet, bevolen neutraliteit gezondigd
wordt, kan mogelijk zijn openbare onderwijzers kunnen zich
evenzeer vergissen als andere menschenonderwijzers van
coufessioneele scholen er onder begrepenmaar ik hou de
meeste berichten deswege of voor verzonnenof voor schro
melijk overdreven door hen, die geen slijk en steenen genoeg
kunnen vinden om op liet openhaar onderwijs te werpen
en zich beijveren om daartegen wantrouwen te wekken. De
o. onderwijzers staan onder eene strenge controle van bet
schooltoezicnt, van honderden scherpe kinderooren van hard
nekkige vijanden die met, gretigheid elke fout, uitbazuinen
en lot hun voordeel exploiteerenzij stellen zich bij het mis
kennen der wet daarenboven bloot aan het verlies hunner
betrekkingreden om zich dubbel in acht, te nemen.
C. W. BRUINVIS.
lUlUlt'llinnd.
Staten-Generaal. De 25. Kamer heeft den 5 op ver
zoek van den voorsteller, den heer de Bruyn Kops, de be
handeling van het ontwerp betreffende den suikeraccijns on
bepaald uitgesteld.
Bij de 2" Kamer is ingekomen eene nieuwe muntwet. De
strekking ervan is de aanneming van den gouden standaard
(gouden 10- en 5guldenstukken). Pasmunt zal zijn: zilveren
L V4. 10 en !/20 guldenstukken en bronzen 2 1 en
centstukken [Het bij den Raad van State aanhangige wets
ontwerp omtrent het indisch muntwezen strekt om in Indie
ook goud in te voeren en alzoo de munteenheid met Neder
land te behouden]. Tevens zijn wetsontwerpen ingediend
tot verhooging van hoofdstuk VII B der staatsbegrooting
(beschikbaarstelling van fondsen tot uitvoering der muntwet),
op de verwisselbaarheid der muntbiljetten, en tot wijziging
der indische begrooting voor 1876, en wel tot beschikbaar
stelling van 5 miljoen voor den vestingbouw. Alsdan zullen
nog 17'/3 miljoen overblijven van de batige sloten van
1867—74.
Den 10 is van bet voorstel-Qratama c.s. tot intrekking der
jachtwet, voor wat betreft de bijzondere bescherming der
jaeht en van het jachtbedrijf na verwerping eener motie
van den heer Bredius tot, schorsing der discussiemet uit
drukking der noodzakelijkheid van de algeheele herziening
der jachtwethet eerste artikel met 39 tegen 25 st. verwor
pen waarna het geheele wetsvoorstel werd ingetrokken.
Den II is het wetsontwerp tot regeling der voorwaarden
tot verkrijging van de afzonderlijke bevoegdheid tot uitoe
fening der tandheelkunst aangenomen met 45 tegen 22 st.
De bepaling dat vreemdelingenelders examen algelegd
hebbendehier tot de uitoefening bevoegd kunnen verklaard
wordenis verworpen.
Den 12 is de beraadslaging aangevangen over het ontwerp
tot, wijziging der militiewetnadat een voorstel van den
de Casembroot om de behandeling tot Eebr. 1877 uit te stel
len en de toegezegde schutterijwet daarop dan onmiddelijk
te doen volgen, met 55 tegen 7 st. verworpen was De mi
nister van oorlog heeft het aanvankelijk voorgestelde
maximum van het jaarlyksch contingent met 500 man ver
hoogd, en alzoo gebracht op 14000 man.
Benoemingen. Tot Z'. M". Commissaris in Zeeland is
benoemd jr. rnr. WSix.
Kiesrecht. Den 7 zijn te Amsterdam door ongeveer
100 en te Arnhem door ongeveer 200 werklieden vergade
ringen gehouden in het belang eener invoering van het, alge
meen stemrecht.
Scheepvaart. De regeering heeft geen gebruik gemaakt
van het aanbod uit Rotterdam om f 250U0 bij te dragen ter
bespoediging van de wegruiming der ondiepte in den nieu
wen Maasmondop grond dat in deze reeds het noodige
van 's Rijkswege wordt verricht.
Kunst. Op de veiling te Parijs der verzameling schilde
rijen van oud-hollandsche meesters van wijlen den heer Ne
ville D. Goldsmid te 's Gravenhage zijn 12 stukken voor
rekening onzer regeering aangekocht,te zamen voor onge
veer 20000 fr., waaronder eene Biana met hare nymplien
door Nic. Maas voor 10000 fr.
Militaire zaken. Voor de 121 opengestelde plaatsen
aan de Kon. Militaire Academie hebben zich slechts 34 as
piranten aangemeld.
Aanbestedingen. Den 9, te Amsterdam, het bouwen
van eene pastorie met kerktoegang en nevensstannd woonhuis
der oud-roomsche kerk aan de Brouwersgracht, minste inschr.
D. Cerlijn Sf Zoon en A. de Haan, voor f 19780.
Den II te Helder, het verbeteren van het fort Kijkduin,
geraamd op f 613.000, minste inschr. J. JBekker, te Lent,
voor f 683.000.
Gieten. Eene te Arnhem gegeven soiree musicale ten
voordeele der gewonden en der nagelaten betrekkingen van
gesneuvelden in Atchin heeft 541,38 opgebracht.
Kerkvoogden en notabelen der herv. gemeente in den Be
dijkten Schermeer hebbengeholpen door den heer J. Bas-
tiaansorganist der Groote kerk te Haarlemeen orgelcon-