Een twaalfde Nederlandsche
Provincie.
No. 50.
Achlènzeventigsle Jaargang,
i 876
ZONDAG
10 DECEMBER.
©fficicel ©ebcelte
Brieven met geld.
SSlcï-iclijfeschc IScrichtcn
Binnenland.
JtVnrhJ- en ficursbcviclUcu.
A L K H A A 1! S G B
T
Deze Courant wordt wekelijks uitgegeven en is verkrijgbaar op Zaterdag
avond te 7 uren. Prijs per kwartaal 0,65, franco per post f 0,80,
afzonderlijke nummers 5 Cents.
Brieven franco aan de Uitgevers HEIlMv COSTER ZOON.
De Advertentiën kosten van 1—5 regels f 0,75, voor elke regel meer 15
Cents; groote letters naar plaatsruimte. Bij inzending tot Zaterdag namiddag
1 uur, wordt voor de plaatsing in het eerstvolgend nommer ingestaan;
ingezonden berichten een dag vroeger.
Bij deze Courant behoort een Bijblad.
SOLLICITANTEN naar de betrekking van 3en Hulp
onderwijzer of 3e Hulponderwijzeres aan de open
bare tusschenschool te Alkmaar, op 550,— jaar
wedde, worden verzocht de sollicitatiestukken intezenden aan
het Gemeentebestuur vóór 22 December 1876.
VERGADERING van den RAAD der gemeente ALK
MAAR, op Woensdag den 13 December 1876, des middags
ten 12 ure. A aniens den Voorzitter van den Raad,
De Secretaris
NUHOUT VAN DER VEEN.
P O L I C 1 E.
Ter terugbekoming aan het Commissariaat van Policie
voorhanden het navolgende gevondenealseen glazen bin
nendeur, 15 nieuwe houten schoppeneen kist waarin blikken
trommels een biqgenkorfeen portefeuilleeenige stalen van
manufacturen een grijze boezelaar, een blauw kinder schoentje
een zak bruine boonen19 zakken paardenboonen4 zakken
steenkolen2 bosjes jonge boomtjes en een witte langharige
springbok.
Verder zijn aldaar inlichtingen te bekomen omtrent een
nieuwen noordschen balk en een gouden medaljon met portretten.
Een betrekkelijk klein meer in het noorden des lands
Elevo of Eliemeer, nam ten tijde der Romeinender Fran
ken en ook nog in lateren tijd de wateren van IJssel, Zwarte
Water, Vecht en Eem op, en stond door verschillende uit
mondingen in verbinding met de Noordzee. Door geweldige
overstroomingenbij grooten aanvoer van water door de ri
vieren en hooge zeevloeden, in verband met den stormwind,
werden in den loop der eeuiven groote stukken land letterlijk
weggeslagen en naar zee gevoerd. De veenlaag onder den
bovengrond van klei en zand werd losgespoeld, de schijnbaar
vaste bodem stortte in met boomen en huizenhet meer
werd steeds grooter, eindelijk verdween ook het land tus-
schen Staveren en Enkhuizendat het meer scheidde van de
Noordzee en in de veertiende eeuw was het meer een in
ham van de zee geworden.
Ook dit verloren land zouden wij gaarne herwinnenen
sedert een dertigtal jaren worden ernstige plannen beraamd
om deze Zuiderzee droog te maken. liet eerste uitgewerkte
planvan den ingenieur van 's Rijks waterstaat van Digge
len gold de Zuiderzee in haar geheele uitgestrektheid tot
aan de rij der eilanden die, ten noorden van Noord-Holland
aanvangendezich langs de noordkust van Friesland en Gro
ningen voortzet. Van dit plan heeft men echter allengs af
gezien en tegenwoordig is er alleen sprake van een droog
making van het gedeelte der Zuiderzee ten zuiden van een
lijn van Enkhuizen over het eiland Urk naar den IJssel
zoodat de mond van deze rivier buiten het ingedijkte land
zou blijven. Daartoe bepaalt zich ook het planwaarover
de heer Stieltjes handelt in „de Gids" van November. Dit
gedeeltede zuidelijke kom alzooheeft reeds alleen een
oppervlakte van 195,000 bunders. Met recht zou een der
gelijke indijking gezegd kunnen worden aan Nederland een
nieuwe provincie te schenken. Noord-Holland toch heeft
een oppervlakte van 273,000, Groningen van 230,000, Utrecht
van 138,000 bunders. De grootste droogmakingdie tot nog
toe door ons is tot stand gebrachtdie van de Haarlemmer
meer, bezorgde ons een aanwinst van 18,000 bunders, op
zich zelve zeker allerbelangrijkst, doch in vergelijking met
die de droogmaking der Zuiderzee ons zou geven inderdaad
gering. Van elke honderd bunders bestaat er volgens de
gedane grondboringen tachtig uit goeden kleigrond en twin
tig uit hard zand. De diepte is zeer gelijkmatig en neemt
van de zuidelijke kust allengs noordwaarts toe tot slechts
vier meter.
Dat een dergelijke uitbreiding van ons grondgebied, de
aanwinst van een twaalfde provincievoor ons kleine land
een groote weldaad zou zijnzal wel niet worden betwijfeld.
Uitbreiding van onze bevolking en vermeerdering van onzen
nationalen rijkdom kunnen ons tot de vervulling der zware
taakwaartoe wij vooral als zeevarende en koloniale mo
gendheid geroepen zijnbeter in staat stellen. Daarenboven
zouden belangrijke scheepvaartkanalenin verband met dit
groote werk te gravensommige streken in betere gemeen
schap brengen met de zee. De ringvaart van Enkhuizen naar
Amsterdam zou een beter vaarwater kunnen zijn dan het
tegenwoordige over de Zuiderzee en Pampus. Door het ka
naal langs den afsluitdijk van Enkhuizen naar den mond van
den IJssel zouden kleine zeeschepen naar Kampen en Zwol
kunnen komen. ElburgHarderwijk Amersfoort zouden
door de zuidelijke ringvaart een uitmuntenden waterweg ont-
yangen. Die zuidelijke ringvaart zou tevens van Amsterdam
tot Amersfoort de eerste helft uitmaken van een kanaal van
de hoofdstad door de Geldersche vallei naar den Rijn en de
Waal. Schepen uit Friesland komendezouden bij Urk een
nieuwe haven en verder langs de binnenwateren hun weg
vinden.
Ook voor de afwatering van bestaande waterschappen zou
het groote werk verbetering aanbrengen. Te Petten en te
Katwijk zouden sluizen en stoomgemalen de afwatering van
Schermerboezem en Rijnland in uitmuntenden staat brengen.
Aan de Eem zou een stoomgemaal moeten geplaatst worden,
dat later aan Amstelland zijn diensten zou bewijzen. Het
Noordzeekanaal naar IJmuiden zou verwijd moeten worden,
en de Oranje-sluizen bij Amsterdam zouden geen belemme
ring meer zijn voor de scheepvaart daar zij, evenals de ove
rige sluizen die thans de verschiliende waterschappen schei
den door de betere inrichting van het geheel in den regel
open zouden kunnen staan.
Langs den afsluitdijk zou een spoorweg worden aangelegd
van Enkhuizen naar Kampen van waar tevens een spoorweg
dwars door de nieuwe provincie naar Amsterdam zou loopen.
Yan Hilversum of Baarn zou een spoorweg noordwaarts uit
gaan tot de haven bij Urk. Eindelijk zou het IJsseiwater
en het heidewater uit de Veluwe en de Geldersche vallei
door de verschillende vaarten en kanalen op Schermerboezem
kunnen gebracht wordenen Noord-Holland benoorden het
Noordzeekanaal zou van zoet water worden voorzien.
Niet gering zouden alzoo de veelzijdige voordeelen zijn
van dit groote werkdat de heer Stieltjes nogthans weigert
in technischen zin een grootsch werk te noemen. Om een
werk grootsch te kunnen noemen zegt hijmoeten er be
zwaren bij te overwinnen zijn die exceptioneel zijn. Nu is
het droogmaken van plassen en meren sedert eeuwen een
gewoon werk in Nederland; en de middelen om die wer
ken uit te voeren zijn door de aanwending van stoomkracht
onder allerlei vormen veel verbeterd. De aan te wenden
stoomkracht is bekend. De grootte van den plas is tech
nisch eer een voordeel dan een nadeelde geringe diepte
evenzeer. Het aantal stoomtuigen, die in alle werkplaatsen
van Europa te bestellen zijn is gemakkelijk te krijgen, wel
licht gemakkelijker dan Leeghwater zijn molens voor de
Beemsterdie hij waarschijnlijk alleen uit Holland heeft
moeten trekken. De grondslag voor den afsluitdijk is hard
zand bijna nergens zal men met slappe veengronden te wor
stelen hebbende ringvaart in Noord-Holland uitgezonderd.
^Geen enkel exceptioneel bezwaar is te overwinnen, en daarom,"
dus eindigt de heer Stieltjes, „blijf ik de onderneming wel groot
noemen, maar niet grootsch. Leeghwaters droogmaking van
de Beerstermet de middelen van 't begin der 17de eeuw,
was een grootscher werk dan dertig jaren geleden de droog
making van de Haarlemmermeerof dan nu de droogmaking
van het zuidelijk gedeelte der Zuiderzee."
Zijn- er dan in 't geheel geen bezwaren verbonden aan dit
ontegenzeggelijk buitengewoon groote werk Ongetwijfeld
maar niet wat de uitvoering betreft. De bezwaren zijn van
een anderen aard. 't Zijn economische bezwaren. Welke
bedenkingen zijn tegen de droogmaking van de Zuiderzee
gemaakt van financiëelen en landbouwkundigen aard en met
het oog op de volksgezondheid
Voortdurend hoort men klachten over het verloren gaan
of in het ongereede raken van brieven, die geldswaarde be
vatten en waarvan de aanteekening door de afzenders ver
zuimd was. Nog in ons vorig nummer is daarop de aandacht
gevestigd. Of dit verzuim nu opzettelijk of uit onwetendheid
geschiedt't is en blijft altijd een verzuim dat zeer onaan
gename gevolgen na zich sleept en bovendien, uit een zede
lijk oogpunt beschouwd, ongeoorloofd is. Wij gelooven onze
lezers daarom geen ondienst te doenmet mededeeling van
hetgeen volgt
Door een brief met geldswaarde zonder aanteekening te
verzenden, ontduikt men de wet, brengt vaak karig bezol
digde postbeambten in verzoeking, berokkent zich zeiven
nadeel en is de aanleidende oorzaak dat ter goeder naam
en faam bekend staande ambtenaren vaak onschuldig ver
dacht worden. Wordt bovendien, wat uit den aard der zaak
dikwijls voorkomtde schuldige niet ontdektdan blijft de
publieke opinie voortgaan met verkeerde personen te verdenken.
Het moge nu in ons land niet zijn als in Frankrijk, waar
het verzenden van onaangeteekende brieven met geldswaarde
in 't algemeen verboden is en met geldboete gestraft wordt,
toch ademt onze wet denzelfden geest, als in art. 12 gezegd
wordt
„De aanteekening is verplicht bij verzending van brieven
of pakkettenwaarin gereed geldedele metalen of andere
kostbaarheden besloten zijnenz.
Daar het echter moeilijk is om zonder opening te weten
of een brief bankpapier bevat of niet, heeft de wetgever dat
geval niet besproken maar het tarief van aanteekening zoo
laag mogelijk gesteld, het aan 't publiek overlatende, van
dezen gunstigen maatregel in zijn eigen belang al dan niet
gebruik te maken.
't Is er echter wel verre van af, dat de menschen hun
eigen belang in dit opzicht algemeen zouden begrijpen, daar
zij, niettegenstaande herhaalde waarschuwingen, steeds voort
gaan met hun onvoorzichtige expeditie van bankpapier.
De oorzaak daarvan moet voornamelijk gezocht worden
in onbekendheid meten daaruit voortvloeiend wantrouwen
in de postadministratie.
Waren allen beter met de behandeling en wijze van ver
zending der aangeteekende brieven bekend, wij vertrouwen
dat er meer uitsluitend van de aanteekening zou geprofiteerd
worden. Onbekend maakt onbemind. Zoo ook hier.
Wanneer een brief, behoorlijk toegelakt op de voorgeschre
ven wijze, aan een der post-of hulpkantoren ter aanteekening
wordt aangebodenschrijft de aanwezige ambtenaar hem in
't register en geeft u een repudat net nummer der in
schrijving benevens den datum van afzending en den naam
des afzenders, met dien van den geadresseerde en diens woon
plaats bevat.
Zijne handteekening stelt hem persoonlijk aansprakelijk
voor de ongeschonden bewaring van den brief, tot het tijd
stip van verzending.
Alsdan wordt de brief ingepakt en aan een advies gelakt,
waarop het adres uitdrukkelijk vermeld staat, zoodat het
kantoor van aankomst zijne bevinding omtrent de goede ont
vangst kan berichten. Bovendien wordt in dit geval het
geheele pakket brieven van een aanteekenings-stempel voor
zien en op den pas van den bode, postiljon of conducteur,
met de expeditie belast, vermeld welke en hoeveel aangetee
kende pakketten hem ter verzending zijn toevertrouwd.
Een meer nauwkeurige en voorzichtige behandeling kan
men dus niet eischenterwijl het dan ook hoogst zelden
ja bijna nimmer voorxomt, dat op die wijze verzonden brie
ven in het ongereede geraakt zijn.
Hoe dwaas het dus gehandeld isals men zich verbeeldt,
dat men juist door aanteekening de aandacht van baatzuch
tige ambtenaren op de brieven zou vestigen is dunkt ons,
na 't geciteerdezoo klaar als de dag.
Integendeel; blijft een brief met geldswaarde onaangetee-
kend loopt men gevaar
1°. dat de geadresseerde de ontvangst ontkent.
2'. dat de persoon, met de bezorging belastzich van den
inhoud meester maakt en den brief vernietigt.
3°. dat deze op andere wijze te loor gaat.
In elk dezer gevallen is het zeer moeilijk den dader aan
te wijzenterwijl het wel eens een arme postbeambte was
die de verzoeking geen weerstand kon biedenals hij den
inhoud van een brief, die hem of door doorschijnend papier,
of op andere wijze deed vermoeden geld te bevattenin
verband bracht met de groote behoefte van zijn huisgezin.
De meeste postbeambten worden te laag bezoldigd. Laat
ons hen daarom niet in verzoeking brengen en ons vrijwaren
voor minder aangename ontmoetingen met j usticie en policie
maar voortaan zelfs geen muntbiljet van 10 per post ver
zenden tenzij aangeteekend en behoorlijk voorzien van vijf
zegels met een wapen of naamcijfer in lak afgedrukt.
Geilt. Policie-nieuws.
Prins Alexander is den 3 van het Loo te 's Graven-
hage teruggekeerd.
Staten-Generaal. De bij de ingediende zegelwet voor
gestelde verhoogingen en verlagingen zullen aan de schat
kist eene jaarlijksche winst bezorgen van 11 tonnen gouds.
Van loterij-briefjes van f 2 tot f 5 zal worden geheven 5,
van 5 tot 10 15 en van meer dan f 10 50 centen, van
certificaten der nationale schuld 5 c. voor iedere 100
2% p. c., 6 cent voor 3 p.c., 8 c. voor 4 p.c.; van andere
obligatiën of aaadeelen 10 cent per f 100 van het kapitaal.
Bij de ingediende definitieve begrooting voor Suriname
voor 1877 worden de uitgaven geraamd op f 1.649.690.71
de middelen op 1.156.700 en de bijdrage op 492.990.71
Bij de 2®. Kamer is ingekomen een wetsontwerp tot ont
eigening voor de verbreeding tot 12 ellen van de Lange
Pooten te 's Gravenhage.
De Kamer heeft den 6 aangenomen de begrooting voor
justitie met 67 tegen 1 st„ nadat van die begrooting door
den minister was afgevoerd de eerste termijn voor een nieuw
huis van verzekering te 's Gravenhagegeraamd op 7 ton
waarvoor later eene afzonderlijke voordracht zal worden ge
daan. De tot dit hoofdstuk behoorende begrooting voor de
gestichten te Omtnersehans en Veenhuizen is met 65 tegen
2 st. goedgekeurd, nadat, op voorstel van den heer v. Routen,
met 39 tegen 28 st., f 10.400 voor gebouwen geschrapt was,
ia afwachting eener herziening van de wetgeving op de bedelarij.
Bij de behandeling der begrooting van binn. zaken is den
7 verworpen, met 45 tegen 15 st., een amendement van den
heer Bastert om de voorgedragen tractementsverhooging der
milicie-commissarissen te schrappen, en met 52 tegen 21 st.
art. 59 (oprichting van een Rijks-krankzinnigengesticht), na
uitvoerige discussie, waarbij vooral voorafgaande mededeeling
van plannen werd verlangden den 6 met 34 tegen 33 st.
aangenomen een amendement van den heer de Vries, om de op
de afdeeling waterstaat voor gestelde tractementsverhooging
niet toe te staanmet het oog op de wenschelijkheid eener
wettelijke regeling der organisatie van den waterstaat.
Vervolg der W ekelijhsche Berichten in het Bijblad.
PER TELEGRAAF, 's Gravenhage, 9 December 1876.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal is bijeengeroepen
tegen Woensdag, 13 December, des avonds acht uren.
In den nacht van 12 Dec. is door den hevigen wind
een aan den straatweg, tegenover de Groote Kruislaan gebouwd
wordend huis ingestort; een daaraan verheelde, reeds vol
tooide stal heeft niet geleden.
Alhier is een Rijksbelastingkantoor gevestigd voor de
„buitengemeenten" (Bergen, Egmond aan Zee, Egmond-
binnen SchoorlKoedijk Oudorp S. PancrasBroek op
Langedijk Zuidscharwoude en Noordscharwoude) en tot ont
vanger daarvau benoemd de heer H. A. Essers thans ont
vanger te Bergen. De kantoren aldaar en te Noordschar
woude zijn opgehevenmet toevoeging der gemeente Heer-
hugowaard aan het kantoor te Schermerhorn en der gemeenten
Oudcarspel en War.henhuizen aan dat te'Nieuwe Niedorp.
Donderdag, 14 dezer, des avonds te 7 uren, zal door
d». A. Jentink Thz., predikant te Driehuizen, in de boven
zaal van Wvan Telltngenaan de Nieuwesloot alhier, eene
lezing gehouden worden over de vraag: „wat moet en kan
de Kerk voor den mensch zijn en worden?" ten behoeve
van de moderngezinde mannelijke en vrouwelijke leden der
Ned. Herv. Kerk alhier. Na afloop van die lezing zal door
de heeren d". C. de Roll van de Schermeer, d5. V M. de fries
van Oudorpd®. J. van Loon van Egmond aan Zeed®. A.
R. Claasen van Egmond a/d Hoef cn d'. A. Jentink Thz. ter
bespreking gesteld worden 1°. Het zenden van een adres
aan de Synode ter zake het besluit in art. 39 (godsdienst
onderwijs) genomen2°. De behoefte aan het vestigen van
eene vereeniging tot opwekking van meer liberale denkbeel
den op godsdienstig gebied. Tot de zaal wordt vrije toe
gang verleend.
De jury der te Utrecht gehouden internationale ten
toonstelling heefthare vroegere toewijzing (bronzen me-
dalje) verbeterende den heer J. A. Baste alhier een gou
den medalje vereerd voor zijue inzending van Eau d' Alkmaar.
Aan het stedelijk muzeüm zijn geschonken door Jv.
Beerde eene koperen gegraveerde baanders-gildepenning
en door Lijnbach de deursleutels van het schippers-gil-
dehuis.
Het bestuur der afdeeling van „Volksonderwijs" alhier,
door het hoofdbestuur uitgenoodigd mede te werken tot de
samenstelling van een beredeneerd verslag aan de wetgeven
de machtomtrent den toestand van het voorbereidend- of
bewaarschool-onderwijs hier te landehad vrijdag-avond eene
openbare vergadering uitgeschreven, speciaal met het doel
om de openbare meening in deze aangelegenheid te verne
men, waarvan gemeld rapport mede de uitdrukking zou moe
ten zijn. Het. onderwerp werd door den heer ff. M. de
fries van Oudorp ingeleiddie daarbij een overzicht gaf
van den toestand in dezen ten platten lande. Slechts in ééne
gemeente van den omtrek werd voorbereidend onderwijs aan
getroffen. Zijn wensch was, dat aan de lagere scholen in
kleine gemeenten, met het. oog op de te verwachten wet, op
den leerplicht voor kinderen van 7 tot 13 jaren, allerwege
voorbereidende klassen voor die van 5 tot 7 jaren zouden
verbonden worden. De heer Stuart, die na den inleider
het woord voerdebehandelde de kwestie uit het oogpunt
van de rechten van het kind. Hierna sprak de heer Grot-
tendieck meer bijzonder over den toestand van het voorbe
reidend onderwijs te Alkmaar. Spreker richtte ten slotte
het ernstig verzoek tot het bestuur van „Volksonderwijs",
dat het zou besluiten tot het zenden van een adres aan den
gemeenteraad waarin met klem van redenen aangedrongen
werd op eene regeling van het door hem eigenaardig genoemd
hooger onderwijs" in deze gemeente.
BURGERLIJKE STAND.
ONDERTROUWD.
7 Dec -Jan Smit en Cornelia Catharina de Vries. Gerardus
Balder en Marijtje Johanna Krom.
GEBOREN
1 Dec. Johannes Richard, Z. van Bernardus Schumacher en
Jansje Prins. Johannes Gerardus, Z. van Reinier
Arnoldus Reuser en Cornelia Schoon.
2 Bernardus Rendrik, Z. van Bernardus Michael Holl-
mann en Aleida Maria Theodora Heijerman.
5 v Dominicus, Z. van Dominicus Goossens en Anna
Aletta Bruin.
6 Anna Maria, D. van Carel Joseph Franciscus Fre-
dricus Lissone en Elise Christina Geertruida Bertels.
7 AntjeD. van Remmert, Jonker en Grietje Wester.
AdrianaD. van Dirk Koeman cn Maria Johanna
Bonarius.
OVERLEDEN.
4 Dec. Gerardus Laurentius, Z. van Gerrit de Gier en Cor
nelia Klanker, 19 d.
G Jan Boots, 84 j.
VEILING VAN VASTE GOEDEREN.
Door den Notaris W. F. G. L. GOUWE.
4 Dec.
Winkelhuis en Pakhuis, o.z. Hekelstraat en w.z. S. Jacob-
straat, sectie B, 1413 en 398. Str. C. P. Rijkenberg ƒ3005,
(Afslag 11 Dec.)
Alkmaar 4 Dec. Aangevoerd 43 vette Kalveren f 52 a
130, 6 nucht. dito f 16 a 25, 1186 Schapen f 25 a 36, 192
vette Varkens ƒ0,54 a 0,66 per kgr.
8 Dec. Kleine Kaas f 41, commissie f 42.50, middelbare
f 44, laagste prijs t 17, aangevoerd 193 stapels, wegende
46046 kilogr. Ter graanmarkt aangevoerd 5110 heet-,
Tarwe t 8 a 11,75, Rogge f 8,25 a 8,75 Gerst f 3,50 a 6,
idem Chev. f 6,50 a 7,75, Haver 4 a 6, Paardenboonen
f 7,25 a 8,50, bruine dito 10 a 13, witte dito f 14,50,
citroen dito f II a 12, duiven dito f 9 a 9,50, Kanariezaad
wit 9,50a 10,75, rood Mosterdzaad ƒ22,50a 25,50, blauw
Maanzaad 15, Erwten- Groene 12 a 19, grauwe 17 a 21,
vale 15 a 18, witte f 14 a 15.
9 Dec. Aangevoerd 24 Paarden f 25 a 1504 Koeien
85 a 125, 13 nucht. Kalveren 13 a 24, 680 Schapen
