No. 46.
Tachtigste Jaargang.
1878.
ZONDAG
17 NOVEMBER.
Groote koemarkt te Alkmaar,
©fficiëel (Bcbccllc
op IV oenstlag, «O November JL83S.
De Regeering en de Kunst
nijverheid,
i.
SSlekeli jksche öcrtcïtten
tSinBicnüaiitf.
JflaclU- eu fieur^bsvüclUsH.
L
A
CHE
T.
Deze Courant wordTwëkëlijks uitgegeten en is verkrijgbaar op Zaterdag
avond te 7 uren. Prijs per kwartaal franco per post f <9,H&
afzonderlijke nommers Cents.
Brieven franco aar. de Uitgevers HERM'. COSTER ZOON.
De Advertentiën kosten van 1—5 regels f 0,75, voor elke regel meer 15
Cents; groote letters naar plaatsruimte. Bij inzending tot Zaterdag namiddag
1 uur, wordt voor de plaatsing in het eerstvolgend nommer ingestaan;
ingezonden berichten een dag vroeger.
Bij (leze Courant behoort een bijblad, bevattende
wekelijhsche berichten.
"7)7 GEZONDHEIDSCOMMISSIE te ALKMAAR acht
He i verDÜet nu het St. Nikolaasfeest weder aanstaande is
de ineezetenen in het bizonder te waarschuwen tegen het
eebruik van verschillende overbodige versieringen op suiker-
g-oed en andere lekkernijen, zooals plakgoud de fraai groen
lekleurde papiertjes, blaadjes enz., ter voorkoming van de
nadeelige gevolgen welke uit het gebruik daarvan vooral
bii kinderen zouden kunnen voortvloeijen.
De gezondheidscommissie voornoemd
Alkmaar C. J. DE LANGE, Voorzitter.
29 October 1878. NUHOUT VAN DER VEEN, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
brengen ter algemeeue kennis dat zij besloten hebben ter
gelegenheid der uitgeschreven verkiezing van een lid voor
den gemeenteraad, in plaats van den heer M. Cohen Stuart,
vertrokken, op Woensdag. 27 November e.k., van s morgens
9 tot 's namiddags 4 ure, bij afzonderlijke hilletten tevens
te doen plaats hebben de verkiezing van een raacis ldter
vervulling der vacature, ontstaan door het overlijden van
den heer S. C. Coster
Buraemeester en Wethouders voornoemd
Alkmaar, A. MA CL AI NE PONT.
9 N,m 1878 De Secretaris,
Z Nov. ttwö. NUHOUT van der VEEN.
De onderstaande personen worden verzocht zich ten spoe
digste aan te melden ter Secretarie dezer gemeente (atd.
bevolking)
Hendrik Tullenaarvan Amsterdam; J. J. Armsvan
Zwaag Antje Venekampvan AmsterdamMana Cornelia
van de Putte, van Middelburg; Johanna Bots, van Oerle
Johanna Gerarda Geuken, van Amsterdam; Johannes hredenk
Kenens, van Delft; Louisa Jacoba Broersma van Amsterdam;
Mietje'Venneker vanOudorp; Wi'helmus Friedt, van Amster
dam; Pieter Pels, van Urse Dorothea C. M. Maseevan
Amsterdam; Jacobus Poppen, van Heer Hugo Waard; Cornelia.
Tijm, van Onde Niedorp; Jan Pels, van den Helder; Wil-
helndna Fredrica Antonia W enmakers, van Rotterdam; Abra
ham Daniel Willem Langeveldvan Leiden; Render Hompes,
van Weert; Nicolaas Cornelis Holkampvan Winkel; Hen
drik Schoenvan Gorinchem; Pieter Goedhart, van Abliekerk;
Dries Vrieskamp van EpeAnna Elisabeth Stammes van
Schermerkorn Bregitta Bakker van DelftCornelis Frets
van Beverwijk; With Lambertha van V ilsterengeb. Bos,
van ZwolleElisabeth Richter, van den Helder; Cornells An
ionics Bombach van Utrecht; J ansje Dennette'.vanLooy
van Haarlem; Johannes Cornelis Korvezeevan Utrecht.
~P L 1 C I E.
Ter terugbekoming is aan het Commissariaat, van Polioie
het navolgende voorhanden, als: een paar zilveren signetten met
sleutels, een gouden ring met steeneen goud oorbelletjeeen
vaarboom, een witte hnder-boaeen witte zakdoekeen vrou
wenzakwaarin een zilveren naaldenkoker met nog andere
voorwerpen, 12 zakken haver, 2L zakken gerst en eene porte
feuille, inhoudende eenig geld.
-uau niet deze of gene bepaalde richting daarin het
'overwicht krijge en allengs een offieiëele kunst in
het leven roepe.
Niet door het begunstigen van de kunstenaars,
door het koopen hunner werken door hun werken
op te dragen als aanmoediging of erkenning van ver
dienste, moet de Staat de kunst ondersteunen Maar
wetenschap en kunst, zei Thorbecke, hebben
behoefte aan de vervulling van zekere voorwaarden
en daarvoor kan de Staat geroepen zijn te zorgen.
Op het gebied der wetenschap heeit men, wordt die
roeping van den Staat algemeen erkend, en de hand-
having van een drietal rijksuniversiteiten alleen is
bewijs genoeg, dat hij zich van dezen plicht met met
te karige hand wil kwijten. Daarbij vergeleken doet
de Staat op het gebied van de kunst althans m
engeren zin al zeer weinig; maar laat ons er aan
stonds bijvoegen, dat in sommige vakken men
denke b.'v. aan de muziek en de schilderkunst
staatsbemoeiing naar aller oordeel ongeweuscht en
daarenboven geheel overbodig is, en dat wetenschap
en kunst niet zulke ongelijksoortige zaken zijn dat
de eene niet in hooge mate tot de ontwikkeling der
andere zou bijdragen. In één opzicht echter zou iets
meer van den Staat kunnen geëischt worden. Wel
is reeds beproefd van staatswege iets te doen, maar
die poging is niet gelukt.
Volgens de verklaring door de Eegeering m hare
toelichting van het wetsontwerp gegeven omdat het
middelbaar onderwijs, zooals het in 1863 door de
wet is geregeld, „de vorming van die talrijke burgerij,
welke, het lager onderwijs te boven, naar algemeene
kennis, beschaving en voorbereiding voor de onder
scheidene bedrijven der nijvere maatschappij tracht.
Het was daarbij „om de kennis der tegenwoordige
wereld en om toepassing op economische en tech
nische diensten te doen." Wij willen nu niet spreken
over de hoogere burgerscholen en de polytechnische
school, die 'aan deze wet haar aanzijn te danken
hebben. Welke wijzigingen men in de eerste ook
nou te recht moge verlangen en ofschoon het aantal
harer leerlingen nog altijd verre beneden de ver
wachting blijft, het doel der wet is in hoofdzaak
bereikt. De rijkslandbouwschool heeft lang op zich
laten wachten, maar eindelijk is zij verrezen over
hare vruchten zal men eerst later kunnen oordeelen;
maar van de burgerscholen „voornamelijk bestemd
vooraanstaande ambachtslieden en landbouwerskan
men zeggen, dat het beoogde doel er niet meê is
getroffen. Toch sprak de Minister, die de wet verde
digde met warmte van den heilzamen invloed, dien
juist dit gedeelte der wet moet hebben. „Ik heb
gezegd" zeide hij onder meer en zeg nog
boven alles staat de noodzakelijkheid dezer scholen
Wij dienen dit middel van volksbeschaving te schen
ken aan de klasse, die het meest achterlijk is en die
geene andere middelen onder haar bereik heett oi
brengen kan." Vijftien jaren zijn sinds voorbijgegaan,
en hoe staat het thans met de kweekscnoleu van
aanstaande ambachtslieden en landbouwers met dit
middel van volksbeschaving voor de klasse die het
achterlijkst is? Bloeien zij? Worden ze overal
gevonden Telt men haar bezoekers hij tientallen
hier, bij honderdtallen daar, bij duizendtallen eiders?
IJveren haar leeraars voor haar bestaan en haar uit
breiding? Mogen zij zich verheugen in de koeste
rende belangstelling der Regeering en der geheele
beschaafde maatschappij Laat ons zien.
De commissiete Utrecht werkzaam geweest om prins
Hendrik bij zijn huwelijk een huldeblijk aan te bieden is
den 9 op nieuw vergaderd om plannen te beraden tot der
gelijk doei bij gelegenheid van bet huwelijk des Konings.
Vervolg der wekelijhsche berichten in het bijblad.
Den 10 is in de Heerhugowaard door den brigadier
der Rijks-veldwacht Storm en den hoofdagent van politie
Bonouvrié gearresteerd den boerenarbeider Vverdacht
van op de najaarskoemarkt, alhier eene koe te hebben gestolen.
Door het kiescollegie der herv. gem. alhier zijn voor
de vacature ontstaan door het vertrek van ds. v. Schelven,
op het drietal gebracht, de heeren S. Kalmate Sneek
JA. Westhof. te Bennekom, en H. Bax Az-, te Doornspijk.
Donderdag-avond vergaderde de afdeeling Alkmaar van
den Nederlandsehen Protestantenbond in de bovenzaal van
het Café Central». Nadat de heer Claesen, van Egmond aan
den Hoef, die de afdeeling op den jongsten Protestanten
bond te Zwolle vertegenwoordigdeeen bondig verslag had
uitgebracht, erlangde de heer JGHagen van Mijdrecht het
woord. Hij sprak over Voltaire. "Van hem geldt, volgens spr.,
hetzelfde 'als van zoovele groote mannen dat hij meer ge
prezen en gelaakt dan gekend en gelezen wordt. Zoo scheldt
men hem o. a. tamelijk algemeen een ongeloovige een be
strijder des Christendoms Spreker wenscht bet, tegenover
gestelde aan te toonen, n.l. dat Voltaire, ofschoon geen
godsdienstige persoonlijkheid, toch evenmin een ongeloovige
was. Deze taak volbracht hij meesterlijk. Eu uit Voltaires
geschriften en uit zijne daden werd het bewijs geleverd, dat
hij was: bestrijder des bijgeloofs, profeet der verdraagzaam
heid advocaat der vrijheid. Zijne belijdenis was„Ik heb
God lief en den naaste." Zijne fout bestond hierin, dat bij
Kerk en Christendom vereenzelvigde en het laatste verweet
wat de eerste misdreef. Met onverdeelde belangstelling werd
deze rede door het flink opgekomen auditorium gevolgd.
Na eenige minuten kreeg dezelfde spreker nogmaals het
woord, en handelde hij over de zegeningen des vooruitgangs,
welke wij genieten. Hij wees er op, dat, het wondergeloof
hoe langer hoe meer wijktdat men de natuurstudie niet
meer aan banden legt door te verlangendat geen harer
uitkomsten met den bijbel in strijd zijdat men heeft ee-
leerd in de natuur niet een mechanisme, maar een organisme
te zien. Ook onze taak is nog steeds „naar hooger" te
streven. Ook deze toespraak hield aller attentie gaande.
Ten slotte riep de voorzitter, ongetwijfeld uit, naam aller
aanwezigen den heer llager, een „Tot weerzien toe.
Woensdag-avond trad de hofmechanicus F. Bamberg
in Diligentia op voor een niet talrijk, maar uitgelezen publiek,
dat zeker wel inzonderheid derwaarts gelokt was door de
aangekondigde proefnemingen met den phonograaf, maar ook
zeer veel genoegen vond in de goocheltoeren van den heer
Bamberg, die de overleveringen van zijnen grootvader in eere
houdt endoor zijne vingervlugheid de toeschouwers meermalen
«.„verbazing bracht. Zijne voorstelling van den tafeldans, J
hij geassisteerd werd door 3, zeker niet van geloof 3""
i _l.„ i.u „„,*1 in
r.jgelingen omtrent de bet,eekenis van den klok als doods
klok en vesperklok is aangevuld, en het lang verbeide
oogenblik voor bet verbreken van den vorm is gekomen
geeft de gedachte aan een ontijdig verbreken van den band,
die de metaalmassa bedwingtden dichter de sch «one regels
in de penwaarin het uitbreken va" een volksoproer op
treffende wijze geschilderd wordt. Uit ieder woord, uit
iederen regel is hier te lezenhoezeer de dichter daarbij
onder den indruk was van de nog zoo versch in het ge
heugen liggende fransche omwenteling. Het gedicht wordt
besloten met den wensch dat de blinkende en zuiver uit
zijnen vorm gekomen klok den hem gegeven naam van „Con
cordia" tot eer moge verstrekken door met zijnen klank
vrede en eendracht te bevorderen.
Uit dit korte overzicht van Schiller's gedicht zal kunnen
opgemaakt worden, hoe goed bet zich tot een muzikale be
werking vol afwisseling leent. Over het geheel is Romberg
daarin zeer goed geslaagd, en nu eens in koren dan weder
in solo's, duetten of kwartetten, telkens weder door de
eenvoudige melodie van den „Meister" (bas) afgebroken
worden de verschillende gedeelten van het gedicht voorge
dragen. Bedenkt men daarbij dat op dit concert, ook nog
een alleen in manuscript bestaand koor van den nederland
sehen componist Frans Coenen, benevens eenige solo-nummers
zullen worden voorgedragen, dan bestaat er alle reden, om
op het concert van 26 Nov. a.s. eene talrijke opkomst van
leden en muziekliefhebbers uit de provincie te verwachten.
De Directie van de Alkmaar-Zijper Stoombargedienst
beeft concessie aangevraagd voor eene geregelde dienst tot
vervoer van passagiers en goederen tusschen Alkmaar en
Purmerend, de Rijp en Wornrnrveer (de laatste dienst zoo
spoedig mogelijk uit te breiden tot eene dienst tusschen
A venhorn—Amsterdam) met aansluiting te Spijkerboor en
Alkmaar en zooveel mogelijk in correspondentie met spoor
en booten.
Tot de vergadering van de Afd. Alkmaar der Maat
schappij tot Nut. van 't Algemeen, op 20 November a.s.,
des avonds te half acht ure, in de zaal van den beer Switzar
te houden, en waarin de Heer F. Havenchmidtvan Schie
dam zal optreden zullen Heeren niet-leden zoowel binnen
als buiten deze stad woonachtig, tegen betaling van 75 ets.
introductiekaarten kunnen bekomen bij de Heeren Bestuurs
leden J. Nuhout v. d. Veen, Dr. J. Jde GelderJ. Bakker
Schut, A. Siebert Coster, A. J. P. OortP. Kool Jbz. en
Mr. M. A. Kluppel; extra dameskaarten ad 25 cents.
Voor zooveel noodig berinneren wij aan de verkiezing
van 4 leden der kamer van koophandelop a.s. Donderdag,
van 10 tot 1 uur, ter vervulling der vacuturen ontstaan
door de periodieke aftreding van de heeren T. L. hoorn,
H. P. Ibink Meienbrink en H. S. Blok en door het overlijden
van den heer S. C. Coster.
Hoeveel strijd is er gevoerd over het bekende woord
van Thorbecke„Kunst is geen Eegeerir.gszaak
Toch zou er waarschijnlijk voor dien strijd spoedig
gebrek aan voedsel zijn geweestzoo men elkander
bad willen verstaan en het kolossale misverstand dat
zich al aanstonds gevestigd hadniet naar het schijnt
opzettelijk had bestendigd. Reeds in 1862 immers
heeft de groote staatsman van die «voorden een ver
klaring gegeven waarmee elk Nederlander, die aan
de grondwettige beginselen van onzen regeeringsvorm
getrouw wil blijvenmoet instemmen Wij willen
zoo min kerkelijke vereenigiugen," zeide hij ;,zoo
min godsdienst als kunst of wetenschap in den Staat
missen, ofschoon noch kerk, noch godsdienst, even
min als kunst en wetenschap, eene Regeeringszaak
zijn in den zin waarin ik daarvan vroeger sprak en
waarin dit voor een ieder duidelijk kon zijnname
lijk dat de Regeering noch op het een, noch op het
ander gebied oordeel of gezag heeft." En later
Kunst en wetenschap hebben behoefte aan de ver
vulling van zekere voorwaarden en de Regeering kan
geroepen zijn voor die behoefte te zorgen maar de
Regeering heeft zich wel te hoeden voor al het
geen eigen ijver en inspanning kan verlammen oi
dooden.B Het is uit de ondervinding van alle tijden
gebleken dat naar mate men kunst en wetenschap
rijker wilde maken, zij zijn achteruitgegaan. In één
woord protectionisme, dat door het gezond verstand
verjaagd is van het gebied der nijverheid, daarvan
nog overblijfselen op het gebied van kunst en we
tenschap te koesteren, is verderfelijk. Ik zal nimmer
zuinig zijn daar waar het blijkt, dat men tot ont
wikkeling van kunst of wetenschap hulp behoeft
maar aan te nemen dat men door ruimte van mate-
riëele hulp werken van genie bevordertik gelooi
dat de ervaring het tegendeel heeft bewezen."
De Regeering mag zich op het gebied van weten
schap of kunst evenmin als op dat van godsdienst
en kerk eenig oordeel of gezag aanmatigen. Zie
daar in welk opzicht allereerst wetenschap en
kunst geen Regeeringszaken zijn. Zij kan en zij mag
niet uitmaken, welke wetenschap en welke kunst de
ware is, evenmiD als zij in staat en bevoegd is te
beslissen welke godsdienst of welke kerk als de ware
moet worden aangemerkt. Zij mag aan geenerlei be
paalde richting in wetenschap ot kunst de voorkeur
geven en haar zegel hechten; en als zij zich laat
voorlichten door mannen van erkende bekwaamheid
en erkend gezagals zij zelfs een vaste commissie
van riiks-adviseurs noodig oordeelt, dan zal het zeker
in Nederland hoogst moeilijk zijn, wan .eer men al
thans niet wil vergeten hoe het tot voor weinige
jaren in dit opzicht bij ons gesteld was, het bewijs
te leveren dat wij dergelijke dagelijksche voorlichting
veilig kunnen ontberen; maar dan moge ook de Re
geering bij de samenstelling dier commissie en bij de
regeling harer werkzaamheden wel scherp toezien
De Groothertog van Meeklenburg-Strelitz is den 11 te
Amsterdam aangekomen en aan het Amstelhótel atgestapt.
Den 12 woonde hij de voorstelling van de opera Le Trouvere
in den schouwburg van den heerv. Lier bijden 13 be
zocht bij 's Rijks-marinewerf.
De Koning heeft aan den belgischen schilder Dubois de
taak opgedragen, het portret te vervaardigen der aanstaande
Koningin.
Staten-Generaal. De van de Staatsbegroolmg verwij
derde indische bijdrage van 4 miljoen wordt voorloopig ver
vangen door de machtiging tot uitgifte van scnatkistbiljetten,
tot na het tot stand komen der financiëele regeling met
Indie. De minister van financiën zou niet kunnen berusten
in eene begrooling zonder indische bijdrage.
Benoemingen. Mr. happeyne v. d. Coppellominister
van binn. zaken, is benoemd tot commandeur der orde van
den Ned. Leeuw.
Rijks-Telegraaf. Den 15 zijn kantoren geopend te
HasseltLockem en Smilde.
Spoorwegen. Door de heeren mr. E. en F. v- Oppen is
concessie aangevraagd voor het aanleggen en exploiteeren
van eenige stoom-tramwegen in Limourg.
Marine. Den 12 is aan de fabriek der fiirme Christie
Nolet en de Kuyper te Delfshaveu te water gelalen Z. M.
stoomkanonneerbootgroot modelHeimdall.
Tooneel. Ter gelegenheid der op 8 Nov. te Amsterdam
gehouden alge.ueene vergadering van liet Nederl. Tooneel-
verbond is het op de Schans bij de Raampoort gestichte
gebouw der Tooneeïschooi iugewijd.
De goochelaar Stot-taï is na het geven eener voor
stelling te Nieuwe Niedorp, geëvenaard zoo niet overtroffen
door den zoon van den brood- en koekbakker PVrieste
Winkel, die 101 door het publiek opgegeven woorden in
volgorde van nr 1 tot 104 herhaalde, ze vervolgens terug
gaf van het laatste tot het eerste, en eindelijk ze herhaalde
beurtelings van het eerste opklimmende en van het laatste
afdalende.
Kerkelijke Zaken. De na den brand van 1877 her
bouwde Westorkerk aan den Helder is den 10 weder plechtig
en feestelijk tot tiare bestemming gewijd.
Aanbestedingen. Den 13 aan liet ministerie van wa
terstaat het maken van a. een tijdelijk hoofdgebouw en b.
eene bergplaats voor goederen op de station te Nijmegen,
minste insclir. a. N. v. d. Heyden te Arnhem, voor 23698,
en b. C. A. o. d. Brand te Arnhem voor t 27 50.
Den 14, aan het prov. gouvernement van Noordholland,
het driejarig onderhond van .iet Gr. Nli. Kanaalin 7 per-
ceelenminste insclir. voor 1 perceel J. JBekker te Lent
a f 15400, voor 2 perceelen R Kroon te Buiksloot, a 143794
voor 4 perceelen H. Schuyt te Alkmaar, a f 45215 het
bouwen van eene school en het herstellen der onderwijzers-
woning te Hoorn, op Texel, minste insohr. Gebr. Klein, te
Heider, voor 8168.
Geschenken. Eene commissie van offici' ren uit het leger
heeft zich gevormd om namens de officieren van het leger
aan den opperbevelhebber, den Koningbij gelegenheid van
zijn huwelijk een huldeblijk aan te bieden-
WHaiVij uij gc.aooio.voiu „V/ACAVAWW* O--"
het spiritisme verdachte aanwezigen, die hij snel met de tatel
deed ronddraaien slaagde ook goed en wekte veel gelach.
Of den heer Maju een beter phonograaf ten dienste staat
dan hem mogen wij in het midden laten; zeker is het, dat
hij het publiek door verschillende proeven in staat stelde
om van dit verwonderlijke werktuig, dat het gesproken
woord of de gezongen melodie opschrijft en teruggeeft
kennis te nemen en alzoo een oordeel te vellen over eene
der uitvindingen van den vermaarden Edison.
In het locaal van den heer Switzar, waar, naar ons
in strijd met een vroeger bericht bleekde abounements-
tooneelvoorstelllingen wèl doorgaanwerd Donderdag-avond
het drama «Naar Moskou en Elba, of de grenadier van Na
poleon den eerstens opgevoerd voor een talrijk publiek, welks
opkomst zeker evenzeer te danken was aan de gunstige oor
deelvellingen der dagbladen over dit stuk als aan de too-
vermacht welke de naam van den grooten Keizer, wat
NederLnd hem ook te wijten mag hebbenblijft uitoefenen.
De heer F. Bouvmeester bootste hem nauwkeurig na en werd
bij zijn optreden luide toegejuicht. Het geheele belang
wekkende drama werd flink afgespeeid en voldeed zeer, zoo-
dat de vertooners meermalen teruggeroepen werden. Nevens I
hij die de Keizerrol vervuldedeelde daarin vooral de
heer L. Bouwmeester, de wakkereonschuldig veroordeelde
maar ten laatste gerechtvaardigde grenadier, mej. Engers
zijne dochter, pleegdochter van genl. Bertranden de heer
de la Var, de voorgewende graaf de Carmagnon, de oorzaak
en de eindelijk gestrafte bewerker zijner rampen. De heer
Blaaser speelde met wat veel overdrijving; mevr. Bruin
vervulde hare rol zeer goed.
Een pak, maandag 11 dezer door onze uitgevers
te half één ten kantore van de firma v. Gend <J" Loos be
zorgd, voor den trein van 2.30, bleef hier liggen tot dinsdag
morgen haf twaalf, en had, bij aankomst te Amsterdam, juist
no"- 24 uren noodig, om den geadresseerde te Haarlem te
bereiken. Volgens informatiën worden de goederen, aan ge
noemde firma ter bezorging opgedragenniet per spoor,
maar met de stoomboot van de heeren- Gebr. Zur Muhlen
verzonden.
Over een tiental dagen zal door de hier gevestigde
afdeeling der Maatschappij tot bevordering der Toonkunst
een muziekwerk ten gehoore gebracht worden, dat voor meer
dan 25 jaren hier ter stede nog éénmaal is uitgevoerd.
Toch is het, als bevallige en begrijpelijke compositie van
den duitschen componist A. Romberq, maar vooral om zijn
inhoud steeds een gelief koosd nummer op het reportoire
van zauggezelscliappen geweest. 't Is de muzikale be
werking van Schiller's beroemd „Lied von der Glocke".
De achtereenvolgende bewerkingen, noodig tot het gieten van
een torenklok en de gedachten daardoor bij den toeschouwer
opgewektalsmede de verschillende doeleindendie de
klokwanneer zij eenmaal haar stem zal laten hooren te
vervullen zal hebben, geven den dichter aanleiding om in
reeks van diclitstrophendie zoowel in «iaat als in
gedachtengang zeer uiteenloopennochtans een geheel te
leveren, dat door diepte van gedachte en gevoel en door
levendigheid van voorstelling tot een der schoonste uitingen
van Schiller's rijke dichterziel gerekend mag worden. De
bevelen en aanwijzigingen van den opzichter der gieterij bij
elke bewerking zijn als 't ware de tekst voor de bespiege
lingen en mijmeringen van den in den geest tegenwoordigen
dichteren telkens vinlt hij aanleiding om de verschijnselen,
die het, gieten van het doode metaal voorafgegaan en ver
gezellen op het menschelijke leven over te brengen. Zoo
ziet de dichter in de geleidelijke afzondering van hef zuivere
metaal onder de alle onzuiverheden opnemende slak, het
beeld van het kind, dat tot knaap en jongeling rijpt. De
vereeniging van het harde tin met het weeke koper ontlokt
hem eene liefelijke ontboezeming over den ernst en het ge
luk van 't huwelijksleven. De gloeiende straal van de ge
smolten klokspijs, die m den vorm vloeit, geeft hem aanlei
ding om in een met gloeiende kleuren geschilderde beschrijving
van3 een brand die zeker een der fraaiste gedeelten van
het gedicht uitmaakt de verwoestende kracht van het
vuur te alen. Nadat de tijd, die onvermijdelijk moet
verloopen tusschen het, gieten en het afkoelen der gesmolten
metaalmassadour den dichter op eigenaardige wijze door
bURtii! R L IJ K E S T A N l>
ONDERTROUW I
14 Nov. Ja» Rens Schelhaas, laatst, wedr. van Jaeoba Bos
alhier, en Catliarina Jacoba llennivgwed. van Ere-
drik Hendrik Benraadts te Haarlem.
GETROUTV D.
10 Nov. Johannes Schouten en Antje Maletijt. Hermams
Blokdijk en Hendrika Wilhelmina van Hoek. Her
mann August Brunklaus en Maria Anna Goes.
Franciscus Johan Piket en Grietje Kuit. Hendrik
Christiaan Granaadam en Aaltje Bruin.
GEBOREN
8 Nov. Petronella Anna MargarethaD van Franciscus
Johannes Q,uax eu Cornelia Gerarda Langerak.
9 Jacobus, Z. "an Gerrit Bosman en Geertje Koorn.
10 n Caiharina AlidaD. van Cornelis Johannes Geels
en Helena Maria Plas.
13 n BernardusZ. van Jan de Groot en Maria Geer-
t.ruida Honnebier.
14 Trijntje, D. van Arend Lind en Neeltje Gelder.
Anna MariaD. van Petrus Obee en Diua Johanna
Janssens. Geertje, D. van Lauwrens Blauw en
Geertje Breek.
OVERLEDEN.
9 Oct. Trijntje Ambuul28 j., overl. te Bloemendaal.
9 Nov. Hendrik Lobach76 j. en 10 m.
10 - GerardusZ. van Pieter Rijsman en Trijntje de
Wit, ltn. Geertruida Cornelia 1). van Fran
ciscus Witte en Johanna Antonia Maria Netten, 3 w,
12 Martinus PhilippusZ. van Willem Klaassen en
Guurtje Kaandorp bijna 7 m.
13 r Jakob Henriquez Z. van Levie Abraham Cohen en
Reina da Siiva Solis bijna 1 j.
VEILING VAN VASTE GOEDEREN.
13 Nov.
Door den Notaris J. BAKKER SCHUT.
Huis en 2 perceelen Moesgrond, Hevlooërstraatweg, groot
,10,05 van het perceel sectie E, No. 841.
S. hapteynf 3795,
Huis aldaar, sectie E, No. 842 en 841 gedeeltelijk.
S- Brak q. q1645,
Alkmaar 11 Nov. Aangevoerd 59 vette Kalveren f 50 a
150, 4 nuchtere dito f 16 a 26, 721 Schapen f 24 a 37%,
193 vette Varkens 0,44 a 0,54 per kilogr., 8 magere
10 a 16.
13 Nov. Op de groote Najuarspaardenmarkt zijn aange
voerd 330 Paarden en Veulens, paarden f 75 a 725
veulens 1 80 a 130, 2 Ezels 1 40.
15 Nov. Kleine Kaas f 34, commissie f 36, middelbare
37, laagste prijs 18, aangevoerd 500 stapels, wegend1
118298 kilogr. Ter graanmarkt aangevoerd 3951 heet.., Tarwe
f 8 a 9,50Rogge f 7 a 7,75, Gerst f 5 a 6, idem Che
valier f 7 a 7,50, Haver f 3,50 a 5,15, Paardenboonen
/7a 7,50, bruine dito f 11 a 12,50, citroen diio f 14,
kanariezaad f 7,50, rood Mosterdzaad 15 a 18 idem geel
f 10 a 14, Erwten: groene f 10 a 17, grauwe 15 a 18,
vale /12 a 17, witte 11 a 13.
16 Nov. Aangevoerd 7 Paarden 40 a 150, 16 nucht.
Kalveren f 1 i a 26 80 Schapen 16 a 45, 58 magere
Varkens f 10 a 24, 350 Biggen/3 a 6, 6 Bokken en Geilen
4 a 7, Boter per kop 1 a 115-
Edam 9 Nov. Kleine Kaas f 27 a 33,50, aangevoerd
57 st.., wegende 12440 kilogr.
14 Nov. Aangevoerd 209 st. Boter f 1,44 a 1,45, Kip
peneieren f 7,7a 8.
Enkhuizen 13 Nov. Kleine kaas 34 aangevoerd 13 st.,
wegende 3219 kilogr, Karweizaad 17, blauw Maanzaad
12 a 13 per 50 P., Mosterdzaad f 18,50 per mud, Erw
ten: grauwe f 16, vale 13,75, Bruine bonnen 12.50 p. m.
Haarlem 11 Nov. Aamrevoerd Roode Tarwe 7 8.25 a 10,
Witte dito /8a 9,75 Rogge 5,75 a 6,40, G rst/ 4,40,
Haver f 3,90 a 4,50, Duivenboonen f 8 a 8,25, Paarden dito
7, groene Erwten f 9,50.
13 Nov. 22 Koeien t 150 a 250, 2 Stieren 60 a 1)5,
4 Vaarzen 110 a 130. 23 nuchtere 13 a 18, 2 graskal
veren 50 a 70, 29 Schapen 23 a 30, 10 Lammeren
t 13 a 20, 4 Varkens 48 et. per P.. 18 Biggen /5a 0.
Kleine kaas f 32,75, aangevoerd 130 st., wegende 33,398
kilogr.
