No. 17. Eenentachtigsle Jaargang. 1879. ZONDAG 27 APRIL. (Officieel (B c t» e *-• 11 c Herijk van alle Maten en Gewigten, Sffitekclijksche Berichten Binnenland. Jugczauöcu &tuftfccn. jStaÖa-iJiieuwtf. ALklIA Deze Courant wordt wekïlyks uitgegeven en is verkrijgbaar op Zaterdag avond te 7 uren. Prijs per kwartaal 0,65, franco per post f 0.»0, afzonderlijke nommers Cents. Brieven franco aan de Uitgevers HERM'. COSTER ZOON. A AT. De Advertentiën kosten van 15 regels 0,75, voor elke regel meer 15 Cents; groote letters naar plaatsruimte. Bij inzending tot Zaterdag namiddag 1 uur, wordt voor da plaatsing in het eerstvolgend nommer ingestaan ingezonden berichten een dag vroeger. Bij deze Courant behoort een bijbladbevattende wekelijksche berichten. i„ het Victoriepark te Alkmaar, voor de i"|^tenen dier gemeente op 28. 29 en 30 April eu op 1, 2, 3 5, 6, 7 Mei e.k., van des voormiddags 9 tot des namiddags 3 uur. KENNISGEVING. Aan belanghebbenden wordt berigt, dat de BADINRIG- TING in het mannen en vrouwen gasthuis van 21 April lo/ J, alle dagen uitgezonderd Zondaggeepend zal zijn van 's morgens 7 tot 's avonds 7 ure. Zij dm van deze mng- tine voor een enkel bad gebruik willen maken, moeten voor zien zijn van een door den binnenvader van bet gasthuis aftegeven kaartje. VERGADERING van den RAAD der gemeente ALK MAAR, op Woensdag, 30 April 1S79, des middags ten ure. Namens den Voorzitter van den Raad, De Secretaris NUHOUT VAN DER VEEN. Lijst van brieven, waarvan de geadresseerden onbekend zijn, verzonden gedurende de 2". helft der maand Maart 1879. J. W. Elfring, J. Meijer, wed. M Franken, Wed van Zijp K Miessen, Amsterdam; H. Brinkman, A. C. Vonk Robbers, J. Donke, HaarlemKamper, Haarlemmermeer; Ed. van Benten, Hoorn; J. Winder, Langereis; Wed. K. van Dijk, Wervershoof; S. van Host, Smilde; W. S. Groe- nings, Texel; R. K. Kooiman, VV estemde. Van de Hulpkantoren: NoordscharicoudeA. Schraler, Rotterdam. Koedijk: H. Lenstra, Wetering. Warmenhuizen: Peereboom, Oosthem. Wognum: H. Agink, Tubbergen. P O L 1 C I E. Ter terugbekoming is aan bet Commissariaat van Policie het navolgende voorbandenalseen gouden oorbel, een por temonnaie, een grijze handschoeneen broche van paarlemoer, een gouden manchetknoop, een zwarte vrouwenzak, een zwarte handschoeneen potloodhouder, een bloedkoralen kettingje met kapittelstokje, eenige sleutels en een portemomaie met tenig geld. De Koning en de Koningin zijn den 20 over den Rijn spoorweg naar Amsterdam vertrokken. In de met vlaggen versierde station werden zij begroet door de directie der spoorweg-maatschappij en beeft het dochtertje van den pre sident H. M. een bouquet aangeboden. Te Amsterdam was aan de station een locaal allersierlijkst tot ontvangst van H. H. M. M. ingerichtzij werden daarin verwelkomd achtereenvolgens door den commissaris des Konings in Noord bolland den burgemeester, de heer v. hennepvoorzitter der feestcommissieen den heer Luden commandant der eerewacht. Jonkvr. den Tex en Hartsen boden bouquetten aan, 8 meisjes strooiden bloemen. De Koning en de Ko ningin deden daarop hunnen intochtgezeten in een met. 6 paarden bespannen staatsiekoets, begeleid door de uit 47 le den bestaande eerewacht te paard, gevolgd door het militair huis des Konines te paard en de leden der hofhouding in koetsen. De brug voor het Weesperplein en de Sarphati- straat prijkten met mastenvan guirlandes wimpels en schilden voorzien, de Hoigesluis met eene kolossale eerepoort van groen, versierd met vlaggen, wapens en opschriftenen hebbende 3 doorgangen de oostelijke gevel van het Paleis voor Volksvlijt met eene decoratie de Ütrechtscke straat met slin gers van groen langs de huizen op de Botermarkt stond eene eerepoort voor de Amstelstraat, en eene met 3 doorgangen voor de Reguliersbreestraat, onderling verbonden door masten met guirlandesop den Dam eene fraaie decoratie met mas ten bloemkorvenschilden en guirlandes dragende om het geheel van bloemen omgeven monument. De huizen langs de Heerengraclit vertoonden de kostbaarste versieringen van draperiën schilderwerk en bloemen. Van de station tot de Heerengracht stond de schutterij geschaard, van de Heeren gracht tot den Dam de bezetting en de daags te voren overgekomen crenadiers en jagers, en langs de Heerengracht een groot aantal militaire en andere corporatiënmet ver schillende muziekcorpsen die zich alleen achter den stoet aansloten. Voor het gebouw der Handelmaatschappij werd de Koningin een bloemruiker aangeboden door mej. Trakranen, voor het doopsgez. weeshuis de Oranjeappel door de weezen, die onder begeleiding van een orebest een lied zongen en voor het Blindeninstituut door eenige blinden. De Ko ning deed voor beide laatste inrichtingen het rijtuig eenige oogenblikken stil houden. Ook de langs de gracht geschaarde kweekelingen der Kweekschool voor de Zeevaart boden een bouquet aan. Op het paleis werden H. H. M. M. ontvangen door den Groothertog en de Groothertogin van Saksen- Weimar, de hooge staatsdienaren enz., waarna zij zich op het baleon vertoondenterwijl de eerewacht en de overige corporatiën tegenover het paleis geschaard waren. De menigte toonde overal de grootste geestdrift en had maar één woord over de lieftalligheid der jeugdige Koningin. Na bet diner van ongeveer van ongeveer 80 couvertswaaraan ook de commissaris des Koningsde burgemeesterde leden der commissie voor het nationaal huldeblijknevens die der kofhouding deel namenen waarbij de muziek der gre nadiers zich jdeed hooren, had de aanbieding van het geschenk der natie aan de Koningin plaats, bestaande in halssnoer en borststuk van diamanten besloten in een rijk bewerkt koffertje, 's Avonds werd op den Dam eene luis- sterrijke serenade en fakkeloptocht gehouden. De laatste ging uit van het Paleis voor Volksvlijt en bestond uit 56 ver- eenigingen. het studentencorps aan liet hoofd, en 7 muziek corpsen welke vereenigingen in 37 verlichte transparanten baar karakter voorstelden, terwijl nog een groep in 15 trans paranten de genealogie van H. H. M. M. vertoonde. De vereenigingMarine of 's Lands Werf bestond uit niet minder dan 1150 pers men. De studenten droegen zelf hunne fakkels en overigens waren bij elke corporatie fakkel- en lantarendragers. Op de beurs kwamen 11 zangvereenjgingen te zamen, en toen deze voor het paleis en de optocht op het plein geschaard waren, werden het Vlaggelied van Ver huist „eene Serenade aan de Koningin" van Brandts Buys (woorden van Hofdijk) en het volkslied „Wy leven vrij" van Wilms aangeheven. Deze ovatie geschiedde onder aan houdenden regen. Den 22 begaven H. H. M. M. zich met den Groothertog en de Groothertogin naar de Nieuwekerk, waarvan de ingang met een fraai gedecoreerd priëel en het inwendige gepast versierd was. Door B. en W. en deputation uit de feest commissie en den kerkeraad ontvangen zijndenamen de Vorstelijke personen plaats op een praclitigen troon. Door e solisten dames Bom, uit den Haag, en v. Ketwichen eeren Küster en Hendrichseen koor van ongeveer 750 zan- ;rs en zangeressen, met een orchest van ongeveer 100 ar- t.isten ward uitgevoerd eene „Cantate ter plechtige begroe ting van den Koning en de Koningin door de burgerij van Amsterdam", woorden van de Buil, muziek van Ver huist, Tusschen de beide afdeelingen van dit zangstuk werd door den burgemeester, aan het hoofd van den gemeente raad een adres van gelukwenscbing voorgelezenen had de aanbieding plaats: door 12 meisjes, namens de Nederl. Zondagschoolvereeniging, van een bijbel, door 8 meisjes, namens het bestuur der wijkvereeniging „Koning-Willems huis" van een gezangboek, beide rijk georneerd, aan de Koningin; en door de feestcommissie van exemplaren in goud, zilver en brons van een gedenkpenning, geslagen op 's Konings huwelijk en bezoek der hoofdstadverge- zeld van eene sierlijke oorkonde. Daarna geschiedde onder een solozang van den heer Küster, een „omme gang der weezen", van 90 meisjes en 50 jongens uit de elf verschillende weeshuizen der stadvan elk gesticht strooide een meisje bloemen voor de Koningin en 2 meisjes, 1 uit bet burgerweeshuis en 1 uit het r. c. maagdenhuis, boden haar kransen aan.— Op het paleis bad de aanbieding plaats der geschenken van de hoofdstad (zilveren tafel-or nement in teekening, als nog niet voltooid zijnde), van bet centraal comité der Weerbaarheid (3 medaljes, in goud, zilver en brons), van de schutterij-officieren (schilderij van Schipperus: het slot, te Arolsen) de Vereeniging van scherp schutters-officieren (2 zilveren koppen en schotels), van den heer Sequera (bewerking van diamanten), van den beer Paul Miche, van den heer Reijenga (gelakt penanttafeltje), van de ambachtsschool, van de industrieschool voor vrouwe lijke jeugd, van den heer Maesdijck te Brussel (eene schihlerij), van bn. v. Tuyll (een klok), van de peusionaires van Z. M. (album met teekeningen) en van het album, bijeengebracht door nederlandscke letterkundigen en kunstenaars bestaande in 434 bijdragen, verdeeld in 3 portefeuilles, met een tiende, de namen der medewerkenden bevattende, besloten in eene prachtige kunstkas. Vervo!gens stelde de minister van buit. zaken bet buitengewoon belgisch gezantschap, bestaande uit bn. de Tornaco, oud-president van den Senaat, en 4 andere personen, aan den Koning voor, ter overhandiging van een brief vau gelukwenschitg van Koning Leopold. Het gezant schap maakte daarna zijne opwachting bij de Koningin. Ook ontving de Koning de 2 afgezanten van den Vorst van Roumaniodie insgelijks een brief van gelukwensching aan boden. Het diner ten hovegedurende hetwelk de muziek der schutterij zich liet hooren, telde 85 couverts. Tot de aanzittenden behoorden 's Konings commissaris de commandant der marine, burgemeester en wethouders, de leden van den gemeenteraad de feestcommissie en de eerewacht. 's Avonds was de stad geïllumineerd. Geëscorteerd door een escadron huzaren en de eere wacht, deden de vorstelijke personen, gevolgd dooreen talrijken stoet van kofdignitarissen en aanzienlijke vreemde lingen een rijtoer langs de voornaamste straten en grachten. Voorden voorgevel van bet stadshuis was een gothische tem pel opgericht met 7000 gasvlammen, op het oude Beursplein tegenover bet Rokin eene eerepoort met 6500 lampions, op de Nieuwmarkt tegenover den Kloveniersburgwal eene triumf- boog met 10000 lampions en 3000 ballons, op het Rembrands- ploin, het Kattenburgerplein en in de Westerstraat waren guirlandes aangebracht, respectievelijk met 4ÜOO lampions en 1400 ballons, 2000 ballons, en 4500 lampions en 4500 ballons, terwijl de Magere brug over den Amstel aan obelis ken, pilasters en guirlandes 18500 la npions en 1600 ballons te zien gaf. Belangrijke illuminatiën toonden ook de ge bouwen der Stoomvaartmaatschappij Aederland en der Kon. Stoombootmaatschappij en vooral de Kon. Eabriek van stoom- en andere werktuigen. Op de 4 candelabres voor bet paleis waren nieuwe lantarens geplaatst met buitengewoon groote bran ders, elk van eene licbtkracht van 100 kaarsen. In weerwil der ontzettende menigte, die zich op de straten bewoog, bleef de orde ongestoord en hadden er geene ongelukken plaats. 4 Zakkerollers werden in hechtenis genomen. Den 23 is ten paleize een „cour van voorstelling en ge lukwensching" gehouden's morgens voor het corps diplo matique, de ministers, de hooge en lagere regeerings-collegiën, de luxemburgscke deputatie, de commissarissen des Konings, de senaten der hooge schooiende rechterlijke macht pro vinciale en gemeentebesturen in Noordholland corporatiën, burgerlijke eu militaire autoriteiten enz. enz., en des avonds voor dames en particulieren. Den 24 begaven de Kon.ng en de Koningin, de Groot hertog en de Groothertogin met gevolg, zich in 8 rijtuigen, geleid door de eerewacht, naar het Paleis voor Volksvlijt, ten bezoeke der bloemententoonstelling. Aldaar bood de heer J. B. Citroen de Koning in een bouquelje van goud (broche) en den Koning een gouden dasspeld, waarin het portret van II. M., aan. Vervolgens woonde het vorstelijk gezelschap gedurende een uur, in eene fraai versierde tribune, de hard draverij met paard en sjees bij, door de afdeeling Amsterdam der Holl. Maatschappij van Landbouw op de Stadhouderskade gegeven, bij welke gelegenheid de zuidkoilandsche boerin netjes Engeltje Ponsvan Pernis, en Jaapje Louter, van Heinenoord, de Koningin en de Groothertogin bloemruikers aanboden. Aan den wedstrijd namen 22 paarden deelde prijs, een zilveren theeservies op dito blad, en f 50 voor den rijder, werd gewonnen door Graaf Ploris, van J. Dam, te Alkmaar, de le. premie, 2 zilveren presenteertrommels op dito bladdoor la Vitessevan J. Smits, te Dubbeldam, de 2C premie, een zilveren diner-garnituur, door Susanne van C. Paarbergte Zijpe. Aan het gala-diner ten hove met muziek der kon. kapelnamen deel het corps diploma tique en de afgevaardigden van vreemde Souvereinende ministers, de presidenten der Kamers, de vice-president van den Raad van State presidentvice-president en proc.-genl. van den H. Raad's Konings commissarisde burgemeester enz. 's Avonds werd de gala-voorstelling in den stads schouwburg gegevenlangs den trap was eene eerewacht van de Kweekschool voor de Zeevaart geplaatstde vereeni ging „bet Nederlandscb Tooneel" bood H. M. een prachtig bouquet aan Het programma bestond uil: „Welkomstgroet aan de Koningin", feestcantate voor sopraan-solo (mej. Born) en mannenkoor, duitscb gedicht van mevr. Heynze, muziek van G. A. Heynzefragmenten van de treurspelen Maria Stuart en Horalius, de hoofdrollen door mevr. Kleine en mej de Groot; muzikaal intermezzo door W. Vijsman; Oranje en Neder'and", door II. J. Schimmelmet slotgedicht van W. J. Hofdijkuitgevoerd door mevr. Kleine en de heeren van het toonel. Toen de vorstelijke per-onen naar het paleis terugkeerdenwaren in de Leidschestraat vele huizen op nieuw verlicht. Den 25 is het nieuw ijzeren drijvend droogdok geopend en door fl. M. gedoopt met den naam van „Koninginne-dok". Daarna bracht het vorstelijk gezelschap een bezoek aan het daags te voren gearriveerde nieuwe stoomschip der Maat schappij „Nederland", Prinses Marie. De stoomboot, waarop de hooge personen hunnen lJtocht deden, werd van vele stoom- en zeilschepen vergezeld. Prins Alexander is den 22 van den Haag naar Parijs ver trokken. Staten-Generaal. De le. Kamer heeft aangenomen: den 19 22 wetsontwerpen, waaronder dat tot grensveraudering van Almelo met 22 tegen 4dat tot het nemen van buitenge wone maatregelen tot afwending van besmettelijke ziekte met 21 tegen 2, en de overige met alg. st.; den 21 de ontwerpen tot nadere wijziging der wet regelende de militaire pensioenen by de zeemacht met 24 tegen 4tot herziening van de be lastbare opbrengst der ongebouwde eigendommen met 22 tgen 2 tot wijziging van de regeling der kosten in bur gerlijke zaken en van de bevoegdheid der procureurs tot het. bepleiten dier zaken, tot aanvulling der wet regelende het middelbaar onderwijs en tot overbrenging van een post op hoofdstuk VI der begrooting van 1878 naar die van 79, met alg. st. De Ka iier is daarna gescheiden. Bij de 2'. Kamer is ingekomen de begrooting van uitgaven ten last» van bet Rijksfonds tot het geven van voorschotten aan planter» voor de kosten van aanvoer van vrije arbeiders in Suriname, voor 1879, in uitgaaf geraamd op 325,040. Verkiezingen. Te Dordrecht zijn ter verkiezing van een lid der 2', Kamer uitgebracht. 1051 geldige st., waarvan 431 op mr. J. B. v. Ossenbruggen314 op den beer G. A. Loef en 176 op den heer G. H. Veth. Herstemming tus schen de beide eerstgenoemden. Benoemingen. Tot lid van den geneeskundigen raad van Noordholland mr. C. M. J. fVilleumier, te Amsterdam. Spoorwegen. De gemeenteraad van Heemstede heeft den 18 aan JL. J. Jansen te Hillegom concessie verleend voor een stoomtramweg door het dorp Heemstede en de Glip naar Bennebroek. Het bericht, dat de heer J. Willink te Winterswijk con cessie heeft aangevraagd voor looaalspoorwegen in den oost hoek van Gelderlandis voorbarig geweest. Stoomvaart. Den 20 opende de stoombarge ,,de Rijp" der Alkmaarscke Stoomvaart-Vereeniging de lijn de Rijp- Zaandam met eene voorloopige spoordienst de Rijp-Wor- merveer, dagelijks 3maalbehalve zaterdags, wanneer deze boot ééne dienst doet tusschen de Rijp en Alkmaar. Na verkregen concessie wordt deze vaart uitgebreid tot eene dienst Avenhorn-Zaandam, langs Schermerhorn en de Rijp dagelijks 2maal. Bevolking des Rijks op 1 Jan 1. 1. 1,970,607 mann., 2,007,394 vrouw, gesl, totaal 3,978,001 (in 1878 toegenomen met 57,105); van Noordholland op 1 Jan. 667,946 (in 1878 vermeerderd met. 13149); Amsterdam 308.950, Haarlem 36,647, Helder 21,065, Haarlemmermeer 14123, Nieuweramstel 13722, Zaandam 12935, Alkmaar 12809Hoorn 10,013, Hilversum 8478, Texel, 6354, Enkhuizen 5763, Velsen 5679, Edam 5517 Purmerende 5023. Onderwijs. Bij kon. besluit is vernietigd het besluit van den gemeenteraad van Uithoorn, waarbij F. N. Burgier, hoofdonderwijzer aan de r. c. school aldaaris benoemd tot gemeente-ontvanger, aangezien de gemeentewet die betrekking onvereenigbaar verklaart mei die van ouderwijzer. Curatoren der latijnsche school te üokkum hebben bjj den gemeenteraad een plan ingediend ter oprichting van eene lioogere burgerschool met 3jarigen cursus en een gymnasium, waarvan zij de kosten voor de gemeente op niet meer dan 7000 per jaar schatten. Feesten. In den gemeenteraad van Maastricht is den 19 door mr. Franquinet voorgesteld, het derde eeuwgetijde van het beleg der stad door Parmawaarin de burgerij zich zoo moedig had gedragenplechtig te berdenken. De raad heeft, eene speciale commissie ter overweging van dit voorstel benoemd. Toonkunst. De heer Kieuwenhuizenoud-vicepresident. van den Raad van Indiehad aangeboden de fraaie ja- vaanscke instrumentenwelke hij bezitter bespeling op de arnhemsche tentoonstelling af te staanwelk aanbod dankbaar aanvaard werd. De commissie wendde zich daarop tot den prins Pangeran Aaepatti Ario Mangkoe Ne- goroom van dezen indische muzikanten te bekomeu. De prins heeft per telegraaf geantwoorddat bij de groote compleete gamelang zijns zoons zal overzendenmet het voltallig personeel van spelers en rongings (dansmeisjes). Aanbestedingen. Den 18, te 's Gravenhage, het bouwen van een posikantoor met directeurswoning te Venlo, minste insehr. H. v. Gasseltte Venlo, voar f 16987. Den 23, door B. en W. van Amsterdam, a. het voltooien van den bekleedingsmuur der Handelskade buiten den Oos- terdoksdijk, de onderbouw eener baseulebrug en bijbehoo- rende werkenb. het maken en stellen van den metalen bovenbouw eener bazeulebrug in den middentoegangsweg naar de Handelskadec. bet maken leveren en stellen van een geslagen ijzeren 80tons maslblok met toebehoorenop de Handelskadeaan a. L. J. v. d. Steenhoven Sr Cie., te Dordrecht, voor f 1,213,700, b. U. Oostenbroek Sf Zn., te Gorinehem, voor f 15,970, c. L. Stuckenhotz, te Wetttera. d. Ruhr, voor f 21,400; te Gravenhage, de uitvoering van herstellingen en vernieuwingen aan de werken tot verbetering van den waterweg van Rotterdam naar zee, met, bet onder houd en de herstelling van winter- en stormschade, van 1 Mei 79 tot 30 April 80, minste inschr. A. Volker Ls. te Slie- drecht en P. A. Bos te Dordrecht, voor f 83,900. Den 24, door het prov. bestuur van Noordholland, het verdiepen van eenige gedeelten van het N.h. Kanaal, min ste inschr. W. Goedkoop, te Amsterdam, voor f 35747; het voorzien der boorden van het Kanaalin 4 perceelen, minste inschr. R. Kroonte Buiksloott 6347, G. Honijkte Pur merende f 11639 H. Schuit, te Alkmaar, 10200, Gebr. Janzente Nieuwediep, f 9737. Giften. Wijlen mevr. de wed. P. H. v. Spangen-Lankhorsi heeft aan de berv. diaconie te Kampen 1000, aan Nederl. Mettray 500 aan het Ned.-Zendelinggenoot,schap f 300 en aan andere instellingen kleinere sommen vermaakt. Wijlen de heer K. Schellingte Ouderkerk a. den IJsel, heeft, vrij van rechten, vermaakt aan de armbesturen aldaar en te Oud-Beierland f 1000 elk. Geschenken. Den 24 werden den heer N. M. Groen op zijn 70™ verjaardagter gelegenheid van zijn 40jarig voorzangerschap ter groote en nieuwe synagoge* der ned.- isr. gemeente te Amsterdam in eene pleeht.ige feestelijke bijeenkomstnamens ruim 600 zijner gelootsgenooten een beurs met 115 tienguldenstukken, een zilveren beker en een album met de namen der schenkers aangeboden. Rampen. In den nacht van 1718 is de sigarenfabriek van J. A. v. Schaikop het Levendaalte Leidengeheel afgebrand. Een paar dagen vroeger was in die stad eene stoomgrutterij in de asch gelegd. Misdrijven. Den 22 is te Zwolle gearresteerd een 2lja- rige duitscher, Otto Winter genaamd, van beroep colporteur, wonende te Amsterdamwegens valschheid in geschriften en hedriegelijke oplichting. Voor de boekhandelaren Eisen- drath te Amsterdam en Vorsterman v. Oyen te Zwolle col- porteerende met eenige tijdschriften en boeken, noteerde hij, bij het doorwandelen der strateneenige namendie bij voor de woningen lasplaatste die met veranderd schrift op de lijsten, die hij bij zich had, en ontving daarvoor de pro- visiën. Hij was vroeger hofmeester op eene der tusschen Zwolle en Amsterdam varende «toombooten en daarna kot- fiekuisbediende te Amsterdam. Mijnheer de Redacteur! Niet zonder eenig aarzelen geef ik u hierin eenige opmer kingen ten beste betreffende den open brief, geplaatst in het bijblad van de Alkmaarsche Courant, van Zondag 6 April, t Een aarzelen dat ontstaat bij de gedachte aan eene verkeerde i beoordeelingaan een verkeerd begrepen wordendat hem of haar gewoonlijk te beurt valt, die voor of tegen Multatuli schrijftin het eerste geval toch wordt men dikwijls'als dweper, in het tweede als vijand beschouwdslechts zelden wordt aan een onbevooroordeelde uitspraak gedacht wanneer het zijn werk geldt. Ook nu weêr heb ik hooren mompelen over partijdigheid, die volgens sommigen duidelijk spreken zou in een open brief, door den heer Quidam den lezers van de Alkmaarsche Cou rant in handen gegevenwaarvoor wel eenige scherpe en bijna hatelyke uitdrukkingen pleiten. Ten eerste deze op merking: Schrijver begint met te vertellen, na door den lieer S. daartoe uitgenoodigd te zijn dat de heer E. Douwes Dekker voor een talryk en uitgelezen publiek optrad. Na deze inleiding spreekt by nog slechts een paar malen van E. Douwes Dekker, maar gebruikt later altijd diens pseudo niem hetgeen aanleiding tot verwarring kan geveneene verwarring in het naar waarde schatten der voortbrengselen van zijn geest naar gelang ze door hem als spreker of als schrijver worden gegeven. Bij de eerste toch improviseert hij waarbij men niet altijd even gelukkig is, doordien men veel meer afhankelijk van verschillende omstandigheden ge steld wordt. Zoodat het zepr goed gebeuren kan dat de spreker Douwes Dekker) een afkeurende critiek verdient, waar de schrijver Multatuli lof eu bewondering inuogst. Daardoor reeds laadt de schryver Quidam den schijn op zich van eene minder geslaagde lezing te willen gebruiken om aan den schrijversnaam Multatuli afbreuk te doen. Aan de foutenwelke volgens Quidam Douwes Dekker be ging door een zoo uitgebreid onderwerp te behandelen, waar over hij (D. D.) nog wel veertien dagen had kunnen spre ken, het met optreden met. een vooraf begrensd plan, maakt de lieer Quidam zich schuldig bij het geven van zijn critiek. Hij deelt ons immers mededat„Wïlde hij ons alles zeg gen wat hem voor den geest stondzijn brief veel te groot en de Alkmaarsche Courant veel te klein zou zijn," eene om standigheid, waardoor hij zich zeiven wel gerechtigd acht te volstaan met „slechts het een en ander aan te stippen en het minste slechts mede te deelen." Verder lezende ontmoeten wij de apodictische uitspraak sprekende over I). D. „blijkbaar had hij nooit gehoorddat de bijbel het woord oog om oog, tand om tand weersprak," daarbij aanhalende een gezegde van Jezus, dat we kunnen vinden in Matth. 5 vers 38, wat echter niet wegneemt, dat in dienzelfden bybel staat„oog voor oog, tandhand voor hand, voet voor voet, brand voor brand" enz. enz., zie Exod. 21 vs. 24, 25," of „en uw oog zal niet verschoonen, ziel voor ziel, oog voor oog" enz. Deut. 19 vs. 21 wat volgens mijn bescheiden meening even ondubbelzinnig is, als dat wat door den heer Quidam werd aangehaald. Of moet onder „bijbel" alleen worden verstaan, wat Jezus ge zegd heeft De beweering als zoude D. D. verbazend vindingrijk zijn op godgeleerd terreinzag ik liever op Quidam toegepast vooral wanneer het geldt het aanhalen van teksten uit den bijbel, welke hij gebruiken kan, en het negeeren van die,- welke in tegengestelden zin spreken. Zoo lees ik een bewijs voor het niet zondeloos zijn van Jezus, volgens hem in Luk. 18 vs. 19, terwijl hij vergeet op te merken, datalweêr in dienzelfden bijbel staat: „Want wij hebben geenen koo gepriester, die niet kan medelijden hebben met onze zwak heden maar die in alle dingen gelijk als wij is verzocht geweestdoch tonder zondeHebr. 4 vs. 15 of lezen in X Petr. 2 vs. 21 „die geen zonde gedaan heeft," een uitspraak op Jezus betrekking hebbende. Nog onvollediger is Quidam's mededeeling gestaafd over de grove bokken, die Douwes Dekker volgens hem in het Hebreeuwsch maakt, ten bewijze waarvoor hij ons alleen verteltdat deze ééns een verkeerde beteekenis van één Hebreeuwsch woord heeft gegeven. Hij verzuimt dat echter te noemen, en waar het geldt het meer of mindermoeijelijke van het lezen in den grondtekst, wij moeten maar vertrou wen op zijne ondervinding (terwijl wij niet weten wiens ondervinding), hetgeen hij toch zegt waar ik lees „dit weten wij bij ondervinding beter hè?" wanneer D. D. verteld heeft dat bet. lezen van het O. T. in den grondtekst niet zoo moeijelijk is. Verder gaande meen ik iets ongepasts te vinden in het volgende: Na die spreekwoordenquestie gewezen hebbende op wat Jezus gezegd beeft, doet hij de vraag: „Hebben wij bier aan gebrekkige kennis te denken of aan erger dat? Natuurlijk aan de eerste." Waardoor wij het tweede gedeelte der vraag als eene insinuatie kunnen beschouwen vooral wanneer wij lezen hetgeen hij daarop laat volgen „immers D. D. handelde over onwaarheid." Ook zijne aanhaling uit de Japansche gesprekken is on juist waarvoor het cursief gedrukt zijn van „genie" pleit hetgeen klaarblijkelijk is geschied om daaraan een eigenaar dige beteekenis te geven. Zie Minnebrieven en verspreide stukken pag. 99. Tot staving mijner bewering, als zouden er scherpe en bijna hatelijke gezegden in den open brief van Quidam voor komen zou bet boven aangehaalde voldoende zijndesal niettemin meen ik tocb nog de aandacht te moeten vestigen op het scherp hekelende karakter, vrat zijne beweringen en wederleggingen verkrijgen door daar een paar keer „aardig hè?" achter te plaatsen", terwijl de uitdrukking: „alweer een extra tijding" waarmede hij een nieuwen zin begiDt, aan de critiek een ongenaam tintje geeft. Mocht de heer Quidam weêr beschouwingen of critieken willen ge ven in briefvormhij leze eerst Berckenhoff's Causeriën opdat ten minste door den vorm etc. aan velen een onaan genaam scherpe indruk van zijne nog te schrijven brieven bespaard blijve. VAN BALEN BLANKEN Jr. Wij wenschen den inzender een paar opmerkingen te ma ken. 1°. Zijne onderscheiding van den spreker Douwes Dekker en den schrijver Multatuli gaat niet op. Een goed schrijver is soms een slecht improvisator, maar dit betreft den vorm, niet den inhoud van hetgeen hij geeftaan het talent van M als spreker is verdiende eer bewezen de bezwaren gol den den inhoud zijner rede. Maar wat hier alles afdoet, de heer D. D. heeft zich alhier als Multatuli aangekondigd, en kan dus van het pleidooi van den heer v. B. B. op dit punt niet gediend zijn. 2*. De inzender tracht het „oog om oog," volgens D. D. een spreekwoord dat door den bijbel aange prezen wordt, nog wat te versterken door een paar schriftuur plaatsen, en hij vraagt of onder bijbel alleen verstaan moet worden wat Jezus gezegd heeft. Overbodige vraag De heer v. H. B. weet even goed als Multatuli, dat de wet van „leer om leer" een primitief, eenvoudig en ruw rechtsbegrip ook der oude israëlieten was, en dat het, ronduit gezegd, niet eerlijk is om, daarvan gewagende, te zeggen: de bijbel prijst dit aan. Als de beer v. B. B. in den bijbel bet werk van vele eeuwen en van vele schrijvers, en in het door hen geboekte de ontwik- feftx^rjgescbiedenis tan het zedelijk en godsdienstig bewust zijn van een deel der menschbeid wil erkennen, dan zal bet gemis aan concordantie des bijbelsook wat de kwestie der „zondeloosheid" betreftvoor hem gcene afbreuk doen aan de waarde van dat boek en ook hij de gewraakte uitdrukking van Douwes Dekker—Multatuli onjuistongepast vinden. Red. Deu 20 ia hier gevankelyk binnengebracht een timmer-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1879 | | pagina 1