De Alkmaarschö Waterleiding.
JtigczonDctt sjiukkeu
bestellingen aan den gevel van het door den gemeente-ar'
ehitect bewoonde gemeente-gebouw. De heer Vonk had zich
ter bekoming dier vergunning tot Burg. en Wetb. gewend,
doch daar het hier geldt bet gebruik van een gemeeute-
gebouw, behoort de beschikking op dat verzoes tot de be
voegdheid van den Raad.
6. Voorstel om overtegaan voor 1880 tot de benoeming van:
a. vier leden der vaste commissie voor de verordeningen
tegen welker overtreding straf is bedreigd, waarvan de
burgemeester Voorzitter is;
h. vijf leden der vaste commissie van financiën en bovendien
een Voorzitter;
c. drie leden der vaste commissie van bijstand in betrekking
tot het beheer en onderhoud der plaatselijke werken en
eigendommenwaarvan de Voorzitter door en uit Burg
en Weth. wordt aangewezen.
7. Brief ten geleide der opgemaakte aanbevelingslijsten
van personen ter vervulling der vacaturen in verschillende
commissiën en besturen op 31 Dec. a.s. ontstaande door
periodieke aftreding
a voor een lid ven het burgerlijk armbestuur in plaats van
den heer J. nan der Kaaij, aftredende, doch herkiesbaar,
de heeren J. van der Kaaij, C. van de Pol, J. Latenstein
van Voorst en P. Kool Jz.;
b. voor een regent van het burgerweeshuisin plaats van
den heer J. Bruinvis, aftredende, doch herkiesbaar, de
heeren H. J. Bruinvis, 1. Holtz, C. Janssen Cz. en Th. Koek
c. voor een regent van het mannen en vrouwengasthuis in
plaats van den heer H. J. Ansingh Bz., aftredendedoch
herkiesbaar, de heeren H. JAnsinqh Bz., P. Kluitman,
H. Mensonid.es en IV. F. O. L. Gouwe;
d. voor een lid der plaatselijke schoolcommissie in plaats van
den heer J. M. F W ellan, aftredende, doch herkiesbaar,
de heeren J. M. F. IV ellan, Mr. J. TV. van Oosterzee, L. A.
A. S/uijterman van Loo en Mr. F. F. Karseboom
e. voor een lid der commissie van toezicht op het middelbaar
onderwijs in plaats van den heer Dr. C. J. de Lange, af
tredende doch herkiesbaar, de heeren Dr. C. Jde Lange,
Mr. M. A. Kluppel, Mr. F. 11. G. van der Hoeven en
Dr. J. C. M. Simon Thomas;
f. voor een Curator der Intijnscke school in plaats van den
heer Mr. A. H. de Lange, aftredende, doch herkiesbaar,
de heeren Mr. N. H. de Lange, Mr. C. P. E. Ranegraajf,
Mr. P. TV. Schollen en Dr. J. A. Mensonides.
8. Brief der commissie van toezicht op het museum, daarbij
aanbevelende de heeren Dr. J. J. de Gelder en Dr. I). Dor-
beck, ter benoeming van een lid in plaats van den heer
de Gelder, aftredendedoch herkiesbaar.
Brief der gezondheidscommissiedaarbij aanbevelende
de heeren IV. F. du Croix en C. TV. Bruinvis, ter benoeming
van een lid in plaats van den heer du Croixaftredende
doch herkiesbaar.
Nos. 6, 7, 8 en 9 ter lezing gelegd.
10. Verzoek van den pachter van het ophalen van de haard-
aseh, het vuilnis enz., G. Kater Cz., naar aanleiding van de
door hem ontvangen medeiteeling van de Maatschappij van
landbouw en landontginning in Nederland, dat zij geen asch
meer in ontvang kan nemen daar dit artikel voortaan ge
heel zonder waarde is, om hem eene plaats tot berging van
asch aantewijzeu wanneer met Januari of Februari a.s. de
aschsehuur te k ein blijkt te zijn.
Gesteld in banden van Burg. en Weth. om berigt en raad.
11. Verzoek van de heeren Mr. IV. van der Vliet, te
Amsterdam C. J. van Spall, te Helder, en A. van Linden
van üeuvell, te Amsterdam om hun op dezelfde voorwaar
den waaronder te Leiden concessie is verleendconcessie
te verleenen tot liet daarstellen en exploiteren eener duin
waterleiding van Egmond aan den Hoef naar en in Alkmaar,
terwijl de gemeente zich verbindt om over het benoodigde
kapitaal van f 200,000,5°<, 's jaars te vergoeden, waar
voor zij zal ontvangen de helft der zuivere winst, die de
exploitatie der waterleiding zal afwerpen, na betaling van
5°,t> aan de exploitatie.
Op voorstel van den Voorzitter gesteld in handen eener
speciale commissie van 5 leden waartoe bij 3 stemmingen
benoemd worden de heeren Wel'.anBosmanBruinvis de
LangeC. IV. Bruinvis en Mr. A. P. de Lange.
12. Adres van 89 ingezetenen der gemeentewaarbij zij
zich aanbieden om de groote brandspuit vrijwillig te bedienen,
op zoodanige voorwaarden als door den Raad met hen wordt
overeengekomen.
Gesteld in handen van Burg. en Weth., om in overleg
met, de bestaande speciale commissie tot regeling van het
brandwezen de noodige voordrachten te doen tot definitieve
regeling, op den grondslag, dat de Raad zich in beginsel
met den vrijwilligen dienst, hij het brandwezen kan vereenigen.
13. Adres van bewoners van den Geestersingel tusschen
den Berger- en Heldersehen weg daarbij verzoekende den
rijweg of het voetpad aldaar, nagenoeg 8 maanden van het
jaar in slecnten toestand verkeerendein begaar haren staat
te brengen en de boomen langs hunne pereeelenwelke
grootendeels van dien slechten toestand oorzaak zijn, wegte-
nemen, of mocht daartegen bezwaar bestaande boomen als
dan te doen snoeijen.
Gesteld m handen van Burg. en Weth. om berigt en raad.
Zijn in behandeling genomen de volgende voor de
leden ter lezing gelegen hebbende stukken.
V an Burgemeester en Wethouders.
14. Voorstel tot, wijziging der verordening tot heffing van
leges ter secretarie en bij den burgerlijken stand, in verband
met de wet van 23 April 1879, tot regeling der heffing van
rechten wegens de verrichtingen van den ambtenaar van
den burgerlijken stand. Behoudens de verhooging van enkele
te heffen rechten, bijvoorbeeld legalisatie van handteekening
f 0,15, in plaats van f 0.10, bepaalt zich de wijziging dier
verordening tot de heffing eener hoogere belasting voor de
huwelijksvoltrekkingen op buitengewonen tijd
le klasse onverschillig op welken dag in de Prinsenzaal
uitgezonderd gedurende de raadszittingen f 2a,
le onverschillig op welken dag op de ge
wone plaats15,
2» Donderdag voormiddag 11% uur 5,
2e op eiken anderen dag of elk ander uur n 10,
De commissie van financiën wenscht die klassenverdeeling
te laten vervallen en de hoegrootheid der belasting te regelen
naar het lokaalwaarvan men voor de huwelijksvoltrekking
gebruik wenscht, t.e maken. De belasting zou dan nog iets
verhoogd kunnen worden: de huwelijksvoltrekking op Don
derdag voormiddag 11 uur kan gerust vervallendoordat
voortaan volgens de wet op twee verschillende tijdstippen
gelegenheid moet worden gegeven tot kostelooze huwelijks
voltrekking. Zij stelt voor te bepalen:
f 30,voor eene huwelijksvoltrekking in de Prinseuzaal.
s 20, r in de kleine raadzaal.
J0,hu» gewone voor het voltrekken van
huwelijken te gebruiken zaal.
Overigens kan zij zich met, de ontwerp-verordening ver
eenigen.
De heer Vonk verklaart bezwaar te hebben tegen de voor
gestelde verliooging der belasting op huwelijksvoltrekkingen
op buitengewonen tijd vooreerst acht hjj die belasting te
boog, doch in de tweede plaats omdat bij daarvan verwacht,
dat men zich ter wille van zijn fatsoen of om andere rede
nen in eene hoogere klasse gaat rangschikkenals men
eigenlijk wel wensebte. Nadat de beer Verhoef en de Voor
zitter opgemerkt hadden, dat de ondervinding het wenschelijke
eener dergelijke beffing had aangetoonddaar voortaan dan
alle moeijelijkneden voorkomen werden omtrent de voor het
voltrekken van een huwelijk te gebruiken zaal en gewezen
was op andere plaatsen, zooals Haarlem en Amsterdam, waar
eene dergelijke regeling bestondwordt dat onderdeel aan
genomen met 7 tegen 6 stemmen van de heeren Vonk, Stoel,
TV ellan, Conijn, H. JBruinvis en Helling en daarna de ont
werpverordening met, algemeene stemmen vastgesteld.
15. Outwerp-besluit tot afschrijving van f 323,42% van
den post voor onvoorziene uitgaven op de gemeentebegruoting
voor 1879, op dien voor aandeel der gemeente in de kwade
posten op de gronden personele belasting, welk aandeelge
raamd op f 2000,—, echter f 2323,42% bedraagt.
Vastgesteld.
16. Rapport op het verzoek van A. J. Walraven, koek
en banketbakker, om vergunning tot afscheiding van zijn
grond nabij de Vrouwenstraat (aan de Clarissestraat) van
'en gemeentegrond aldaar door middel van een ijzeren bek,
vorm overeenkomende met de in het Kennemerpark ge
riste hekkente mogen afscheiden. De conclusie strekt
„onder de gewone voorwaarden daartoe vergunning te
°enen, Aangenomen.
17. Voorstel om f 50.— beschikbaar te stellen voor ver
warming en verlichting der rijksnormaalinrigting in den
aanstaanden winter, en f 4",voor verwarming en schoon
houden van de kleedkamer bij de meisjesschooltijdelijk als
schoollokaal gebruikt wordende. Aangenomen.
18. Rapport op het adres van A. van der Voort, timmer
man alhier, waarhy hij zich bereid verklaart aan de gemeente
attestaan een deel van zijn terrein aan het Baanpad, nabij
het Zeglis, ter verbreeding van dat pad, in verband met,
de voorgenomen bebouwing van dat terrein, mits de gemeente
hem eene billijke som vergoede. De conclusie strekt om
aan den adressant te berichtendat de gemeente van zijn
aanbod geen gebruik zal maken, daar geen noodzakelijkheid
daarvoor bestaat en de uitgaaf, welke vau dien aankoop het
gevolg zou zijn, niet opweegt tegen het voordeel, dat uit
de verbreeding van dat pad zou voortvloeijen.
De conclusie aangenomen.
19. Suppletoir-kohier der hondenbelasting, dienst 1879.
Vastgesteld op een invorderbaar bedrag van 52,50 met
bepaling van 1 Feb 1880 als den dag, waarop de aanslag
in eens moet zijn betaald.
20. Rapport op het verzoek van de firma TV nis 8p Co.,
kooplieden alhier, om voor hare rekening wegtenemen den
boom voor haar perceel aan den Geestersingelwelke door
haar gevaarlijk wordt, geacht voor de passage met zwaar be
laden hooiwagens. De conclusie strekt om aan de adres
sante te kennen t,e gevendat baar verzoek niet kan worden
ingewilligd, daar de boomenrei aldaar door die wegneming
verbroken zou wordenhet in- en uitrijden van met hooi
beladen wagens niet als zoo gevaarlijk kan worden beschouwd
en bet te plaatsen hek door dien boom niet zal worden ont-
slRrcL Aangenomen.
21. Verzoek te beslissen, of het niet wenschelijk zou zijn
de blaauwe ol polderkamer in het stadhuistijdelijk gebruikt
als zittingzaal voor de Arr. Regtbank en welke dienten
gevolge weder in orde moet worden gebracht, bij deze ge
legenheid geheel in deuzelfden stijl te herstellen. Dit zou
geschieden wanneer de zeer merkwaardige schoorsteen op
de charterkamer en de aldaar onder de bovenkasten aanwe
zige kroonlijstwelke steeds de aandacht en de belangstel
ling trekken van allen, die kennis van oudheden bezitten
naar deze kamer overgeplaatst werden. Op die charterkamer
zijn zij toch geheel misplaatst en, elders geplaatst wordende,
zullen zij niet, alleen tot sieraad dienenmaar tevens de alge
meene aandacht trekken. De thans nog geschilderde deuren
moeten dan tevens vervangen worden door eikenhouten
deuren, gelijk aan de deur welke reeds gemaakt is. De commis
sie van bijstand kan na een plaatselijk onderzoek zich met
die herstelling in beginsel vereenitren. Zij meent echter
datwordt door den raad daartoe beslotende kamer in
ééns geheel in orde moet worden gebracht. Op de begroo-
tiug wordt gemist het schilderen van den zolder, dat niet
achterwege kan blijven, worden de voorgestelde verande
ringen uitgevoerd. Zij stelt voor, ook tot, dat schilderen
over te gaan. Verder maakte liet bij haar een punt van
overweging uit, of de vloer in denzelfden staat, kon blijven.
De slotsom barer overweging is evenwel geweestdat de
tegenwoordige steenen vloer wel behouden kan blijven, doch
dat het aanbeveling verdiende om, wanneer voor deze kamer
een nieuw kleed werd aangekocht, bet oude kleed daaron
der te leggenwaardoor het nieuwe van den steenen vloer
minder nadeel zal ondervinden. Ten slotte gaf zij in over-
wegiugdeze verandering op te nemen onder de aan te
besteden werken.
Na eenige bespreking over den vloer, wordt het te dien
aanzien door de commissie van bijstand gedane voorstel
aangenomen met 12 stemmen tegen 1 stem van den beer
Bosmanwaarna met algemeene stemmen tot de herstelling
der blaauwe kamer besloten werd. Met het oog op den spoed,
waarmede deze herstelling moet uitgevoerd wordendaar
de kamer weldra weder gebruikt, moet worden zal het af
zonderlijk aanbesteed worden.
22. Rapport waarbij wederlegd worden de door den heer
Controleur van 's Rijks belastingen tegen de vernummering
der gebouwen ingediende bezwaren.
Door den aan-, hij- of verbouw in de laatste jaren van
tal van pereeelen liet de bestaande nummering zeer veel te
wenschen over: bovendien had de ondervinding geleerd, dat
het, gebruiken der letters van bet a, b, c bij aangebouwde
pereeelen tusschen twee nummers zeer gemakkelijk aanleiding
tot verwarring gaf, daar op sommige plaatsen door bebou
wing van geheele terreinen, welke vroeger onbebouwd waren,
20 en meer peréeelen gebouwd waren. Verder had de onder
vinding geleerd, dat het op de huizen geschilderde nummer
te klein was: het, liep te weinig in het oog. Na de ont
vangen uitnoodiging aan de gemeentebesturen om in verband
met de volkstelling de nummering der pereeelen te herzien
traden Burg. en Weth. daarover in overleg met de vaste
commissie voor de strafverordeningen, welke met hen van
oordeel wasdat geheelo vernummering moest plaats hebben
eu dat bet op de pereeelen geschilderde nummer te klein
was. Van daar haar reeds behandeld voorstel om dat num
mer 4 in plaats van 3 centimeters groot te doen zijn. Voor
het te volgen stelsel van nummering werd straatsgewijze
nummering het, verkieselijkst, geacht, waarmede Burg. en
Weth. zich vereenigden op de volgende gronden Bij nan-
of bijbouw, splitsing of vereeniging vau pereeelen geraakte
de nummering van ééne straat slechts in de war, waarin
onmiddelijk kon worden voorzien. Daardoor kon zij steeds
in orde worden gehouden en verviel het gebruik der letters
van bet, a, b, c. Doordat, de straten van naambordjes voor
zien zijn was dit gemakkelijk uitvoerbaar. Men bad voor
taan dan alleen te vermelden den naam van de straat met
het, nummer, bij voorbeeld, Langestraat 17, Payglop 4 zonder
vermelding van de wijk. Éindelijk werd daardoor aanzienlijke
besparing van kosten verkregen, daar in slechts enkele straten
het nummer uit, 3 cijfers zou bestaan bij de vroegere num
mering bestonden de meeste nummers uit 3 cijfers. Het ge
bruiken der even nummers aan de eene zijde der straat of
gracht, en der oneven aan de andere zijde werd nagelaten
omdat die wijze van nummering wel gemakkelijk gevolgd
kan worden aan eene straat of gracht,waar een nagenoeg
gelijk aantal pereeelen staan maar op pleinenslechts aan
drie zijden, of straten aan ééne zijde bebouwd, minder doel
matig kan worden geacht. De volgende hoofdregels wterden
vastgestelda iedere straat te nummeren gaande van het
noorden naar het, zuiden en van liet, oosten naar het, westen;
b. wanneer pereeelen, met, afzonderlijke toegangen, in gebruik
of bewoond werden bij ééu persoon aan ieder perceel een
afzonderlijk nummer te gevenal waren zij thans ook met,
elkaar vereenigddaar een opvolgende eigenaar hierin bij
verkoop of scheiding door splitsing zoo als hier meermalen
gebeurt,, verandering bracht en wijziging van het nummer
onnoodig werd. Een nummer te veel kan in geen geval
schaden. Daarna worden de aangehaalde voorbeelden toege
licht. Hoe deze nummering doodelijk kan zijn voor een goed
beheer, verklaren Burg. en Wetb. niet te begrijpen. De
gemeente beeft met de nummering veel meer te maken dan
de administratie van 's Rijks belastingenmen denke slechts
aan de registers van den burgerlijken stand de bevolking
registers, den legger der plaatselijke directe belasting, der
hondenbelasting en ter heffing van recognitiën en der inkwar
tiering en wanneer daaruit geene moeijelijkheidintegendeel
meer gemak in de bijbouding zal worden verkregen, dan
kan een rijksambtenaar zijne administratie toch ook wel in
orde houden. In liet begin moeten natuurlijk alle nummers
veranderd wordendoeh ook hieruit vloeit voor de gemeente
veel meer werkzaamheid voort dan voor het Rijk. De vraag,
of bet voor een adresboek gemakkelijker is, doet niets ter
zakedit betreft een particulier, niet een algemeen belang
evenmin dat de kohieren der Rijks -personele belasting
f 64594,40% over het vorige dienstjaar opbrachten; de af
stand van 5 dier belasting is niet eene aan de gemeente
bewezen dienstzooals men bet meermalen en thans ook
laat voorkomen, maar een equivalent, voor de aan de ge
meenten ontnomen beffing van belasting op voorwerpen van
verbruikwelke heffing tegenwoordig seker niet minder dan
de 4/, gedeelten van liet personeel zou opbrengen.
In de buitenwijken E en F is de oude wijze van num
mering behouden; bet nieuwe stelsel stuitte daar op teveel
bezwaren, omdat, verscheidene boerenplaatsen midden inliet
land gelegen zijnop betrekkelijk geruimen afstand van
elkander, welke niet door den naam eener straat ot van een
weg konden worden aangeduid. De amgevoerde bezwaren
zijn dus niet van dat belang om daarom lot verandering over
te gaan van liet, invoeren dezer nieuwe wijze van nummering
zal alleen het gevolg z\jndat eenmaal in de registers, bij
's rijks administratie voorhanden, de nummering der gebou
wen veranderd zal moeten worden, eene verandering die, by
behoud van het, hestaande stelsel, evenzeer plaats gehad zou
henben daargelaten dat de gemeente volkomen vrij is in
liet aannemen van die wijze van nummering, welke baar bet,
doelmatigst voorkomt. De conclusie strekt om aan den
controleur mede te deelen dat de Raad geene termen heeft
gevondenaan zijn verzoek om vernummering der pereeelen
in deze gemeente gevolg te geven.
Zonder beraadslaging aangenomen.
23. Rapport der vaste commissie voor de strafverordenin
gen omtrent de onlangs bij de behandeling der begrooting
ter sprake gebragte intrekking van bet, verbod om de stra
ten te schrobben. Hierover bestond verschil van gevoelen.
Twee leden waren vóór intrekking en om liet, schrobben der
straten verpligtend te stellenomdatwerd het, aan de in
gezetenen vrijgelaten de straten al dan niet te schrobben
zij vreesden, dat de meeste ingezetenen het zouden nalaten
en het doel om schoone straten te verkrijgen, alzoo niet
zon worden bereikt. Een ander lid wensehte intrekking
van het verbod doeh de ingezetenen vrij t,e laten in liet, ai
dan niet schrobben. Een vierde lid wensebte handhaving
der bestaande verordeningin afwachting dat binnen be
trekkelijk korten tijd bet contract met den pachter C. Ka
ter Cz. eindigt en de gemeente alsdan zelve daarin kan voor
zien of maatregelen voorschrijvenwaardoor het zindelijk
houden der straten verzekerd wordt. De beslissing wordt
aan den Raad overgelaten.
Na, verdere toelichting dezer verschillende gevoelens wordt
bet door den heer Verhoed gedane voorstel, om de beslis
sing aan te houdenin afwachting der herziening van het
contract met C. Kater Cz aangenomen met, 7 tegen 6 st.,
van de heeren Conijn, H. J. Bruinvis, Helling, C. IV. Bruin
vis Bosman en V onk.
24. Nader rapport der plaatselijke schoolcommissie omtrent
de schoolplannen. De commissie betuigt hare ingenomenheid
met het nieuwe voorstel tot stichting eener tusschensehool
waartoe zij de voorkeur geeft aan het terreinte verkrijgen
door de demping der Keetkolk en trekt in verband daarmede
in baar vroeger voorstel tot verwisseling der burger- en
tusscbenschool met elkander. Het voorstel omtrent de open
bare school voor meisjes wordt door haar gehandhaafd. De
vrees der hoofdonderwijzeres, dat de thans bestaande school
van de uitbreiding nadeel zou ondervindenwordt niet ge
deeld. Integendeel die school zou dan voorzien in dezelfde
behoefte voor meisjeswaarin de burgerschool voor jongens
voorziet; het schoolgeld zou onveranderd moeten blijven en
de ouders vrij gelaten moeten worden in de keus op welke school
zij hunne dochters wilden laten onderwijzen. Te meer bevreemd
de het aan de commissie, dat, de hoofdonderwijzeres thans be
zwaar had, omdat de leden der commissie, die ia Augustus
1.1. het examen bijwoondenvan haar vernamen dat er op
aandrang der ouders reeds meisjes toegelaten warendie
nog niet genoeg ontwikkeld waren voor het onderwijs
zooa's het thans geregeld is; dat dit thans tot moeijelij»he
den aanleiding geeftspreekt, van zelf, maat het bezwaar
wordt, iuist, opgeheven, wanneer eene klasse voor gewoon lag r
onderwijs aan de school wordt toegevoegd. Het voornaam
ste bezwaar is dan ookdat het hulppersoneel slechts met
ééne hulponderwijzeres zou vermeerderd worden. De com
missie heeft, dit niet voorgesteld doch zij i eent daarenbo
ven dat bij eenige meerdere inspanning van al de onder
wijzeressen het onderwijs ook bij de uitbreiding zeer goed
door het thans aanwezige personeel zonder groote aanvul
ling zou kunuen worden gegeven; alles zou echter afhangen
van het, aantal leerlingendat zich aanmeldde. Ten slotte
wordt in overweging gegeven omtrent, beide punten in t,e
winnen het gevoelen van den heer Inspecteur van het lager
onderwijs en den heer Schoolopziener.
Na eenige besprekingen of de behandeling van alle voor
stellen zal worden uitgesteld dan wel of omtrent de meis
jesschool eene beslissing zal worden genomenwordt, met.
8 tegen 5 stemmen van de heeren v. cl. DriftH.J. Bruin
vis Verhoef}, Vonk en den Voorzitter besloten dat omtrent
de meisjesschool eene beslissing zal worden genomen. Met
6 tegen 7 stemmen, van de heeren Conijn. v. d. Drift,
HellingVerhoe,ffBruinvis de Lange. Stoel en den Voor
zitter, wordt het voorstel tot het toevoe: en eener voorbe
reidingklasse aan deze school verworpen; de beslissing om
trent, de vergrooting van het gebouw wordt, aangehouden
in afwachting van nader aan de hoofdonderwijzeres te vragen
inlichtingen.
25. Deelt de Voorzitter mede, dat ten gevolge van eene
vergissing op de gemeentebegrooting voor 1880 geene gelden
zijn uitgetrokken voor het planten van boomen op de Laat,
waarom Burg. en Weth. alsnog aan den Raad magtiging
verzoeken om daartoe overtegaan, en daarvoor f 240,
beschikbaar te stellen. De gevraagde magtiging verleend.
26. Daar geen der leden bij de gewone rondvraag iets in
het midden had te brengen, sluit, de Voorzitter de vergaderins
II.
Naar aanleiding van mijn stuk, geplaatst, in het vorig
nummer van deze Courantwerd mij zeer welwillend de op
merking gemaakt, dat de pompen op de Laat geplaatst
waren met een ander doel dan ik er aan had toegeschreven;
dankbaar voor de ontvangeu terechtwijzing, waaruit blijkt,
dat die pompen grachtwater leveren om bij brand en voor
straatreiniging gebruikt te worden, moet ik er echter op
wijzen dat hierdoor in mijn betoog niets veranderd wordt
immers ik Leb getracht aan te t.oonen, dat in onze stad
doorgaans geen voldoende hoeveelheid bruikbaar drinkwater
aanwezig is en dat beweren, volgens mijn idee op feiten ge
grond wordt niet omvergeworpen door het feitdat, de
Laatpompen bestemd zijn om grachtwater op te leveren.
Bijna algemeen wordt erkend door hendie zich met het
vraagstuk der volksgezondheid hebben bezig gehouden, dat
de oorzaken van typhus en cholera, die twee zoo te recht,
gevreesde volksplagen maar al t,e vaak met het drinkwater
in huis gehaald worden. Beide ziekten zijn hun ontstaan
verschuldigd aan microscopische organismendie op ver
schillende wijzen in het lichaam gebracht kunnen worden
de meeste deskundigen beweren, dat ook het drinkwater een
van die verspreidings- en overbrengingsmiddelen iswel
staat, hier tegenover, dat, de aanhangers van de zoogenaamde
grondwatertheorie bij hun stijve doctrinaiie begrippen van
geen andere verspreidingswijze hooren willen dan die door
grondwater, maar tal van feilen, nauwkeurig waargenomen
en goed geconstateerdpleiten tegen hunne zienswijze. Het
zij mij vergund een voorbeeld aan te halenontleend aan
Hygieia, een weekblad aan gezondheidsleer gewijd; daar wordt
in het nummer van 20 F^b. 1876 een bericht geleverd over
een aanzienlijke Noord-Brabant,sche kostschool, waar bijeen
aantal van 1025 kostleerlingen, behalve de dugsckolieren,
de gezondheidstoestand zeer bevredigend wasin de zomer
vakantie van 1874 werd bij gelegenheid van eene noodza
kelijke verbouwing een sekreet ongeveer 5 meters verplaatst,
naar de welput toe, tengevolge waarvan het drinkwater aan
dien put ontleend van tijd tot tijd minder aangenaam van
reuk en van smaak werd; nadat, op 1 September de school
weder begonnen was, waren reeds den 6 Uctober 5 personen
door verschillende ziekten (keelontsteking en gastrische koort
sen) aangetast, terwijl 1 aan typhus stierf; van de leerlingen
werden li gevaarlijk ziek, waarvan 6 stierven, 8 werden ernstig
ongesteld, 11 in lichten graad; 7 bleven gezoudwaarvan
5 die nimmer van het water uit. die put gedronken iiadden,
en 4 andere personen, die slechts gekookt, regenwater had
den gebruikt,, bleven eveneens van ziekieaanvallen verschoond.
Dit leerrijke voorbeeld kou gemakkelijk met vele anderen
vermeerderd worden, maar de natuurlijk beperkte ruimte
in deze Courant belet mij er meerdere aan te halen, even
als ook. om verder nauwkeurig den tuvioed van het drinkwa
ter op de gezondheid der individuen en op de volksgezond
heid na te gaandie invloed nu valt niet te loochenen en
daarom is het de plicht van ieder, die het met de volksge
zondheid wel meent, elke poging tot verbetering van liet drink
water blijde te omvangen en zoo mogelijk te helpen steunen.
Als zulk eene poging beschouw ik de concessie aanvrage
voor eene duinwaterleiding in onze gemeente, omdat ik üe
vaste overtuiging hebdal niet, alle burgers dezer stad op
den duur eene voldoende hoeveelheid goed. drinkwater kun
nen bekomen, en ik m dat feit eeu van de groote factoren
zie van het in deze gemeente vrij hooge sterftecijfer.
Eene duinwaterleiding voert het water, dat in zeer aan
zienlijke hoeveelheid in de duinen aanwezig isdoor buizen
naar de huizen der verbruikers; een uitgestrekt buizen-sy
steem is daarvoor door de duinen geplaatst, waarin het water
'a° ,^e verschillende duinpannen naar een algemeen reservoir
geleid wordt; na filtratie door zand en grind van verschil
lende fijnheid wordt liet water door stoompompen opgevoerd
tot eene hoogtegroot genoeg om het water in genoegzame
noeveelheid te persen tot aan het uiteinde van het st.ads-
buizennet op de hoogste verdieping, waar het water ge
bruikt moet worden. Bedenkt, men, dat bijv. voor de Am-
sterdamsche waterleiding een buizennet in de duinen °-elegd
is moeten worden van 15000 M., dat er kanalen gegraven
zijn tot eene lengte van 13500 M„ dan blijken de kosten
van aanleg zeer aanzienlijk te zijn. Rekent, men hierbij, dat
bi] de in ons land bestaande waterleidingen het water wordt
opgevoerd in watertorens, ter hoogte van ongeveer 28 M.
bij de Haagsche, van soms 40 M. bij de Rotterdamsehe
dan ligt, het voor de hand, dat behalve de aanleir ook de
exploitatie aanzienlijk veel geld moet kosten. Dit bezwaar
is zelfs zoo grootdat velen meenendat eene duinwater
leiding financieel niet bestaan kan voor eene gemeente, kleiner
dan 300ü i zielen; dat bezwaar zal ook wel het groot.e be
zwaar zijn tegen bet verkrijgen van zulk eeue waterleiding
m onze gemeente; van de gemeente wordt eene groote
opoffering gevraagdwant, als het bovenstaande getal van
300001 met te hoog gerekend is, dan kan wel van winst
voor de gemeente op de aangeboden conditiën geen sprake
zijn en zal de gemeenteraad eigenlijk te beslissen hebben
ot de lasten, die op de burgers drukken, met eene vrij aan
zienlijke som kunnen vermeerderd worden. Deze vraag is
zeker zeer ernstig en verdient nauwkeurig overwoeien te
worden particuliere belangen moeten aan die overweging
natuurlijk geheel vreemd blijven en dan staat men tegenover
(je vraap: welke lusten en welke lasten staan tegenover elkan-
der. ik, die geheel niet in staat ben het vraagstuk van
den hnaneieelen kant te beschouwenen die slechts op de
vraag te letten heb of eene voldoende drinkwatertoevoer als
eene eerste levensbehoefte voor de geheele burgerij moet
aangemerkt worden ik wensck natuurlijk van harte gaarne
dat wij ons eerlang in eene waterleiding zullen kunnen ver
heugen, die op zoodanige voorwaarden is aangelegd dat
de prijs van het water gering genoeg is om aan zeer 'velen
het gebruik tegen betaling mogelijk te maken, en dat degenen
die ook dat bedrag met betalen kunnen kosteloos zich het duin
water kunnen verschaffen. Dat zou geld, veel geld kosten, eerst
het geld voor het watergebruik en dan de verhoogde be
lasting, en dat, is zeker drukkend, maar daar staat, dan ook
tegenover dat de voordeelen aanzienlijk zijn niet de directe
maar de indirecte. Amsterdam is daar om ons te bewijzen
den vooruitgang van de volksgezondheid sedert de invoering
van het duinwater en ook Leiden heeft in dat opzicht te
wijzen op eene aanzienlijke vooruitgang zooals bij de laatste
typhus-epidemie gebleken is. Men begrijpe echter wèl dat
aan alle burgers het water moet ten goede komen ook in
het belang van hendie zelf beialen het water plus de ver
meerderde belasting, want, de ziektekiemen worden niet door
het driukwater alleen verspreid en daardoor blijft bij eene
epidemie het gevaar van besmetting bestaan niettegenstaande
en persoonlijk goed water gebruikt, omdat anderen, te dien
opzichte m minder gunstige omstandigheden verkeerende
door de ziekte worden aangetast. In onze stad nuwaar
meestal aanzienlijke en minder aanzienlijke huizen en buurten
zeer dicht bij elkaar gelegen zijn is dit gevaar vcor het
goed watergebruikende deel der bevolking grooter dan in
andere plaatsenwaar meer de voorname buurten van de
anderen verwyderd zijn.
Uit een oogpunt van volksgezondheid beschouwd is het
dus volgens het bovenstaande ten zeerste wenschelijk, dat
onze gemeente van eene duinwaterleiding voorzien worde
maar bij de beoordeeling van het vol.sbelang moeten meer
dere factoren dan de volksgezondheid alieen ter sprake ko
men de zaak is dus nog uit, andere oogpunten te beschouwen
dan uit dat, waaruit ik het hier oppervlakkig bezien heb; har
telijk hoop ik dal het bovenstaande mede aanleiding moge
geven, tot de uitdrukking van de openbare meening, waar
het een zaak van zoo hoog belang geldt,, opdat het publiek,
welke ook de afloop van de zaak moge wezen, later niet
kunne klagen over de gevallen beslissingmaar opdat die
beslissing werkelijk de uitdrukking van die meening moge
blijken te zijn. Eer dat het geval is, zal echter eene gron
dige algemeene bespreking moeten voorafgaan.
H. W. WAALEWIJN.
Het concert, op Dinsdag 25 \ov. 11. door de Afdeeling Toon
kunst hier ter stede gegeven gaf het bewijsdat men 't met een
weinig lust en ijver ook by geringe krachten ver brengen kanIn
derdaad mag de uitvoering in alle opzieHen geslaagd heeten, en
de heer Paul C. Koerman, die voor 't eerst als directeur o'nzer
Afdeeliug optrad, kan met voldoening daarop terugzien. Het pro
gramma omvatte de volgende nummers: Der blinde Kónig van
H. Hol1'aschungsckank van Ti. SchumannHymne van C. M. v,
Wtber; de 42» Psalm van F. Mendelssohn-Bartholdy; Praeludium
van F. Gerustein; Impromptu van F Hiller; Nocturne van F.
I hopinH'alzer van Leschekitsky en Kour uit de Tannhiiuser van
R. WagnerNatuurlijk viel het hoofdgewicht op de koren en
deze voldeden uitstekend. Was het aantal der zangers en zange
ressen nii t. grootvoor de zaalwaarin de uitvoering plaats greep,
was het juist groot genoeg, a thans dat der laatsten want het
mannenkoor had wel eenige versterking kunnen velen, en bracht
door zijne zwakte een enkele maal wel eenige schade toe aan de
schoonheid van 't ensemble Met name was dit het geval in de
Hymne van Weber, 't geen daarom des te meer te betreuren was,
omdat dit work over 't algemeen genomen zonder twijfel 't best
van stapel liep Het Koor uit de Tannhiiuser werd m t een zeker
entrain en enthoesias oe gezongen, dat inderdaad aanstekelijk werkte
op den hoorder, (lok de wijze, waarop Hol's verdienstelijke com
positie a erd uitgevoerddeed alleszins recht wedervaren aan hare
vele schoonheden: met name trof ons de j ostheid waar ede de
koren n° 4 (Und hurch! es schiiumet 'und es rauscht) en n° 7
(slotkoor) werden weergegeven. Alleen de 42" Psalm ging hier en
daar boven de kraclten der executanten, iets, waarvan zeker nie
mand hun een vei wijt zal maken Want het doet mets al aan den
gUDstigen indruk van 't geheel eu gaarne 1-ggen wij dit getuigenis
af, dat de koren bewyzen gaven van zorgvuldige studie en zich
door een zuiver en schoon geluid onderscheidde. ij voegen er
den wensch aan toe, dat in 't vervolg het heerenpersoneel betere
blijken moge geven van zijn sympathie, en den heer Koerman kracht
dadig zal ondersteunen bij zijne ijverige pogingen om in Alkmaar
een goed ko„r in 't leven te roepen.
O u nog met een enkel woord van de solisten te gewagen zij
waren allen dilettanten en verdienen ten volle een woord van open
lijken dank voor den belangeloozen ijver door hen betoond en de
hulde, dat zij gepresteerd hebben, wat met eenige redelijkheid
van hen kon wonen ge ischt. Een bizonder woord van waaidee-
r>ug verdienen echter de beide dames (sopraan en alt), die in de
Hymne van Weber de schitterendste bewijzen gaveu van hare ta
lenten en daardoor niet weinig tot het succes van dat stuk bij
droegen Mist beider geluid ook natuurlijk nog die volheid die
vóór den volwassen leeltijd niet kan bereikt worden, een heerlijke
stem en eene schoone, gemakkelijke voordracht zal ieder gaarne
aan haar prijzen. Aan ernst en innigheid wint de alt't misschien
nog van hare oudere zuster; aan den anderen kant echter meenden
wij op te merken dat zij hare stem juist daar uitzette, waar zulks
haar 't gemakkelijkst viel, waarvan soms een verkeerde intonatie
't gevolg was. V oortgezclte oefening zal zeker eens bij beiden de
schoone verwachtingendie de groote gaven haar door de natuur
geschonkeu, thans reeds d.,en oprijzen, ten volle verwezenlijken.
Lie solo's voor piano werden door den heer Koerman zelf waar
genomen, wien een groot succes daarvoor te beurt mocht vallen.
Dit scheen ons vooral voor de kleinere stuk es, na de pauze teil
gehoore gebracht, ten volle verdiend: bovenal prijzen wij de voor
dracht van Chopin's Nocturne Wij erkennen, dat de uitvoering
van den Faschungschank ons niet zoo onbepaald voldeed: de
voordracht was niet altijd (wat zij toch vóór alles zijn moet), in
terpretatie; 't eerste deel miste ook eenigszins die statigheid, die
o. k bij t snelste tempo niet mag verloren gaan In hoeverre een
en ander te wijten was aun 't instrument, dat de heer K te be
spelen was gege.en, laten wij in het midden; ons wilde 't toe
schrijven d t thaus, do r de nieuwheid van het stuk, daarop niet
veel eer te behalen was.
Nog moet ons een eukele opmerking van "t hart, o ndat zij zoo
wel op 't pianospel van den heir K als o;. de koren betreaking
heeftwij bedoelendat de crescendo's vaak te plotseling waren
zoodat die vele nuancee ingen, die tusschen piano en forte inlio-'
gen niet genoeg tot haar recht kwa en.
Hier ede is nu ook alles gezegd wat op deze uitvoering valt af
te di genen meu zietuat dit weinige aan ouzen lof, in den
aanvang uitgesproken niets te kort doet Wij wenschen èn di
recteur en executanten met dezen avond van harle geluk e wen
schen der Afdeeling van 'toonkunst een toene - enden bloei toe, die
naar wij ons verzekerd houden, ook niet uitblijven zal.
G.
Snelpersdruk van Heraas. Coster f"t Zoon.
