van Zondag 29 Februari 1880.
Vervolg der wekelijksclie berichten.
■Binnenland.
Buitschland
Belgie.
Frankrijk.
Bijblad van de Alinaarsche Courant
I
Staten-Generaal. Het slot der rekening van Suriname
over 1876 is een tekort van f 4-48,613,75 welk bedrag
dus als bijdrage uit 's Rijksschalkist, over dat jaar is noodig
geweest.
De overeenkomst tusschen den Staat en prins Irederik
ontbeft den Staat van zijne sedert 1850 bestaande verplichting
tot uitkeering van f 37053,50 wegens overgenomen heide
gronden, welk bedrag thans door den prins door belegging op
het Grootboek wordt toegevoegd aan de domeingoederen
en ontslaat den prins en zijne erven van de verplichting tot
betaling van 80000, die hij schuldig zou zijn wanneer de
Staat de gebouwen der Kon. Mil. Academie te Breda niet
langer tot bun tegenwoordig doel wenscht te gebruiken.
Ingekomen zijn wetsontwerpen: houdende nadere bepalingen
omtrent den termijn van terzet tegen vonnissen, bij verstek
gewezen en de verjaring van vonnissen in strafzakentot.
aanvulling der begrooting van het domeinfonds voor 1880;
tot bekrachtiging van het tractaat met Belgiebetreffende
de verbetering van het kanaal van Terneuzen naar Gent, en
de naasting der op nederlandsch gebied gelegen spoorwegen
der Grand Central Beige.
2«. Kamer. Den 26 heeft de heer Schimmelpenninck v. d.
Oye de regeering geïnterpelleerd over het weigeren der con
cessie voor de wederdroogmaking van den Horstermeerpolder.
De minister van waterstaat gaf een overzicht van de ge
schiedenis dezer droogmakingen verklaardedat de 3
laatste n inisters van oorlog bedenkingen tegen eene nieuwe
concessie hadden. De minister van oorlog gaf daarop te
kennen, dat de droogmaking der plassen beoosten de Vecht,
en inzonderheid der Horstermeer, zeer nadeeiig zou zijn voor
de verdediging der Hollandsche waterlinie en nieuwe ver
dedigingswerken zou noodig maken. üp eene interpellatie
van den heer v. Kerkwijk, werd door den minister van buit,,
zaken de overlegging toegezegd der bescheiden tot toelich
ting der op 7 Jan. met Luxemburg gesloten conventiewat
betreft de vertegenwoordiging van het Groothertogdom door
de nederlandsche diplomatie.
Leger. De minister van oorlog heeft de strekking van
het Recueil Militaire zoodanig uitgebreid, dat de daarin
opgenomen stukken niet enkel tot mededeeling maar tevens
tot lastgeving aan de betrokken autoriteiten dienen. Daar
door wordt veel geschrijf vermeden.
Nijverheid. L)c Werkmansvriend van 27 Febr. bevat een
artikel van de afdeeling Amsterdam van het Nederl. Werk
liedenverbond „Patrimonium", getiteld „Het antwoord des
ministers aan de werkelijkheid getoetst", waarin gezegd wordt:
,,'t ls geen antwoord op der werklieden verzoek, maar veeleer
eene bespotting, 't Is geen met feiten aantoonen dat wij
dwaaldenof het onmogelijke begeerden; maar eene parodie
op wat wij wensehen eene, op één»1 enkele uitzondering
na, volstrekte loochening van de werkelijkheid". De minister,
wordt gezegd, heeft alle adressanten onder één hoedje wil
len vangen, verwart daardoor de eene vraag met de andere,
verloopt zich in algemeenhedenontkent dingen die niet
beweerd en bestrijdt wensehen die niet geuit zijn, geeft voor
stellingen in strijd met de waarheid, gekt met de lieden en
stuurt ze met een kluitje in 't riet.Ook elders heeft
's ministers ontwijkend antwoord geen bijval gevonden, ook
in kringen waar men het niet eens is met den steller van
gemeld artikel, ,,dat de vrijheid om God te dienen naar Zijn
Woord hier te lande in waarheid niet bestaat."
Landhuur. De heer mr. M. v. Heioma te Heerenveen
heeft aan zijne huurboeren te Lioessenswegens den mis
lukten oogst des vorigen jaars, de helft der verschuldigde
huursom kwijtgescholden.
Kerkelijke zaken. Te Driehuizen en Zuidschermer is
beroepen ds. P. v. d. Meulen, van Oud- en Nieuw-Gastel.
Onderwijs. De afdeeling van „Volksonderwijs" te De
venter heeft besloten zich te ontbinden.
De Rijks-subsidie aan de gemeentelijke hoogere burger
school met vijfjarigen cursus te Amersfoort is verhoogd met
f 1000 en alzoo gebracht op 8000.
Kunst. De regeering heeft eene kapitale schilderij van
Qakriël Metsu aangekocht.
Kermis. De gemeenteraad van den Haag heeft hare af
wijzende beschikking van verleden jaar gehandhaafd, ten
aanzien van adressen van den kerkeraad der herv gemeente
en van het genootschap tot heiliging van den zondag, waarbij
verzocht werd den duur der kermis tot zaterdag-avond te
beperken.
Tooneel. De uitslag van den te Schagen gehouden too-
neelwedstrijd, waaraan 6 plattelands rederijkerskamers deel
namen, is deze: Noordscharwoude 1». prijs (gouden me-
dalje en 75), S. Maarten prijs (zilveren meda je en
f 50), Scbagerbrugmet het lot tegen Dirkshorn 3». prijs
(zilv. medalje en f 25).
Aanbestedingen Den 19, te Schagen, het vergrooten
der gemeenteschool, aan G Dignumvoor f 12825.
Te Groningen, door B. en W., het tot wandelplaats en
bouwterrein aanleggen van een gedeelte der noordwestelijke
gemeentegronden, minste inschr. P. H. Dopheide, voor f 41,400.
Den 23, door B. en W. van Amsterdam, a. het uitvoeren
van de vereischte werken voor het inrichten van het voor
malig oudemanhuis tot universiteit, b. het verbouwen van
het hoofdgebouw in den Hortus Botanicus, c. het maken van
een bibliotheekgebouw op het terrein achter het tegenwoor
dige universiteitsgebouwminste inschr. a. J. Pootvoor
f 32736, b. J. A. Scheltema, voor t 15400, c. Jv. Leeuwen,
voor 1 49,974.
Den 25te 's Gravenhagehet dempen en rioleeren van
een gedeelte der Prinsengracht, minste inschr. H. de Borst,
te Papendrechtvoor f 27 440.
Den 26aan het ministerie van marinehet maken en
stellen van een ijzeren kustlichttoren opAmeland, minste inschr.
J L Kering Bagel Sf Cie., te Deventer, voor 54,332
Bouwwerken. De gemeenteraad van Haarlem heeft be
paald dat de gronden van het exercitieveld aan den Scho-
terweg zullen verkocht worden tegen 3 ji f 5 per vierk.
elomin 6 blokken bebouwd te worden met woonhuizen
van t 400 tot f 900 huurwaarde.
Giften. De opbrengst van het watersnoodconcert, door
de kapel der grenadiers en jagers in den Haag gegeven, is
netto f 1904,75.
De opbrengst eener fancy-fair te Rotterdam ten bedrage
van 1 8907,32% is door de commissie verdeeld onder de
armbesturen en genootschappen voor schamele armenin
verhouding tot het aantal hunner bedeelden, tot het doen
eener extra-bedeeÜDg.
Mevr. v. Bern v. Goor Hinloopen heeft aan de herv.
gemeente te Zeist, vrij van rechten, vermaakt voor hare
diaconie f lOOti en voor haar weeshuis 5 russische certificaten
elk grool t 1000 benevens 2 woningendie bezw> ard zijn
met levenslang vruchtgebruik. Aan de Maatschappij van
Weldadigheid werd 1000 vermaakt.
Wijlen mevr. de wed. dr. v. Es te Meppel heeft, vermaakt
aan de israël. vereeniging voor weezenverpleging aldaar
500, aan de israël. school en het herv. diaconiehuis aldaar
elk 300, en aan het centraal israël. weeshuis te Utrecht f 500.
Wijlen mej. C. F. L. T. Schouten, te Nijmegen, heeft aan
de herv. diaconie aldaar f 1000 en aan het ziekenhuis aan
den Jodenberg f 500 vermaakt, vrij van rechten.
Geschenken. Namens de Prov. Staten van Noordhol
land zijn den 24, door eene commissieden afgetreden
commissaris des Konings bn. Roéll een praehtigen gedreven
zilveren beker, met zijn wapen en dat der provincie prij
kende benevens 2 teekeningen van C. Springer, de voorma
lige woning van den heer Ro'éll en den toegang naar de
Statenzaal voorstellendeaangeboden.
Rampen. Den 20 's avonds is te Westzaan afgebrand de
verfmolen „de gekroonde schoen", toebehoorende aan de firma
P Schoen Sf Zoon, te Zaandam.
Den 18 heeft te Katlijk (Schoterland) een jongen van 9
jaren, die met 2 andere kinderen naar het bosch was gegaan
om hout te sprokkelenzich uit scherts aan een boom op
gehangen. Toen hij dadelijk zijn bewustzijn verloor, liepen
de andere kinderen spoedig huiswaarts, maar de geroepen hulp
kwam te laat.
Den 20's avondsis te Bregtdorpgemeente Scheorl
afgebrand het buis van en bewoond door A. Schouten, koop
man in manufacturen. Van den inboedel is niets gered.
Huisinboedel en manufacturen waren verzekerd.
Den 23 is op het terrein der afgebrande suikerraffinaderij te
Amsterdam onder het puin hi t verkoolde lijk gevonden van
den tweeden werkman die sinds den brand vermist werd
Den 23 is het tweemastschip Maria, van Waspik, met
steenkolen geladendoor feilen wind en stroom op de steen
glooiing van den dijk bij Hurwenen gestooten zoodat het
binnen weinige minuten zonk. De bemanning werd door
spoedige hulp gered. Het schip was tegen schade verzekerd.
Ten gevolge van den hoogen stand der Maas zijn den 24
de Beersche overlaten gaan werken. Dien dag gelukte het
den aannemer van het beringen der doorbraken bij Oijen
zijn werk op voldoende hoogte te brengen. De aannemer
van het dichten der doorbraak in den Vleugeldijk in de
tSommelerwaard had minder spoed gemaakt, en moest den 23,
wegens het wassen van het water, den arbeid staken, zoodat
het water weder onbeteugeld de polders van Brakel, Poede
rooien en Zuilichem beneden den Meidijk binnenstroomde,
en den volgenden dag ook het dorp Brakel geheel onder
stond. Den 25 is echter Ook de keerdam bij Oijen over
25 ellen en vervolgens ook de nieuwe Maasdijk bezweken,
waardoor Lith en de polder van Oijen weder overstroomden.
Den 24 is op de Zeehondenplaat gestrand en totaal
wrak geworden de engelsche brik Seanymphvan Hartle
pool met steenkolen naar Rotterdamde bemanning is door
de reddingkotter te Zierikzee aangebracht.
In den nacht van 2526 is te Veendam de stoomolie- en
pelmolen van A. Bus, met rijken voorraad olie, zaad en meel,
geheel afgebrand.
Het op Terschelling gestrande engelsch-americaansche
schip Goletta is den 26 over de banken geslagen en
tegen de Noordvaarder verbrijzeld.
Misdrijven. Den 19 is te Amsterdam eene vrouw ge
arresteerd die al meermalen bij neringdoenden met valsche
dubbeltjes betaald had. Zij beleed, dat haar man die ver
vaardigde, en bij eene huiszoeking werden daarvan de bewij
zen gevonden zoodat ook hij in hechtenis werd genomen.
Uit Groningen wordt berichtdat er niets waars is van
de gevangenneming van een kruidenier, die met onzuivere
maten en gewichten zou hebben verkocht.
Den 20 heeft te Meersen tusschen eenige rondreizende
venters een strijd plaats gehad waarbij een hunner op de
plaats dood bleet. De vermoedelijke daders zijn gevat.
Den 21 is in den Haag, door lieden die sinds eenige da
gen een kind hunner buren gemist en van tijd tot tijd ker
men gehoord hadden, terwijl de stiefmoeder afwezig was in
een kelderaan een ijzeren kram vastgebondenmet de
voeten in eene tobbe met water en schreiende van honger
dat kind gevonden. De zaak werd t,er kennis der policie
gebrachten de vrouw is in hechtenis genomen.
Een man, die reeds 10 jaren geleden zijne vrouw en zijne
dochter vermoord had, en daarna in een krankzinnigenge
sticht was verpleegd, heeft, in den nacht van 26—27 te
Amsterdam, zijne 50jarige zuster C. E. Knuyft, huishoudster
bij den heer mr. JR. Oorver Hooft, aan de Heerengracht
met een broodmes den hals afgesneden. De vrouw had
daar zij alleen te huis was, haar broeder verzocht den nacht
bij haar door te brengentoen zij ingeslapen was heeft hij
haar vermoord en daarop is hij hevig brullende de straat
opgeloopen en heeft hij een politie-agent zijne wandaad me
degedeeld.
De molenaar Louwste Vrouwepolderin Zeeland die
zijn inboedel en koopmansgoederen bij verschillende maat
schappijen voor aanzienlijke bedragen op dezelfde voorwerpen
verzekerd hadis onder vermoeden van brandstichting in
hechtenis genomen.
Bij een brander te Valkenburg (Limburg) heeft eene be
keuring plaats gehad. 8 Fusten inhoudende 521 kan jenever,
zijn verbeurd en het maximum der boete beloopt ongeveer/1600.
Rechtszaken. Het gerechtshof te Amsterdam heelt den
25 de 3 gebroeders GerritWillem en Martinus Lavertu
wegens poging tot diefstal (bij den heer Geerling te Amster
dam) bij nacht, door meer dan één persoon in een bewoond
huis, met wapenen voorzien, en met buitenbraak welke
poging begin van uitvoering gehad heelt en door eene van
den wil der daders onafhankelijke omstandigheid weêrhouden
is, veroordeeld ieder tot 10 jaren tuchthuisstraf. Allen heb
ben zich tegen dit arrest in cassatie voorzien.
Het gerechtshof te Leeuwarden heeft den 18 bevestigd
het vonnis der rechtbank aldaar, in 1878 gewezen, waarbij
kerkvoogden te Oosterenddoor de lloreenplichtigen aan
gesteld, zijn veroordeeld om het beheer der kerkelijke goe
deren over te geven aan de kerkvoogden, door de herv. ge
meente benoemd.
De H. Raad heeft 4 zittingen gewijd aan het getuigen
verhoor in de zaak van L. Pmcotfs en H. Kerdijk, gewezen
directeuren der Africaansche Handelsvereenigingbeschul-
Higd van 54 vervalschingen in gesch'iften van koophandel
(journalen en balansen) en van het des bewust gebruik ma
ken van die vervalschingen (toekenning en genieting van
hooge divendenden door opvoering van cijtersen wisselruiterij.
Uit de verklaringen van den beschuldigde Kerdijk en ook
der getuigen bleek dat Kerdijk geheel stond en handelde
onder den invloed van Pincoffs, en zich slechts met het com-
merciëele, gelijk gene met het financiëele der ondernemingen
bemoeide; en bemerkte hij, dat diens handelingen niet met
een goed en eerlijk beheer overeenkwamen, zich door diens
groote verwachtingen van winsten liet, nederzetten. Den 26
heeft de procureur-generaal, die het slechte toezicht van com
missarissen zeer laakte, de punten van beschuldiging volko
men bewezen geacht en als eisch gesteld 8 jaren tuchthuis
straf en 108 boeten van f 50.
Qverleden, te Brussel, de bekwame bouwkundige J. P.
~-~jlid der Academie van beeldende kunsten te Am
sterdam officier der Leopoldsordegeboren te Kampen.
Lijkverbranding. De vereeniging tot bevordering hier
van telde op het einde van 1879 elf afdeelingen en omstreeks
950 leden, zijnde 150 minder dan bij het begin van dat jaar.
Staats-Loterij. Trekking der 4'. klasseNo. 9599
f 25000, No. 13994 f 5000, No. 18098 f 2000, No. 15658
en 16251 f 1500, No. 5350, 11559, 12239, 13582 en 16828
t 1000.
Aan de Köln. Zeitung wordt uit Rome gemeld, dat de onder
handelingen tusschen Duitschland en Rome een tijdperk van
volslagen stilstand zijn ingetreden, zonder rechtstreeksche
uitkomstmaar toch niet gebed zonder zekere overeenstem
ming. Nadat namelijk gebleken was, dat rechtstreeksche
verstandhouding onmogelijk waszijn de onderhandelingen
nog een poos tusschen den pauselijken nuntius en den duit-
schen gezant te Weenen voortgezet. Toen hierdoor de in
zichten van heide partijen duidelijk aan het licht waren ge
komen werd de diplomatieke weg der onderhandelingen
voorloopig verlaten en de pruisische regeering is thans voor
nemens, op grond der verkregen inlichtingen de kerkelijke
aangelegenheden zelfstandig te regelen. Het Vatikaan gelooft
(wat aan dat blad nog twijfelachtig voorkomt), dat het ministe
rie te Beriijn in de zomerzitting der Kamers voorstellen zal
indienen, welke op de zaak betrekking hebben. Het zou
aan de diplomatieke voortzetting der onderhandelingen de
voorkeur hebben gegeven, doch gelooft ook, dat op den
thans ingeslagen weg de beslechting van het geschil zal
worden bevorderd.
Rijksdag. Den 20 werd tot tweeden onder-voorzitter
in plaats van v. Hólder benoemd de heer Ackermam (duitsch-
conservatief) met 102 van de 202 stemmen. 94 waren in
blanco. Hij verklaarde de benoeming aantenemen.
Den 23 werden goedgekeurd de begrootingen voor den
bondsraadde rijkskanselarij en buitenl. zaken alsmede die
voor het inwendig beheer. Die voor oorlog werd aangeno
men met uitzondering van eenige tot nader onderzoek naar
de begrootingscommissie verzonden posten. In den loop
der daarover gevoerde beraadslaging verklaarde de minister
van oorlotr, dat de nieuwe militaire wetsvoordracht geenzins
hare aanleiding vond in het vooruitzicht op een aanstaanden
oorlog. Prins Bismarck woonde door ongesteldheid de zitting
niet bij.
Den 24 werd de begrooting van marine goedgekeurd uit
gezonderd eenige posten welke tot nader onderzoek naar
de begrootings-commissie verwezen werden. Bij de over dat
hoofdstuk gevoerde beraadslaging vroeg de heer Handel nit-
voeriee mededeelingen over het vergaan van de Grosser
Kurfürstwaarbij ruim 200 brave zeelieden en een kostbaar
schip verloren gingen, omdat hij de tot dusver gegeven inlich
tingen onvoldoende achtte. De heer von Stosch, chef der admira
liteit, verklaarde, dat behalve de reeds in het officiëele blad ver
schenen mededeelingen geene andere inlichtingen konden
gegeven wordenomdat daarbij hoogere belangen betrokken
waren. De heer Handel stelde daarop voor, om van den
chef der admiraliteit, als verantwoordelijk vertegenwoordiger
van den Rijkskanselier, een nader verslag te eischen van de
ramp, welke dat schip getroffen heeft Op voorstel van den
heer Lasker werd besloten hierover in eene volgende zitting,
afgescheiden van de begrootingte beraadslagen.
Pruisen. Het Huis der Afgevaardigden werd den 20
verdaagd tot 20 Mei e.k. De voorzitter zal den dag der
eerstvolgende zitting later bekend maken.
Met 83 tegen 6 stemmen werd door de Kamer de over
eenkomst met Nederland goedgekeurd betreffende het Kanaal
van Terneuzen.
President Grêvy ontving van den Czaar een telegram van
dankbetuiging voor de hem betoonde gevoelens bij gelegen
heid van den aanslasdat met deze woorden eindigde de
geest des kwaads blijft evenzeer werkzaam als de goddelijke
genade: ik reken op de sympathie van alle rechtschapen
menschen.
De toegezegde bescheiden betreffende Mayer of Hartmann,
den in Parijs gevangen genomen Rusdie verdacht wordt
van medeplichtigheid aan den bij Moskou gepleegden aanslag
tegen den Czaar en wiens uitlevering gevraagd was, werden
aan het ministerie van buitenlandsche zaken bezorgd.
Den 23 had de gevangene een onderhoud met zijnen advo
caat, den heer Enqelhardt, een der radicaalste leden van den
Raad te Parijs, die hem zijne diensten aangeboden had. Hij
ontkent alle medeplichtigheid aan die daad. De meeste Pa-
rijsche bladen verzetten zich tegen zijne uitlevering, opgrond
dat hij een staatkundig vervolgde is en niet een gewoon
misdadiger.
Den 25 's morgens 7 uren werd te Parijs een standbeeld
der republiek onthuld zonder eenige plechtigheid.
Senaat. Den 23 werd John. Lemoinne tot onafzetbaar lid
verkozen .net 142 stemmen tegen 95 stemmen in blanco
der rechterzijde en 19 op verschillende leden en een aan
vang gemaakt met de behandeling van het wetsontwerp van
den minister Ferry betreffende de vrijheid van het hooger
onderwijs. Wordt het wet, dan verliezen de vrije universi
teiten het recht om deel te hebben aan het verleenen van
graden en om kósten van inschrijving te heffen waarmede
een groot deel barer inkomsten te niet gaateindelijk zullen
volgens art. 7 de leden van niet erkende geestelijke orden
volstrekt onbevoegd zijn tot het geven van hetzij openhaar,
hetzij bizonder ouderwijs. De heer Chesnelonglegitimist,
bestreed in eene rede, die 2% uur duurde, in het bizonder
genoemd artikel 7 daarbij de Jesuïten en hun onderwijs
verdedigende en de wet kenschetsende als een stap verder
naar het staatsmonopolieals een maatregel van wederrech
telijke herovering der vrije universiteiten enz.
Den 25 verdedigde de heer Pelletanlid der commissie,
het ontwerp tegen de aanvallen aan den heer Chesnelong en
stond voornamelijk stil bij art. 7, waarmede het ontwerp
staan of vallen zou. Met klem bestreed hij de jesuiten en
hun onderwijs, en hield staande, dat door de uitsluiting de
zer tot het verleden behoorende anti-nationale orde volstrekt
geene inbreuk op de vrijheid gemaakt werd. Reeds onder
de tegenwoordige wetten, welke men verkeerd had laten
sluimeren, hadden deze lieden geen recht, in Frankrijk als
onderwijzers op te treden. Frankrijk had menigmaal getoond,
hoe groot zijne lankmoedigheid was, maar één ding zou
men er nimmer van verkrijgennamelijk, dat hetveroot
moedigd en berouwvol, boete zou doen wegens de revolutie
aan de voeten van het standbeeld van Ignatius v. Loyola.
Deze rede werd door de linkerzijde zeer toegejuicht. De
heer de Foisins Lavenniere van het linker-centrum waarschuwde-
tegen de dwingelandij van het Jacobinismc, welke hp ver
klaarde te verwerpen met al het vuur zijner vaderlandsliefde
en ai den afschuw, hem door zijne herinneringen ingeboezemd.
Nadat de heer Ronjat het ontwerp nog verdedigd had werd
de beraadslaging tot den 2? verdaagd.
