van Zondag t- Mei 1880.
Slcroolg bcr SÜEleïicl. iScrtcïUcit.
Bin men lutnd.
Sfcasiisehiuts-d-
i'«uiikr)jk.
f^Ha'JSUJLxJSiKCJBEi SEXTZKaEKMUBOUKM
Nijverheid. De 's Gravenhaagscbe Brood- en Meelfa
briek deelt over 1879 eeu dividend uit van 16 p. c.
De directie der bierbrouwerij en azijnmakerij „De gekroon
de valk", firma v. Vollenhoven Sf Co., te Amsterdam, heeft
de noodige inrichting doen maken en een ervaren engelseken
brouwer geëngageerdten einde het door de geneesheeren
zoo veelvuldig aanbevolen stout te kunnen vervaardigen
van dezelfde hoedanigheid als bet engelsehe zoodat in de
behoefte aan dezen drank door eene bmnenlandsche onder
neming kan worden voorzien.
Tuinbouw. Den 24 is te Groningen, op de terreinen van
korenbeurs en visebmarktvan wege de Maatschappij van
Tuinbouw en Plantkunde, eene wat inzendingen en rang
schikking betreft uitmuntend geslaagde algemeene tentoon
stelling geopend. De catalogus telt 641 nummers, waarvan
de meeste uit 20 of 25, sommige uit 50 of 100 stuks be
staan. Door de bemoeiingen van den voorzitter der Maat
schappij mr. O. Visser v. Hazerswoudedie 500 tot de
kosten bijgedragen en voor het waarborgfonds 2000 inge
schreven heefthebben zoowel de mannen van bet, vak als
de bloemenliefhebbers inzendingen gedaan.
Nieuwe Ondernemingen. In den Haag zal een pano
rama gesticht worden door de heeren dr. PBauiez en G
Deymann Druart, beiden te Brussel. De heer H. IV. Mesdag
heef® de opdracht aanvaard om voor die inrichting een schil
derstuk te vervaardigen. Ook de heeren L. Wolff, bankier
te 's Gravenkage, en L. P. Jacobs, makelaar in effecten te
Amsterdam hebben bij bet gemeentebestuur van den Haag
aanvraag gedaan om terrein voor de stichting van eeu pano
rama en diorama.
Kunst. De heer C. P. W. Kriensvan Amsterdam,
élève der muziekschool te 's Gravenbage, is door de jury
uit 18 mededingers benoemd tot hof-klarinettist te Dresden.
He! scliilderijen-kabmet van wijlen jr. ilooflv. Woudenberg
en Geeresteinden 27 en 28 te Ams erdam verkocht, heeft
ƒ251,624 opgebracht. De hoogste prijzen zijn besteed voor
ae volgende st ukken: Rosa Bonheur, Ochtendstond, 17,600,
Alma Tademade dichter Venantius Fortunatus draagt zijne
verzen voor in het klooster te Poitiers, 18200 (voor het
museiim te Dordrecht), Troyon, koeien in de weide, f 13029,
Czermak, de spiegel, lo2UlG all aitkunst en vrijheid,
f 88 0Czermak, slavinnen voor de harem flï>W,Jacobsen,
8 stuks6UU05500 en 4400Leys bij een wapen
smid 5830, Schelfhout, win'ergezickt,5500, A. Achen-
bachstrandgezicht, 5445, Bouquerauarme lui, 4730,
Calame, landscaap in de Boven-Alpnen en bouwval te Pes-
turu 4435 eu 4427. De Vereeniging tot bet vormen
eeuer openbare verzameling van bedendaagsche kunst te Am
sterdam heeft, door buitengewone bijdragen van 4625
daartoe in staat gesteld 3 meesterstukken kunnen aankno
pen n. I. 1 van Louis Meijer en 2 van Ch. Rochussen.
Onderwijs. De gemeenteraad van Leeuwarden heelt den
22 met 16 tegen 2 stbesloten, voor de vestiging eeuer
theoretische en practische ambachtsschool, waarvoor indertijd
door verscheidene vereenigiugen belangrijke geldelijke aan
biedingen zijn gedaan al te staan de voorat' te verbetereu
vroegere gemeenteschool nr. 8 met tuin en onderwijzers
woning, en om deze instelling jaarlijks eene subsidie te ge
ven van ten hoogste 2000.
De r. c. gemeente te Goes heeft in openbare veiling voor
10510 aangekocht een heerenhuis, ten einde dat in ie
richten tot eene school voor lager onderwijs.
Eet hoofdbestuur van het Nut heeft aau het departement
Waterland eene subsidie van f 2000 verleend voor de op
richting eener bewaar naai- en breiscbool te Nieuwendam.
JJe gemeenteraad van Amsterdam üeeft den 28, op voor
stel van B. en W., besloten, het getal openbare kostelooze
scholen met 2 te vermeerderen en tegen 1 Jan. 1381 twee
verplaatsbare sckoollocalen te doen maken waarvan de ko
sten geraamd worden op ongeveer 12000.
Te Beverwijk hebben 4 leden, van deu gemeenteraad
waaronder de beide wethouders, hun ontslag genomen. Door
bet vertrek van een ander lid, die mede tot de minderheid
bij de schoolkwestie behoorde, is er nog eene vacature in
den raad. Gok van de schoolcommissie hebben 4 leden be
dankt, waarvan 2 tot bovenbedoelde raadsleden behooren.
Kerkelijke Zaken. De Synode der Ned. Eerv. Kerk
heeft met :3 tegen 4 st. aangenomen bet ontworpen regle
ment op de kerspelvorming, waarin alles onaangeroerd ge
lalen wordt wat op de belijdenis betrekking beeft, de ker-
speivorming alleen vergund word ïu gerueenteu met 2 en
meer predikanten, en de eenheid der gemeente gehandhaafd
wordt voor alles wat de diaconale zorg betreft.
De Synode beeft verworpen voorstellentot herstel van
art. 38 en 39 reglement godsdienstonderwijs in den ouden
vorni herziening der geheele kerkelijke wetgeving op
den grondf^S van eea '°iter administratie kerkverband
tot toepassing van bet twee-parochiëustelsel op de geheeleKerk,
tot bet toekennen aan de Synode van de bevoegdheid om de
classieale vergaderingen zoo noodig buitengewoon samen te
roepen; en met 9 tegen 7 stemmen aangenomen dat om de
vierde alinea in art. 38 R G. O. te doen vervallen en den
predikanten te vergunnen met oud-ouderlingen aan te nemen.
l)e zitting der Synode is gesloten.
Ds. Claassen te Egmond a. d. Eoef heelt bedankt voor
bet beroep naar Wienngerwaard.
Peesten. Den 24 is Ie Eaarlemin de feestelijk ver
sierde groote zaal der sociëteit „Vereeniging", net 5U jarig
bestaan der hedertaiel „Zang en Vriendschap" (bescherm
heer de burgemeester mr. E. A. Jurdens, directeur de heer
Schmblling) gevie-d met een concert, wa»rto>' mej. W. Gips
en de lieer W. Ks hebben medegewerkt. Namens de eere
en kunstlievende l>den werd deu hedertafel een gouden den
directeur en den phsident ieder een verguld-zilveren en den
overigen leden van het bestuur ieder een zilveren medalje
aangeboden.
Monument, ie 'lissingen beeft, zicb eene commissie
gevormd met net, doeleeu marmeren medaljon met, bet borst
beeld van den dichter Bellamy te plaatsen in den gevel van
bet door hem bewoon 'thuis.
*e bielderbet maken vna
eene eanune op het voorin del- artillenekazerneminste
inschr. A- P°s $1-) vooll 8025 te Zwolle, het bouwen
van 72 woningen voor rekemg van den heer N. Pruimers,
aan B. II- Trooster, voor L7Ü0.
Den 27, te 's Gravenbage, het oprichten van een gebouw
voor het kantongerecht te Apeldoorn, minste inschr. F. TV.
Geurden aldaarvoor 12600; te Jaarsveld, het verboo-
gen en verzwa en van deu Lekdijk-Benedendams, over 1300
ellen, aan A. G. v. Renswoudevoor 8985.
Den 28, te 's Gravenbage, bet. maken van landhoofden
en pijlers voor de brug over de Beneden- Merwede, te Baanhoek,
minste inschr. Holier, Schei penisse en Serette Sliedrecht,
voor 909,500; te Utreciit, bet verhoogen en verfwa
ren van den Lekdijk-Bovendams, in 7 perccelenminste
inschr.: I. de Vree te Maunkvoor 68000, 2. Roskamp
en Brand te Giessendam voor 95600, en 4. dezelfden,
voor 194,800, 5. dezelfden, voor 112.000, fi. en 7 v.d.
Boogaard te Leeuwenvoor 145,000zijnde te zamen
615,400
Den 29, té Delft, het verbeteren van gebouwen der con-
structie-wérkplaatsen en der ijzergieterij, minste inschr. 11.
W. Teeums ete 's Gravenbagevoor 9,400.
Eet sticüten van een gebouw voor de normaalschool aan
de Burg op Texel is aangenomen door K. Hz. Plavier,
voor 2317.
Eet maken van kaaimuren op 's Rijks-marinewerf te Am
sterdam aanbesteed 21 Aprilis gegund aan Meekers, voor
54839aangezien de minste inschrijvers verzocht hadden
niet iu aanmerking te komen.
Eondsbossciie Zeewering. Als een bewijs dat de re
constructie in 18731818 tot. stand gebracht,aan de ver
wacht ing beantwoordt, kan dienen, dat, de kosten van on
derhoud sedert de voltooiing van dat grootsché werk zooveel
minder bedragen, dat de omslag iu 1879 en 1380 telkens
met, 10 p. cl. of 14,000,is verlaagd, zoodat bij dit jaar,
onverminderd de jaarhjkscLe aflossing en rentebetaling der
voor dat werk aangegane belangrijke geldleeningen reeds
20,000 minder bedraagt, dan van 1867 tot en met 1872
vóór die 'reconstructiejaarlijks is gelteven.
Giften. Wijten mej. J. Goossens te Venloo heeft aan de
nieuwe S. Nieolaaskerk aldaar vermaakt' 5 barer nalatenschap,
welke geschat wordt, op instens 5U0O0voorts aanmer
kelijke legaten aan het S. Josefs-gastbuis, weesbuis enz.
Wijlen ds. J. TV. v. Vloten beeft, aan de zondagschool te
Barneveld een stuk grond voor bet bonwen van een locaal
en 2000 gelegateerd.
Geschenken. Wijlen dr. Eelco Verwijs heeft zijne kost
bare boekerij vermaakt aan de Maatschappij der Nederl Let
terkunde te Leiden.
Den 28 werd dr. JMaats 25 jaren geneesheer in de
Beemster, door eene commissie, bestaande uil: B en ff.,
de beide predikanten en den pastoornamens vele ingeze
tenen een kostbaar geschenk in zilver met een album aan
geboden. 's Avonds bracht Beemsters Mannenkoor hem eene
serenade.
Rampen. Den 21 zijn buiten de Burensebe barrière te
Tiel 3 huizen afgebraud en daarbij 4 jonge varkens omgeko
men. De inboedels waren verzekerd.
In den nacht van 2122 is onder 's Eeer Arendskerke
eene schuur van den landbouwer Films algebrand waarhij
20 stuks hoornvee en 17 paarden zijn omgekomen.
Den 23 is op den IJsel bij'Nieuwerkerk een aak met
beenderen omgeslagenmet. bet treurige gevolg, dat 4 kin
deren van den schipper verdronken zijn. Hijzelf, zijne vrouw,
een 10 jarig dochtertje en de knecht werden met moeite gered.
Den 24 's avonds zijn atgebrand de broodbakkerijen van
v. Egmond te Bergen en van L. Kikkert aan de Binnenhaven
te Nieuwediep.
Te Ooi, gemeente Eerten, zijn den 24 vijf huizen afgebrand.
Den 26 is een oud vrouwtje, wonende aan de Bloedstraat
te Amsterdam, bij liet koken van melk op een peteroliestel,
in brand geraakt en nagenoeg geheel door de vlammen
vert eerd.
Den 27 zijn tusschen de Dongensche baan en den straat
weg van Tilburg naar Breda eenige bosschen en ongeveer
250 bunders beide, voor het meereudeel eigendom van den
lieer A. A. Bogaersverbrand.
Den 28 is het, praamscbip van schipper J. Jonker, geladen
met 34500 metselsteenen voor Amsterdam, te Deventer tegen
een balk van de Uselbrug gevarenlek geworden en ge
zonken, hebbende schipper, vrouw, 3 kinderen en de knecht
slechts het leven kunnen bergen.
Den 29 zijn in deu Eaarlemmermeerpolder afgebrand 2
boerderijen de eene bewoond door C. v. Damde andere
van I). KniLbe, bewoond door een arbeider. Door den feilen
wind werd er niets gered.
Te Winterswijk is den 29 een groot dennenboscb gedeel
telijk weggebrand.
Misdrijven. Den 22 beeft iu de boschjes tusschen den
Haag en Scltevenirtgen een jaloersclte minnaar zijn meisje
verscheidene verwondingen toegebracht,, tot dat bij in zijne
woede door eenige voorbijgangers gestuit werd.
Te Suchteln bij Veuloo heelt eene vrouw getracht, baren
slapendtm man met een broodmes den hals af 1e suijden.
Eij wist, zwaar gewond, uit hst venster te springen, daar
de deur gesloten wasen ligt hopeloos. De gevluchte
vrouw werd achterhaald en aan de policte overgeleverd.
Rechtszaken. De E. Raad beeft den 26 verworpen de
voorziening in cassatie van W. Joosten, te Eaarlem, die
door bet gerechtshof te Amsterdamwegens den moord
op den veldwachter e. d. Lijke te Bloemebdaal, veroordeeld
is tot 20 jaren tuchthuisstraf.
Overleden den 26, te 's Gravenbage, mr. J. J. Slicher
v. Domburg, oud-iid der 2®. Kamer, oud 77 jaren.
Kolonicn. De heer Couperusadministrateur en mede-
eigenaar eener koffiecultuur onderneming ten n. o, van Padang,
is deu 11 Maart, op reis ua&r die stad, door den opzich
ter v. Gussem waarmede hij op geen goeden voet stond
en die nu en dan misbruik maakte van sterken drankmet
een jachtgeweer doodgeschoten, v. Gussem werd met. eenige
moeite gearresteerd en naar de gevangenis gebracht, waariu
hij zicb met een mes zoodanig aan den bals heeft verwond,
dat hij aan ae gevolgen is overleden.
Bij den bondsraad is een wetsontwerp ingediend tot bet
invoeren eener belasting voor die dienstplichtigen, die geene
krijgsdienst behoeven te verrichten. Gedurende 12 jaren
moeten zij.- die vrij geloot ot alleen bij de reserve ing deeld
zijn of voor den afloop hunner dienstplicht vrijgesteld worden,
eene belasting betalen van 4 mark per hoofd, vermeerderd met
3van huu inkomen, ïudien het boven 6)00 mark is en
met 1 a 3 /0 vau bun inkomenindien het daar beneden
blijtt. Bij inlijving in de gelederen gedurende dien tijd,
zijn zij van de belasting vrijgesteld, zoolang bun werkelijke
diensttijd duurt. Behoeftigen, bedeelden en invaliden worden
vrijgesteld. De Kóln. Zeitung aebt het billijkdat eindelijk
een einde wordt gemaakt aan de ongelijkheid, dat de een
eenige jaren moet dieuen en de ander niet, naar mate zij
een booger of lager nommer trekken. Dit is in strijd met
het beginsel van algemeene dienstplichtdat daarom alleen
niet volledig kan worden toegepast, omdat er meer man
schappen beschikbaar zijndan bij bet leger gebruikt kun
nen worden.
Pruisen's voorstellen tot verandering van bet reglement
van orde werden den 26 door den bondsraad aangenomen.
Volgens die wijziging kunnen dc duitscbe regeeringen vaste
plaatsvervangers barer gevolmachtigden in dien raad benoe
men is eene bizondere volmacht noodig voor de vertegen
woordiging van verscheidene staten door één persoon, en kan
een gevolmachtigde zicb door een anderen voor ééne ver
gadering laten vertegenwoordigen, doch alleen in dringende
gevallen. In elk zittingjaar worden wetsontwerpen en andere
belangrijke zaken in een bepaalden tijd in tegenwoordigheid
der eerste gevolmachtigden afgedaan: voor gewichtige onder
werpen worden twee lezingen met tussehenruimte van ver
scheidene dagen gehoudenvoor enkele onderwerpen en
stukken kan geheimhouding worden opgelegd Verder heeft
Pruisen voorgesteld om Altona eu een deel der Eamburg-
sche voorstad St. Pauli in het duitsehe tolgebied in te lijven.
Te Hamburg is men over dit voorstel zeer verontwaardigd:
de bladen aldaar betcogendat die voorstad sedert jaren
met Hamburg één deel uitmaakte.
Te Hamburg werd den 27 tot- lid van den Rijksdag ver
kozen de socialist Hartman» met 13155 stemmen, de na-
tionaal-liherale candidaat verkreeg 3583 en de progressisti-
sche 6451 stemmen.
Rijksdag. Den 24 werd de vraag behandeldof het
wetsontwerp tot wijziging van art. 4 der muntwet, strekkende
tot verhooging der hoeveelheid pasmunt van IU mark per
hoofd der bevolking tot 12 mark, al dan niet naar eene
commissie zou worden verzonden. De conservatieven ver
langden die verzending, ouidat, zij nadere inlichtingen wenschte
te ontvangen omtrent de behoefte aan meer pasmunt. Twee
sprekers waren voor invoering van den dubbelen standaard
en verlangden deelneming van Duitscbland aan eene daartoe
strekkende internationale bijeenkomst. Daar slechts 143 af
gevaardigden tegenwoordig waren en 254 ontbraken waar
door geen voldoend aantal leden tegenwoordig was tot het
nemen vwn wettige besluiten, werd geene beslissing genomen.
Den 26 moest na behandeling van een paar zaken van
minder beteekenis de zitting wederom verdaagd worden,
doordat te weinig leden tegenwoordig waren. Den 27 bad
de stemming plaats over de vraag, den 24 onbeslist gebleven
in zake het wetsontwerp tot wijziging van art. 4 der munt
wet. De verzending naar eene commissie werd niet aange
nomen zoodai hel ontwerp dadelijk in volle zitting kan
worden behandeld. Vooraf was de Samoa wet niettegenstaande
de krachtige verdediging der regeering verworpen met 128
tegen 112 stemmen: de meerderheid der nationaal-liberalen
en oud-conservatieven stemden voordie van het centrum
tegen de geheele fortscbritts-partij tegen en de vrij-conser-
vatieven voor de wet.
Den 28 werd beraadslaagd over bet voorstel van Richter,
betreffende de tabak. De voorsteller acht eene nieuwe ver
booging vau de belasting op dit artikelof de invoering
van het monopoliestelsel, zoowel uit een staalbuisboudkundig
als geldelijk en staatkundig oogpunt ongerechtvaardigd.
Eene motie van orde van prins Hohenlohe-Langenburg, hou
dende dat er thans geene aanleiding bestaat om zicb over
het tabaksmonopolie te uiten, werd verworpen: daarentegen
werd met 181 tegen 69 stemmen eene motie van orde van
de heeren Bühl en Delbrück, strekkende om te verklaren, dat
in de laatste Rijksdagzitting volkomen overeenstemming over
de tabaksbelasting was bereikten men daarom mocht ver
wachten dat deze verstandhouding door bet voorstel tot
invoering van bet tahaksmonopolte niet weder in de waag
schaal zou worden gesteld, aangenomen. De regeericg hield
zicb bjj deze motiën volkomen onzijdig.
Het zegelont.werp werd den 29 naar eene commissie van
21 leden verzonden. De meeste sprekers verklaarden zicb
legen de kwitantie-belasting. Daarna werd het wetsontwerp
op de kustvrachlvaart bij tweede lezing aangenomen met
eene wijzigingwaarin de regeering had toegestemd.
Pruisen. Op de feestelijke algemeene vergadering der
vereeniging voor de duitsehe visscherij bij gelegenheid der
tentoonstelling van visseherijen te Berlijn werd o.a. bet woord
gevoerd door den chineeschen gezant Li-Fang-Po die tot
groote verbazing der tegenwoordig zijnde personen eene in
zeer goed duitsch gestelde rede uitsprakeindigende met
een „üock" op den Keizer. De voorzitter dankte hem voor
deze eerste rede gehouden door een vertegenwoordiger van
Clnna iu de duitsciie taal en stelde voor een „Hoch" op
hem uit. t.e brengen, waarmede de vergadering instemde tot
genoegen vau den gezantdie naar alle zijden boog.
De raad van state verklaarde de weuschen door 11 al
gemeene raden tegen de besluiten omtrent de niet erkende
congregatiën uitgebrachtnietig.
Het gevolg van liet uitspreken van de straf der censuur
inet tijdelijke verwijdering op den bonapartistiseben afgevaar
digde GodeUe uit Parijs, op hem vopr bet eerst toegepast, is, dat
hij eerst, in de Kamer mag verschijnen na verloop van de
loe. zitting na den genomen maatregel: verder inhouding van
de helft der vergoeding voor 2 maanden en aanplakking en
verspreiding voor zijne rekening van 200 exemplaren van
het zittingverslagwaarin de straf werd opgelegd, iu bet
kiesdistrict dat hem afvaardigde. Hij mag zicb zelfs gedu
rende dien termijn niet in bet gebouw, waar de vergade
ringen worden gebondenvertoonen en zou bij overtreding
da rvan gevat en overgebracht kunnen worden naar een voor
dat doel ingericht locaal, waar hij ten hoogste 3 dagen op
gesloten zou kunnen worden. De bonapartist.en benoemden
den beer GodeUe tot voorzitter der groep van „het beroep
op het volk" als een protest tegen het besluit der Kamer
te zijnen aanzien.
De koude in den afgeloopen winter beeft in den planten
en dierentuin te Parijs onder de dieren groote verliezen
veroorzaakt Van de 1200 zijn er meer dan 250 gestorven,
waaronder 2 leeuwen, een fraaie giraffe en een dik nijlpaard.
De ijsbeer alleen was, boe feller de koude werd, levenslustiger
geworden. Genoemd nijlpaard, 15U0 k. g. zwaar en verte
genwoordigende eene waarde van fres. 30000 was 27 jarea
in die inrichting geweest. Het lijk bad zulk een omvang,
dat bet bassin, waarin bet zich bevond, leeg moest worden
