Het nut van de Hoenderfokkerij voor
den Landbouw.
Stabs-ficrichtcn.
Vervolg' der zitting vau den Gemeenteraad van
Woensdag I September 1SS0.
QUlcvIci.
officieuse wijze te kennen gegeven wenseh uit zijne
nalatenschap doen toekomen aan de burgemeesters
van Apeldoorn VoorstEpe en Brummen respectieve
lijk f 1500, f 700, 400 en 400, om door hen voor
de behoeftige ingezetenen hunner gemeenten zonder
onderscheid van geloofsbelijdenis, aangewend te worden
zoodanig als zij het doelmatigst zullen oordeelen.
Ten gevolge der steeds herhaalde klachten over
den verwarden toestand der hervormde gemeente te
Dordrechtheeft verleden week eene commissie uit
het provinciaal kerkbestuur van Zuidholland zich der
waarts begeven ten einde met predikanten en diake
nen te confereeren om aan den toestand dien men
ondragelijk noemteen einde te maken. Er werd voor
gesteld in eene gecombineerde vergadering, de ter visie
gelegen hebbende kiezerslijsten vast te stellende ver
kiezing voor gemachtigden te doen plaats hebben en
dan terstond het kiescollegie samen te roepen om voor
de met 10 Januari e. k. aftredende leden des kerkeraads
benoemingen te doen. Nadat de aanwezige diakenen
eecige dagen beraad hadden verzochthebben 10 hun
ner bericht gezonden, dat zij met gecommitteerden niet
wilden medewerken. Het prov. kerkbestuur heeft be
sloten hierin vooreerst te berusten.
Uit Nieuwediep wordt gemeld dat den 15 Octo
ber a.s. de verschillende ramschepen en monitors ge
diend hebbende tot oefening der zee-miliciens buiten
dienst worden gesteld.
Op de vergadering van 20 Aug. der Gelderscbe Maat
schappij van Landbouw, afd. Aalten werden een zevental
vragen, voor den Landbouw van veel belang, aan de orde
gesteld en door de heeren Halverhout en en Duivené
de Wit beantwoord:
1°. Welke rassen van hoenders zijn het best geschikt
voor den landbouw?
De heer Duivené de Wit geeft, hiertoe uitgenoodigd,
daaromtrent ds volgende inlichtingen. Het houden van
kippen is voor den landman vau groot belang. De spreker,
die bij ervaring den landbouw van nabij kentheeft
groote voordeelen ondervonden door de aanfokking van
pluimgedierte. Om evenwel dit vak van landbouw, dat
nog te veel als bijzaak wordt gedreven met voordeel
uit te oefenen, moet men eerst weten welke rassen men
moet aankweeken. Wat voor den eenen grond geschikt
is, deugt niet voor andere streken. Ook moet men zich
toeleggen op veredeling der rassen, b. v. doorkruising,
waarover punt 4 evenwel nog aanleiding geeft verder
te spreken.
Op lagere gronden zijn de zilverpellen, waarvan hierop
de tentoonstelling mooie verzamelingen waren te zien, zeer
aan te bevelen op hoogere gronden, zooals hier, geve
men de voorkeur aan goudpellen. Deze leggen zeer veel
eieren vooral als ze losloopen. De hoenders zijn zeer
aan te bevelen vooral om het vleesch. Het Dorking-
ras en de Italiaansche hoenders zouden hier ook zeer goed
op hun plaats zijn. De hoenderteelt wordt nog maar
al te vaak te gering geschat; zij kan evenveel voordeel
geven als paarden koeien schapen of varkens,
2°. Welke zijn de beste eierleggende en welke om
vet te maken of te mesten
De heer Halverhout zegt daaromtrent het volgende:
In Engeland wil men tegenwoordig op tafel hoenders van
het Dorking ras en men betaalt daarvoor hooge prijzen.
Wanneer ze meer in ons land werden aangefokt, zou in
dat artikel een uitgebreide handel kunnen ontstaan. In
Frankrijk is vooral het Hoedan-ras in trek. Dit ras is
zoowel aan te bevelen omdat het veel eieren legtals
daar het gemakkelijk vet wordt. Kippen van dit ras
worden niet broedsch en worden ook om baar voortreffelijk
vleesch in onze groote steden duur betaald. Verder is
aan te bevelen het Langshan-ras, dat ook in den winter
legt. Daarbij is he't niet alleen een zware, maar ook
een vlugge vogel.
Het Brahma-poetra-ras zou mede hier wel aan te be
velen zijn. Een landbouwer doet echter verstandig er
slechts éénmaar dan een goed ras op na te houden,
en zich toe te leggen dit zuiver te bewaren en door
't aankoopen van een goede haan te veredelen.
De heer de Wit toont door voorbeelden aan welke
hooge prijzen er voor het Langshan-ras besteed worden
en hoe iemand alleen door kippenieelt van een armen
jongen een welvarend man werd. Volgens hem is onze
grond uitmuntend voor de kippenfokkerij geschikt.
3°. Welke is voor hoenders het beste voedsel als ze
opgesloten zijn
In antwoord hierop zegt de heer De Wit, dat men
vooral voor afwisseling moet zorg dragen. Heunepzaad,
goedkoope graansoorten en ander meer droog voeder
moeten worden aangevuld met groen voer in den zo
mer gras en in den winter fijngehakte boerekool. Wan
neer kippen geen groen voeder krijgen dan leggen ze
geen vruchtbare eieren. Het americaansche kippen
voer wordt afgekeurd daar het te dun is.
4°. Heeft de keuze van een haan wezenlijk zulk een
groote beteekenis bij het teelen van pluimgedierte?
De heer Halverhout beantwoordt deze vraag bevesti
gend. Een goede haan is van groote waarde en men
kan daarvoor u et veordeel gerust een hoogen prijs
besteden. Ook moet men telkens weer een nieuwen
haan aanschaffen en vooral geen haan houden bij kip
pen die met hen van hetzelfde broedsel zijn dit is
te na in de familie. Altijd door te fokken met dezelfde
familie veroorzaakt achteruitgang De heer de Wit
toont met een voorbeeld den grooten invloed aandie
een haan uitoefent en zegt verder dat eieren door
oude hanen bevrucht, meest hanen opleveren en om
gekeerd.
5°. Zijn de kuikens die uit de Hydro-Incubatuur uit
gebroed zijn even sterk als die natuurlijk zijn uitgebroed
Ook deze viaag wordt door den heer Halverhout be
vestigend beantwoord. Hij deelt een en ander mede
omtrent de incubateur (broedmachine) van hem op de
tentoonstelling aanwezigen waarvan de behandeling
zoo eenvoudig isdat iedere boerenmeid er gauw mee
kan omgaan. Deze toestel wordt door üeet water ver
warmd en vereischt weinig werk. De kuikensdaar-
meae uitgebroed zijn even sterk als andere en ze heb
ben volstrekt geen last van ongedierte.
Als een middel tegen laatstgenoemde kwaal noemt
de heer Vos het strijken van een weinig raapolie aan
de veeren. Dit is een stof die ieder bij de hand heeft.
Carbolzuur is anders ook goed De heer Halverhout
spreekt nog over een soort van lamp waarmede eieren
na vijf dagen bebroed te zijn kunnen onderzocht wor
den om te weten of er al of niet een kuiken zal uit
komen. De Yoorz. recommandeert zeer een werkje
over de hoenderteelt van den laatstgenoemden spreker
de prijs van dit boekje is op 1,—.
6°. Welke is de beste verzorging der kuikens?
Op deze vraag antwoordt de heer de Wit, en noemt
als eerste vereischte orde en netheid. Zonder zinde
lijkheid kan ook geen kuiken zich flink ontwikkelen.
Verder zorge men voor eene goede voeding, eerst
eierenbroodgrutten-, later boekweit in karnemelk
geweekt en verder afval van korenetc. Ook voor
kuikens is eenig groen voer noodzakelijk. Hoe vrijer
ze losloopen, hoe beter. Men zorge echter dat ze
voor de zon zijn beschutkan men ze onder of in de
nabijheid van boomen laten loopendan hebben ze
een uitgezochte plaats.
De heer Vos merkt op dat men aan kuikens geen
droge grutten moet geven dit voedsel wordt niet ver
teerd. Wittebrood en dergelijke spijzen zijn beter.
Ook geve men doelmatige drinkbakkenwaarin ze wel
de pootjes kunnen nat maken maar zich niet kunnen
bemorsen. Kan men miereneieren bekomenze zijn
voor jonge hoenders een uitmuntend voedsel.
7°. Hoe verschaft men zich het meeste voordeel van
eenden en welke rassen zijn de beste voor ons klimaat.
De heer Halverhoutter bespreking van deze vraag
uitgenoodigdverklaart over dit onderwerp niet uit
eigen ondervinding te kunnen spreken. Hij weet, dat
er zeer veel eenden in ons land worden opgekocht voor
Londen. Hij houdt de N -Hollandsche eend voor zeer
goed maar weet niet of men andere soorten met meer
voordeel kan aanfokken.
De heer de Wit gelooft jniet dat in een plaats als
deze de eenden met voordeel kunnen worden gehouden.
In lagere, waterrijke plaatsen geven de eenden ve.l
voordeel.
De heer Vos bevestigt het gezegde van den vorigen
spreker, maar zegt dat er onderscheid bestaat tusschen
het Hollandsche en N.-Holl. ras. Ook de Kouaan-
eenden zijn zeer goed deze gaan niet ver van huis.
LandbCour.)
Door het kiescollegie der herv. gemeente alhier is
tot predikant beroepen de heer A. H. den Boer te
Muiden.
Op de voordracht van een hoofdonderwijzer in den
Grooten IJpolder, gemeente Sloten, komt als nummer
1 voor de heer P. v. Drielhulponderwijzer aan de
openbare burgerschool alhier.
Door het stedelijk muziekcorps zullen op Zondag, 5 Sept.,
des avonds te 6 urenin den Stadskout, de navolgende stukken
worden uitgevoerd
1, „Marche Militaire" van Baudonck. 2. Overture de l'opéra
„Nabucodonosor," van Verdi. 3. Introduction et, grand galop
„Le Postillon," van Faust. 4. Grande fantaisie de l'opéra „La
Dame Blanchevan Boieldieu. 5. „Leopold IIMarche Mi
litaire, van Clément. C. „Morceau Obligato," pour cornet a
pistonsvan Suppé. 7. ,.La GrivePolea de concert pour
ftauto picolo solovan Christophe. 8. „Bei guter Laune
Grosses Humoristisches Potpourri, van Winterberg: a. Mam-
selle Angot4. Fledermausc. Cliquotd. Gavottee. Will
mieh einmal ein guter Freund hesuchenTurteltaubcken
g. August Hymne; h. Batinitza; i. Blederinausj. Schone
Galathee; k. Sebönröschenl. Pariser Leben; m. Koram'n sie
'rein in die gute Stube; n. Wer nicht liebt; o. Mandolinata;
p. Couplets; q. Wer weiss ob wir uns wiedersebn; r. Frei-
sehiitzs. Der Wenzel kommt; t. Sei mir gegrüsst; u. Schone
Helena; v. Annen Polka; v>. Eins, zwei, drei. x. Couplet;
ij. Preciosa; z. O! du mein Waldemar; aa. Fledermaus und
Schluss.
81. Voorstel om de machtiging tot bet tijdelijk opnemen
van geld, bij raadsbesluit van 17 Dec. 1879 verleend onder be
paling, dat vóór 1 Nov. 1880 het opgenomen geld moest zijn
afgelost, met twee maanden en dus tot 1 Jan. 1881 te verlengen,
op grond dat bet gemis der ontvangst van de plaatselijke directe
belasting (in 1879 was op 1 Sept. reeds 14983,90(4, betaald)
oorzaak isdat de veie betalingenwelke aan aannemers
moeten geschieden in de eerstvolgende weken, bet opnemen van
geld tot ten hoogste 20000,dringend noodzakelijk maken.
Machtiging verleend.
22. Voorstel om eene plaatselijke commissie van toezicht op
bet lager onderwijs te benoemen waartoe art. 70 der nieuwe
wet aan den gemeenteraad de bevoegdheid geeftop grond dat
de nuttigheid eener dergelijke commissie in eene gemeente als
Alkmaar, zooals uit bet bestaan der plaatselijke schoolcommissie
tot heden duidelijk is gebleken, geen betoog behoeft. Verder
wordt herinnerd, dat art. 83 der nieuwe wet bepaalt, dat zij. die
op bet tijdstip, waarop de wet in werking treedt, in betrekking
zijn als voorzitters en leden van plaatselijke commissiën, geene
herbenoeming of erkenning behoeven, om hunne betrekking te
blijven bekleeden. Eene verordening, regelende bare samen
stelling en inriebting, wordt tevens ter vaststelling aangeboden.
Aangenomen.
Van de vorige vergadering,
23. Het rapport van Burg. en Weib inhoudende bet ver
zoek tot bet nemen eener beslissing omtrent de vraagof bet
tonnenstelsel al dan niet zal worden ingevoerd.
Verscheidene leden verklaren zich, op grond dat dit stelsel
strekt tot bevordering der reinheid en gezondheid en van de
ondervinding in gemeentenwaar het tonnenstelsel bestaat
opgedaanvoor de invoering van dat stelseldoch zouden het
gebruik der tonnen voorloopig niet verplichtend willen stellen,
integendeel de ingezetenen volkomen vrij willen laten, niet twij
felende, ot de ingezetenen zouden langzamerhand meer en meer
zich van het nut daarvan overtuigen. Alleen de heer T. L.
Koorn zag bezwaar in de invoeringnu in den laatsten tijd in
sommige gemeenten over dit stelsel meerdere klachten worden
vernomen. Tegenover die meening werd nog aangevoerddat
dit stelsel bet eenige wasdat bier met kans op goeden uit
slag kon worden ingevoerd. Ook werd gewezen op bet wensche-
lijkedat in tijden van epidemie buitengewone maatregelen
werden genomen tot ontsmetting der tonnenopdat zij niet
de overbrengers van smetstof zouden worden. De afzet der
meststoffen kwam mede ter sprakebepaalde zekerheid of zij
voortdurend goed afgezet zouden kunnen worden, kon niet
gegeven wordendoch wannneer het den landbouwenden stand
goed gingwerd daaraan niet getwijfeld.
Met 12 stemmen tegen 1 stem van den beer T. L. Koorn werd
tot de invoering besloten in dien zindat bet gebruik maken
van de tonnen niet verplichtend zou zijn.
Daarna kwam aan de orde de vraag: zal bet tonnen
stelsel in eigen beheer of door een pachter
geëxploiteerd worden? Nadat daarbij opgenomen was,
dat daaronder begrepen zou zijn het ophalen van baardaschaf
val, vuilnis enz. wordt met 8 tegen 5 stemmen van de heeren
T. L. KoornBosman Wellan Verhoeff en J. C. Koorn be
sloten, dat het onder eigen beheer zal geschieden. De meer
derheid was van oordeel, dat vooral in den beginne het niet
mogelijk was, het bij aanbesteding uittevoeren en dat eigen be
heer voor den goeden gang van zaken veel beter zou zijn de
minderheid zag daarentegen die onmogelijkheid volstrekt niet
in en vreesdedat eigen beheer veel kostbaarder zou worden
dan aanbesteding. Daarna werden op voorstel van den
Voorzitter Burg. en Weth. gemachtigd sollicitanten voor de
betrekking van Directeur op te roepen op ƒ1200,jaarwedde,
opdat hij dadelijk de noodige voorstellen zou kunnen indienen
voor de maatregelen, welke ter uitvoering van dit besluit ge
nomen moeten worden.
24. Is overgegaan tot het benoemen vana. eene 3« hulp
onderwijzeres aan de openbare burgerschool in de plaats van
A. Hartland, hulponderwijzer. Burg. en Weth. deelen mede,
dat zij zich geheel konden vereenigen met het voorstel der
plaatselijke schoolcommissie, om voor het onderwijs in de laagste
klassen dezer school eene hulponderwijzeres te benoemen en even
zoo bij de eerstvolgende vacature, op grond van den goeden uit
slag van het onderwjjs, door onderwijzeressen in de laagste
klassen der armen- en tusschenschool gegeven. Uit 25 sollici
tanten dragen Burg. en Weth. voor 1°. C J. van Nes te
Noordwijk; 2°. C. van Nieuwstadt te 's Hertogenbosch 3°.
B. Buwalda te Koudum, daarbij meer lettende op de reden,
waarom eene hulponderwijzeres benoemd wordt, dan op haar, die
veel acten bezaten De schoolopziener kon zich daarmede ge
heel vereenigende hoofdonderwijzer gaf echter de voorkeur
aan eene hulponderwijzeres in het bezit van acten, in het bizon
der voor de fransche taal. In verband daarmede zou hij wen-
schen voor te dragen. 1°. C. Schiele te Beverwijk; 2°. C. J. van
Nes te Noordwijk en 3°. M. E. van Hoek te Arnhem.
Met 10 stemmen benoemd C. J. van Nes C. van Nieuwstadt
bekwam 3 stemmen.
b. een stads-klokkenist in de plaats van J. H. A. Ezerman
op verzoek eervol ontslagenwaarvoor slechts 2 personen aan
bevolen werden 1°. A. Crefeld, 2°. C. Fogteloo. Burg. enWeth-
vonden geene vrijheid meerdere sollicitanten aan te bevelen op
grond van de verkregen inlichtingen.
Op voorstel van den heer Vonk wordt besloten de benoeming
voor één jaar, ingaande 1 Oct. a.s., te doen. Met 13 stemmen
benoemd A. Crefeld.
25. Gaat op voorstel van den Voorzitter de vergadering in
eene zitting met gesloten deuren over, na heropening waarvan
26. door den Voorzitter wordt voorgesteld artikel 5 der ver
ordening op de heffing eener plaatselijke directe belasting, lui
dendeDe belastingschuldige, volgens art. 4 aangeslagen kan
binnen den tijd, bij art. 265 der gemeentewet bepaald en in de
vormendaarbij voorgeschrevenvorderendat zijn inkomen
worde vastgesteld op het werkelijk bedrag van zijn inkomen
over het. vorige jaar, door hem ten genoegen van Burgemees
ter en Wethouders te bewijzen; in te trekken en aan artikel
11 der verordening op de invordering dierzelfde belasting toe-
tevoegen ter tegemoetkoming aan de moeieljjkheden, die uit de
late goedkeuring van het kohier voor de invordering zouden
voortvloeien de volgende bepaling
Wordt het kohier door Ged. Staten na 1 Juli goedgekeurd,
dan is de belasting invorderbaar in zoovele termijnen, als noodig
is om vóór 1 Mei van het volgende jaar het geheele bedrag
van het kohier in te vorderen.
Sommige leden brengen bezwaar in tegen de dadelijke be
handeling van de intrekking van artikel 5bij hoofde
lijke stemming wordt het daartoe strekkende voorstel echter
met 7 tegen 6 st. van de heeren H. J. Bruinvis, Stoel, Bruin
vis de Lange, Conijn, C. W. Bruinvis en Vonk aangenomen.
De tweede wijziging wordt met algemeene stemmen aangenomen.
27. Bij de gewone rondvraag door den Voorzitter aan de
leden, of iemand nog iets in het midden heeft te brengen, vraagt
de heer Vonk
a. hoelang duurt hier de jaarlijksche kermis? 4. wanneer
begint, wanneer eindigt zij c. is de straatmuziek ook aan den-
zellden tijd gebonden d. zijn er geene beperkende maatregelen
te nemen of voor te schrijven, waardoor het minder uitlokkend
wordt, om naar hier te komen met carousels, spellen enz. Hij
doet deze vragen naar aanleiding van den last, in de laatste
dagen in deze gemeente van de ellendige straatmuziek onder
vonden omdat in andere plaatsenwaar de kermis nog niet is
afgeschaft, belemmerende bepalingen zijn gemaakt, zooals het
plaatsen van carouselstenten enz. buiten de bebouwde kom
der gemeente en eindelijk, omdat de Raad volgens art. 144 der
gemeentewet tot het instellen, afschaffen of veranderen van jaar
markten bevoegd is en hij zich bevoegd achtdeze vragen
te doen ten einde zoo mogelijk eene verbetering te brengen
in den ellendigen toestand der stad gedurende de kermis.
De Voorzitter zegt een schriftelijk antwoord van Burg. en
Weth. op die vragen toe, waarna
28. de Voorzitter de vergadering sluit.
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN.
2 Sept. JacobusZ. van Aldert Vreeker en Aagje Baltus.
3 Catharina D. van Simon Jut en Geertje Bos.Tijmen,
Z. van Machiel Dolleman en Limmetje de Jong.
OVERLEDEN.
2 Sept. Hendrik Pruimboom, 61 jaar. Sophia Johanna Maria,
van Gerardus van 't Hoff en Anna Sophia Tijs, 1 m.
ALGEMEENE BEWAARSCHOOL.
Oudersdie hunne kinderen op bovengenoemde school wen-
schen geplaatst te zien, vervoegen zich, voorzien van de inentings-
en geboortebewijzenin 'l locaal aan de Doelenstraatop
Dinsdag, 7 Sept., 's avonds te 7% uren.
J. LATENSTEIN VAN VOORST, Secretaris.
De banketbakker O. van der Veen te Franeker heeft
den lsten September aan H. M. de Koningin na be
komen toestemming, ter eere van Harer Majesteits be
valling eene groote zoogenaamde oranje-koek verzon
den prachtig versierd met de wapens van Nederland,
Waldeck-Pyrmonten de verschillende provinciën in
suikerwerk en prijkende in het midden met een medail
lon omstrengeld door linten van de nederlandsche en
waldeck-pyrmontsche kleuren. Op dit medaillon is in
keurig schrift een toepasselijk vers geschreven.
De pleziertrein die den 1 's avonds 8.50 uit Arnhem
vertrok en hier moest aankomen om 11,30 kwam eerst
om 12,20 aau, daar door het ontsporen van twee wag
gons van een goederentreiu de weg versperd wasj
