No. 58.
Tweeëntachtigste Jaargang.
1880.
ZONDAG
5 SEPTEMBE R.
De Tentoonstelling te Dusseldorf.
Prijs der gewone Advertentiën
TWEEDE BLAD.
SUlcrlci.
STclegrafiöcïtc Berichten.
fisMCS- en itlarHl berichten.
\i.mia\hm:iii: courant
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door
het geheele Rijk 1,
De 3 nummers O 06.
Van 15 regels /0,75; iedere regel meer ƒ0.15.
Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
i.
De internationale tentoonstelling te Londen in 1851
heeft het eerst het groote belang van dergelijke pano
rama's van menschelijke nijverheid en kunst in het licht
gesteld, en sinds dien tijd hebben de nationale en inter
nationale exhibities elkander zoo veelvuldig en in zoo
verschillende vormen opgevolgd dat men de 2e. helft
der negentiende eeuw wel „die der tentoonstellingen"
zou kunnen noemen.
De dezen zomer te Dusseldorf gehouden, en nog tot
u°. September open blijvende tentoonstelling van nij
verheid en kunst neemt in die rij een waardige plaats
in en het feitdat zij bijna geheel door twee provin
ciën van Duitsckland de Rijnprovincie en Westfalen
is tot stand gebracht maakt dat zij niet het overstel
pende en ontmoedigende van een internationale bezit
maar den bezoeker althans eenigermate in staat stelt
zich een denkbeeld te maken van de ontzaggelijke hulp
middelen waarin deze beide provinciën van het groote
Duitsche rijk zich mogen verheugen.
Al biedt ook deze tentoonstelling hem die op een
enkelen dag haren overweldigenden rijkdom in zijn
geest tracht op te nemen de gewone teleurstelling
voorbijzien van en onverschilligheid voor vele der be
langrijkste inzendingen door uitputting en overspan
ning veroorzaaktdengene die zich wat langer aan de
hand van een betrouwbaren gids door hare ruime zalen
en schoone dreven beweegt, biedt zij zeer veel schoons,
leerrijks en grootsch ter beschouwing aan.
Daarvoor is echter noodigzelfbeperking, tijd en
leiding.
De eerste wordt als van zelf geboden door de over
wegende plaats welke de mijnbouw, de ijzer- en staal
industrie en de werktuigen op deze tentoonstelling in
nemen wat het tweede punt betreft, is een week lang
voortgezet dagelijksch bezoek nog kort genoeg en wat
de derde voorwaarde aangaatis de voortreffelijke ca
talogus vooral wegens zijne hoogst belangrijkeniet
minder dan 70 bladzijden beslaande inleiding, een uiterst
geschikte gids, ofschoon de duidelijke, gedrukte toelich
tingen aan verreweg de meeste voorwerpen gehecht
en de uiterst welwillende wijze waarop de bezoeker door
de fabriekanten of hunne agentendie steeds een deel
van den dag bij hunne inzendingen tegenwoordig zijn
wordt ingelichtden catalogus voor den belangstellen
den leek des noods kunnen vervangen.
Wanneer men zooals schrijver dezes het voorrecht
heeft, door een zaakkundige die den niet gemakkelijk
te vinden weg door de talrijke zalen en annexen goed
kentte worden ingeleid komt het hooge belang dezer
tentoonstelling eerst goed tot zijn recht.
Zooals boven gezegd werd hebben hoofdzakelijk de
provincie Reinland met 3.805.000, en Westfalen met
1.905.000 inwoners, het tentoongestelde geleverd ter
wijl buitendien de omgevende streken en wel het Re-
gierungsbezirk Wiesbaden (Nassau), de Vorstendommen
Lippe Schaumburg en DetmoldWaldeck en Birkenfeld
Oldenburgen het voormalige vorstendom Roliemrollern
in den kring der inzenders werden opgenomen. Deze
sterk bevolkte streek bevat gezamenlijk meer dan lU van
de bevolking van geheel Pruissen en zonder overdrij
ving kan gezegd wordendat hare inwoners voor het
grootste gedeelte hunne middelen van bestaan ontleenen
aan den zoo rijk gezegenden bodem dien zij bewonen
en wel gemiddeld iets meer dan der bevolking door
middel van landbouw en de overigen onmiddelijk of mid-
delijk aan de minerale schatten welke die bodem bevat.
Onder deze minerale schatten van Rijnland en West-
falen komen in de eerste plaats de steenkolen in de
tweede de ijzerertsen in aanmerking, en hoewel ook
andere ertsen en mineralen, zooals zink-, lood-, koper-,
zilver-, goud- en nikkelertsen, zwavel, zout enz, dien
rijkdom helpen voltooien nemen toch de steenkolen
mijnen de ijzerhoogovens en de fabrieken, waar ijzer
en staal tot machines en macbinedeelen verwerkt wor
den het grootste gedeelte der nijverheidsbevolking in
pacht.
Aan de op de tentoonstelling gedrukte „Ausstellungs-
zeitung" van Zondag 8 Augustus zij hieromtrent het
volgende ontleend
De geheele opbrengst aan mineralen van allerlei
aard bedroeg in het bovengenoemde gedeelte van Pruis
sen over 1879 niet minder dan 578 miljoen centenaars
(van 50 k°.) ter waarde (op de vindplaats) van bijna
100 miljoen gulden en bijna miljoen menschen of
6% 0/o der bevolking vinden in den mijnbouw hun
middel van bestaan.
Dat de ontginning der steenkolenmijnen daaraan
verreweg het belangrijkste aandeel heeft kan hieruit
blijken dat gemiddeld 523 miljoen centenaars steen
kolen of meer dan 1% maal zoo veel als gehee]
Frankrijk jaarlijks oplevert, alleen in Rijnland-West.
falen jaarlijks aan de donkere schoot der aarde wor
den ontrukt.
Negen groote inzendingen, waaronder de hoogst be
langrijke collectieve inzending van 92 mijnen uit de
omgeving van Essen en Bochum de eerste plaats in
neemt, prijken, behalve hier en daar in den tuin, in
een der middenzalen van het groote gebouw en geven
een waarlijk grootschen indruk van den reusachtigen
schat aan zwarten diamant, welke onder de voeten
der bezoekers in de groote bekkens van den Ruhr, Saar-
br Heken Aken, Ibbenbüren en Minden begraven ligt.
Niet alleen de tallooze monsters van alle mogelijke
soorten van steenkolen van de magerste Essenkool af
tot de vetste vlamkolen toehier in blokken van
eenige meters hoogte opgesteld daar in de fraaiste
dobbelsteentjes sierlijke glazen schalen vullend, dwingen
den bezoeker tot bewondering en verbazing maar
vooral de hoogst belangrijke platte gronden en doorsnêe-
teekeningen van de ontgonnen kolenbassins verdienen
bestudeering en waardeering. Bijzonder belangrijk zijn
ook de grafische voorstellingen van hoeveelheid en prijs
der in de laatste 50 jaren in Westfalen voor den dag
gebrachte steenkolen en van het aantal arbeiders dat
daarbij noodig geweest is zooals ligt te begrijpen is
liepen deze drie factoren soms sterk uiteen.
Om niet te spreken van de fraaie coakssoorten
waaronder verscheidene exemplaren voorzien waren van
de eigenaardige, op zwarte wol gelijkende „Haargebilde"
die waarschijnlijk op de wijze der zoogenaamde „phi-
losophische wol", die bij de verbranding van zink ge
vormd wordtdoor ontleding der uit de steenkolen
ontwijkende koolwaterstoffen ontstaan, zij vermeld, dat
de prachtigste exemplaren van de fossiele planten
waaruit de steenkolen, zoo niet uitsluitend, dan toch ze
ker voor een deel ontstaan zijn vooral sigillaria's en
calamiten in reusachtige exemplaren en vorstelijken over
daad overal tusschen de steenkolen waren tentoongesteld.
Dat overigens de verovering van deze, zooals van alle
schatten hare eigenaardige bezwaren medebrengt, leerde
mij een kort bezoek aan de stad Essendiezooals
bekend is in alle richtingen door het uitgraven van
steenkolen ondermijnd is
Vooral in de Bahnhofstrasse waren verscheidene hui
zen van boven tot onderen gescheurd en oubewoonbaar
geworden, en op eenige plaatsen toonden ledige plekken
aan hoe de verbolgen berggeesten den gepleegden roof
zelfs met geheele verzwelging der woningen hadden ge
wroken. Wordt vervolgd
Het Utrechtsch Dagblad behelst de volgende dicht
regelen
31 AUGUSTUS 1880,
Laat Oost en West de blijmaar hooren
Die Kroon en Volk vervult met vreugd:
Den Koning is een kind geboren,
Een Dochter die zijn hart verheugt.
Wees welkom, welkom, Koningskind!
Vóór uw geboorte reeds bemind.
God doe Zijn zegen nederdalen
Op 't wiegje waar ge in ncderligt,
Bewake uw sluimrend ademhalen
En 't blosjen op uw jong gezicht
Bloei, groei voorspoedig, Vorstenloot!
Elk wenscht u schoon te zien en groot.
Met dankbren lach op 't vriendlijk wezen
Hou straks naar aller wensch en hoop
Gezond van 't kraambed opgerezen
De liefste Moeder u ten doop
Gelijk haar, druk, o Koningsspruit
Naar lijf en ziel haar wezen uit! B.
Naar aanleiding van de geboren Prinses die de
namen heeft ontvangen van Wilhelmina Helena Pauline
Maria merkt het „Dagblad op, dat het voor de
eerste maal is dat aan een Koning en een Koningin
der Nederlanden een dochter geboren is. Prinses Ma
rianne toch is geboren in den tijd der ballingschap en
verdrukking en Prinses Sophie was het kind van den
Prins en de Prinses van Oranje. Verder zegt het blad,
dat het feit van den dag voor het oogenblik dit gewichtig
gevolg teweeg brengt, dat door het leven van het nieuwe
Koningskind uitgesloten zijn de aanspraken op de troons
opvolging
1°. van de Groothertogin van Saksen-Weimar en haar
nazaten
2°. van de Prinses von Wied behalve voor het geval
dat Prins Frederik den troon mocht beklimmen
3°. van Prinses Marianne en haar nazaten.
Den 2 hebben de duitsche badgasten te Zandvoort
het Sédanfeest gevierddoor een vreugdevuur op het
strand aan te leggen. Zevenhonderd takkebossen en
vele teertonnen werden aangestoken, doch de zeewind
sloeg de vlammen tegen den grond en verhinderde za
hoog op te stijgen. De Duitschers, groot en klein
zongen nationale liederenen liepen rond met duitsche
vlaggen, waarop de zandvoortsche visschers, begeleid
door een paar harmonica's, het ,,W ie n Ne e r 1 an d s
bloed aanhieven dat het daverde en dreunde. De
kunst was aan de zijde der Duitschers doch de meer
derheid de kracht van longen aan de zijde der visschers.
Dat wij niet het eenige volk zijndat moeilijk over
weg kan met de uitheemsche namen van maten en ge
wichten blijkt uit de volgende grap die „Punch"
mededeelt. Een Engelschman treedt een spekslagers
winkel te Parijs binnen en vraagtop een eind worst
wijzende wat het is
Saucisson de Lyon antwoordt de winkeljuffrouw
zeer beleefd.
Kunt u mij daarvan een „kilometer" geven
Zeker mijnheer maar niet dadelijk.
Van elders komt de volgende lezing
Keukenmeid „Goeden morgen kunt gij mij twee
pond beefsteak geven?" Slager: „Kilo heet het tegen
woordig beste meid." Keukenmeid „Zoo Kilo Niet
meer beefsteak?"
Aardiger is de snaak die een winkel binnengaat en
een pond olie vraagt. De argelooze kruidenier maakt
hem opmerkzaam dat olie niet bij 't gewicht, maar bij
de maat wordt verkocht. Geef me dan een el, antwoordt
de bengel terstond.
In de op 28 Aug. gehouden raadsvergadering te Pra-
neker werd omtrent de bekende beker-kwestie besloten,
naar aanleiding van het voorstel van burg. en weth.
1°. dat de zilver vergulde globe-beker niet zal wor
den verkocht voor minder dan 20000 doch vóór hij
in handen van particulieren kan overgaan zal de re
geering des rijks in de gelegenheid worden gesteld den
beker te kunnen overnemen.
2°. In geen geval zal de aflevering er van plaats
hebben dan 6 maanden na het eindigen der tentoon
stelling ia Arti et Amicitiae te Amsterdam waar de
beker zich thans bevindtten einde hem vóór de afleve
ring te doen namaken.
Haarlem,, 4s Sept. Geslaagd voor het Engelsch de
dames Knoopvan Haarlem Schuyt Bestvan Alk
maar en Poel van Zaandam.
Londen. Het vredesverdrag tusschen Peru en Chili
is geteekend Peru moet de krijgskosten aan Chili be
talen twee monitors uitleveren cn zich verbinden de
vloot in 20 jaren niet uit te breiden. Daarentegen
betaalt Chili de helft in de buitenlandsche schuld van
Peru vóór de oorlogsverklaring.
Alkmaar 3 Sept. Kleine kaas f 38,25 Commissie ƒ35 Mid
delbare 36 laagste prijs 18, aangevoerd 672 st., wegende
137183 kilogr. Ter graanmarkt aangevoerd 3299 heet., Tarwe
f 8.50 a 9,50, Rogge f 8,25 a 8,40, Gerst ƒ5 a 5,75, id. Che
valier 6,25 a 7,50, Haver 3,25 a 4,50, bruine Bonen ƒ14,
rood Mosterdzaad f 15 a 19,50, Koolzaad 10, Karweiza&d
14 a 15Erwten groene 14 a 16 grauwe 15 a 16, vale
f 8,50 a 15,50.
4 Sept. Aangevoerd 2 Paarden 120, 16 Koeien 90 a
240 14 nucht. Kalveren t 7 a 19, 78 Schapen f 10 a 24
112 magere Varkens f 16 a 28, 142 Biggen f 8 a 11, 14
Bokken en Geiten 5 a 10, Boter 1,10 a 1,20 per kop.
Amsterdam 3 Sept. Aardappelen. Katwijker zand- f 5 a 6,30,
noordwijker dito f 2,20 a 3,50, hilleg. dito 2a 5,50zeeuw-
sche pruisische "Jammen 3,80 a 4, zeeuwsche flakkeesche dito
f 3,60 a 3,80friesche dito ƒ3,30 a 3,60, eng. dito ƒ2,25 a
2.60, pruisische frankenthalsche 2,25 ji 3,60, dito roode/"2,50
per mud. Aanvoer 4800 mudden. Handel in kleisoorten leven
dig, in zandgoed flauw.
Raap- en Lijnkoeken onveranderd.
Peterolie in cons, f 13, loco 11,37% a 11,50 te koop j
termijnen onveranderd.
Delft 2 Sept. Boter f 61 a 71 per kwart-vat, f 1,52% a
1.77% per P. Aanvoer 750 achtste en 79 zestiende vaten
samen wegende 15830 P.
Edam 2 Sept. Aangevoerd 204 st. Boter f 1,20 a 1,60
per P., Kippeneijeren f 3,75 a 4,75.
Enkhmzen 1 Sept. Kleine kaas f 37.50aangevoerd 40 st.,
wegende 10288 kilogr.
Hoorn 3 Sept. Aangevoerd 850 Schapen 20 a 34, 2 Var
kens f 0,58 per kgr.,
4 Sept. 10 heet Tarwe f 11, 12 h. Gerst 6, 14 h. Haver
f 4,50 24 heet. br. Bonen 13, 4 heet. Erwten: grauwe 14,
op monster verkocht: Mosterdzaad 21Karweizaad f 15
29 Paarden 60 a 200, 16 Kalveren f 7 a 22 70 Schapen
f 20 a 28 80 Lammeren 10 a 17, 35 Varkens ƒ15 a 24,
110 Biggen 7 a 12 753 koppen Boter 1,50 a 1,80 per
kilogr., 200 Kippen 0,40 a 2, 4200 Kippeneieren 3,75 a 4
per 100 400 mud Aardappelen 2.50 a 2,70 per mud, 1000
manden Appelen ƒ0,80 a 1 per mud, 600 ;manden Perenƒ 3
a 6 per mud
Medemblik 1 Sept. Kleine Kaas t 37 aangevoerd 58 st.,
Boter per kop 1,46, Kippeneieren 3,75 Eenden dito 4
per 100.
Schiedam 2 Sept. Moutwijn 14,75, Jenever 20,25 per vat.
Texel 1 Sopt. Vette Koeien 160 a 220, gelde dito ƒ90
a 180, Kalfkoeien f 45 a 85, gelde Scbapenƒ 19 a 27 magera
