No. 60.
Twee
en tachtigste Jaargang.
1880.
De Tentoonstelling te Dusseldorf.
FEUILLETON.
V II IJ I) A G
to SEPTEMBER.
DE ROOS.
Prijs der gewone Advertentiën
©fficicel (Bcbecltc.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar 0,80; franco door
het geheele Rijk f 1,
De 3 nummers f 0,06.
Van 15 regels 0,75; iedere regel meer 0,15.
Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
brengen ter algemeene kennis
dat zij in hunne op heden gehouden vergadering gunstig
beschikt hebben op het verzoek van C. MOERBEEK fabri
kant en koopman alhier, om vergunning tot het vergrooten zijner
fabriek voor honigzoet in een te bouwen pakhuis op het erf
achter zijn perceel aan bet Luttik-Oudorpwijk C, No. 75.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
7 Sept. 1880. De Secretaris
NUHOUT van der VEEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR
Gelet op artikel 203 der gemeentewet
Brengen ter algemeene kennisdat de gemeente-begrooting
voor 1881 heden door hen den gemeenteraad aangeboden, op
de gemeente-secretarie voor een ieder ter lezing nedergelegd
en tegen betaling der kosten in afschrift verkrijgbaar is.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
Alkmaar, A. MACLAINE PONT.
1 Sept. 1880. De Secretaris
NUHOUT van der VEEN.
W. KLOTS HAASENbakkersknecht, wonende aan den
Omval en JAN NICOLAAS WEILAND, laatste woonplaats
Haarlemworden verzocht zicb ten spoedigste ter gemeente
secretarie aantemelden.
P O L I C I E.
Ter terugbekoming is aan het Commissariaat van Policie het
volgende voorhanden, alseen kinderarrnbandje met gouden
sluiting, een gouden oorbelletje, een vrouwenzak, inhoudende een
boezelaar en zakdoek, een zijden dameskraag, een kinderzak
waarin een zakdoek, een linnenzak, een blaauwe kiel, een ver
lakt lederen kinderscboenlje.
Verder zijn aldaar inlichtingen te bekomen omtrent een schaap.
ii.
Behalve de steenkolen vormen ook de andere delf-
stoffelijke schatten van den bodem op de tentoonstelling
een hoogst belangrijk en grootsch beeld van den ijver
en de energie waarmede de bevolking met de baar toe
vertrouwde talenten woekert.
Men kan zich bijna geen fraaiere en grootschere ver
zameling ijzerertsen voorstellen dan die welke op de
meest verschillende doch steeds sierlijke wijzen in de
nabijheid der steenkolen is tentoongesteld.
Spaatbijzersteen komt daaronder verreweg het meeste
voor, en daar dit erts in den regel mangaanhoudend
is moet hieraan zonder twijfel worden toegeschreven
dat in den laatsten tijd meer en meer. vooral in dit
gedeelte van Duitschland het groote belang van man
gaanhoudend gietijzer wordt ingezien. Sedert gebleken
is dat het mangaan in het zoogenaamde „ferromangaan"
bij de fabriekatie van ruw ijzer en gietstaal volgens het
Bessemer-proces een gewichtige rol vervulthebben
vooral drie der voornaamste ijzersmelterijen in deze
streek zich op de fabriekatie van ferromangaan toege
legd. Spiegelijzer, dat zelfs tot 85 °/0 mangaan bevat
wordt door hen tot dat doel gefabriceerd,
Hoogst belangrijk zijn ook de graphische voorstellin
gen van de toeneming der vervaardiging van ruw ijzer
en staal door middel van de Bessemer-methode. Terwijl
deze in haren oorspronkelijken vorm slechts voor vol
komen phosphorvnje gietijzersoorten bruikbaar is en
dus op de Duitsche gietijzers die steeds veel phosphor
bevatten niet kan worden toegepastheeft de belang
rijke ontdekking van Thomas dat het mogelijk is om
door geringe wijzigingen van het Bessemer-proces ook
uit phosphor'noudend gietijzer deugdelijk smeedijzer te
vervaardigen, reeds een belangrijke omwenteling in de
Duitsche ijzerindustrie te weeg gebrachtdie ook voor
de toekomst niet te hoog kan worden aangeslagen.
Op geen gebied is de rechtstreeksche invloed van
de theorie op de practijk beter te herkennen, dan juist
in de verwerking der ijzerertsen en men kan dan ook
wel aannemendat geen chemische industrie tegen
woordig op zoo streng wetenschappelijke wijze en mot
zoo groote zekerheid wordt gedrevenals deze.
De fraaie modellen van de WhitwelVsche toestellen
om de ingeblazen lucht der hoogovens vooraf door mid
del van de uit den oven ontwijkende, brandbare gassen
te verhitten, kunnen tot bevestiging van deze uitspraak
dienen.
Waarlijk ontelbaar zijn de aanwezige monsters van giet
ijzer, spiegelijzer, gietstaal, puddelstaal en smeedijzer; en
de breukvlakten, bestemd om den structuur te kunnen
waarnemenbieden de grootst mogelijke verscheiden
heid aan. Bijzonder belangrijk zijn de vele breukvlak
ten van glasharde als het fijnste zilver blinkende po-
lijstwalsen vervaardigd uit gietstaal of gietijzer, waar
aan men zeer fraai den overgang van de glasharde
schaal in den weeken kern kan waarnemen.
Al vertoonen de overige metaalertsen en delfstoffen,
waarvan reeds boven sprake was niet die talrijkheid en
afwisseling, welke de ijzerertsen en de daaruit verkregen
producten bezitten toch kernen daaronder hoogst be
langrijke en leerrijke inzendingen voor.
Zoo verdient de interessante inzending van Meitmann
8p Witte te Iseriohn afzonderlijke vermelding. Deze
bestaat uit nikkel- en kobaltertsen verschillende' zou
ten dier beide metalen en een schoone verzameling
van-blik, draad en voorwerpen, uit deze metalen ver
vaardigd. De laatste bewijzen dat het zuivere nikkel
in witheid en glans met het zilver kan wedijveren. Met
uitstekend gevolg bezigt deze firma ook ijzerblik dat
door zamenwellen met een laag massief nikkel of kobalt
bedekt is.
Het gedeelte der tentoonstelling, dat op den mijnbouw
betrekking heeft, wordt vooral belangrijk gemaakt door
de zeer volledige verzameling van werktuigendie tot
het maken van mijnschachten en gangen worden gebezigd.
Zoo kon men nu en dan aan het eigenaardige gestamp
hooren dat de machine tot het maken van boorgaten
aan het werk was. De door middel van saamgepers^e
lucht met groote snelheid stootende steenboor had
reeds een reeks diepe gaten in het aangebrachte ge
steente geboord. Een volkomen dergelijke machine was
bij het boren van den St Gothard-tunnel in gebruik.
Waarlijk reusachtig is de tentoongestelde machine
voor het maken van verticale mijnschachten en van den
pomptoestel, bestemd om het zich in die schachten ver
zamelende water op te pompen beiden van de firma
Haniel en Lueg te Düsseldorf.
De eerstgenoemde machine, die niet minder dan 21000
k°. weegtdient om door vrijen val een schacht te bo
ren van 4,3 meters diameter. Ook de kolossale „Schacht-
Tiibbings"gietijzeren, ringvormige, bodemlooze kuipen
die op elkander geplaatstin de door deze machine
geboorde schacht de wanden daarvan voor instorten
moeten beschermen waren aanwezig. Ieder dier „cu-
velage-Ringen," 5 meters in doorsnede en 1,5 meter
hoog, woog 10000 kilogram.
Een uiterst fraai bewerkt smeedijzeren model van
den geheelen boortoestelwaaraan de wijze waarop hij
werkte uitstekend kon worden nagegaanverhoogde
het belangrijke van deze inzending zeer.
Dezelfde firma hadbehalve den geheelen achter
steven met schroef van een glad-deks korvet der Duit
sche Marine ook een uit één stuk zonder samen-
wellen gesmeeden pompstang voor mijnen tentoon
gesteld die een lengte van 16 meters en een doorsnede
van 20 c.M. bezat.
De machines bij den mijnbouw in gebruik brengen
mij als van zelf tot de bespreking der overige machines,
die in overweldigende hoeveelheid en verscheidenheid
over de geheele tentoonstelling verspreid, en althans een
gedeelte van den dag aan het werk warenzoodat
vooral in de „Machinenhalle" den bezoeker hooren en
zien verging.
Niet iedere machine vertoonde natuurlijk bij opper
vlakkige kennismaking iets nieuws of bijzonders maar
toch dringt zich bij de beschouwing der machines bij
den bezoeker de overtuiging op, dat behalve in mijn
wezen en metaalindustrie (Hüttenwesen) vooral ook in
het ,,Machinenwesen" het zwaartepunt dezer belang
rijke tentoonstelling te zoeken is.
Niet minder dan 213 nummers telt dan ook de 4e.
groep Machinenwesen und Transportmittel.
Het eerste wat bij een eenigzins nauwkeuriger ken
nismaking met de tentoongestelde stoommachines voor
drijfkracht de aandacht trektis de groote verschei
denheid van hoogst vernuftige inrichtingen tot vermeer
dering van het nuttig effect der machine.
Deze inrichtingen, welke, onder den algemeenen naam
van „Precisions Steuerung" saamgevat, aan verreweg
de meeste drijfmachines voorkomen hebben allen ten
doelom de zoogenaamde expansie met het grootst
mogelijke voordeel en het geringst mogelijke stoomver
bruik te kunnen toepassen.
Zooals bekend is heeft de expansie ten doelom
door afsluiting van den stoomaunvoer lang voordat de
3)
In den tuin, aan den oever van het meer, liepen twee
heeren in levendig gesprek heen en weder en zetten
zich eindelijk op een der banken neer die onder het
terras, half verborgen in de schaduw, tot rusten scheen
uit te noodigen.
Die twee heeren waren de duitsche gezant en graaf
Lohna.
„Gij zijt dus vast besloten u uit de diplomatie terug
te trekken P" zeide op dit oogenblik de duitsche gezant.
„Vast besloten antwoordde Lohna. „Ik ben voorne
mens mj op mijn landgoed Niederstein te vestigen."
„Ik twijfel er aan of gij u in zulk eene afzondering
zult kunnen schikken."
„Ik weet het nietmaar in ieder geval niet minder
dan in het leven vol afwisseling, dat mijne tegenwoor
dige betrekking medebrengt.
„Het is gevaarlijkop eens een loopbaan te laten
varen waaraan men reeds een groot deel van zijn le
ven heeft gewijden tot welke levenstaak men zich
zooals gij Lohna, geroepen en ten volle berekend ge
voelt. Gij zijt een uitmuntend diplomaatof gij
echter voor landedelman deugtbetwijfel ik zeer."
„Ik hoop het echter toch en zal er mijn best toe
doenantwoordde de graaf.
„Mij, uw ouden vriend Lohna die u lief heeft als
een zoon, betaamt het, u te waarschuwen. Een onbe
dachtzame stap in het leven is licht gedaan maar de
gevolgen er van zijn des te moeielijker. Steeds hebt
gij uwe diplomatische roeping in den edelsten zin op
gevatzooals het maar weinigen doen. Uwe bekwaam
heden beloven u eene schoone toekomst, en ik ben er
van verzekerd, dat men u in Berlijn waardeert. Waarom
dan op eens eene schoone en eervolle toekomsteen
schitterende loopbaan vernietigd?"
„Ik dank u voor uwe liefdevolle bezorgdheid voor mij
en mijne toekomst, Exellentie antwoordde graaf Lohna
met warmte. Maar de betoovering eener schitterende
loopbaan, heeft geene aantrekkelijkheid meer voor hem,
die niets meer wenschtmaar ook niets oprechter en
innigerdan rust en vrede voor zijne ziel. Als ik
ooit dit geluk zal wedervinden zal het zijn in stille
eenzaamheid niet in het gedruisch der wereld in de
voortdurende verplichtingen tegenover de maatschappij,
die ik in mijne tegenwoordige betrekking te vervullen
heb en die mij hinderen en kwellen. Mijne ziel heeft
zich van den ontvangen slag nog niet hersteld zij is
ziek. Ondergaan in den strijd zal ze nietevenmin
als ik 't tot heden zeiven heb gedaan; om haar echter
de noodige kracht te gevenzal ik haar verzachting
bezorgen van de knagende pijn, die haar verteert door
uitvoering te geven aan mijn eenmaal genomen besluit."
Lohna had met ernst en gevoel gesproken en ronduit
zijne meening gezegd.
„De beste genezing voor de gewonde zielzeide de
gezant na eene poos op zachten toon, „bet beste mid
del om zich zeiven voor vertwijfeling te behoeden is
werkzaamheid in en volle toewijding aan den werkkring,
waaraan men zijn leven heeft gewijd."
„Zonder arbeid geen levenmet volle overtuiging
stem ik u dit toeantwoordde Lohna„want voor
mij zelf iszooals gij weetwerkzaamheid eene eerste
levensbehoefte. En die verschaft mij het verblijf op
Niederstein in groote mate. De bezitting is groot en
uitgestrekthet daarbij behoorende dorp zeer arm
dus heb ik in tweeërlei zin een uitgebreid veld voor
werkzaamheid."
„Al kan ik ook ondanks dat alles uw besluit niet
goedkeurenzeide de gezanttoch doet het mij ge
noegen dat gij uw arbeid op eigen bodem zoekt. Yrij
zijn en zijn eigen meesteris waarlijk schoon en kan
meer geluk aanbrengen dan de schitterendste positie
in de maatschappijwier schijn vaak bedriegt. Daar
ik u hoe gaarne ik 't ook zou wenschen niet tot
andere gedachten brengen kan wensch ik u van gan-
scher harte voorspoed en zelfvoldoening toe in uwen
nieuwen toekomstigen werkkring."
„Moge die hartelijke wensch worden vervuld zuchtte
Lohna.
„Ik wensch er echter nog iets aan toe te voegen
zeide de gezant en zweeg een oogenblikals durfde hij
de gedachte, die hem bezig hield, niet uitspreken,
„het is eene deugdzame gade, eene liefhebbende vrouw,
die u begrijpt, met zachte hand de wonde van uw hart
verplegen en uw smart langzamerhand verminderen zal."
Lang bleef het na deze woorden stil.
Van uit het hotel betrad op dit oogenblik een jong
meisje langzaam het breede terrasliep tot aan de
leuning en staardeer over heen geleundpeinzend
op het betooverende landschap.
„Eene liefhebbende vrouw r" zeide Lohna het stil
zwijgen verbrekend. „Zulk een geluk zal mij wel niet
meer beschoren zijn."
Wordt vervolgd.)
