iSimmtlanb.
T
tenlandsche zaken en het zal nu moeten blijken, ot Gam-
betta werkelijk besloten is met Gladstone eene avontuur
lijke staatkundedie waarschijnlijk tot oorlog voert
zal volgen.
FRANKRIJK.' Uit de later bekend geworden bizon-
derheden is ten aanzien van de reden der aftreding van
den minister-president de Freycinet het volgende ge
bleken. Zaterdag avond was overeengekomen, dat vol
gens het verlangen van genoemden minister de stelsel
matige toepassing van het tweede besluit van 29 Maart
op de niet erkende orden (andere dan die der jesuïten)
uitgesteld zou worden tot na de uitspraak van het
..tribunal des conflit s." Alleen zou tegenover
sommige orden van vreemden oorsprong, die niet aan
de uitspraak van dat hof, maar aan de vreemdelingen
wet onderworpen waren het tijdstip vervroegd kunnen
worden. Inmiddels zou de minister van binnenlandsche
zaken Constans de reeds medegedeelde circulaire aan
de oversten der niet erkende orden uitvaardigen dat
de ingezonden verklaring niet kon vervangen de ver
langde akte van onderwerping. De minister-president
was, door hierin toe te geven, getrouw gebleven aan
het door hem in zijne rede te Montauban ingenomen
standpunt. Zoo stond de zaak toen de Freyoinet ver
nam dat de door het agentschap Havas naar de dag
bladen in de departementen en zelfs naar het buiten
land verzonden berichten eene verkeerde voorstelling
gaven der genomen besluiten daar hem daarin eene
toegeeflijkheid op sommige punten werd toegeschreven,
welke hij niet betoond bad. Hij zag daarin eene aan
randing op zijn karakter en zijne waardigheid en gaf
van het gebeurde kennis aan den president Grevy, die
zoowel hem als de ministers Constans en Cazot op bet
Elysée ontbood om op nieuw met hen van gedachten
te wisselen. Hit dit onderhoud bleek aan de Freyci
net overtuigend dat de overeenstemming welke men
eenige uren te voren in den voltalligen ministerraad
tot stand meende gekomen te zijn werkelijk niet be
stond dat er nog altijd verschil van meening aanwezig
was waardoor het voortbestaan van het kabinet onmo
gelijk werd. Men scheidde eerst zeer laat in den
nachtzonder tot een besluit gekomen te zijndoch
na dien tijd werd de heer de Freycinet meer en meer
in zijne overtuiging versterktdat bij het verschil van
meening
dat onder de leden van het kabinet bleef
bestaan eene goede verstandhouding onmogelijk was
en hij, door vrijwillig af te treden, eeu eind moest maken
aan een voor het land schadelijken toestand. Zondag
ochtend kwam hij tot het onherroepelijk besluit zijne
portefeuille neder te leggen en reeds te 7 ure des
ochtends begaf hij zich naar den president om dezen
van zijn voornemen kennis te geven.
Yolgens den berichtgever der Times gevoelde de Freyci
net, na kennisneming der van het ministerie van binnen
landsche zaken uitgegane berichten, dat het er op toege
legd was, hem af te schilderen als zich vastklemmende
aan zijne portefeuille het eene punt voor en het an
dere na toegevende en zich gedwee onderwerpende aan
de zijdelingsche hem Tan wege Gambetta gegeven be
velen, zoodat geene andere keuze overbleef dan onder
werping en aftreding; hij koos het laatste. Het oordeel van
dien berichtgever komt hierop neder, dat die minister niet
gevallen is, omdat hij weigerde uitte voeren het tweede
besluit van Maartniet omdat hij met het Vatikaan
onderhandeld heeft of om clencalisme maar omdat hij
in zijne te Montauban gehouden rede verklaarde dat
het ministerie aan het hoofd waarvan hij stond eene
staatkunde zou volgen zonder snoeverij als antwoord
op de door Gambetta te Cherbourg ontwikkelde staat
kunde. Hij valtomdat hij zooals Gambetta zelf het
uitdrukt, die rede uitsprak, zonder haar vooraf aan den
voorzitter der Kamer mede te deelen. En bovenal
valt hij, omdat hij het waagde in het openbaar zich te
onttrekken aan Gambetta's leiband en, zelf verantwoor
delijk zijnde voor de door hem gevoerde staatkunde
het recht eischte zulks naar eigen overtuiging te doen.
Van verschillende zijde wordt dan ook beweerddat de
houding van minister Constans, welke^ de aftreding van
het ministerie veroorzaaktehet werk is van Gambetta,
met wien die minister Zaterdag een onderhoud had.
De République Framjaise Gambetta's orgaan zegt
aan het slot van een aan de ministeriëele crisis gewijd
artikeldat die oplossing niet anders dan pijnlijk kan
vallen want men mag niet vergeten en geheel Frank
rijk zal nimmer vergeten de uitnemende diensten, door
den gedelegeerde aan het ministerie van oorlog de Frey
cinet in 1870 en 1871 aan het vaderland bewezen.
De aftreding van dien minister bevat echter eene les
die voor Frankrijk's staatslieden niet verloren mag gaan,
namelijk deze dat er buiten de beginselen der parle
mentaire regeering voor hen niets anders dan gevaar
bestaat. Steeds moeten zij zich herinneren dat m een
ministerie alle leden aansprakelijk zijn en dat daarom
niemand het recht heeft tot eene belangrgke handeling
over te gaan op zijne eigen verantwoordelijkheid. (Het
laatste doelt natuurlijk op de rede van de Freycinet
te Montauban). Zij moeten bovendien nooit uit het
oog verliezen dat zij nooit méér belang hebben, om
zich te doordringen van de denkueelden der Kamer
en den wil des lands dan wanneer de afwezigheid van
het parlement hen volkomen vrij schijnt^ te laten. De
vacantiën mogen niet langer voor de mimsterien nood
lottig blijven. De Justice het orgaan van den aan-
voerder der uiterste linkerzijde in de Kamer, den heer
Clemenceau, komt in een uitvoerig betoog terug op hare
meening, dat Gambetta, feitelijk de regeerder van het
landnu ook werkelijk als zoodanig moet optreden.
Verscheidene bladen achten echter een optreden van
Gambetta bedenkelijk, met het oog op het buitenland.
De Agence Havas verklaart in een aan de dagbladen
gezonden schrijven in staat te zijn gesteld tot de ver
zekering, dat de ministeriëele crisis alleen ontstaan is
wegens oneenigheid in den ministerraad over de uit
voering der besluiten van 29 Maart en dat volstrekt
niet van gedachten gewisseld is over eene verandering
in de buitenlandsche staatkunde. Niemand denkt er
aanin de vredelievende neiging dier staatkunde ver
andering te brengen. Deze mededeeling is geschied,
omdat de verandering van ministerie door sommigen
wordt uitgelegd als eene overwinning van Gambetta
die blijkens zijne rede te Cherbourg minder vredelievend
gestemd scheen.
Alle dagbladen verkondigen ook eene vredelievende
staatkunde sommigen verlangen eene vervroegde bij
eenroeping der Kamer.
RUSLAND. In een hoofdartikel over den veldtocht
teo-en de Tek-Turkomannen keurt de Golos de bizon-
dere geheimzinnigheid af, door de regeering omtrent
het werkelijke deel van dezen tocht in acht genomen
en vraagtwelk nut of voordeel dergelijke militaire
onderneming kunnen aaubrengen. Het blad meent
dat Rusland zich moest bepalen tot het behoud van den
driehoek tusschen KrasnovodskTschikislar en Bami.
Laatstgenoemde plaats aan den rand eener oase zou
tot een militair station kunnen ingericht worden van
waar de Tekkes steeds in bedwang konden worden ge
houden. Wel is het, wegens d3 tegenspoeden van ver
leden jaar noodig hen in hunne sterkste wijkplaats
Gesk Tepé aan te tasten en te verslaan, doch het plan
ten aanzien van Merv verleden jaar geopperd moet
vervallen door de verandering, in Engeland's staatkunde
sedert dien tijd ontstaan. Ten slotte zegt het blad
„Wij hebben genoeg van overwinningen en inlijvingen.
De tijd voor de werken des vredes is aangebroken.
Laat ons behouden, wat wij bezitten en ons toeleggen
op de ontwikkeling van de hulpbronnen des rijks en
als gevolg daarvan op de bevordering van de welvaart
der bevolking."
TURKIJE. De Porte verzekerde in een aan hare
vertegenwoordigers bij de mogendheden gezondon schrij
ven van den 17, dat zij de aangewezen landstreken
wenschte over te geven en bloedvergieten te voorkomen.
Het voorgenomen plan met de gemeenschappelijke vloot
was een gewapende dwang in strijd met des Sultans
wenschen en zij stelde de mogendheden daarom verant
woordelijk voor de gisting daardoor onder de Muzel
mannen en voor de gebeurtenissen welke daarvan het
gevolg konden worden.
Een telegram uit Konstantinopel meldt, dat ten aan
zien van de regeling van het montenegrijnsche vraagstuk
nieuwe moeielijkheden ontstaan zijn daar de Sultan er
op aandringt, dat de mogendheden de nieuwe grenslijn
van het meer van Scutari naar Dinosch zullen goed
keuren voor de werkelijke overgave van Dulcigno.
VEREENIGDE STATEN. De reeds vermelde over
winning der democraten bij de verkiezing van eenen
gouverneur in den staat Maine is door de later ont
vangen opgave der stemmen uit de afgelegener steden
in eene nederlaag veranderd ten slotte had de te
genwoordige gouverneur Davis ongeveer 300 stemmen
meer dan zijn mededinger. De democraten beschuldi
gen de republikeinen die met groote vreugde dezen
uitslag begroetten van knoeierij en hun comité beweert
zelfs in een openbaar gemaakt stuk dat de stemmen,
eerlijk geteld zonder twijfel hun de overwinning zou
den toewijzen.
Prins Frederik is den 18 uit Neuwied in de resi
dentie teruggekeerd.
Den 19 is de nieuwgebouwde kerk der luthersche
gemeente te Purmerende ingewijd door ds. C. Backer.
ï)oor een koor werd de 42ste Psalm van Mendelssohn-
Bartholdy gezongen.
Door de hevige onweders der laatste dagen zijn
tal van rampen veroorzaakt. In den nacht van 19 -0
is de boerenhuizing bewoond door F. G. Siderius te
Scharnegoutum, door den bliksem getroffen en de schuur
met hooi enz. verbrandmaar het voorhuis blijven
staan. Het gebouw was verzekerd het hooi niet. Den
20 zijn onder Edam 6 koeien bij de Waal op Texel
7 schapen van den heer S. C. Keyser, onder Rinnegom
4 schapen van den heer Zuurbier, te Schoorl een paard
van A. van Lienen doodgeslagen. Te Nijkerk werd een
metselaar in zijne woning getroffen, doch niet doodelijk;
hij bleef geruimen tijd bewusteloos een begin van brand
in het huis werd gebluscht. Te Grave werd de afleider
der S. Elisabethkerk geraakt. Van 3 personen die
onder een kar op den spoorwegdijk bij Ravenstein eene
schuilplaats zochten is een man gedood een tweede
ter aarde geworpen en het hoofdhaar verzengd. De
derde, eene vrouw, kwam met den schrik vrij. 's Mid
dags werden te Hem 2 koeien gedood en is de kap-
berg van den broodbakker G. van Meurs in de asch
gelegd, 's Avonds sloeg de bliksem te Aartswoud
in een populier en vervolgens door den schoorsteen
eener woning in een vertrekwaarin zich 7 perso
nen bevondenhet licht werd uitgedoofdsteen en
kalkpuin van den schoorsteen en splinters hout van
den zolder werden door de kamer geslingerd, maar
niemand der aanwezigen bekwam eenig letsel. In den
volgenden nacht is eene koe op het Zuideindege
meente Kamperveen doodgeslagen de kerktoren te
Randwijk merkelijk beschadigdeene arbeiderswoning
te Anna Paulownabewoond door 2 gezinnen -met
9 kinderen geheel uit elkander geslagen. In den
vroegen morgen van den 21 is de nieuwe boerenhof
stede „Kieftenburg" te Wognum afgebrand. De man
was afwezig, de vrouw met 7 kinderen te huis. De
watermolen aan de Grootesloot in de Zijpe bewoond
door G. v. Twuyver, werd met het huisraad insgelijks
in de asch gelegd hebbende de bewoners niets dan
het leven kunnen redden. In den Zuidsparendammer-
polder sloeg een graanschelf op de bouwhoeve Pandjie,
bewoond door v. Gulpe, in brand door hulp van brand
weer en buren bleven de overige Bchelven gespaard. Te
Koedijk werd de gevel weggeslagen van een door 2 tal
rijke gezinnen bewoond huis. Te Nijensleekgem.
A ledder, werden van 2 kort bij elkander staande land
bouwerswoningen de schoorsteenen getroffen en een en
ander vernield zonder dat er brand ontstond. In den
vroegen morgen van den 22 is eene koe doodgeslagen
van P. v. d. Park te Castricuin en de dochter van den
eigenaar, die het beest molkernstig gebrand doch
niet gevaarlijk.
Den 20, ter gelegenheid van de opening der
Kamerszijn over den Rijnspoorweg naar den Haag
vervoerd van Arnhem 700van Utrecht 12o0van
Amsterdam 500 personen.
Den 20 is te Utrecht, van wege de Maatschappij
tot exploitatie van staatsspoorwegen, voor rekening van
den Staat aanbesteed het uitvoeren van herstellingen
en bijkomende werken aan een doorlaatbrug in den
spoorweg Utrecht-Boxtel, geraamd op f 46000 tot dat
bedrag was J. Hillen te Grave minste inschrijver.
Den 20 is op de Noorderhaaks gestrand het rus-
sische stoomschip Dahomey, van Riga met eene lading
rogge bestemd naar Schiedam. De sleepboot Hercules
voerde de reddingboot naar de strandingplaats en in
2 zeer moeilijke tochten door de razende branding
waren de 21 schipbreukelingen overgebracht aan boord
der sleepboot, waarmede ze in het ïsieuwediep binnen
kwamen en aldaar goede verzorging vonden. De stoom
boot is gebroken.
De Vorstin-weduwe v. Wied heeft den 21 met
een harer dochters een bezoek gebracht aan 's Rijks
marinewerf te Amsterdamwaarop zij werd rondgeleid
door den schout- bij- nacht Escher.
Den 21 is te Amsterdam, in de daartoe ingerichte
localen van het voormalige Atheneum en aangrenzende
gebouwen aan den Singel, de driejaarlijksche stedelijke
tentoonstelling van kunstwerken van levende meesters
geopend. Door 306 binnen- en buitenlandsche kunste
naars zijn 462 stukken ingezonden, d. i. nagenoeg 200
minder dan op de in 1877 in het Oudemannenhuis ge
houden tentoonstelling en zulks vermoedelijk ten ge
volge van uitgestrooide en nu reeds onwaar gebleken
geruchten, aangaande minder doelmatige verlichting der
thans gebezigde localen.
Den 21 is, in tegenwoordigheid van verscheidene
officieren der zee- en landsmacht en met eene toespraak
van den vice admiraal de Haes directeur en comman
dant der marine te Willemsoord, onthuld en aan het Kon.
Instituut van de Marine overdragen het in de vestibule,
boven de deur der amusementzaal, geplaatste, door den
beeldhouwer Colinet te Amsterdam vervaardigde en door
eenige zee-officieren en oud-zee officieren bekostigde
gedenkteeken van prins Hendrik.
Den 21 is van de werf der Kon. Fabriek van
stoom- en andere werktuigen te Amsterdam met goed
gevolg te water gelaten het ijzeren stoomschip Jupiter,
gebouwd voor rekening der Kon. Ned. Stoombootmaat
schappij.
De Koningin is van haar kraambed in zooverre
hersteld, dat zij den 21 eenige oogenblikken in den
tuin van het paleis heeft kunnen vertoeven.
Te Hoofddorp in de Haarlemmermeer zijn den 21
twee harddraverijen gehouden met paard en kar 12
mededingers door paarden van zessen klaar 10 mede
dingers. Bij de eerste werden de 3 prijzen gewonnen
door ingezetenen, bij de tweede de eerste prijs (/loO)
door A C. v. d. Akker te Hazerswoude, met het paard
Marianna, de tweede prijs f 50) door G. Zevenhuizen
te Warmenhuizen, met het paard Graaf Adolf.
De gemeenteraad van 's Gravenbage heeft den 21,
overeenkomstig het advies van B. en W., met 23 tegen
7 stemmen afwijzend beschikt op het verzoek der hee-
ren L. E. Uytenhooven en P. de Sonnaville, om rente
garantie en afstand van grond ten behoeve van een te
Scheveningen op te richten casino.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft den 22,
met 24 tegen 8 st., overeenkomstig het rapport van
B. en Wgunstig beschik- op het verzoek der com
missie voor het Sarpbati-monumentom plaatsing daar
van in het ontworpen park in de nieuwe stadswijk
tusschen den Amstel en de Boerenwetering en eene
bijdrage van hoogstens f 3000 voor de kosten der fun
deering. De voordracht van B. en W. tot uitbrei
ding van art. 2 van het reglement voor het verleenen
van pensioenen en wachtgelden aan gemeenteambte
naren is aangenomen.
Den 22 is aan 's Rijks-marinewerf te Amsterdam
van stapel geloopen het nieuw gebouwde oorlog-stoom
schip le. klasse „de Ruyter", van hetzelfde charter als
de Atjeh Tromp en Emma.
Den 22 is de nieuwe r. c. kerk te Oudorp, waar
van op 3 Juli 1879 de eerste steen werd gelegd in
gewijd door den bisschop van Haarlem, die 's morgens
te 7 uren de plechtigheid aanving en na de voleindi
ging daarvan te half 12, omringd van eene talrijke
priesterschaar, het h. misoffer opdroeg terwijl vervol
gens de feestrede werd gehouden door den heer Geurts,
pastoor te Spierdijk die tevens het den 18 reeds ker
kelijk gevierde gouden priesterfeest van zijnen vriend,
den pastoor dr. Eulenbach indachtig was. Zoowel den
18 als den 22 waren de huizen der r. cath.- en pro-
testantsche ingezetenen met vlaggen versierd. De pa
rochianen die den jubilaris op zijnen feestdag reeds
menig blijk van liefde en toegenegenheid hadden bewe
zen en voor de pastorie een eerepoort met een sierlijk
tuintje hadden geplaatstzorgden in den avond van
den dag der kerkinwijding, toen het weder wat gun
stiger was gewordenvoor eene sierlijke verlichting
van deze poort en hare omgeving en voor het afsteken
van een fraai vuurwerk vervaardigd door den heer v.
Oorschot te Alkmaar van welk een en ander de heer
Eulenbach die het gebruik zijner beenen mist in een
leunstoel naar buiten gedragen, getuige was. Ve-en
brachten onder het genot van muziek den verderen
avond door in het locaal van den heer Min.
Den 22 vierde de algemeen beminde pastoor F
v. Koolwijk te Westerblokker zijn SOjarig priesterschap.
Hij schonk aan zijne gemeente de beschildering der
glasramen in de kerk en deed aan de behoeftigen de.
plaats eene uitdeeling van rundvleesch. 's Avonds 0
voren waren hem door de aanzienlijkste protestantse i
ingezetenen nieuw-zilveren koffie- en theestel en pre
senteertrommeltjes vereerd.
Bij de aanbesteding den 22, te 's Gravenbage
van het maken der aardebaan en kunstwerken voor 0
bovenbouw, overgangs- en andere werken^ voor e
spoorweg Geldermalsen-Tiel, waren minste inschnjve
