STAATSLOTERIJ.
HMnsdag, 4 .San., ge jyst.
No. 17001 5000, No. 13881 1500, No. 11108
lOOGfc No. 1879S 400, No. 3661 200, No 1229,
3254, ;?630, 7899, 12570 f 100.
tTilegraftscftc Berichten.
iStaös-Bericht cu.
De „nieuwe" is samengesteld uit bouwstoffendie
reeds in het gemeentehuis aanwezigof die sedert
eenige jaren door de Yereeniging tot viering van den
gedenkdag van Alkmaars Ontzet verzameld waren uit
geschenken van verschillende belangstellenden en voorts
uit door de Commissie gedane aankoopen bij welke
zij vooral op het oog had al datgene wat mid-
delijk of onmiddelijk met onze stad, hare omgeving,
geschiedenis en instellingen en met de binnen hare
muren geboren zij ode of geleefd hebben mannen en
vrouwen, die zich op eenig gebied onderscheiden heb
ben in verband staat. Is de bibliotheek dus wat der
gelijke alemariana aangaat het volledigst geworden
in andere afdeelingen, vaderlandsche geschiedenis vooral,
belooft zij reeds veel voor het vervolg en kan zij betee-
kenis verkrijgenindien maar velen het nut beseffen
eener openbare bibliotheek in eene stad waar de par
ticuliere boekerijen weinige zijn en bij den overvloed
van dagbladen- en tijdschriften-htteravuur meer en meer
zeldzaam zullen worden. Dat dan ook iederdie in
staat is iets bij te dragen zich niet onbetuigd late en
medeweike om Alkmaar eene boekerij te verschaffen,
die velen tot vraagbaak kan zijn en met eere onder
de bibliotheken van ons land genoemd kan worden.
worde, dat de kinderen geregeld de dagschool bezoe
ken. G-edurende het eerste jaar zal de verordening
slechts voor kinderen beneden de 10 gedurende het
tweede jaar voor kinderen beneden de 11 jaren van
toepassing zijn.
Aan den heer R. Boomsma te Nieuwediep, is,
bij het nederleggen zijner practijk als geneesheer een
zilveren statuette van Hippocrates op ebbenhouten voet
stuk met zilveren gegraveerd schild als blijk van hoog
achting en erkentelijkheid aangeboden. Zulks had plaats
in de Bouwzaal, waar door tusschenkomst van den bur-
gemeester de heer B. genoodigd was en een 30tal
voormalige patiënten hem opwachtte.
Gedurende het jaar 1880 zijn uit zee te Amster
dam aangekomen 689 zeil- en 878 stoomschepen te
zamen 1577 tegen 670 zeil en 829 stoomschepen te
zameu 1499 in 1879.
In Texel z>jn binnengekomen 555, te Maassluis
2976 te Hellevoetsluis 916 te Brouwershaven 385
te Zierikzee 50 schepen, tegen 516, 2997, 887, 327
en 48 in 1879.
Bij ds. A. v. Laer te Makkinga voorzitter der
Prins-Hendrik-stichting te Egmond aan Zse, is van een
onbekende, in een niet- aangeteekendon brief, f 3000
ten behoeve dier instelling ontvangen.
Te Rotterdam zal welhaast eene zelfstandige af-
deeling van „Het Nederlandseh Tooneel" gevestigd
worden onder hoofdbestuur van den raad van beheer
dezer vereeniging en onder bestuur van de heeren Le
Gras en J. Haspels. De voornaamste leden van het
„Rotterdamsch Schouwburggezelschap", uitgezonderd de
heer W. v. Zuylen hebben zich bij deze afdeeling
aangesloten.
Te Haarlem zal in het nieuwe westelijke stads
kwartier eene meisjesschool ter opleiding tot het mid
delbaar onderwijs worden gebouwd. De kosten daarvan
zullen p. m. f 55000 bedragen.
Een onbekende heeft aan het bestuur der eer
lang te Middelburg op te richten ambachtsschool f 1000
geschonken.
De Koning heeft den lea luitenant P. Vinkhuy-
zen van het regiment grenadiers en jagers thans ten
tweeden male voor 5 jaren vrijwillig bij het indische
leger gedetacheerdbij keuze tot kapitein bevorderd.
Hij onderscheidde zich zeer op 9 Dec. 1873 bij de
landing der 2e. expeditie in Atchin waarvoor hij met
de Militaire Willemsorde beloond werd en ook bij
latere verrichtingen vóór en na het nemen van den
kraton.
De Amsterdamsche Omnibusmaatschappij heeft in
1880 vervoerd 7,54-9,925 passagiers zijnde 1,055,010
meer dan in bet vorige jaar.
Te Haarlem zijn in 1880 wegens openbare dron
kenschap 364 mannen en 11 vrouwen vervolgd, en ruim
100 honden opgevangen en afgemaakt wegens het op
straat verschijnen zonder belastingpenning.
De heeren D. H. Schmüll en H. H. Timmer te
Amsterdam hebben aan de voornaamste belgische bladen
en aan de nederlanders in Noord-America een schrijven
gerichtom ook van die zijden de britsche natie te
wijzen op de schending der tractaten tegenover de
Transvaal.
Bij de doopsgez. gemeente te IJlst is beroepen
ds. C. N. Wijbrands, van Edam.
Te Rotterdam zijn »n 1880 over den tramweg
vervoerd 2,478,047 personen.
Volgens de 21ste (laatste) lij t in de Standaard
heeft de tweede jaarcollecte voor de scholen met den
bijbel in het geheel opgebracht f 80,970.
Eenige dagen geleden vervoegde in den omtrek
van Twelloo zich iemand bij een boer, nachtleger vra
gende, hetwelk de landbouwer weigerde De onbekende
liet evenwel niet af, en drong er zelfs brutaal op aan.
De landbouwer werd toornig en wierp ten slotte den
indringer de deur uit. De echtgenoote van den boer
hoorde het geraas en vroeg wat er gebeurd was, waar
op zij tot haren man zeide: „Gij hebt dwaas gehandeld,
roep hem terug, wie weet wat de booswicht nu doet."
De boer riep daarop zijn knechten gelastte dezen
onmiddelijk naar 't dorp te gaan om eenige politie
mannen te halen. De onbekende werd inmiddels terug
geroepen en hem eene plaats in den hoek van den haard
aangewezen, terwijl hij goed in het oog werd gehouden.
De knecht werd, terwijl hij zijne boodschap verrichtte,
op eenmaal omringd door eenige kerels, die uit een
boschje sprongen doch ontkwam ijlde naar het dorp
en verhaalde wat er gebeurd was. Hij kreeg eenige
politiemannen mede die, zoodra zij bij den boer kwa
men den onbekende aangrepen en boeiden. Men vond
een revolver met 4 loopengeladen met kogelsbij
hem alsmede een bos sleutels een dolk en breekge-
reedschap.
Trekking der le. klasse 3 Januari, le. lijst.
No. 7081 f 20,000, No. 2798 1500, No. 14-386
f 1000, No. 2560 en 6414 f 400 No. 4296 6457
13527 en 14542 f 100.
WATERSNOOD.
De doorbraak in den Heidijk, waardoor het water
f, met een val van 6 ellen naar binnen is gestormd, is tot
200 ellen verwijd. Er zijn reeds maatregelen genomen
om zoo spoedig mogelijk tot de beringing over te gaan.
De door dit onheil overstroomde gemeenten in het
bovenland van Ileusden zijn Vlijmen, Nieuwkuik, Hedik-
huizenHerptOudheusden en Drunen. Te Nieuw
kuik is een 20tal huis.es weggespoeld vele andere zijn
zwaar beschadigdde in 1873 nieuwgebouwde protes-
tantsche kerk dreigt in te storten, meer dan 100 stuks
vee zijn verdronken. Omtrent het verlie svan menschenle-
vens loopen de berichten uiteen in het eene wordt van
2 personen in het andere van een wegwerker eene
dienstmeid en 2 kinderen gesproken. Vele huizen staan
tot aan de nok in het water. Achter Vlijmen vertoef- 1
den 800 menschen, meest vrouwen en kinderen, op den
dijk. Op last van 's Konings commissaris in Noord
brabant werden op 30 Dec. en volgende dagen vaar
tuigen met brood, dekens en tenten naar het overstroomd
gebied gezonden. De garnizoens-commandant te Heus-
den werd üitgenoodigd, militaire gebouwen beschikbaar
te stellen ter berging van menschen en vee. In den
avond van den 31 sloeg een der reddingschuiten om
en ging dit vaartuig verlorende bemanning redde
zich op een boom. Den 31 waren te 's Hertogenbosch,
van waar 4 malen daags eene stoomboot naar Vlijmen
vaartreeds 250 vluchtelingen aangekomen zij werden
ontvangen en verpleegd, en, met het oog op den aldaar
nog ongunstigen toestand, zooveel mogelijk naar elders
gezonden. Den 1 Jan. kwamen er 150 te Tilburg, die
in localen der Maatschappij tot exploitatie van Staats
spoorwegen, in het gasthuis en in het gesticht der zus
ters van liefde opgenomen en door de zorg van het
gemeentebestuur van het noodige voorzien werden. Ook
te Utrecht zijn den 1 en 2 vluchtelingen uit Vlijmen
aangekomen. In het militair logement waren aanstalten
gemaakt om er ongeveer 300 te herbergen. Eene com
missie uit het gemeentebestuur en de burgerij is inge
steld om voor het noodige te zorgen. Uit Gorinchem,
welke stad door kistdammen beveiligd is en waar 2
locomobielen dag en nacht werkzaam zijn om kelders
en riolen van het ingedrongen water te ontdoen, is den
2 eene stoomboot met levensmiddelen naar Noordbra
bant gezonden. De algemeene commissie te Amsterdam
heeft reeds 20000 voor die provincie beschikbaar ge
steld. Den 2 hielden 3 harer leden eene besproking
met de provinciale commissie. Het inundatiewater is
tot Sleeuwijk doorgedrongen. Den 2 zijn de hulpgaten
in de westelijke bedijking en de inundatiesluis aan de
Bakkerskil geopend en stroomde het water met een
verval van 1 el naar buiten.
Een goed denkbeeld van de ramp geeft een bericht
uit Waalwijk van 31 December, dat aldus luidt
„Zoodra de doorbraak plaats had en het water met
woest geraaszijn doortocht steeds vergrootendede
gemeente Nieuwkuik binnendrong, was ieder slechts
op eigen levensbehoud en dat der zijnen bedacht
en zocht daartoe de wijk op de zolders. Doch
ook daar verkeerden zij spoedig in levensgevaar. De
huizen toch nabij de doorbraak bleken alras niet be
stand te zijn tegen den sterken stroom en bovendien
stond het water spoedig tot aan de daken. Allerwege
verhief zich een akelig noodgeschrei. Van uit de ven
sters en van boven op de daken zag men geheele ge
zinnen de armen uitsteken en hoorde men de ongeluk-
kigen om hulp smeeken. De menschenliefde verloochende
zich niet. Met levensgevaar zag men velen te water
gaan om hulp aan te brengen. Binnen weinige uren
zaten tal van geredde en gevluchte ongelukkigen aan
den dijk velen bijna beroofd van alle kleeding en daar
onder moeders met hare pasgeboren zuigelingen. Doch
ook velen kreten te vergeefs om hulp dewijl de sterke
stroom vooreerst de redding onmogelijk maakte. Men
verzekert ons dat gisteren-avond nog zeer vele huis
houdens op hulp wachtten. Men hoorde hulpgeschrei
zag de ongelukkigen maar hulp aan te brengen was
niet mogelijk.
„Heden-morgen zaten hier en daar nog menschen
in de boomen. Van hen die naar boven gevlucht
waren leverde vooral een gezin een hartverscheurend
schouwspel op. Men zag in de verte van den dijk af,
hoe die menschen tot door het dak gekropen waren
terwijl de muren bijna waren weggeslagen, zoodat ieder
oogenblik het laatste kon zijn. Eensklaps stortte het
dak naar beneden maar doordien het plat neerkwam,
dreven de ongelukkigen voort tot zij op een ander huis
stieten, waartoe zij door het dak zich ingang verschaften
om daar op den zolder op verdere hulp te wachten, die
echter daarvoor alsnog onmogelijk is. Tal van menschen
worden nog gemistouders hebben van gisteren nacht
af hunne kinderen niet meer gezien, vrouwen verkee-
ren in de verschrikkelijkste onzekerheid omtrent het
lot harer mannen."
's Hertogenbosch was den 31 Dec. ook in de laagste
wijken weder van het water bevrijd. Uit Grave wordt
nog gemelddat de boeren den 29 de afgeschutte
doorlaat der Kolksche Wetering hebben verbroken.
Op alle rivieren is liet water thans vallende
Londen, 4 Januari. Onder britsche oorlogschepen
aan de iersche kust zijn torpedos ontdekt.
Athene 4 Jan. Alle gezanten drongen nogmaals
bij de ministers aan op de aanneming van het scheids
recht de openbare meening blijft echter tegen scheids
rechtvóór oorlog. 32000 Reservisten zullen weldra
worden opgeroepen.
's Gravenhage, 4 Jan. Naar men verneemt is door
de nederlanders te Parijs eene watersnood-commissie
gevormd die reeds duizend francs verzamelde.
In 1880 zijn alhier geboren 261 jongens en
247 meisjeste zamen 508 kinderen waarvan 7 jon
gens en 4 meisjes buiten huweiijk 1 jongen en 2
meisjes werden elders geboren uit alhier woonachtige
ouders, terwijl 3 jongens en 2 meisjes alhier werden
geboren uit ouders elders wonende. Als leven
loos aangegeven werden ingeschreven 16jongens
en 10 meisjes, waarvan 2 jongens en 3 meisjes bui'en
huwelijk geboren. 8 tweelingen en 1 drieling wer
den geboren.
Overleden zijn 119 ongehuwde mannen en 108
ongehuwde vrouwen 42 gehuwde mannen en 35 ge
huwde vrouwen 15 weduwnaars en 23 weduwen to
taal 176 mannen en 166 vrouwen4 mannen en 5
vrouwen zijn elders overleden die bier woonplaats
hadden, terwijl 2 mannen en 3 vrouwen alhier zijn
overledendie elder3 woonachtig waren. Het ge
tal huwelijken bedroeg 113, te weten 83 tusschen
jonkmans en jougedochters7 tusschen jonkmans en
weduwen, 11 tusschen weduwnaars en jongedochters
en 12 tusschen weduwnaars en weduwen. 1 Echt
scheiding werd ingeschreven.
De bevolking die op 31 December 1879 blij
kens de 6«. volkstelling 6434 mannen en 6870 vrou
wen te zamen 13304 personen bedroeg vermeer
derde door geboorte en vestiging in de ge
meente met 896 mannen en 780 vrouwen terwijl zij
verminderde door overlijden en vertrek
uit de gemeente met 724 mannen en 646 vrouwen
zoodat zij op 31 December 1880 bestond uit 6606 man
nen en 7004 vrouwen totaal 13610 personen.
Er werden g e boren 1 op 26,8 er stierven 1
op 40. De geboorte bedroeg de sterfte
27» percent van de bevolking het terftecijfer
bleef 154 beneden het gemiddelde (1 per dag op
10000)
Van wege de Commissie van Toezicht op het
Stedelijk Museum is dezer dagen met ruime hand ver
spreid de Catalogus der Nieuwe Bibliotheek, dat is
van de sedert de oprichting van het Museum gevormde
boekerijniet van de daarin onmiddelijk overgebrachte
oude, welke iu 1868 bibliografisch en wetenschappelijk
beschreven is door dr. de Gelder en gedrukt achter
den Inventaris van het Archief der Gemeente.
Het aantal nummers der gedrukte werken bedraagt
thans 1216, dat der geschreven 128, hetwelk, gevoegd
bij de 238 der oude bibliotheek, een totaal maakt van
1582 nummers. Daaronder zijn er van weinige blad
zijden maar ook van meerdere boekdeelen zelfs een
de Resolutiën der Staten van Holland van 1524 tot
1793, van 278 doelen in folio. Voor deze en ook min
der uitgebreide seriën biedt het Museum geene vol
doende ruimte aanwaarom dan ook de uit talrijke
deelen bestaande werken over regeering en wetgeving
O O O O
hunne plaats ter charterkamer behouden hebben.
Wat alkmaarders betreft is in de rubriek Biografie,
wat de stad zelf aangaat in de afdeeling Plaatsbeschrij
ving en Plaatselijke Geschiedenisonderdeel Noord
holland te vinden. Van Alkmaar treffen wij niet
minder dan 156 nummers (waarvan 5 portefeuilles zijn
met reglementen, keurenen dergelijke boekjes) en boven
dien 82 nummers onder de geschreven boeken aan.
Voor de beoefening of bewerking van de geschiedenis
onzer stad is hier dus een overvloed van materieel voor
handen. Ook onze omstreken, Egmond en andere plaat
sen, zijn in de gedrukte en geschreven werken vrij goed
bedacht, de daaraau verwante groep: Polders- en Zee
weringen in Noordholland telt 37 nummers.
Producten van alkmaarsche schrijvers en drukkers
worden mede door de Commissie op prijs gesteld. Zij
mochtom van de levenden te spreken van mevr.
Bosboom-Toussaint 18, van den heer Hofdijk 35 nummers
bijeenbrengen.
Maar vestigt zij bij voorkeur het oog op dit of dat,
zij wensebt geen vak van kennis of wetenschap uit te
sluiten. Wat thans nog van weinig aanbelang is of
schier alleen staatkan door aanvulling meer belang
verkrijgen. Er is althans een kern gevormd welke
voor uitbreiding de gelegenheid aanbiedt.
Het doel der Commissie met het doen drukken van
deu catalogus der bibliotheek ishaar bekendheid te
verschaffen haar dienstbaar te stellen voor bet alge
meen haar voortd renden steun te verzekeren. Moge
de uitkomst ten volle aan hare verwachting beantwoorden.
Des verzocht voegen wij hier nog bij dat de Com
missie bestaat uit de heeren C. W. Bruinvis, voorzitter,
A. Klasener J. Nuhout v. d. Veen en dr. J. J. de
Geldersecretaris.
De koninglijke goedkeuring is verleend op de statuten
der Maatschappij tot oprichting en exploitatie van eene
Bad- en Zweminrichting alhier.
Onder medewerking van den heer Herman Ven-
verloosolo-tenor van Amsterdamvond 1.1. Zondag
in de zaal Harmonie een concert plaats van de zang-
vereeniging „Arion". Met voldoening mogen wij van
de uitvoering der verschillende nummers gewagen.
„Graaf Eloris op het slot te Muiden" met de keurige
tenor solo door den heer M. gezongen „Lebe Wohl"
van Abt en „Zondag op het Meer" van Heinze wer
den zeer goed door de leden van deze liedertafel uit
gevoerd een weinig meer rondheid van de twee bas
sen had in het laatste nummer niet geschaad.
Van de gemengde koren bekleedde ongetwijfeld de
95ste Psalm van Mendelssohn eene voorname plaats
met vuur en schakeering werd dit werk voorgedragen,
en de dames en heeren dilettanten wedijverden als het
ware om de compositie van dezen genialen componist weêr
te geven. Een woord van lof aan heer Venverloo voor
zijne solo en aan de dames J. 8. en G. S. voor het
schoone duët mag hun hier niet onthouden worden.
Het overige deel van het programma werd in beslag
genomen door den heer Venverloo met de voordracht
van zeven liederen van Rubinstein Adam Brandt
Buis en Hol. Een tenor bij uitnemendheid begaafd
met een schoon geluid weet hij elke noot te markee-
