a iuvuï.
SüTeiggvat'isclie iSevteïtfeo.
5Stab0~ï5ericfitetu
de «emeente daardoor een 'belangrijken stap zou
doen op bet gebied der particuliere nijverheid niemand
haar fabricaat controleeren of haar tot verbetering
dwingen kan, en de voorgespiegelde overwinst van een
half miljoen niet anders kan beschouwd worden dan
eene op de gasverbruikers drukkende belasting. De heer
Sanders v. Loo gas-ingenieur, komt bij schrijven aan
het Hb. op tegen het plan om eene zoo uitgestrekte
gemeente als Amsterdam door ééne fabriek te willen
verlichten. Zelfs met pijpen van zeer grooten omvang
(waarvoor op vele plaatsen geen voldoende ruimte is)
acht hij het bezwaarlijk overal goed licht te verschaf
fen. Hij keurt 3 fabrieken aan verschillende einden
der stad met een onderling verbonden buizennetveel
doelmatiger.
Aan de Rapenburgerstraat te Amsterdam is weder
eene nieuwe stoom-diamantslijperij opgerichtdoor den
heer J. C. Mets. Het gebouw is 4 verdiepingen hoog,
ongeveer 25 ellen lang en 7 ellen diep,
De gemeenteraad van Deventer heeft besloten
het onderwijs in nuttige handwerken voor meisjes, die
de openbare lagere scholen voor on- en minvermogenden
bezoeken, te geven in eene afzonderlijke gemeenteschool
voor nuttige handwerken.
Te Middelburg slaagde in het examen voor
onderwijzeres mej. A. C. Abresch.
Van onzen te Greenvillein Liberia gevestigden
stadgenoot, den heer P. M. Wigman, van wien wij
eenige maanden geleden een bericht plaatsten over het
aanranden en uitschudden der bemanning van een
duitsch schip [eerst veel later uit andere bron door
onze groote bladen vermeld] ontvangen wij thans het
volgende schrijven over den
Verkiezingsstrijd te Greenville.
De leiers der Alkmaarsche Courant hebben zeer ze
ker nog weinig van de Republiek Liberia gehoord. Ik
zal trachten nu eens eene beschrijving te geven van de
verkiezing van een nieuwen President.
De president A. W. Gardner, thans aan de beurt
van aftreding, doch weder herkiesbaar, heeft tot te
genpartij J. J- Chusemanpredikant bij de Baptiste
gemeente te Grand-Bussa. De heer Gardner heeft
4 jaren den presidentszetel bekleed ten genoege der
Whigpartij doch zeer tot ongenoegen der True Libe-
rianswelke zich zeer verongelijkt gevoelen door dat
hun nimmer eenige post of voordeel van gouverne-
mentswege toevloeide. Twee maanden geleden begonnen
alreeds de eerste ernstige voorbereidselen voqr de ope
ning van den strijd.
Beide partijen voorzagen zich van dikke stokken de
knoD goed voorzien met loodvoorts van revolvers
messen enz. Voor de revolvers waren gelukkig geene
patronen aanwezig. Messen waren in beperkten voor
raad en alleen het toeval dat eene factorij een dozijn
of drie voorsnijmessen en vorken ontdekte welke al
eenige jaren in afwachting op eene gelegenheid tot ver
koop hadden gelegen gaf weer gelegenheid zich te
versterken. De een kocht een mes en de ander eeD vork.
Wij als vreemdelingen zagen deze toebereidselen met
onrust aan dagelijks ziende hoe de menigte zich meer
en meer opwond door spiritualiën.
Een der voornaamste punten van de True Liberians
was dat de tegenwoordige President ons als vreemde
lingen eenige concessiën had gedaan door nog twee
havens aan de kust open te stellen voor onzen handel.
De True Liberians dulden geene vreemdelingen en be
schouwen Africa als bun land het eigendom der ne
gro's en zich zeiven als voorloopers der beschaving en
der vestiging van één ondeelbaar Africauitsluitend
door negro's bewoond en bestuurd. Wel willen ze
gaarne de gelden van de blanken er voor gebruiken
maar geene inmenging een inboorling van tweederlei
bloed is hun reeds een doorn in het oog. De Whigs
daarentegen zijn gematigder, zijn wel in zekeren zin
even als hunne tegenpartij doch voeren daarbij aan
wij hebben geen geld, geene machineriën, geene hulpmid
delen van ons zeiven laten zich meerderen hier neer
zetten door hunnen handel worden ook wij bevoor
deeld laat hen het binnenland onderzoeken waar toch
zooveel schatten sluimerenwij plukken toch altijd
hun concessiën voor eene ontginning verleenende de
koopsom van het land of bij het in- en uitvoeren der
waarden in- en uitgaande rechten. Beide partijen
troken trokken dagelijks heen en weêr, soms stokslagen
en enkele malen geweerschoten wisselende. Een paar
bebloede koppen waren er de resultaten van.
Den 3 Mei was dan de dag der verkiezing en reeds
des morgens vroeg wekte de muziek (trommels) ons, om
de wederzijdsche partijen te zien passeeren elkaar
uitdagende tot een gevecht. Dit had dan waarschijnlijk
ook wel plaats gehad en de uitslag zou verschrikkelijk
geweest zijn met al die stokken voorsnijmessen en
vorken doch door de krachtige toespraak van het
hoofd de Whigpartij een reusachtige negro gewapend
met een 14shooting-revolving-gun (hetwelk door de leden
der opposante partij angstvallig werd aangekeken), liep
het gelukkig goed af. Door de True Liberians werd
alles naar de stembus gesleeptzelfs jongens en de
bewoners der gevangeniszoodat hun de zege bleef
met eene meerderheid van 9 stemmen.
Den volgenden dag was een ware feestdag voor ons
blanken (3 in getal), aangezien toen de meeste voor
snijmessen en vorken aan de huismoeders gegeven wer
den om er des noods gebruik van te maken bij het
ontleden vau een hertebout of een olifantspoot. Wij
konden on3 nu weer vrij bewegen buiten de factorij
hetwelk in de laatste twee maanden voor ons zeer ge
vaarlijk was.
In 't laatste nummer van de Gegenwart komt een
artikel voor over „de mode" en de redenen welke tot
de gestadige wijzigingen en veranderingen leiden. De
schrijver beschouwt de mode uit een maatschappelijk
oogpunt. Naar hij doet opmerken is het geen schoon
heidszin zucht tot veranderingbegeerte om anderen
na te volgen of ijdelheid die tot de mode aanleiding
geven. Een en ander komt er wel bij in aanmerking,
maar de grondslag ligt dieper, 't Is een maatschappelijk
begrip dat hier op den voorgrond treedthet is de
zucht van de hoogere klasse om zich van de lagere
of juister gezegd van de middenklasse af te scheiden,
want de lagere komt daarbij minder in aanmerking
wijl het verschil met haar te groot is.
De mode is het schotje voortdurend neergetrokken,
voortdurend weder overeind gezetdat den voornamen
stand afscheidt van de middenklasse. Het is de wed
ijver tusschen de verschillende «standen," waarbij zich
dit zelfde verschijnsel telkens voordoetde zucht van
het eene deel om zij 't ook nog zulk een geringen
voorsprong te behouden op degenen die haar volgen,
en de begeerte van het tweede gedeelte om zich door
onmiddelijke overneming der mode weder bij de hoogere
klasse aan te sluiten. Daaruit zijn de karakteristieke
uitingen der tegenwoordige mode te verklaren.
Vooreerst ontstaat zij in de hoogere kringen, terwijl
zij door de middenklasse wordt nagevolgd. De mode
gaat van boven naar beneden niet van beneden naar
boven de hoogere klassen „geven den toon aan," ge
lijk het heet. Een poging van de middenklasseom
een nieuwe mode in 't leven te roepen zou zelfs met
de hulp van ware schoonheidsbegrippen niet gelukken;
de hoogere klasse zou niets liever dan een mode voor
zich zelf houden. Vandaar die onophoudelijke wisseling
der mode. Hebben de middenklassen de nieuwe mode
overgenomen, dan heeft zij haar eigenlijke waarde voor
de hoogere klassen verloren, het onderscheidingsteeken
is verdwenen en men heeft een nieuwe noodig. Daarom
is nieuwheid de onafscheidelijke eisch der mode,
wanneer zij haar doel wil bereiken. Zelfs het leelijke,
het smakelooze kan haar dienst doen als het schoone
gebruikt is en de geur van het nieuwe heeft verloren.
De duur der mode staat in omgekeerde reden tot de
snelheid harer verbreidinghaar korte duur is het
noodzakelijk gevolg van de zeer volkomen gemeenschaps
middelen van onzen tijd.
Uit deze maatschappelijke overweging verklaart zich
ook de karakteristieke eigenschap onzer tegenwoordige
mode haar sterk aangevochten maar steeds gewillig
gedragen tyrannie. Men moet de mode volgen wil
men zich niet van eigen kring afscheiden en achter
blijven zelfs al keurt men haar af op schoonheids- en
andere gronden.
De schrijver besluit met de opmerking dat de mode
door deze beschouwing veroordeeld is wijl zij alleen
is gegrond op de ijdelheid der verschillende standen.
De aan de Union-maatschappij behoorende en in de
vaart tusschen Engeland en de Kaap de Goede Hoop
varende mailboot, genaamd Teuton, verliet den 31 Aug.
's morgens vroeg de reede van Kaapstad. De beman
ning bestondvolgens de jongste berichten uit on
geveer 85 man terwijl 162 passagiers en 25 koelies
zich aan boord bevonden. Omstreeks 7 uren 's mor
gens stoomde het vaartuig op eenigen afstand van
Quoin Point en stootte daarbij op een rif. Aanvanke
lijk bleef het zitten maar later, toen het weder vlot
werdwilde het naar Kaapstad terugkeeren. In de
nabijheid van de plaatswaar in 1852 een schip, met
438 personen aan boord te gronde ging, zonk de boot
plotseling in de diepte. Er waren zeven booten aan
boord deze waren reeds uitgezetmaar het schip zonk
sneller dan men gedacht ha fnog slechts ééne boot
was bemand waarin een aantal vrouwen en kinderen
geborgen warendezej is evenwel niet terechtgeko
men. De geredden, n.l. 25 van het scheepsvolk en
11 van de passagiers, hebben, na eerst met het schip
gezonken en weer boven gekomen te zijnnog twee
booten weten te bemachtigen.
De amsterdamsche couranten waarschuwen hare stad-
genooten tegen het gebruik van rauwe americaansche
ham. Het is toch gebleken datbehalve de offïciëel
ter algemeene kennis gebrachte gevallenin de laatste
weken herhaaldelijk te Amsterdam groote partijen
americaansche hammen worden ontvangenwaarin bij
onderzoek trichinen zijn ontdekt. Men heeft vernomen,
dat onlangs een doorreizend schipper ernstig ziek werd,
na kort te voren ham genuttigd te hebben, in de over
blijfselen waarvan trichinen zijn gevondenzoodat bier
hoogstwaarschijnlijk aan een begin van vergiftiging
door trichinen gedacht moet worden. Men zij dus op
zijne hoede en zorge in allen gevalledat de ham vóór het
gebruik goed worde gekookt.
Men neemt thans te Berlijn zijn telephoon-biljet met
evenveel gemak als een schouwburg- of spoorwegkaartje.
Sedert 15 Augustus is aldaar namelijk aan het postkan
toor eene zaal voor telephonie opengesteld, alwaar ieder
met onverschillig welk geabonneerde aan het telephoon-
net kan onderhandelen. Daartoe is de gelegenheid
opengesteld om in die zaal inzage te nemen van de
lijst der geabonneerden en tegen betaling van een
telephoonbiljetdat aan het postkantoor is te koopen
verkrijgt men het recht, gedurende vijf minuten van de
telephoon gebruik te maken. Het telephoonbiljet is
geldig voor den dag van afgifte de toelating in de
telephoonzaal geschiedt naar het volgnummer der bil
jetten, onder toezicht van een daartoe gesteld beambte.
Maandagmiddag heeft een vreeselijk spoorwegongeluk
plaats gehad te Charenton op de lijn ParijsLyon.
Een trein was 's morgens te 5% uur van Montargis
naar Parijs vertrokkenvol vrolijke lieden die van
feesten terug keerden terwijl in de laatste wagon de
leden van een liedertafe) zich bevonden uit Eertó-Alais,
die zich naar een wedstrijd te Londen begaven. In
plaats van door te rijden, gelijk de dienstregeling mede
bracht moest de trein, wegens oponthoud van een
andereaan twee stations stilhouden het laatst te
Charenton, waar eenige reizigers uitstapten. Nauwelijks
was hij weder in beweging of een sneltrein kwam er
op aanvliegen die een weinig te laat was en daarom
een ontzettende vaart had genomen. De locomotief
werd op den laatsten wagenwaarin de zangers zaten,
geworpen en bleef er als te paard op zitten. Op de
vroolijkheiddie er in den trein heerschte volgde een
vreeselijk tooneel, waarvan men de bijzonderheden niet
lezen kan zonder tranen te storten.
Twintig personen waren terstond dood dertig wer
den gewond waaronder velen zoo vreeselijk dat zij het
niet zullen overleven. De oorzaak is niet met juistheid
bekend, maar wordt door de justitie onderzocht. Eenige
uren daarna was de weg weder vrij en het verkeer
hersteld. Maar tal van gezinnen zijn voor langen tijd
door dit droevig voorval in rouw gedompeld.
In de Sennaar, tusschen den Trigris en den Euphraat,
heeit men de loffelijke gewoonte om wanneer de Ko
ning niest, zich met een prikkelend voorwerp zoolang
aan het puntje van den neus te kittelen tot er een
uitbarsting volgt geheel gelijk aan die van den ko
ninklijken neus. Dit geluid hetwelk allen in de aan
grenzende kamers van het koninklijk vertrek moeten
herhalen wordt in een oogenblik tot de troepen en
de bewoners van den omtrek voortgeplant en weldra
niest de geheele stad zoodat zelfs niemand overblijft
om „wel bekome 't je" te wenschen.
In een schrijven uit Smyrna van 15 Aug. j.l. leest men
„Wij hebben ons gisterenavond uitnemend geamu
seerd. De turken en grieken gelooven, dat de wereld
vergaan zal op 15 November a.s. Ook bijgeloovige
europeanen denken aldus
Een engelsch fregat lag op de reede, en vernemende
dat de inwoners bevende en rillende de maand Novem
ber tegemoet zien, kwam men aan boord op het denk
beeld om een grap te hebben. Tegen half 10 uur
's avonds zag men de lucht helder verlicht en een
enorm zwart kruis in het midden van de lichtstralen.
Na eenige minuten verdween het kruis en vertoonde
zich een zwaard, 't welk dreigende de lucht doorkliefde.
Smyrna Karatash Bournabat enz. enz. waren helder
verlicht en in het Turksch kwartier was de schrik zóó
groot dat men de huizen uitliep en, kermende op den
grond vallendeangskreten slaakte en Allah 1 riep.
•„De wereld |vergaat," gilde men „spaar ons och
laat ons leven 1" Men dacht dat de komeetdie men
eiken avond duidelijk onder den Grooten Beer kan
zienin stukken gesprongen en op de aarde nederge-
komen was.
't Was juist twee dagen vóór het Beyramfeest der
Turken. Tot nog toe kan men hun niet aan het ver
stand brengen dat enkel electrisch licht dit angstver
wekkend luchtverschijnsel te weeg bracht."
Op de zw'tsersche grenzen van Oostenrijk bevond
zich dezer dagen zekere Turnheer, die een jaar geleden
uit Oostenrijk gevlucht was, omdat hij beschuldigd was
van het verspreiden van revolutionaire geschriften. De
oostenrijksche grenswachters die zich gaarne van zijn
persoon wilden meester maken zijn daarin geslaagd
doch alleen door middel van eene list, die in hevige
mate de algemeene verontwaardiging heeft gaande ge
maakt. Turnheer is namelijk een zeer geoefend zwem
mer en I September zag hij in het grenskanaalaan
de overzijde bij de Rheinbrücke een oud man die
gevaar liep van te verdrinken. Hij ging terstond te
water en redde den man het leven. Toen hij echter
den voet op oostenrijksch grondgebied zette werd hij
gearresteerd en bleek hetdat de geredde met opzet
te water gegaan was om hem naar de overzijde te lokken.
's Gravenüage 8 Sept. Bulletin 8% uur. Prins
Erederik De koorts is gisteren allengs verminderd.
De patient bleef echter steeds benauwdtot laat in
den avonden bracht ook den geheelen nacht slape
loos door.
's Gbavenhage 8 Sept. Nadat eèn bulletin vaü
heden morgen had medegedeeld dat de prins een sla-
peloozen nacht had doorgebrachtzijn de latere berich
ten van hoogst zorgelijken aard en verkeert de prins
in een zeer bedenkelijken toestand.
Woensdag-avond is hier uit Purmerende, waar hij
door onzen hoofdagent Bonouvrié en den Rijksveldwach
ter Vermeulen uit de Rijp was opgespoord gevankelijk
binnengebracht Sijmen Zuurbier, die den vorigen dag
een hit van den heer Nienkemper uit de weide te
Bergen gestolen en getracht had het dier te Pur
merende te verkoopen.
Tegen eenige jongens en een meisje die gedu
rende de kermisweek onderscheidene voorwerpen van
uitstallingen ontvreemd hebben is proces-verbaal op
gemaakt.
Aan 5 leden der kegelclub uit de sociëteit „de
Unie" alhier, die den 4 te Amsterdam aan den wed
strijd deelnamzijn personeele prijzen toegekend.
Neemt men in aanmerking dat er slechts 46 zijn uit
gereikt onder 240 deelnemersis dat inderdaad een
schitterend resultaat.
Bij het prijsschieten te Bergen van het kader der
d.d. schutterij alhier, werd de le prijs behaald door
den sergeant C. E. Steensel van der Aa de 2e door
den sergeant D. M. Harteveldde 3e door den ser
geant J. Bijloos.
De uitslag van het op 5, 6 en 7 gehouden tweede
toelatings- en herexamen aan de Rijks hoogere burger
school is geweestdat tot de eerste klasse werden toe
gelaten A. Fortuin, N. J. C. de Goede en A. Visser,
1 afgewezentot de 2e klasseP. M. J. Koek, bij
herexamen D. J. Bosman tot de 3e klasse C. W. A.
Essers J. Hanegraaff en W. A. van der Meulen bij
herexamen A. HosH. P. M. Kraakman, C. Plan-
teijdt en H. W. Zeilmaker; tot de 4e klasse bij her
examen W. E. Andriessen G. J. Bosman, W. Sie-
bert Coster, L. J. GrootM. Slooten en K. A. Stuart.
Bii het den 6 gehouden examen van onderwijzers te
Amsterdam zijn van de 15 candidaten 4 toegelaten,
waarbij de heer J. de Groot alhier.
