No. 125.
Drie en tachtigste Jaargang.
1881.
V R IJ I) A G
21 OCTOBER.
Groote Veemarkt
FEUILLETON.
!2) Herfststormen,
Prijs der gewone Advertentiën
©Ificiêel (Scheelte.
te ALK»lt«n,
op Maandag 7 November 1881
Butteulaub.
AIKMAARSCBE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door
het geheele Rijk f 1,
De 3 nummers 0 06.
Van 15 regels 0,75; iedere regel meer f 0,15.
Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
BELGIE. Den 16 werd in het huis aan de Pomp
straat te Antwerpen waar Henri Conscience geboren
is een gedenksteen tot opschrift hebbende Den 3
Dec. 1812 werd Hendrik Conscience in dit buis gebo
ren door den Gemeenteraad geplaatst op 16 Oct. 1881,
gezet, bij welke gelegenheid de heeren de Mont en
Max Roosesalsmede de burgemeester de Wael toe
spraken hielden.
ENGELAND Het centraal bureau van het land-
verbond is van Dublin naar Liverpool verplaatst. Voor-
loopig hield het de laatste vergadering en nam het een
manifest aan waarin een beroep wordt gedaan op de
pachters om geene pacht te betalen zoolang de aan
voerders van het verbond niet op vrije voeten waren
gesteld.
De ongeregeldheden te Limerick hebben zich den 17
en den 18 's avonds herhaald. Den 17 bij het overbrengen
van den penningmeester der plaatselijke afdeeling van
het landverbond naar de gevangenis werd de politie on
ophoudelijk met steenen geworpen. Nadat hij in de ge
vangenis gebracht was, trachtte do politie herhaaldelijk
de volksmenigte uiteen te drijven en eindelijk maakte
zij van hare vuurwapenen gebruikwaarbij o. a. eene
jonge dame gekwetst werd. Daar de wanordelijkheden
bleven voortduren, vroeg de overheid per telegram hulp.
Den 18 vernielde het gepeupel de lampen en ven
sterglazen van een aantal winkels waardoor eene schade
van ongeveer f 21000 veroorzaakt is. Ten slotte jteg
de politie de rustverstoorders uiteen. Hawarden Castle,
het buitenverblijf van minister Gladstone, die aan griep
lijdt en daarom zijne kamer moet houden wordt voort
durend door de politie bewaakt.
Ook te Dublin hadden den 17 op nieuw rustversto
ringen plaats. Het gepeupel wierp de glazen in van
eenige gebouwen waar bladendie deze rustver
storingen afkeurden, uitgegeven werden en dwong de
politie-agenten tot terugtocht door het werpen van tal
rijke steenen. Na middernacht werd de militaire macht
ontboden. Drie regimenten te Londen ontvingen bevel
naar Ierland te vertrekken. Den 18 's avonds verscheen
aldaar eene proclamatiewaarbij alle trouwe en
vreedzame burgers vermaand werden tot nader order
na zonsondergang in hunne woningen to blijven. Moch
ten zij uitgaan dan stond de overheid niet voor hunne
veiligheid in.
De Pall Mall Gazette vestigt in een uitvoerig artikel
de aandacht op den onlangs ook in dit blad vermelden
brief van prof. Harting te Utrecht over de overeenkomst
met de boeren in de Transvaal.
Dat blad houdt hem voor een bevoegd beoordeelaar
dier schikking op zijn standpunt dat ofschoon meer
tot dat der boeren dan tot dat van eenigen engelsch-
man overhollende, toch nader dan dat van eenigen boer
bij dat der engelschen is. Zijne opmerkingen verdienen,
ten minste met achting te worden aangehoorden
mochten zij misschien niet overtuigen zoo stellen zij
toch het algemeen in staatden tegenzin van den
Volksraad tegen de bekrachtiging van het gesloten ver
drag te begrijpen. Met nadruk wijst de schrijver er
op van hoe groot gewicht het isrekening te houden
met den oorspronkelijken aard der boeren. Het feit
dat het de herinnering is der boosheid van een engelsch
gouvernementdie de boeren doet aarzelen haar goed
te keuren moestminstens de heftigheid van het oor
deel der engelsehen matigen. De boeren vreezen niet
alleen het gebruik van de bepalingen der overeen
komst in de toekomst gemaakt kunnende worden, maar
zijn ook werevelig over de beschuldigingen waarmede
men hen in Engeland heeft overstelpt Mochten zij
echter het er voor houden dat sommige bepalingen
goed te keuren eene bekentenis zon insluiten dat zij
in de beschuldiging van barbaarschheid berusten, kun
nen zij dit bezwaar gemakkelijk te boven komen. Zij
kannen in het besluit van de ratificatie der conventie
eene verklaring opnemen dat deze artikelen niet be
schouwd mogen worden als gelijkstaande met eene er
kenning van hunnen kantdat zij zich ooit schuldig
gemaakt hebben of willen maken aan de verboden
overtredingen maar alleen als eene toegeven aan het
engelsche vooroordeel, dat eene geheel nieuwe instem
ming met de grondbeginselen der besctaving verlangde.
Veel ernstiger acht dat blad het bezwaar, door prof.
Harting gemaakt tegen het artikelde bevoegdheid en
de plichten van den engelschen resident omschrijvende.
Op dit punt stelt die verzoeker zich op het standpunt,
datals het door den Volksraad wordt aangenomen
noodlottig voor het verdrag worden kan. Hij verklaart
zich onvoorwaardelijk tegen de uitoefening van eenig
gezag door den Resident. Als consul-generaal die al
leen een zedelijken invloed uitoefentzou hijals hij
de taal verstond en welwillend voor de boeren was, de
staatkunde van het transvaalsehe gouvernement kunnen
leiden. Misschien is de omvang van den invloed dien de
Resident als een eenvoudig consul-generaal zou kunnen
uitoefenen overdreven maar het vreestdat het maar
al te waar is wat h.j zegt over de gevolgen van eenige
poging om gezag uit te oefenen over de staatkunde en
de wetgeving der boeren. „Hetzelfde," zoo besluit het
blad, „geldt van de overeenkomst in haar geheel. Wij kun
nen natuurlijk door ons leger de boeren dwingen haar aan
te nemen. Maar als zij met geweld is opgelegd zal
zij niet zedelijk bindend worden geacht, zoodra het
leger vertrokken is. En daar niemand ten eeuwigen
dage eene bezetting in Transvaal wenscht te houden
zullen wij het toch eenmaal op invloed moeten laten
aankomen en er van afzien gezag uit te oefenen. Op
dit oogenblik evenwel kon de poging daartoe niet
worden opgegeven. De overeenkomst wordt onder
protest geratificeerd en de engelsche resident zal met
de attributen van macht worden bekleed. Maar als de
Boeren er zoo over denken als professor Harting zou
het wel eens kunnen blijken dat wij wezenlijken in
vloed hebben opgeofferdomdat wij voor een korten
tijd den schijn van macht hebben willen redden."
ERANKRIJK. De kiezers voor den Senaat in het
departement der Seine-en-Oise namen vóór eenige dagen
op eene vergadering een programma aan waarin zij
zich verklaren voor herziening der grondwetbeperkt
tot den grondslag waarop de Senaats-verkiezingen ge
schieden afschaffing der onafzetbare leden en intrek
king zijner bevoegdheid op het stuk der staatsbegroo-
ting verder voor kosteloos, verplicht, onzijdig onderwijs,
hervorming der rechterlijke macht overeenkomstig de
democratische staats-instellingen en algemeene ver
plichting tot de krijgsdienst met afschaffing van het
eenjarig vrijwilligerschap.
Dit programmadat natuurlijk verschillend beoor
deeld wordttrekt nog al de aandachtomdat de
voorzitter van den Senaat de vergadering bijwoonde.
Sommigen achten het waarschijnlijk, dat hervorming der
grondwet de grondslag zal zijn voor het nieuwe minis
terie en dat Leon Say zich gehaast heeft te doen
blijken, dat hij voorstander dier herziening is, om weder
als minister van financiën in dat ministerie te kunnen
optreden.
ITALIË. In 1870 juist tegen den tijddat de
italiaansche troepen Rome bezetten bestond het plan
eeDige honderden bedevaartgangers uit alle deelen van
het land bij den Paus toe te laten. Aan dat toen
om het verzet der radicale bladen niet doorgegane
plan werd den 16 gevolg gegeven. Op dien dag ont
ving de Paus te 12 uren in de St. Pieterskerk alwaar
ruim SOOO personen bijeen waren die bedevaartgan
gers ten getale van ongeveer 3000 des morgens te
9 uren aldiar reeds te samen gekomen. De Paus werd
door den toegang van het Yatikaan in de kerk gedra
gen enniettegenstaande het verbod om hem toe te
juichen werd hij van alle kanten toegejuicht en met
zakdoeken toegewuifd. De patriarch las een gematigd
adres voor, hoofdzakelijk inhoudende dat Italië het
roomsche geloof toegedaan was en blijven zou. Daarop
antwoordde de Paus in eene rededie 25 minuten
duurde. Na te hebben doen uitkomendat hij zich
gelukkig achtte, aldus te midden van Italie's zonen te
zijn en onder de tegenwoordige omstandigheden hunne
troost te mogen ontvangen zeide hij dat zij konden
getuigen dat Italië door en door katholiek was al
poogde men door alle middelen het geloof van het
VII.
De jonge vrouw van den fabrikant had den dag in
voortdurende spanning doorgebracht, die zij te vergeef'sch
trachtte te overwinnen en die tot een hevigen angst
steegtoen Karei den brief van haar echtgenoot
bracht die haar de gebeurtenissen in de fabriek
meldde.
Wel is waar sprak uit de weinige regels, die Rei-
mann schreef, eene volkomen gerustheid, maar zij wist
weldat hij niet zoo gerust was als hij zich tegenover
haar voordeed.
„Lieve vrouw" schreef hij„de vreesdie ik tegen
over je deed blijken heeft zich slechts al te spoedig
bewaarheid. De arbeiders weigeren onder de tegen
woordige voorwaarden langer bij mij te blijven en andere
zijn, zooals gij weet, niet te krijgen. Grond tot bezorgd
heid is er nietde zaak is rustig afgeloopen en wat
de geldelijke zijde betreftmoeten wij ons in het on
vermijdelijke schikken. Een klein verlies kan ons ver
mogen wel verdragen om dit echter zoo mogelijk af
te wenden ben ik gedwongenheden middag in de
fabriek te blijven ook van avond kom ik waarschijnlijk
eenige uren later dan gewoonlijk daar ik de noodige
brieven die ik in deze zaak schrijven moetniet aan
mijn boekhouder kan overlaten. Bij mijne tehuiskomst
zullen wij onze aangelegenheden uitvoeriger bespreken,
en dan hoop ik van mijne verstandige vrouw menigen
goeden raad te hooren."
„Die goede mandacht Emma„hij dwingt zich
vroolijk te zijn om mij niet te verschrikken en toch
weet ik hoe diep verontwaardigd bij zijn moet, de vrucht
zijner bemoeiingen zoo plotseling door kwaadwillige han
den te zien te niet doen. Kan ik hem al ook geen
goeden raad geven zoo wil ik toch moedig en bij de
hand zijn en hem door dwaze vrees en klachten niet
nog meer ter neer drukken. Hij zal zien dat ik in
goede en slechte tijden altijd onversaagd aan zijne zijde
zal staan."
Haar besluit zich bedaard te houden was echter ge
makkelijker opgevat dan uitgevoerd. Emma kon het
niet verhinderen dat hare verbeelding in steeds toe
nemende mate haar de verschrikkelijkste tooneelen voor
den geest bracht. Hoevele berichten van moordge
welddadigheden en brandstichtingen hadden niet in
de laatste maanden de couranten gevuld. Zij zag de
arbeiders in oproer, de fabriek in vlammen en hare
echtgenoot stervend, ineengezonken onder de moor
dende slagen van een ellendeling. Zij kampte met
alle machtdie het verstand haar verleendetegen
deze hersenschimmen zij dwong zich bedaard te zijn
en het gelukte haar ook gedurende het verdere gedeelte
van den dag zich zoo tamelijk te beheersehen, maar met
het vallen van den avond keerden de schrikbeelden
in alle kracht terug en vervulden hare ziel met een
ongekende angst.
Het weder was in den loop van den dag steeds
slechter gewordende duistere wolkenmassa's waren in
beweging geraaktna zonsondergang begon het te
regenen en te waaien en vervolgens was er een onweder
losgebroken zooals het op onze breedte met den aan
vang des winters dikwijls voorkomt. Emma zat aan
het raamwaar zij gewoon washaar echtgenoot af
te wachten en keek naar buiten in de duisternis,
als kon zij daardoor zijn terugkomst bespoedigen. Op
de tafel in het midden der kamer brandde de lamp
en wierp een zacht licht over het met smaakvolle
pracht gemeubileerde vertrek. De jonge vrouw had
zich op een stoel neergezet en de lamp een weinig
neergedraaid daar het helle licht haar hinderde. Op
hare schoot zat het knaapjedat onbekend met de
zorgen die het hart zijner moeder beklemderustig
voortsluimerde.
Buiten woedde de storm, bogen zich de oude linden,
die langs de laan stonden en kletterde de regen tegen de
vensters der villa. De jonge vrouw zat onbewegelijk
en luisterde naar de wilde melodiën van den orkaan
naar het kraken der takken en het plassen van den
regen. Dit oproer der elementen was zoo geheel
in overeenstemming met hare opgewonden stemming.
Plotseling stond zij op en een blos van vreugde ver
spreidde zich over haar gelaat. Zij meende den hoefsiag
van een paard te hooren. Ademloos luisterde zij doch
neen, zij had zich vergist en teleurgesteld nam zij haar
plaats weder in.
Het kindermeisje trad de kamer binnen met de vraag
of zij de kleine niet te bed wilde brengen. Teen zij
geen antwoord kreegverwijderde zij zich weder, zon
der dat Emma hare aanwezigheid had opgemerkt.
De gedachten der jonge vrouw waren ver weg, buiten
in de fabrieken zij wenschte zich vleugels om eens
over te vliegen om zich van de gezondheid van haar
echtgenoot te kunnen overtuigen of met hem de gevaren
te kunnen deelen.
De pendule liet met een heldere, doordringende
klank acht slagen hooren.
„Reeds acht uur," fluisterde Emma zacht voor zich
heen. „Om dezen tijd was hij anders reeds lang te huis.
Hij heeft mij wel ts waar geschrevendat hij heden
later zou komen en ik ben wel recht kinderlijk in
mijn angst, maar wat blijft ons, armen vrouwen, anders
over? Hoeveel beter zijn de mannen er aan toe! Zij kunnen
strijden voor hunne rechten en belangen, het geruisch,
het gewoel vari den strijd neemt al hunne krachten in
beslagen laat hen in 't geheel niet tot bewustzijn
van het gevaar komen. "Wij echter, wij zitten thuis,
door zorgen verteerd en kunnen niets doenin 't gé-
heel nietsdan geduldig het eind van den strijd af
wachten en het lot smeeken om ons den echtgenoot, deu
