No. 33.
Vijf en tachtigste Jaargang.
1883.
Onderaardsche beroeringen.
FEUILLETON.
ZONDAG
18 MAART.
EERSTE BLAD.
1S) 1)E STER DER ANTHOLDS.
Prijs der gewone Advertentiën:
Dit nummer bestaal uit twee bladen.
Quiienlftttb.
«K-
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door
het geheele Rijk f 1,
De 3 nummers f O 06.
Van 15 regels 0,75; iedere regel meer/'0,15.
Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOONj
De voorspellingen van een duurzamen vrede of'althans
van het allengs minder worden van de oorlogen die
vóór 30 a 40 jaren ingang vonden zijn later zoo dik
wijls gelogenstraftdat zij tegenwoordig vrij algemeen
met een ongeloovig of spottend hoofdschudden worden
beantwoord zoo nog iemand den moed heeft er zich
aan te wagen. Wij zijn te zeer overtuigd, dat op een
aantal punten de belangen de plannen en de wen-
sehen der verschillende Staten lijnrecht tegen elkander
overstaan en vroeger of later met elkander in botsing
moeten komen en de ondervinding heelt ons geleerd,
dat ook in deze eeuw een oplossing bij verdrag en
minnelijke schikking tot de uitzonderingen behoort. Wij
weten dat Frankrijk niet berust in het verlies van zijn
twee oostelijke provinciën en van de eerste de beste
gelegenheid wanneer het voldoende bondgenooten
gevonden heeft of Duitscbland in ongelegenheid geraakt,
gebruik zal maken om het verlorene terug te winnen;
maar meer dan iets anders is de strijd van belangen
in het oosten in staat den oorlogsfaKkel opnieuw te
doen ontbranden. Bet Ottoma iniscbe rijk valt uiteen,
is machteloos en ten ondergang gedoemd. Niemand
gelooft aan de mogelijkheid van redding en herleving,
't Geldt hier slechts een kwestie van tijd. Ongetwijfeld,
de heerschappij van den Sultan kan nog veel langer
duren dan velen thans mogelijk achten maar de mo
gelijkheid bestaat evenzeer, dat gebeuitenissen, dia nie
mand heeft voorzien, dat een veel sneller ontwikkeling
der ons bekende onhoudbare toestanden dan door ie
mand werd vermoedeensklaps een ineenstorting en
een verwarring te weeg brengen die a len verrast
behalve misschien eenige wein gen die beter op de
hoogte waren maar bij minder goed ingelichte of bij
den dag levende Regeeringen en een onbezorgd publiek
geen geloof vonden. Engeland heeft Cyprus in bezit
genomen houdt toezicht op het bestuur der Porte
over Klein-Azië en heefc de voogdij over Egypte aan
vaard RuslindOostenrijk, Griekenland, Servië, Ru-
manië Montenegro, hopen allen op een stuk van
het Turksche grondgebied in Europa; Italië en Frank
rijk azen op een deel van de Noordkust van Afrika.
Rusland moet willens of onwillens de grenzen naderen
van het Britsche Rijk in Indië en Engeland zal naast
den waterweg door het Suez Kanaal misschien eenmaal
den weg over land naar Indië willen beheerschen.
Uit dit alles volgt zeker niet dat er morgen of
overmorgen een groote oorlog zal uitbreken; maar we1,
dat er overvloedige stof voorhanden is voor verwikke
lingen en botsingen die geheel onverwachts kunnen
ontstaan en een beslissing eischen welke op geen an
dere wijze verkregen kan worden dan door wapenge
weld. Wat in de Kabinetten der Vorsten en diplomaten
van machtige Staten wordt voorbereid is niet van open
bare bekendheid en kan tot ontknoopingen leiden die
de wereld verrassen maar veel verrassender zijn dik
wijls de gebeurtenissen zeiven die door niemand waren
voorzien of, als van weinig belang, met onbezorgdheid
werden verwacht, en waardoor Vorsten en diplomaten
tot snel en krac itig handelen genoopt worden op
oogenblikken waarin zij meenden rustig en kalm de
toekomst te kunnen afwachten. Die overtuiging doet
geheel Europa den zwaren last van den genapenden
vrede torschen; zij drijft alle staten tot een overmatige
inspanning van krachten de kleine voor eigen verde
diging tot behoud van vrijheid en zelfstandigheid de
groote daarenboven om ieder oogenblik aanvallender
wijze te kannen optreden. Wij leven alsof er eiken
dag oorlog kan komen en niemand weet wanneer die
dag zal aanbreken.
Maar meer nog is voor het oog varborgenmeer
nog stelt ons bloot aan onverwachte en vreeselijke uit
barstingen wat daar in bijna gausch Europa omgaat
in de geheime genootschappen, die tegen de bestaande
maatschappelijke orde van zaken gekant zijn, en geen
ander middel tot verkrijging van een beteren maat-
schappelijken toestand erk nnen en in praktijk brengen
dan gewelddadige omverwerping van het bestaande In
Rusland zijn het de nihilisten, die, langen tijd zwij
gend en zich van elke openlijke handeling onthoudend,
eensklaps op ontzettende wijze van hun bestaan doen
blijken, en alle regeerders en bestuurders doen huiveren
van schrik, als voor een onzichtbare en daarom onont
wijkbare en onweerstaanbare macht. Minder geweldig
openbaren zich de socialisten in Duitscbland; maar wie
kent hun getalen maakt zich met het oog op hunne
leer en beginselen niet wel eens bezorgd voor de toe
komst? In Italië doet de „Camo~ra" haar geduchten
invloed kennen. Hoogg plaatste personen beheerscht
zij door de vrees voor een dolksteek, voor een aanklacht
of voor het openbaren van een geheim waardoor eer,
aanzien of goede naam in gevaar kon worden gebracht,
en de huurkoetsier te Napels staat van de vracht een
kleinigheid af aan den „camorrist" die hem de schatting
vraagt en wien hij niet durft weigeren uit vrees dat
de „Camorra" hem zijn klanten zal doen verhezen of
zijn paard een ongeluk zal doen krijgen. In Frankrijk
brengen communards en anarchisten hier en daar de
veiligheid en openbare orde in gevaaren ofschoon
het staatsgezag volkomen bij machte blijkt om elke
beweging onmiddellijk te onderdrukken worden veler
gemoederen verontrust door de onzekerheid waar en
wanneer een nieuwe meer of minder noodlottige uit
barsting zal plaats hebben. In Spanje werkt in 't ver
borgene de „Zwarte Hand", die, evenais het socialisme,
allen vasten en duurzamen eigendom door erfrecht of
kapitaalvorming verkregen den oorlog verklaa-t, geen
ander bezit wil eerbiedigen dan hetwelk uit eigen
rechtstreekschen nuttigen arbeid is voortgevloeid, en
onder de middelen om baar doel te bereiken ook vuur,
staal en laster opnoemt. Een geheime rechtbank wijst
de gezeten burgers aan die tot voorbeeld en afschrik
van anderen of wel om eigene voor onrechtvaardig
verklaarde handelingen gestraft moeten worden, bepaalt
de straften en draagt de uitvoering op aan het lid of
de leden van het genootschap die zij daartoe het meest
geroepen of het geschiktst achten wee den verrader
die haar niet gehoorzaamt of eenig geheim verklapt.
In Ierland zien wij een dergelijk genootschap werkzaam,
maar uitsluitend tegen Engelsche regeeringspersocen en
landbezitters en allen die hun bijstaan en met hen
medewerken.
Wat zal er ten slotte van al die geheime genootschap
pen worden Zal de bestaande orde van zaken zich
op den duur kunnen handhaven Zullen deze legers
van ouverzoenlijken in aantal toenemen of verminde
ren Zal beter inzichtwegneming van bestaande on
billijkheden en onrechtvaardighedea algemeene lots
verbetering betere verdeeling van de vruchten vau
den arbeid die scharen van verbitterden doen slinken?
Of zal eeumaal een gewelddadige omkeering der maat
schappelijke verhoudingen hier en daar het begin moe
ten zijn van een nieuwen toestand Wii weten het
nietmaar wij hebben geen reden om vooralsnog te
wanhopen aan de zegepraal van het gezond verstand,
bij een ernstigen wil om verbetering aan te brengen
waar het slechts mogelijk is bij voldoende belangstel*
ling in het lot van anderen om ook van eigen voor-
deelen en geriefelijkheden opofferingen te doen waar
het algemeen belang het eischtwij wanhopen niet
aan de mogelijkheid eener bevredigende niet geweld
dadige oplossing al mogen ook hier en daar, nood
lottige uitbarstingen van deze in 't verborgen werkende
krachten niet kunnen uitblijven.
DUITtsCULAND. Den 14 werd het stoffelijk over
schot van vorst Gotschakoff in de russische kapel
bijgezet. De voornaamste overheden en de te Baden-
Buden aanwezige vorstelijke personen woonden de
plechtigheid bij.
Bij besluit van den 8 is de afdeeling persoonlijke
zaken van het ministerie van oorlog overgebracht naar
het militair kabinet des Keizers, aan het hoofd waar
van staat generaal von Albedijll, bet vroegere hoofd an
die a'deeling. De Keizer geeft dus voortaan rechtstreeks
zijne bevelen aan die atdeeling. Generaal Verdij Du-
vernoi8 hoofd der algemeene afdeeling aan het minis
terie van oorlog en een der oudste medewerkers van
den afgetreden minister, vroeg en kreeg ook zijn ont
slag. De beweering van den afgetreden ministerdat
verschil van gevoelen bestond over verscheidene be
langrijke zaken wordt dus reeds bewaarheid.
Uit het Hoogduitsch vau ADOLF STRECKFUSS.
„Gij hebt mij een zonderlinge, avontuurlijke geschie
denis verteld oudezeide hij na geruimen tijd zwij
gend en peinzend in de groote kamer op en neer te
zijn gegaan. „Zij klinkt als een sprookje als een
verzinsel, waarvan het doel is, om een blaam te wer
pen op de nagedachtenis van den strengen trotschen
geheimraad van Anthold mijn grootvader
Dubois stond bij deze woorden verschrikt van zijne
stoel op en riep op angstigen toon „Bij God ik
zweer u mijnheer de baron maar Herman viel
hem in de rede.
„Verontrubt u niet, oude Dubois", zeide hij vrien
delijk. „U beschuldig is niet. Ik ken u sinds mijne
kindsheid en weetdat gij mij zeker niet zult voor
liegen. Gij meent, wat gij zegt, het zal niet bij u
opkomen om uwen beer te belasteren. Gij hebt mij
slechts verteld wat gij beleefd hebt of meent te heb
ben beleefd, daarvan ben ik overtuigd, echter niet,
dat alles zich juist zoo heeft toegedragen als uwe
verbeelding het zich heeft voorgespiegeld. Had doc-
ter Treu werkelijkzooais uit uw verhaal zou zijn
optemaken niet de kamenier, maar mijne ongelukkige
tante Sabine toenmaals van \Varnitz weggevoerd, dan
zou deze toch zeker later wel eens een teeken van leven
hebben gegeven. Hebt gij ooit daarvan iets gehoord?"
„Nooitmijnheer de baron maar de kamenier der
freule is sinds dien nacht spoorloos verdwenen. Doc-
ter Meuding, de tegenwoordige justitieraadde execu
teur-testamentair heeft zich veel moeite gegeven om
haar verblijfplaats uittevorschen hij heeft zelfs in de
couranten eeue beiooning uitgeloofdmaar alles was
vergeefach."
„Heeft hij zich niet tot bet gerecht gewend en een
onderzoek van de zaak geëischt?"
„Ja, mnar zijn eisch werd afgewezen omdat hij geen
enkel bewijs voor zijne bewering dat freule Sabine
nog leefde kon aanvoeren. Z.jne Excellentie was zoo
invloedrijk dat geen rechtbank het zou gewaagd heb
ben om zonder deugdelijke bewijzen tegen zulk een
voornaam heer handelend op te treden. Ook na den dood
zijner Excellentie deed docter Meuding nog eene poging,
om tot een onderzoek te komen. Hij toekende protest aan
tegen de scheiding des boedels tussehen de beide zoons
van den overledene, terwijl hij opnieuw beweerdedat
freule Sabine nog leefde hij bracht het werkelijk zoo
ver, dat de scheiding vertraagd werd. Toen echter
baton Johan de verklaring van overlijden overlegde en
met een eed verklaarde, dat hij zeil, met behulp van
juffrouw Schulzede doode in de kist had gelegd
toen ook docter Treu de verklaring aflegde dat hij de
zieke tot aan haren dood had behandeld en bereid was,
een eed daarvoor afteleggenwerd docter Meuding's
eisch van de hand gewezen. Hij eischte nog de be
vestiging van juffrouw Schulze, maar deze was even
min uittevinden als de kamenier. Om de laatste ont
stonden nog moeielijkhedendocter Treu moest in
lichting geven waar zij was gebleven nadat hij met
haar het slot had verlaten. Hij zeide dat een voer
man die nog in dienzelfden nacht van F. naar D.
was gereden de zieke had medegenomen met de be
lofte baar naar het ziekenhuis te trengen en hij sedert
niets meer van haar had gehoord, vermoedelijk zou zij
wel in het ziekenhuis gestorven zijn. Hij gaf ook den
naam van den voerman op, maar deze kon niet als
getuige worden opgeroependaar hij intusschen ge
storven was. Alle pogingen van docter Meudingom
voortzetting van het onderzoek te verkrijgen waren
te vergeefsch. Door de rechtbank werd het feit, dat
freule Sabine gestorven was, als bewezen aangenomen
en de scheiding des boedels had plaatszooals zijne
Excellentie het beschikt had. Baron Johan kreeg,
als de oudstede beide groote goederen in Polen
die wel meer waarde hadden dan Warnitz, Boven- en
Beneden Lösendie mijnheer uw vader erfde. Er
rustte echter geen zegen op de erfenis. Het duurde
echter niet lang ol de poolscbe goederen waren door
baron Johan zoo met schulden bezwaard dat hij ze
niet meer behouden kon hij had zich niets aan zijne
goederen laten gelegen liggen en het beheer aan on
dergeschikten overgelatenterwijl hij zelf met zijne
jonge vrouw, eene poolsche gravin van de eene bad
plaats en speelplaats naar de andere reisde; hij gaf hot
geld met handen vol uit en toen hij aan het einde
was, toen maar men spreekt over zulke zaken liever
nietik moet maar zwijgen mijnheer uw vader zou
het mij nooit vergeven wanneer hij hoordedat ik
van zijn broeder had verteld.''
„Gij hebt te veel gezegd om niet alles te moeten
zeggen 1" antwoordde Herman ernstig. „Ik wil einde
lijk eens een helderen blik hebben in die treurige fa
miliegeschiedenis. Op den stamboom staat onder den
naam van oom Johan een kruis met het jaartal niet
dat hij getrouwd is geweest. Wairom is zijn huwelijk
niet vermeld? Ik heb nooit kunnen vernemen, waar
en hoe hij gestorven is mijn vader heeft mij dat nooit
willen ophelderen dat zult gij nu doen."
Dubois schudde het hoofd. „Ik doe het niet gaarne,"
zeide hij aarzelend„maar wanneer gij het eischt
mijnheer de baron mag ik niet weigeren. De stam
houder vau het geslachtde oudste zoon heeft zeker
het rechtom het geheim zijner familie te kennen.
Het is weder eene treurige geschiedenis. Zij laat zich
in weinig woorden vertellen. Toen baron Johan de
schoone poolsche goederen verspeeld had, en geen cent
meer bezat, maakte hij wisselschulden, hij wilde vol
strekt aan de speelbank weder terugwinnen hetgeen
hij verloren had en de schoone poolsche gravin zijne
vrouw, deed met hem mede; maar het hielp niets, het
geluk was hem niet gunstig hij wilde het dwingen
en daar hij geen ander middel meer had maakte hij
