No. 121.
Vijf en tachtigste Jaargang.
1883.
FEUÏLLETON.
8) Een staatsgeheim.
V R IJ D A G
12 OCTOBER.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 8 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door
het geheele Eijk f 1,
De 3 nummers 0 06.
Prijs der gewone Advertentiën
Van 15 regels 0,75; iedere regel meer f 0,15.
Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HEEMs. COS-
TEE ZOON.
Officieel (jftebeelte.
NATIONALE MILITIE.
De verlofgangers PIETER van dek. KAM1. w. Leeuwar
den P1ETER BAKKER, 1. w. ZuidscharwoudeHERMs.
ERAKCs. EGGERS, worden verzocht zich ter gemeente
secretarie aantemelden.
Internationale Koloniale
en Uitvoerhandel-Tentoonstelling
te Amsterdam.
LXII.
F r a n k r ij k. III.
Eene kleine vitrine van Leopold Hubert te Parijs
bevat kleineremaar even bezienswaardige kost
baarbeden t. w. een gouden bloemdragertje, behoo-
rende aan prinses Hendrik, zijnde een koker waarom
zicb een met de nederlandscbe kleuren geëmailleerd lint
slingerten aan welks bovendeel het gekroonde prin
selijk wapen in émail zicb tusschen gouden bloempjes
bevindt; een achtkant kistje van ivoor en blauw
glas met vergulde randen en sieraden een gouden
kandelaartje; een zilveren portretdragertje en een
geëmailleerd glazen beker op rood marmeren voet
stuk beiden met zilverversiering. Eene andere
kleine vitrine bergt de juweelen van J. Debut
L. Coulon te Parijs waarvan de schoone met zeer
kleine diamanten versiei'de artikelen ons meer beha
gen dan de bouquetten en vlinderwaarop de kost
bare steenen dicht nevens elkander zijn gezet en
die den indruk geven van overdaadvan brutalen
rij dom.
Langs de wanden over elkandervinden wij 2
inzendingen van fijn aardewerkde eene van H.
Boulenger Cie. te Choisy le Roide andere van
de Faïencerie de Gien. Van de eerste is het grootste
voorwerp een schoorsteen, gedragen door cariatieden
en in het bovendeel, tusschen 2 beelden, in een van
vruchten omgeven ovale nis de buste van Koning
Hendrik II toonende; van de laatste firma springen
vooral in bet oog de groote afbeeldingen van Ko
ning Cambrinus en zijne vrouw, alsmede de groote
tuintobben met drakenversiering. Bij beide inzen
dingen vinden wij voorts geheel beschilderde schalen,
en nabootsingen van oud-franscb, saksiscb, delftsch,
chineescb en japanscb porcelein bekers met zeer
verbeven bloemwerk en van allerlei vorm en kleur,
kannen koelbakken serviesgoedpaneelen te
gels enz.
Achter de uitstalling van Froment Meurice zijn
geplaatst de vitrines van 2 andere parijscbe firma's,
P. Jullien en E. M. Meyer Cie. De eerste be
vat een bloemenmandjespiegel- en portretlijstjes
alles versierd met fraaie porceleinen bloemen in na
tuurlijke en bronskieuren de laatste op de 4 boe
ken sierlijke fonteintjes hebbende van rood marmer
en bronsparfumeriën.
De achterste ruimte van de fransche afdeeling der
hoofdgalerij wordt ingenomen door 3 groote inzen
dingen van metaalbewerkers. Die van Mesurier
Monduit fils bestaat uit bouwversierselen van ge
hamerd koper en lood en welhooge dakspitsen
van het ziekenhuis te Boulogne sur Mer en van ge
bouwen te Niort en la Roebelledakkammen van
het paleis van justitie te Brussel (die voor den
koepel van koper), van bet paleis van justitie te
Rouaan en van het kasteel van Amboiseeen dak
venster en een koperen sfinks van bet stadshuis te
Parijs; voorts gootdraken nabootsingen van vazen in
bet Musée des Archives en bet Musée de Cluny en een
onschoon beeld der H.Maagd. De beide andere inzendin
gen zijn van gegoten en gebronsd ijzerwerk, van groote
afmeting, dienende tot versiering van gebouwen, tui
nen enz. Bij die van A. Durenne te Parijs (hoogovens en
gieterijen te Sommevoire) zien wij levensgroote lam-
pendragende vrouwen, een fontein met 2 vrouwen en
een kind, een andere met 2 genieën, een bassin, een faun
die eene vrouw wegdraagt, groepen van dansende kin
deren bonden en vierkante tafereelen in relief tot
decoratie van kerken en andere gebouwenbij die
van de Soc. anon. des hauts-fourneaux et fonderies
du Val d'OsneVenus met 2 minnegodjes op een
schelp, een dansende en drinkende Bacchus, een Mer-
curius in antieken stijl, 2 lampendragende vrouwen,
allen op levensgroottevoorts 2 roodhuiden man
en vrouw, een naakt meisje met geiteen jagers-
jongen met bonden, kindergroepen voor fonteinen,
bustentuinbusten (steenwit), sfinksenvazen en
zuilen. Om een denkbeeld van de prijzen dezer
groote en fraaie artikelen te geven, melden wij, dat
de geboorte van Venus, 1535 k.g. wegende, kost:
ruw 4700, gebronsd 4900, verkoperd 9000 fr., de
bondenknecht, van 500 kg., ruw 2800, gebronsd 3000,
verkoperd 5000 fr. Ia echt brons afgeleverd worden
de prijzen aanmerkelijk hooger de roodhuiden, 285
en 280 kg. wegende, kosten ieder ruw 700, gebronsd
750, verkoperd 1250 en in brons 3500 fr.
Achter Rusland en Hongarije
zal men op de kaart Turkije zoeken maar in het
tentoonstellingsgebouw begrenzen zij een deel van
Frankrijk. De russiscbe afdeeling door ean wand
met de roode katoenen stoffen van Baranoff geheel
afgesloten zijndekunnen wij het daarachter lig
gend fransch gebied slechts bereiken over dat bet-
welk aan Hongarije grenst. Wij kunnen de be
doelde gedeelten gelijkelijk bespreken omdat bei
den artikelen van denzelfden aard bevattenhoofd
zakelijk voedingsmiddelen en dranken. Aan bet
hoofd der eersten staat, wat plaatsingvitrines en
inzendingen betreft de chocolade van Menier, Me-
nier Lombart Sr., Massou en de Compagnie Fran-
qaise des Ghocolats Pelletier Cie., allen te Parijs,
waarnevens wij noemen de meer ter zijde staande
vitrine met chocolade bonbons bruidsuikers enz.
van Obrech frères aldaaromdat zicb daarin een
allerliefst staatsiekoetsje bevindt van kristalrood
fluweel en verguldsel. Van voedsel hebben wij
hier ruime keuzekolossale vlakke kazengranen,
meeltapiocca vermicellisuiker glutenbrood
biscuits, koek confituren patés, sucreriën, conser
ven kofffecichoreivanielje vruchten in bran
dewijn en in azijn, gedroogde groenten (fraaie collec
tie van Ch. Prévet Gie. te Parijs), truffels, mos
terd sausenazijn olijfolie, gecondenseerde melk,
pens sardijnen schelpslakken en oestersd. w. z.
de ledige schelpen, maar behoorlijk gesorteerd naar
1^ 2| en 3 a 4jarigen leeftijd van het dier, eu
vergezeld van de dakpannen waarop de niet van
plaats veranderende oesters aangekweekt worden
en de kaarten der „Huitrieres etMinoterie de Ludré."
Van drankenbovenal wijnzijn de inzendingen
menigvuldig en groot. Champagne-, bourgogne-,
bordeaux- en muscaatwijn is in groote verscheiden
heid en van de eerste buizen te vinden. Maar ook
inzendingen van bier (en hop) ontbreken niet, en
daaronder verdient melding die der Brasseries de la
Méditerranée te Marseille en Lyon, welke in af
beeldingen en proefglazen het bewijs levert, dat de
lessen van Pasteur over de oorzaken der gisting bij
de eigenaars dezer brouwerijen behartiging hebben
gevonden. Bij wijn en bier sluiten zich aan wijn
geest alcoholcognacrum punch kummel,
anisette, curacao menthe, crème, abricotineab
sint enz. Eigenaardig zijn bij de vele wijn-inzen
dingen geplaatst de toestellen tot bet spoelenuit
druipen vullencapsuleeren en opstapelen van
flesschen. Bij dergelijke ijzeren toestellen van Léon
Quillet te Parijs bevinden zicb ook glazen buffet-
vaten en pipetten. Een groote verzameling glaswerk
is die van Appert frères te Olichy la Garenne
waarbij gekleurde en georneerde glasruiten, gekleurde
waterkaraffen en drinkglazen, gekleurde groote kra
len geëmailleerde platen voor uurwerkenlange
buizengroote schijven en bollenvan de laatsten
zelfs een van 1.08 el middellijn en 1 streep dikte
11 k.g. wegende. De aanwending van samengeperste
lucht op de glasblazerij stelt de fabrikanten in staat
om zonder bezwaar dergelijke lastige voorwerpen te
vervaardigen. De glazen bollenwaaruit horloge
glazen zijn gesneden, verdienen de aandacht niet te
ontgaan. Ramen van gekleurd en gefigureerd glas,
als die van Appert frèresvindt men ook van Pel-
Stolpen lachte bitter. „Dwaas die zicb in zijn eigen
vleesch snijdt ja als gij maar rijk waart. Maar de
vruchten van veertigjarigen diensttijd wegtewerpen ter
wille van eens anders fouten zich terugtetrekken met
een genadegift als pensioenen morgen vergeten te
zijn en zijn plaats interuimen aan lachende erfgena
men neen dat zou dwaasheid en lafheid zijn.
Dit verdrag is verraad verraad met verraad te keer
gaan is niet onteerend."
Stolpen sprong op alsof hij zich met geweld aan die
gedachten moest ontrukkendie zijne ziel langzamer
hand geheel omsponnen en zijn eergevoel tot zwijgen
brachten. Hij legde het geschrift in eene geheime lade
van zijne schrijftafel en sloot die.
„De man moet dadelijk komen mompelde hij, naar
de pendule ziende. „Hij zal het oude lisd herhalen
nieuwe wisselsonbeschaamde renten."
„Mijnheer de expediteur Flitzer," diende de lakei aan.
„Laat binnen komen, Ik ben voor niemand tehuis."
De lakei sloot in hetzelfde oogenblik dat mijnheer
Flitzer het kabinet betradde deur achter zich dicht,
Flitzer was een ruwe sterkgebouwde manwien
men het kon aanzien dat hij zich met handenarbeid
omhoog gewerkt had wie hem zag was overtuigd, dat
hij zonder twijfel de zwaarste kisten goed kon kantee
ren en bij een twist met ruwe voerlieden niet het on
derspit zou delven. Hij scheen het niet zeer aangenaam te
vinden in zijn nieuw zwart costuum dat hij voor deze
gelegenheid had aangetrokkenmaar eene zware hor
logeketting een naald van briljanten, met bonte edel
gesteenten versierd en eene grooteschitterende dia
manten ring aan den vinger verrieden dat hij voor
uiterlijk vertoon nog niet ongevoelig was.
Mijnheer Flitzer had een eenigzins gewoon zeer
goedig gelaat, maar er lag sluwheid in zijn oogen en al
boog hij zich ook zeer diep voor den geheimraad, toch
stond hij vast op de beenen het onderdanige scheen
slechts beleefdheid, hij scheen noch bloode, noch verlegen.
„Mijnheer Ley zendt u hierheen begon Stolpen op
gedempten toon „hij zegtdat gij de geldsman zijt
met wiens hulp hij zaken doet."
„Om u te dienen baron of zal ik zeggen ge
heimraad
„Zooals gij wilt. Laat ons tot de zaak komen. Ik
wensebte te ieenen."
„Gij vergunt het mij vroeg Flitzer en greep naar
een stoel. „De zaak moet met kalmte besproken wor
den baron."
Stolpen knikte, kleurende, hij moest nu eenmaal
den man ontzien van wien hij geld wilde vragen.
„Baron begon Flitzer een aanteekeningboekje uit
de zak halende „uwe schuld bedraagt nu in eene ronde
som vijftig duizend guldenwaarvan twintig duizend
gisteren vervallen zijn. Gij verlangtnaar Ley mij
zeideopnieuw vijf en twintig duizend gulden."
„Ja ik heb noodzakelijke uitgaven."
„Neem mij niet kwalijk, baron, maar ik weet, dat
gij aan Aaron en Co. zestien duizend gulden moet be
talen. Aaron en Co. willen niet prolongeeren."
Stolpen's gelaat werd blauw en rood van ergernis
en schaamte.
„Daar mijnheer Aaron in dergelijke delicate aange
legenheden zoo onbescheiden is wil ik u ook wel toe
stemmen dat de verlangde som tot dat doel moet
gebruikt worden. Het is mij aangenamer om voortaan
slechtB met één schuldeischer te doen te hebben."
„Baron ik doe eigenlijk geene geldzaken ik heb
Ley kapitalen toevertrouwd die hij voor mij uitzet
wat hij daarmede doetdat gaat mij niet aan hij was
in mijn oogen altijd soliednu echter verklaart hij
mij dat hij geruïneerd iswanneer gij hem niet be
taalt of wanneer ik de schuld niet van hem overneem
en zelf uw schuldeischer word. Het zou mij zeer veel
eer zijnzulk een hooggeplaatst man een dienst te
kunnen bewijzenmaar ik ben niet rijkik ben
vader
„Jaja houd maar op," viel Stolpen hem in de
rede„gij wilt er iets mede verdienendat spreekt
van zelf, ik wil ook niets cadeau hebben. "Wanneer
gij mij voor de gisteren vervallen twintig duizend gul
den uitstel verleenen en vijf en twintig duizend gulden
voorschieten wiltdan wil ik nu teekenen voor tach
tig duizend gulden in het geheelen wel tegen tien
procent en zal jaarlijks zes duizend gulden afbetalen.
Indien ik echter, naar ik hoop de geheele schuld reeds
vroeger, misschien nog in dit jaar kan dekken
dan betaal ik vier en tachtig duizend. Zijt gij daar
mede tevreden
„Wanneer gij mij voor het geld zekerheid kunt ver
schaffen baron zijn zes procent genoegkunt gij dat
echter nietdan baten mij de tien duizend gulden
waarmede gij uwe schuld verhoogen wiltvolstrekt
niets."
„Mijn woord mijne positie geven dunkt mij toch
waarborg genoeg."
„Vergeef mij baron maar Ley en Aaron en Co.
vinden dat nieten die hebben daarvan meer verstand
dan ik."
„Gij wilt hoogere procenten afdwingen," antwoordde
Stolpen. „Wanneer dat uwe bedoeling isdan be
hoeven wij er niet verder over te spreken en doe
ik liever de zaak met Aaron af."
„Naar uwe verkiezingbaron maar ik vreesdat
Aaron niets zal geven hij is voorzichtiger dan Lev."
„Wees voorzichtiger in de keus uwer woorden. Gy
wordt beleedigend,"
„Dat is in het geheel mijne bedoeling nietbaron
maar wij moeten duidelijk met elkander spreken, zullen
wij tot een einde komen. Ik zou niet hier zijn, indien
ik niet van plan wasom u te helpen. Maar gij moet
niet meenendat ik blind ben. Ik kan zeer goed
ALKtlAARSCIlE COIJRAAT