No. 132.
Vijf en tachtigste Jaargang,
1883.
FEUILLETON.
"'Een staatsgeheim.
WOENSDAG
7 NOVEMBER.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 8 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door
het geheele Rijk f 1,
Prijs der gewone Advertentiën
2e Groote Koemarkt
op Woensdag 21 November 1883.
Groote Paardenmarkt,
op Woensdag 14 November 1883.
ISttitenlanb.
ALKIIAARSCHE COURANT
De 3 nummers O 06.
Van 15 regels f 0,75; iedere regel meer f 0,15.
Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
DU1TSCHLAND. Prins en prinses Albert van Prui
sen zijn den 31 bij het dorp Iddel in Silezië met hun
rijtuig omgevallen. Door den zwaren mist waren zij
van den rechten weg afgeraakt. De prinses kneusde
zich vrij ernstig aan den rechter enkei.
Op den Hervormingsdag (31 October) is te Leipzig
eene vergadering van belangstellenden uit alle oorden
des rijks gehouden tot het oprichten eener Luther-
stichting. Meer dan 1100 personen zijn reeds lid ge
worden dezer stichting, die volgens de vastgestelde
statuten ten doel heeftde opvoeding van kinderen
van evangelische predikanten en onderwijzers te onder
steunen. Alle protestanten in het rijk worden uitge-
noodigd in dit gedenkjaar van Luthers 400 geboorte
dag gelden te schenken tot vorming van een fonds
voor deze nieuwe stichting. Do gemeenteraad van
Berlijn schonk reeds 60000 en stelde f 30000 be
schikbaar voor het aldaar op te richten standbeeld van
Luther.
De burgerij te Keulen wenscht wegens den stilstand,
waardoor zij in hare handelszaken getroffen wordt, dat
het gemeentebestuur de noodige stappen doet ter ver
krijging van kaden havenwerken en spoorwegverbin
dingen welke naar hare meeniDg voor het oogenblik
onvoldoende zijn. Zij heeft zich te dien aanzien tot
den gemeenteraad gewend onder bijvoeging dat zij
hoopte, dat omtrent het bouwplan voor de nieuwe
stad geen besluit genomen werd waardoor de uitvoe
ring van genoemde werken verhinderd of bemoeielijkt
kon worden. De gemeenteraad heeft aan eene commis
sie bestaande uit eenige leden uit zijn midden
uit het havenbestuur, uit de commissie voor uitbrei
ding der stad en uit de kamer van koophandel op
gedragen een havenplan te ontwerpen. Een voorstel
om daarin eenige leden uit de burgerij op te nemen
werd verworpen.
In de laatste dagen liep het geruchtdat een rus-
sisch nihilist een aanslag op het leven van prins Bis
marck had willen wagen. De daarvan beschuldigde
persoon schijnt dit middel aangegrepen te hebben om
onder dak te komen.
De regeering maakte den 1 bekend dat geene ge
vallen van veepest te Breslau of elders meer waren
voorgekomen en de ziekte dus in het geheele rijk als
geweken beschouwd mocht worden.
Pruisen. De Kroonprins van Oostenrijk kwam den 4
met zijne gemalin des voormiddags te half tien te Berlijn
IX.
Roberts hand had toch gebeefdtoen hij heimelijk
als een dief de geheime lade in de schrijftafel zijns
vaders opende. Het was niet het geld zijns vader
waaraan hij zich vergreep, maar hij beging een ver
grijp jegens diens eer.
Toen Elitzer hem zijn plan ontvouwde, had Robert
in de zaak zelf nauwelijks iets kwaads gezien en slechts
met den afkeer, die het heimelijke, ongeoorloofde en
oneervolle van de daad hem inboezemde, te strijden
gehad. Het argumentdat men een machtig tegen
stander met diens eigen wapenen bestrijden mag, dat
het slechts noodweer isom zich op de hoogte te
stellen van diens lagen en plannen gaf aan de ver-
zoeking voedsel indien zich de regeering ten aanzien
van hare tegenstanders veroorloofde, om het huisrecht
geweldadig te schenden en het bizonder eigendom te
doorsnuffelen waarom zou dan een harer tegenstanders
aarzelen om hare geheimen wederkeerig uittevorscheu
Cp deze wijze konden steeds nieuwe gevolgtrekkin
gen worden gemaakt maar het gevoel van onrecht
liet zich door zulke afgetrokkenheden niet wegrede-
neeren in een gezond karakter laat het zich niet dan
met geweld onderdrukken, en draagt de demon de
zege weg, dan handelt de menseh met volle bewustzijn
en trots tegen zijn geweten.
Het gebeurde in het koffiehuis had Robert zoo
hartstochtelijk opgewondendat iedere bedenking
tegen de verboden daau verdreven werd. Zijn ge
voel kwam in opstand tegen de gedachte, dat dezelfde
staatsambtenaardie zijn vader dwongom een ge
schrift te copieerendat naar zijn inzichtop een
aan. De Keizer en de Kroonprins verwelkomden hen
aan het station. De begroeting was zeer hartelijk. De
Kroonprinses wachtte de gasten in het keizerlijk slot op.
Elzas-Lotharinoen. De gemeenteraad van Metz is
voor de 7e maal tegen den 12 opgeroepen ter benoe
ming van een lid voor de volksvertegenwoordiging.
Tot 1881 was Dr. Abel zijn vertegenwoordigermaar
deze hield toen op lid van den raad te zijn doordat
hij niet herkozen werd. Na dien tijd is reeds zesmaal
een nieuwe vertegenwoordiger gekozendie telkens
volgens vooraf gemaakte afspraak bedankte op grond
van onbekendheid met de duitsche taal, van welke taal
het gebruik in de landscommissie verplichtend is. Men
vermoedtdat de raad ontbonden wordtzoo wederom
eene zoodanige keus gedaan wordt.
ENGELAND. Nu de daders der ontploffingen op
30 October door de politie niet ontdekt kunnen wor
den loofden twee maatschappijen ter exploitatie der
onderaardsche spoorwegen ieder eene belooning van
3000, en de regeering eene van f 6000 uit voor de
ontdekking dier daders. Verscheidene bij deze ontplof
fing gewonde personen zijn door den geweldigen knal
doof geworden.
Archibald Eorbesdie in 1870 als verslaggever der
Daily News den veldtocht met den franschen maarschalk
Bazaine mede maakteheeft in een zeer uitvoerig ar
tikel in de Eortnightly Review getrachtdien oud-
maarschalk te zuiveren van de tegen hem geuite be
schuldiging dat hij een verrader is geweest. Hij voert
als gronden daarvoor o. a. aan dat hij slechts met
ééne wijze van oorlog voeren bekend wasnamelijk
de verdedigende wijze van strijdenen dat een uitval
uit Metz toen hij daar ingesloten waseene nuttelooze
opoffering van menschenlevens zou zijn geweest.
De dezer dagen plaats gehad hebbende gemeentelijke
verkiezingen in sommige steden ziin ten voordeele der
conservatieven uitgevallen.
FRANKRIJK. De regeering ontving uit Tamatave
het berichtdat de Hovas geneigd waren in eene
schikking te treden en de onderhandelingen reeds een
aanvang hadden genomen.
Van verschillende zijden en zelts door het chi-
neesche gezantschap te Parijs wordt bericht, dat de pre
sident-minister Ferry ten onrechte in zijne rede in de
Kamer gezegd heeft, dat de onderkoning Li-Hung-
Tchang onbewimpeld afgekeurd heeft hetgeen door den
gezant, markies Tseng, verricht was. Zelfs kon er volgens
Bommigen geen afkeuring plaats hebben omdat hij
niet onder zijne bevelen stond. De Temps tracht die
ministeriëele verklaring te vergoelijken door er op te
wijzen dat de minister niet gezegd heeftdat de chi-
neesche regeering den gezant verloochend heeften
dat daaraan dus geen officiëele beteekenis kan worden
gehecht die diplomatieke gevolgen heeft. Hij wilde
alleen doen uitkomen, hoe een der hoogste ambtenaren
in China over de zaak dacht.
verraad jegens het volk den stempel drukte het be
staan van den ouden Holm vernietigen kon als eene
doode machinewanneer zij haar werk had gedaan
zonder te vreezen dat het offer zich wreken zou!
Geheimraad von Stolpen kon bouwen op den eed van
een eerlijk manhij gebruikte hem maar ontdeed
zich van hem wanneer hij er lust in had.
Het was een hoon jegens de waarde van eerlijkheid
en plichtsbetrachting, die iemand bijna noopte om
zulk een overmoed eene poets te spelen. De lessenaar
was door de bekwame hand van den slotenmaker weldra
geopend daar lag het geschrift, en Robert was
voldoende vertrouwd met de staatkundige omstandighe
den om intezien welke groote beteekenis het had.
De invloed van het hof van had den vorst be
wogen om het oor te leenen aan zijne vrijzinnige
raadgevers, en wantrouwend te worden jegens de ver
tegenwoordigers van het tegenwoordige stelsel waartoe
ook Stolpen behoorde de oppositiepartij was daardoor
binnen korten ti,d zeer sterk geworden en het was
niet onmogelijk dat de beweging welke men bad op
touw gezet zich tot een storm zou verheffen, en hen,
die haar hadden meenen te zullen leiden of te beheer!
schen dreigden omvertewerpen,
Het steeds stouter optreden der oppositie veront
rustte den vorst die zijne nieuwe raadgevers niet ten
volle vertrouwde maar echter ook niet wagen kon
om zonder eenige aanleiding tot zijn oud stelsel terug-
tekeeren. Daar bood hem de machtige nabuur door
een geheimen onderhandelaar zijne hulp aan. De be-
heerscher van het naburige rijk wien ieder democra
tisch denkbeeld een gevaarlijk gift toescheen deed
voor mogelijke gebeurtenissen die hij als aanstaande
beschouwde voorstellen welke aan 'de kroon de ge
welddadige instandhouding van haar aanzien waarborgde.
Werd dit verdrag bekrachtigd dan trof dat de regee
ring van die bondgenootschappen trachtte te
verkrijgen tegenover die groote mogendheid, ongetwijfeld
op zeer gevoelige wijze.
Een geruchtdat de heer de Brazza in een gevecht
aan de Congo gedood is heeft zich niet bevestigd.
De commissie der Kamer voor het onderzoek der
begrooting van eeredienst voor 1884 wenscht haar met
ruim f 475,000 te verminderen.
In engeleche bladen wordt gezegd dat een aanval
der franschen op Bac-Ninh het sein zou zijn tot het
openen der vijandelijkheden met China.
In de vorige week kwam te Parijs iemand aan een
winkel met een wissel van f 7500, door eene bank der
wijk Montmartre gedisconteerd. Hoewel hij nog niet
vervallen was betaalde de kassierster. Des avonds
bemerkte zij 250 te veel gegeven te hebbenwelk
bedrag zij den volgenden dag aan de bank ging te
rug vragen. Daar wist men echter van den ge-
heelen wissel niets af. Terwijl hierover getwist werd
kwam de eerste bediende binnen die door de kassier
ster herkend werd als de persoon, die den wissel aan
geboden had. Hij ontkende, doch zij hield vol; de
patroons bemoeiden zich met de zaak en ten slotte
werd de politie geroepen. Bij onderzoek bleekdat
die bediende zich reeds lang aan allerlei knoeierijen
schuldig gemaakt en de Bank volgens zijne eigene be
kentenissen voor 300,000 opgelicht had. Op één en
kelen dag had bij eens 47,000 gestolen. Daar zijne
boeken geheel in orde schenen te zijn, moest een nader
onderzoek aautoonen hoe hij zulks gedaan had. Hij
was zeven jaar geleden getrouwd met eene tooneel*
speelster, die drie jaar zijne bijzit was. Sedert vier jaren
had hij veel land gekocht en eenige huizen laten bou
wen o. a. eene prachtige villa waar hij met zijne
vrouw woonde.
Aan een te Tourcoing den 4 gehouden feestmaal
heeft de minister van binnenlandsche zaken gezegd
dat de regeering Frankrijk eensgezind en welvarend
trachtte te maken dat zij zich wenschte te voegen
naar den wil des volks en dienovereenkomstig wilde
handelen opdat de grootst mogelijke mate van vrijheid,
arbeid en vooruitgang bereikt werd.
Het te Parys in do vorige week bijeengeroepen con
gres van werkliedenverenigingen heelt verscheidene
vergaderingen gehouden. Met algemeene stemmen is
op eene dier vergaderingen na lange beraadslaging
o. a. het volgende besluit genomen. De vergadering
verklaart: dat vóór alle zaken beperking der werkuren
en dragelijker voorwaarden voor den arbeid der werk
lieden van alle volkeren noodig zijn; dat een en ander
op verschillende wijze kan verkregen worden, vooreerst
door het maken eener wetgeving ten bate van hen
die te zwak zijn om onafhankelijk op te treden otn
zich zeiven te verdedigen tegen de verdrukking van
het stelsel van mededinging ten tweede door organi
satie van hen die tot eendrachtige en behoorlijk ge
regelde krachtsinspanning btkwaam zijn. Verder dat,
aangezien in sommige landen de organisatie der werk
lieden voorkomen wordt door onrechtvaardige wetten,
waarbij sommige standen boven andere worden bevoor-
Had de geheimraad von Stolpenofschoon hij be
hoorde tot de reactionaire partij eene staatkunde ver
oordeeld en bijna als landverraad bestempeld, die zulk
een verbond met den grooten nabuur zou bekrachtigen,
dan moest Robert dit verdrag minstens misdadig toe
schijnen, want het hof van vertegenwoordigde
toenmaals in zekeren zin de dwingelandij de reactie.
Robert had het geschrift kunnen verscheuren welke
straf hem ook zou bedreigen indien hij daarmede het
verraad aan het volk dat het naar zijne meening
was, had kunnen beletten. Hij luisterde niet naar het
gedruisch in de kamer er naasthij had iedere macht
getrotseerd, die hem had willen beletten, om de acte
te copieeren hij volbracht den arbeid met koortsach
tige haast en eersttoen deze gereed was toen hij het
afschrift in de zak hield dacht hij er weder aan dat
hij een roof had gepleegd dat het zijn plicht was, om
alles in het werk te stellen opdat de gevolgen zijner
daad het zijn vader nooit moeiehjk zouden kunnen
maken.
De daad moest geheim blijven werd zij ontdekt
dan was het niet voldoende, dat Robert haar bekende,
zijn vader zou daardoor niet van de verantwoordelijk
heid zijn bevrijd dat hij het stuk niet beter bewaard
had de wraak der machtigen is wreed.
Robert schoof zacht den grendel van de deur, sloop
door de slaapkamer zijns vaders naar buiten en ijlde
naar Flitzer.
„Gij moet getuigen, dat ik reeds sinds een uur
bij u ben", fluisterde hij, „nog bevend van opgewonden
heid „ik ga dadelijk weder naar huis mijne familie
mag niet vermoeden dat ik in het kabinet mijns va
ders ben geweest
„Hebt gij het verdrag
„Hier is het afschrift. Het is het schandelijkste ver
raad jegens het volk en ik wil geen ander loon, dan
dat dit verraad verijdeld wordt. Al dreigde mij levens
lange kerkerstraf, toch zou ik met trots verklaren, dat
ik de daad had gepleegd wanneer mij alleen de ver-