No. 134. Vijf en tachtigste Jaargang. 1883. FEUILLETON, l0> Een staatsgeheim. ZONDAG 11 NOVEMBER. Prijs der gewone Advertentiën Dit nummer bestaat uit twee bladen. EERSTE BLAD. NIEUWE BELASTINGEN mogen niet strekken tot aanmoediging van weelde in de huishouding van den Staat en van de eischen der bureaucratie. üniteulanb. j ALKlIAAItSCHE COURANT. Deze Courant wordt Dinsdag», Donderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 8 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1, De 3 nummers 0 06. Van 15 regels 0,75; iedere regel meer f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS- TER ZOON. Mr. S. v. Houten bespreekt in nummer 5 zijner „Staatkundige Brieven" de oorzaken van den tegen- woordigen ongunstigen financiëelen toestand en de wijze waarop z. i. de voortduring en verergering daarvan moet verhoed worden. Het gevaar dreigtmeent hij dat het deel der natie dat van het budget leeft de overhand verkrijgt op dat, hetwelk in vrij verkeer zijne inkomsten verwerft. Dit is te wijten aan de vroegere o. i. baten waardoor telkens nieuwe werkzaamheden van den Staat gevorderd konden worden, zonder daar voor belastingen aan te bieden. In 1848 was men op den goeden weg van bezuiniging maar bij de hooge koffieprijzen werd men mild bemerkte de liberale partij dat zuinigheid haar impopulair maakte en zoo kwam men van uitgaven voor productieve openbare werken tot die voor slechts indirect productieve en eindelijk tot niet-productieve oorlogsuitgaven. Achter de mil joenen voor spoorwegen en waterwegen forten ka zernes en kanonnen onderwijs en kunst gingen de honderdduizenden voor tractementen er mede door In Indie ging men, de weelde van het moederland ziende, denzelfden gang. De lage koffieprijzen en de oorlogs- uitgaven in Atchin dedeD eindelijk de financiëele moeilijkheden aanbreken. Alle partijen in de Kamer hebben tot dezen staat van zaken medegewerkt, inzon derheid de anti-liberale door de goedkeuring van hooge militaire buagetten hoewel zij de schuld aan de libe ralen geeft omdat deze een betrekkelijk klein deel van al het uitgegevene aan het onderwijs ten goede deed komen. Alle partijen zijn meer of minder onder den indruk geweest van de eischen van bet publiek en daardoor voortgestuwd terwij! de 2e Kamer ook machteloos bleef tegenover de eischen der bureaucratie. Nu de bureaucratie ten koste van nieuwe belastin gen op den bestaanden voet wil voortgaan moet zij in botsing komen met het publiek. Wel zal ook de ambtenaarswereld moeten bijdragen in de nieuwe lasten, maar behoudt zij slechts haar overwichtdan ziet zij' hierin titels op tractementsverhooging. Wat de ont vanger neemt zal de betaalmeester met woeker terug geven Het is te hopen dat het niet van het budget levend deel des volks krachtig zal waken tegen verdere opdrijving der uitgaven en aandringen op eenvoud in het bestuur en eene billijke verdeeling der noodzake lijke lasten. De minister Heemskerk heeft bij zijne optredin<* neds gesteld: bezuiniging of verhooging van lasten. Het eerste is van hem en zijn personeel niet te wach ten en bij de jongste troonrede verklaarde bij dan ook, dat het financiëel evenwicht door bezuiniging niet te herstellen was in de voorgedragen begrootingen is zelfs geen spoor van zuinigheid te vinden. Erger nog is het, dat de minister van koloniën, in zijne vereering van de bevoegdheid van den gouverneur-generaal tot tot liet openen van credieten boven de indische be grooting de nederlandsche belastingschuldigen over geeft aan de indische bureaucratie. Van dit ministerie zuinigheid te wachten is dwaasheid geene partij zal de financiëele staatkunde van het kabinet verdedigen en toch als de openbare meening zich niet krachtig uitspreekt, zullen de conservatieve elementen der par tijen zorgendat het ministerie zijne begrootingen er door haalt. De Kamer kan niet oordeelen wat op elke post te bezuinigen is als de regeering geene be zuiniging wil en niet krachtig medewerkt; zij kan ver- hoogiDgen schrappen maar de cijfers niet in verband tot de werkelijke behoeften beoordeelen. Ook meenen er leden dat men de begrooting niet dan om redenen daar buiten gelegen mag verwerpen. De heer v. H. deelt dit bezwaar nietalles hangt van den toestand af en er is trouwens in de begrooting stof genoeg om eene afkeurende stem te rechtiaardigen. Beducht heid voor eene nieuwe ministeriëele crisis zal ook dienst moeten doen een argument der conservatieven als er een ministerie naar hun zin is. Echter zou het ver- waarloozing van het landsbelang zijn een afkeurens waardig financiëel beleid in de hand te werken om een ministerie te bandhaven.. Dit offer mag men niet brengen, ook niet ter wille van het behoud van Heems kerk voor den arbeid der grondwetsherziening. Zooals de politieke verhoudingen zich laten aanzien, zal de regeering alleen steun vinden bij een deel der catholieken en bij de achterhoede der liberalen. De heeren v. Delden c. s., die ook de mogelijkheid van bezuiniging erkennenwillen toch de regeering met uieuwe middelen helpen er wel met een van oudsher bij de geavanceerden populair, maar in het Rijks-be lastingstelsel hoogst moeilijk rechtstreeks voor verwe zenlijking vatbaar financiëel beginsel. Zij kunnen bij den stand der partijen weten dat de inkomstenbelas- ting geen kans heeft aangenomen te worden en heb ben zelfs de moeite niet genomen een redelijk ontwerp te leveren. Zij weten ook dat de liberalen als partij niet in hunne welwillendheid voor dit beambten-minis terie zouden kunnen deelen. Na door hunne oppositie tegen de beperkte grond wetsherziening in het algemeen staatkundig beleid ver warring gesticht en daardoor den conservatieven het roer in handen gespeeld te hebben, volgen Gleicbman, v. Dekleu c. s. met bun voorstel een gedragslijn die, zoo niet ten doel, toch noodwendig tot gevolg heeft, den conservatieven ook in de administratie een onverdiend overwicht te verzekeren. En even als aan de oppositie tegen de beperkte grondwetsherziening eene radicale kleur is gegeven door de vlag van algemeeue grond wetsherziening te hijsehen zoo moet ook nu de vlag der inkomstenbelasting de anti liberale manoeuvre dekken. Aan de kiezers, aan alle tegenstanders der bureau cratie, aan de voorstanders van zuinigheid, vereenvoudiging en ook van belasting der gegoeden naar mate van hun draag vermogen roept de heer v. H. toepast op uwe neuzen De bereidwilligheid om aan de door de belastingschul digen aan de regeering gedane eischen zij het in an deren vorm dan zij voorstelt, toe te geven, ban slechts leiden tot voortzetting der verkeerde huishouding en verergering van bet kwaad. Wordt aan de regeering vrij spel gelaten zij zal voortgaan met hare eischen totdat zij de grenzen van het draagvermogen des volks bereikt heeft en eene algemeene verarming der niet van het budget levende volksklassen ingetreden is. Behooren de vermogenden meer in de directe belas tingen te betalen men gebruike zijn politieken invloed niet om hen over te leveren aan de onverzadelijke eischen van het staatsbestuur, maar doe eerst een be roep op hunne medewerking als de ambtenaarswereld althans eenigermate betoomd is en zij zich daardoor verzekerd kunnen houden dat zij door nieuwe lasten op zich te nemenhunne minder begunstigde mede burgers van belastingen op de levensbehoeften bevrijden Daarin ligt eene waardige taak voor de liberalen, niet in het vervullen der rol van tollenaren van Waanders en Grobbee. BELGIE. Men vreest eene herhaling van de ge schiedenis van den advokaat Bernays. Althans sedert 14 dagen is spoorloos verdwenen een gunstig bekend fabriekant, Aiphonse Deschamps, die op een ontvangen telegram zijne woonplaats verliet en van wieu men tot heden niets hoorde. DUITSOHLAND. De kroonprins gaat den Koning van Italië een bezoek brengen. De pers ziet in deze reis een feit van de hoogste staatkundige beteekenis en een nieuwen waarborg voor het behoud van den vrede. Peuisen. De Landdag is tegen den 20 opgeroepen. De Keizer en de kroonprins zullen op uitnoodigiug van het berlijnsche gemeentebestuur den 11 de viering van het Lutherfeest in de Nicolaïkerk bijwonen. ERA?» KRIJK. De beer Paul Bert aanvaardde den 7 het voorzitterschap der Union républicaine (republikein- scbe vereeniging) met eene redevoeringwaarin bij verklaarde dat het land noch verdeeldheid, noch zoo- genaamde parlementaire verdeeling begrijptbet weet alleen verschil te maken tusscben voorzichtigen en on- geduldigen. Wat de buitenlandsche staatkunde betrof kon men gerust staat maken op de regeering als de' trouwe bewaakster der eer van het volk. Hochfelden moest zijne dochter op dit punt gelijk geven verondersteld dat haar oordeel over het gedrag van Kurts bruid juist was, maar toch gevoelde hij, dat zij in hare hartstochtelijke opgewondenheid zijne vraag niet onbevooroordeeld kon beantwoorden. Heiena's opgewondenheid bewees, dat Kurt haar niet onverschillig geweest wasmocht de beieedigde trots er ook grootendeels de oorzaak van zijn, toch kon aan haar vader de klacht van bittere teleurstelling in haar toon niet ontgaan. Bij alle zelfbeheersching was de minister niet meer in staat, om eene hartstoch telijke opwelling te onderdrukken. Hij had er vast op gerekend dat Helena hem zon verklaren dat zij in stilte wel zulk eene daad van Kurt had verwacht. Daardoor alleen liet zich de bijna ongehoorde beleedi- ging verklarendat Kurt zich op den dagwaarop zijn vader voor hem bij den minister aanzoek had ge daan met een ander meisje verloofde. Kurt had dit hoofdzakelijk gedaan om zijns vaders plannen eens voor altijd den bodem inteslaan maar Helena had niet zoo geheel en al ongelijk hij had moeten weten dat hij in het huis des ministers als verloofde van diens dochter werd beschouwd hij had inderdaad zeer ongepast tegenover de familie zijns chefs gehandeld. Men bracht den minister een briefwaarvan het couvert met de woorden „in handen" was voorzien. Kurt von Stolpen was de schrijver van den brief. Hjj verklaarde den minister daarin, dat hij zijn ontslag uit de staatsdienst zou verzoeken te voren evenwel zijn cbefdie hem altijd als een vader had behandeld en wien hij ook als zoodanig hoog vereerdede redenen van dit besluit wilde ontvouwen. Deze be stonden niet alleen hierin dat hem de middelen tot ueze loopbaan ontbraken en hij door het blijven be- kleeden van zijn ambt aan het vermoeden geen voedsel wilde geven dat hij het met zekere speculatieve wen- schen zijns vaders eens wasmaar hij moest ook be kennen dat zijne denkwijze hem hoe langer boe meer van de kringen waartoe zijn ambtgenooten behoorden, vervreemdde. „Dit is mij gisteren avond," zoo besloot Kurt „op zeer onaangename wijze bij eene ontmoeting met den zoon uwer excellentie gebleken ik had in strijd moe ten bandelen met mijne beginselen en met mijne eer, indien ik geaarzeld had om ten gunste van eene zwaar beieedigde vrouw tegen hem party te kiezen. De sympathie voor de onschuldig in het nauw ge brachte een plotseling ontwakend, mijn gemoed over weldigend gevoel de noodzakelijkheid om mijn vader tot de erkentenis te dwingendat ik geen werktuig zijner plannen wilde zijn de wenseh, om aan zekere berichten die ledigloopende babbelaars in de wereld zondeneen einde te maken en tegenover uw zoon eene voor ieder duidelijke positie intenemenalles werkte samen om mij zeer snelmaar daarom toch ook goed overlegd een besluit te doen nemen dat voor mijne toekomst beslissend is. Ik heb mij met een armmaar hoogst achtenswaardig meisjemet mejuffrouw Laura Holm verloofd. „Ik meen u geen beter bewijs van de groote ach ting en dankbaarheid die ik voor uwe excellentie ge voel te kunnen geven dan door deze openhartige mededeeling der feitenen al mag ik ten gevolge van de houding die uw zoon tegenover mij heeft aangenomen, het niet wagen om uwe excellentie per soonlijk te naderen, daar ik uwen zoon niet de gelegen heid wil geven om in zijne opgewondenheid overijlin gen te begaan toch hoop ik dat uwe excellentie en mevrouw uwe gemalin en dochter dezelfde welwillend heid zullen blijven behouden voor iemanddie steeds met eerbiedige dankbaarheid zich de in uw huis door gebrachte uren herinneren zal." Was dat onbeschrijfelijke onbeschaamdheid, die on- wederlegbare feiten loochentof verkeerde Kurt in de meeningdat ook Helena nooit gedacht had dat hij naar bare hand dongen dat in dit opzicht dus geen schaduw van een verwijt op hem kon vallen? De minister moest het laatste aannemen. Er scheen niet aan te twijfelen of Kurt had gemeend dat een ieder de dan ook zeer doorzichtige speculatie zijns va ders doorzag en niemand hem daarvoor verantwoordelijk bad gesteld ja zelfs dat men het in hem waardeeren zoudat hij dit net gewelddadig had verscheurd Graaf Hochfelden was echter niet alleen geneigd om den jongen man dien hij steeds gunstig had beoor deeld te vertrouwen maar hij gevoelde ook bij het lezen van dien brief, dat, zelfs, wanneer Kurt hui chelde, deze opvatting der zaak de eenige was, waarbij Heiena's naam niet werd geschaad dat het gewone verstand reeds gebood om deze verklaring van Kurt als goede munt aan te nemen en er gebruik van te maken. Het beste middel hiertoe was onder de bestaande omstandigheden, dat de minister belangstelling in Kurts verloving aan den dag legde en van zijn invloed op Stolpen gebruik maakte om deze zijn vaderlijke toe stemming te doen geven. Mocht dit gelukken of niet, toch bewees zijne poging in ieder geval dat Hochfelden aan de plannen van den geheimraad niet meer waarde had gehecht, dan oppervlakkige plannen verdienen. De minister begaf zich naar Stolpens woning en trad daar binnen op het oogenblik, dat de geheimraad naar de kanselarij was gegaan, om Holm door bedreigingen bang te maken. Graaf Hochfelden liet zich bij de barones aandienen. Hij was van nature een beleefd man en daarenboven een diplomaat, het sprak dus van zelf, dat hij eene dame die gaarne complimenten ontving deze ook niet onthield, waardoor hij bij Claire von Stolpen veel beter

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1883 | | pagina 1