T
I
No. 146J
1I*" Vijf en tachtigste Jaargang. 1883
TWEEDE BLAD.
ZONDAG 9 DEC KM BEIt.
iSiiitcnlaub.
Bnmenlanb.
unuiiscüi; iomiw
BELGIE. De regeering heeft aan de wetgevende
macht een bedrag van 2500 aangevraagd ten einde
aan de weduwe van Henri Conscience de buitengewone
kosten te vergoeden door haar bij de begrafenis van
haren echtgenoot gemaakt.
Den 6 barstte te Brussel des namiddags te tieu minuten
over half 5 ure brand uit in het Palais de la nation waar
dö Kamer van Afgevaardigden vergadert. De verslagge-
vers der bladen bemerkten het eerst, dat er brand was.
De gaspitteu om den lantaarn die tevens ter bevorde
ring van bet verkrijgen van versche lucht dienen had
den het hout van dien lantaarn vuur doen vatten. Het
lid Tournay lichtte een interpellatie toe, toen de voor
zitter, door de brandlucht en het geroep der verslag
gevers gewaarschuwd de zitting sloot. Dadelijk werd
de post der brandweer op het stadshuis gewaarschuwd,
die te 5 uren aanwezig was. Spoedig werd de zolder
aangetast, waardoor op het vloerkleed vonken vielen;
hoewel een knecht, met een grooten gieter gewapend,
ze zoo snel mogelijk bluschte zoo kon de uitbreiding
van den brand niet belet worden. Om half zes stond
de bibliotheek op de 2e verdieping reeds in brand en
begon bet dak eveneens te branden. Onverwacht kwam
toen de zolder in de vergaderzaal naar beneden, waardoor
gelukkig niemand gekwetst werd. Het aangrenzende
ministerie van buitenlandscke zaken waarvoor men bij
den sterken noordoosten wind zeer beducbt wa-, werd
zooveel mogelijk reeds ontruimd. Te 6 uren bad de
brand zijn toppunt bereikt en was het geheele ge
bouw met den linkervleugel van het ministerie van
buitenlandscbe zaken één vuurzee gelijk. Op dat
oogenblik verhieven de vlammen zich 25 meter boven
het gebouw, terwijl de vonken en brandende stukken
hout tot ver in de naburige straten vlogen. In het
begin van den brand beerschte groote verwarring
waardoor de eerste maatregelen tot blussching minaer
doelmatig schijnen te zijn geweest. Het verbranden
van een deel der bibliotheek wordt een groot verlies
genoemd. 2 personen zijn bij deze ramp omgekomen
terwijl 5 gekwetst zijn. De burgemeester van Brussel
kreeg o. a. een splinter in het oog. In den namiddag
van den 7 werd ministerraad gehouden.
Het Palais de la nation werd, nu juist 100 jaren
geleden voltooid onder de regeering van Maria The-
resia naar de plannen van den bouwmeester Guimard
en bevatte een tal van historische herinneringen,
OOS1EN RIJK-HONGARIJE. Bij het oostenrijksciie
Huis van Algevaardigden is de begrooting voor 1884
ingediend Bluitende met een vermoedelijk tekort van
bijna 89 miljoen florijnen grootendeels een gevolg van
buitengewone uitgavenwelke later rente zullen af
werpen. Laat men die uitgaven buiten rekeningdan
zou het tekort slechts 5,700,000 florijnen bedragen.
In de memorie van toelichting wordt door den minis
ter van financiën gezegd dat de regeering de meest
mogelijke spaarzaamhe d in acht nam maar desniette
min het haren plicht achttealle uitgaven te doen
welke onmisbaar schijnen ter bestendiging eener ver
standige en gezonde huishouding voornamelijk wat het
onderwijs en het openbaar verkeer betreft. Zoo zal de
Staat de vruchten genieten van de thans aangelegd
wordende spoorwegen, na de voltooiing waarvan het
ontwerpen der begrooting gemakkelijker zal worden.
De directe en indirecte belastingen brachten in de
eerste acht maanden dezes jaars 6% miljoen fl. meer
op dan in dat tijdvak van Ï882 terwjjl de hoogere
opbrengst der andere belastingen en der in- en °uit-
gaande rechten de aflossing der staatsschuld mogelijk
maakt zonder gebruik te maken van de schuld tot de
uitgifte waarvan de regeering gemachtigd wasdoch
waartoe zij nog niet overging. Daarmede zal het te
kort van 1884 grootendeels gedekt kunnen worden.
Onder de ingekomen wetsontwerpen is er een dat ten
doel heeft, werklieden tegen ongelukken te verzekeren.
ZWITSERLAND. De heer Velte is gekozen tot
voorzitter en de heer Schenck tot onder-voorzitter van
den bondsraad.
STATEN-GENERAAL.
Tweede Kamer.
De minister van financiën heeft het eindcijfer der
begrooting van zijn departement andermaal verminderd
met f 22,300, ten gevolge van het niet vervullen eener
ambtenaars-vacature aan het ministerie ophefling van
het kantoor van den betaalmeester te Winschoten
vermindering tot op 300 van de voorgestelde tracte-
mentsverbooging van den Rijks-advocaat te Maastricht
vermindering tot de helft van de belooning voor tee
kenaars en verlaging met 6000 van de kosten voor
zegelpapier en plakzegels.
De commissie van rapporteurs sielt op hoofdstuk
VIII een zevental amendementen voor tot gezamenlijke
vermindering met f 203,500, en wel voor de voorde-
stelde wijziging in de verhouding tusschen het aantal
le en 2e luitenantsde voorstelde verhooging van bu
reaukosten der commandanten van de bereden en ves
ting-artillerie, de voorgestelde verhooging van pensioe
nen den bouw van een stal te Helder, den aankoop
van terrein voor eene kazerne te Amersfoort, bouw
van een rijbaan en smederij en uitbreiding van de stal
ling aldaar. De heeren Fahius v. d. Hoop en Seret
atellen voor, deze begrooting te verminderen met
f 8565 door het doen vervallen der inspectie van het
militair onderwijs.
De minister van oorlog heeft art. 3 der vestirg-
begrooting, nieuwe werken enz. ter verbetering der
stelling van den Helder vermeerderd met f 100,000
en alzoo uitgetrokken op 125,400, waardoor het to
taal der begrooting stijgt tot f 2,094,600. Aanleiding
hiertoe is de vertraagde levering van 2 pantserkoepels
op het fort op de Haraens waardoor op de dienst van
1882 ongeveer 100,000 minder wordt besteed dan
aanvankelijk gedacht was.
De commissie voor hoofdstuk IX stelt eene ver
mindering van f 82,400 voor, wegens verhooging van
tractementenverbetering van het bovenpand7 der
drentsch6 hoofdvaart, nieuwe telegraaflijnen en kantoren
en vermindering tot de helft van de onderhoudskosten
der bodemsdiepte van het Noordhollandsch Kanaal. De
meerderheid wil bovendien f 10000 schrappen als
eersten termijn in de bijdrage van kosteu vaD over
brugging der Oude Maas omdat zij dit werk grooten-
deels van provinciaal en plaatselijk belang acht.
Op de spoorwegbegrouting heeft de commissie
eene vermindering van f 10000 voor uitbreiding van
personeel voorgesteld.
Hoofdstuk IV (justitie) is den 6 aangenomen met
algemeene stemmen, met een eindcijfer van f 5,376,617
zijnde f 362,545 minder dan de oorspronkelijke raming!
Van de amendementen der commissie van rapporteurs
is met 3i tegen 30 stemmen verworpen dat tot ver
mindering met f 500voor een derden bewaarder in
de gevangenis te Gorinebem dat tot vermindering met
f 4800 voor bewaarders ia die te Leeuwarden^ ten
gevolge van een door den minister en de commissie
overgenomen sub-amendement der heeren v. Eysinga en
Lieftinck teruggebracht tot f 2400 en alzoo met 50
tegen 11 stemmen aangenomen; desgelijks, met het
zelfde aantal stemmen, dat tot verlaging met 300,
ten einde den commies in de nieuwe gevangenis te
Groningen niet hooger te bezoldigen dan dienste Am
sterdam; met 64 tegen 2 stemmen dat tot vermindering
met f 54000 voor de stichting van kantongerechtsge
bouwen te Delft, Schoonhoven, Wijk bij Duurstede°en
Dokkum en met 60 tegen 8 stemmen dat tot schrap
ping van f 270,000, voor aankoop van een terrein
voor eene gevangenis te Amsterdam. Over hoofdstuk
V (binnenl. zaken) werden geene algemeene beraad
slagingen gevoerd. Op art. 2 werd met 38 tegen 21
stemmen verworpen een amendement der commissie
tot vermindering met f 300, zijnde verhooging van
jaarwedde voor den eersten ambtenaar ter expeditie";
bet andore gedeelte van dit amendement, tot schrap
ping van 1200 tot verbetering van andere tractemen
ten, was door den minister, „wegens opgekomen om-
stand)gheden,,) overgenomen.
^en ,'s °P aU. 6 (bureau- en locaalbehoeften
ter prov. griffie van Noordbrabant) met 55 tegen 16
stemmen aangenomen het amendement der heeren
DonnerLobman Mackay en v. Asch v. Wijck tot
schrapping van 2500 voor de overwelving der Dieze
iu den tuin der provinciale gehouwen op art. 27 (on
derhoud Utrecht) met 49 tegen 22 stemmen dat der-
zeltde heeren tot vermindering met f 2000 voor her-
stel van beeldwerk aan het gouvernementsgebouw; op
art. 43 (Drenthe) met 50 tegen 23 sternaren dat'van
hen tot vermindering met f 3000 voor aankoop van
meubelennadat de minister overgenomen had het
amendement op hetzelfde artikel tot vermindering met
f 30,000 voor nieuwe localenten einde persoonlijk
met deskundigen te Assen den toestand op te nemen
en de zaak later bij suppletoire begrooting to regelen
(de heeren Lohman en v. d Feltz hadden scherpe
aanmerkingen gemaaktdat men te Assen een nieuw
gebouw a f 60,000 tegen een oud gebouwd had zon
der te onderzoeken ol het oude in stand kon blijvea
ol wel met het opzet om ook tot herbouw hiervan
a f 70 000 te komen), en op art 67 (besmettelijke
ziekten f 60,000) met 43 tegen 14 stemmen verworpen
het amendement van den beer Keucheniustot ver
mindering met f 39,000. Hetzelfde lid heeft voorge
steld art. 76 met f 5000, art. 80 met 50 000 te
verminderen.
Den 2 werd den heer W. Sluis in de Beemater,
door een der bestuurders van liet Deutz-hofje te
Amsterdam, een kostbaar zilveren geschenk met inscrip
tie aangeboden ter gelegenheid van zijn 25jarig ge
bruik der boerenplaats van dat gesticht, welke, een
paar jaren geleden naar zijne aanwijzingen herbouwd
een model-boerderij mag genoemd worden.
^en 2(jarige kuiper A. G. te 's Hertogenbosch
werd den 3 in de brouwerij van den heer v. Gulick
aldaar ongesteld. Hij begaf zich buiten het gebouw
waar hem eene duizeling schijnt te hebben overvallen,'
die oorzaak was dat hij in de Dieze viel en verdronk.
3 was bet 40 jaren geledendat de lieer
dr. VVJelgersma Gz. zijne evangeliebediening te Schoorl
en Groet aanvaardde. Den 2 herdacht hij dit met de
gemeente in de godsdienstoefening. Den 3 werden hem
door zijne tingbroeders aangeboden Dante's „Hel" en
Milton's „Verloren Paradijs", beiden vertaald door ten
Kate, en door de tegenwoordige en vroegere leden
predikanten van het classicaal bestuur, waarvan do heer
J. reeds 15 jaren voorzitter is, de gravures naar Is
raels, voorstellende „Het gebed voor den maaltijd" en
„Moeders hulp", v. Lennep Moll en ter Gouw „Ne
derlands geschiedenis en volksleven" in 4 prachtban
den, een portret-album en eene calligrafiscb bewerkte
naamljjst der deelnemers. Ook de leden zijner gemeente
deden den beer J. op verschillende wijze van hunne
belangstelling blijken.
Den 3 sloeg de bliksem in den toren der herv.
kerk te Zuidscharwoude. Een muur werd vaneenge-
spleten terwijl de steenen ervan op vrij aanzienlijken
afstand werden teruggevonden.
Te Klein-Tongerle is in den nacht van 3—4 de
gevel van eene schuur ingewaaid. De huisvrouw, die
het des morgens zag schrikte zoo, dat zij nog denzelf
den dag overleed. In genoemden nacht zijn te Gro
ningen 2 nieuwgebouwde, reeds onder dak zijnde huizen
aan de Groote Bergstraat door den storm tegen den
grond geworpen.
Te Look gemeente Holten is in den nacht van
3—4 de olie- eu pelmolen van den beer Mann afgebrand.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft den 5
beslotenvan de leening van 1879 nog een bedrag
van 2 ton beschikbaar te stellen voor schoolbouw en
tot uitgifte van het derde en laatste gedeelte dier lee-
nmgtot een bedrag van 2 miljoen.
De nieuwe kazerne te Amersfoort is den 5 door
de artillerie betrokken.
Den 5 is te Rotterdam, na eene korte ongesteld
heid, overleden de heer J. R. N. J. Bijl, havenmeester
aldaar, vroeger van het Noordhollandsch Kanaal.
Het nederlandsch schip Jan Anton van de
Oostzee naar Amsterdam is den 5 lek, vol water, met
ïugeslagen verschansing en verlies van zeilen door de
sleepboot Hercules het Nieuwediep binnengebracht,
hebbende den 3 en 4 op de hoogte van Terschelling
zwaar stormweder doorgestaan. Het is leeggepompt en
zal, na bekomen vergunning, door het Noordholl.
Kanaal naar Amsterdam vervoerd worden.
De gemeeuteruad van Rotterdam heeft den 6 be
sloten tot het aangaan eener 4 p.cts. leening van 3
miljoen, en daartoe gebruik te maken van het aanbod
van een consortium om haar tegen den koers van
98 t. h. over te nemen en aan de gemeente de helft
uit te keeren van hetgeen zij meer mocht opbrengen.
Te Amsterdam overleed den 6 de heer Maju
Kinsbergen in den ouderdom van bijna 102 jaren.
Door het prov. bestuur van Noordholland is den
6 aanbesteed het driejarig onderhoud der Pettemer
zeewering en der Rijks zeewerken op het eiland Wie-
ringen. Voor het eerste werk was minste inschrijver
de heer J Giltjes te Petten, voor 11,940, voor
het tweede de heer N. Heyblok te Wieringen voor
j 6890 per jaar.
Den 6 is de dienst der Bell-Telephoonmantschappfl
te Utrecht aangevangen.
T ^r- Jonkman is den 7 van zijne reis naar Zuid-
Afnca te Utrecht teruggekeerd en door een aantal
vrienden aan het station verwelkomd.
De Harddraverij- en Renvereeniging is den 7 we
der te Amsterdam vergaderd geweestom een nieuw
bestuur te verkiezen. Het aftredende bestuur werd met
groote meerderheid herkozen. De heeren v. d. Broek jr
Mock en Petersen lieten zich de benoeming' welgeval
len. Bij verdere ook vergeet'sehe stemmingen omdat
sommige benoemden weigerden zijn nog verkozen ue
heeren luit. Metelerkamp de Kat v. Hardinxveld bn
v. Bnenen v. d. Groote Lindt en Wüite.
De kamer van koophandel te Groningen heeft
besloten adressen te richten aan den Koning tot on
dersteuning van het verzoek der Friescbe Maatschappij
van Landbouw en aan de 2e. Kamer tot bestrijding
van de belastingvoorstellen der regeering, inzonderheid
der invoerrechten op graan meel en hout.
Te Pernis waar reeds eene school der chr. geref.
gemeente bestaatis door de herv. gemeente een huis
aangekocht om insgelijks eene school op te richten.
Door wijlen den heer G. J. ten Hiesbrink is tot
stichting van eene bewaarschool voor kinderen, zonder
onderscheid van godsdienst, te Aalten, gelegateerd een
u 8ATeD lu0°' vrlJ van rechten. Het bestuur van
bet Nutsdepartement aldaar is met de uitvoering belast.
De Noordnederlaiidsche Tramwegmaatschappij
heeft concessie gevraagd voor tramwegen van Sneek
naar Akurum en van Sneek naar Joure.
Een stier die op de veetentoonstelling te Ham
burg den eersten prijs had behaald, toebehoorende aan
den heer L. Blanksma te Pingjurn ia voor f 975 ver-
kochtter verzending naar de Kaap de Goede Hoop.
Door runn 200 ingezetenen van Leeuwarden is
een adres aan den KoniDg gericht, tot ondersteuning
van dat van het hoofdbestuur der Friescbe Maatschappij
van Landbouw.
Ds. C. de Hollte Renesse en Noordwelle, heeft
het beroep naar Andijk aangenomen.
Tot onderwijzeres te Alfen is benoemd mej. v.
Groor den Oosterling te Aartswoud.
Voor de nood ijdenden in Indie is ontvangen van
het consulaat te Cette fr. 2570, van dat te Toulon fr.
333,60, van dat te Parijs nog fr. 180.
In navolging der kamer van koophandel te Hel
mond, heeft die te Breda zich tot den Koning gewend
met het verzoekhet vrijhandelstelsel te laten varen
en bet s elsel van wederkeerigheid toe te passen.
Een der oprichters van de christ. bewaarschool
aan de Langekade te KraliDgen de heer G. H. Möl-
lenkamp is wegens mishandeling van de hoofdonder
wijzeres dier school, veroordeeld tot een maand celstraf.
Bii den laatsten storm is te Geldermalsen een
spoorwegwagen losgeraakt en in de richting van Waar
denburg geloopen. De nachttrein kwam ten gevolge
daarvan in botsing met dien wagen die ontspoorde en
eenigszms beschadigd werd.
Gedep. Staten van Noordholland hebben tot hoofd-
