Btntunlaub.
van 3 miljoen aal worden gegeven en in de ondeibouds
kosten jaarlijks f 20.000 zal worden bijgedragen gaat
over tot de orde van den dag."
Door den heer Donuer is voorgesteld eenige
artikelen van hoofdstuk financiën voor memorie uit te
trekken, ten einde de posten op deze artikelen te doen
vervallen zonder de regeering de gelegenheid te be
nemen oin bij de jaarlijksche of bij suppiet ire begroo
ting de haar noodzakelijk gebleken sommen voor nieuwe
en verhoogde traetementen en subsidiën voor kerkge
nootschappen aan te vragen.
De heer Oorver Hooft heeft op hoofdstuk VIII
verschillende amendementen voorgesteld eene vermin
dering beoogende met f 519,250, door het doen ver
vallenen het bouwen van een magazijn voor kleedin",
wapening en nachtleger te Utrecht, aankoop en inrich
ting van grond tot vergrooting van het exercitieterrein
der cavalerie te Haarlem verbetering van de afwate
ring der vlakte van Waalsdorp en het Alexanderveld
te 's Gravenhage, bouwen van een gemetseld wacht
huis aan het strand te Scheveningen, bouwen van eene
kazerne voor een bataljon infanterie te Haarlem, bou
wen van woningen voor gehuwde militairen te 's Gra
venhage verbetering van de oudheiningsche haven bij
het fort de Ruyter in de positie van Willemstad.
Door den heer v. d. Hoop is voorgesteld om art.
12 d. van hoofdstuk VI (aankoop van compoundpant
serplaten en pantserbouten ten behoeve der verpant
sering van den toren van een schip) te verminderen
met f 86,000.
- De commissiein het vorige jaar benoemd om
de inlichtingen in zake de schorsing van den onderwij
zer Poppink te Winterswjk te onderzoeken, heef, ver
slag uitgebracht. 3 Leden zjn van gevoelen dat die
onderwijzer gehandeld heeft in strijd met den eerbied,
verschuldigd aan de godsdienstige begrippen van an
dersdenkenden, maar zonder de bedoeling om te kren
ken, zoodat eene waarschuwing, geene schorsing ver
diend ware een ander lid meentdat Poppink geene
andere voorstelling der Hervorming heeft willen ge
ven dan hij ter goeder tronw voor de ware hield
en vond in een bj het openbaar onderwijs gebruikt
werkjeen het vijfde lid dat P, niets gedaan beeft
strijdig met den eerbied voor de godsdienstige begrippen
van andersdenkenden eu dat de hem opgelegde straf
dan slechts te rechtvaardigen ware indien van opzet
gebleken was. De meerderheid stelt voor. den minister
dank te zeggen voor de inlichtingen één lid daaraan
toe te voegen dat de strut van schorsing zonder vol
doenden grond is opgelegd.
De minister van waterstaat heeft inlichtingen
verstrekt op het adres van J H. Moorendirecteur
van het Rjks telegraafkantoor te Kampen, aan wien
liet schrijven iu dagbladen over andere dan letterkun
dige onderwerpen verboden werd. De directeur schreef
in het weekblad „De Aanwijzer" zeer scherpe artikelen
over de handelingen van B. en W en den gemeente
raad hetwelk ten gevolge heeft gehad, dat sommige
ingezetenen hunne geheimen niet meer a m den directeur
durven toevertrouwen en dus van den telegraaf geen
gebruik meer maken.
12 December. Voortzetting van het debat
over hoofdstuk V. Art. 83 (jaarwedden der profes
soren te Leiden f 395 609) De minister neemt uver
het amendement der commissie tot vermindenn" met
1500 voor bezoldiging van een philoloogbestemd
ter beschrijving der oude codices. Het amendement der
heeren Donner c. s.tot vermindering met 400 voor
tractementsverhooging van den boekhouder aan het
academisch ziekenhuis en den conservator bij het mu
seum van oudhedenaangenomen met 40 tegen 32
stemmen. Art. 84 (universiteitsgebouwen te Leiden
f 308,064). Het ameudement der heeren Donner es.
tot vermindering met f 4400 voor onderhoud eu her
stellingen en aankoop van meubilairverworpen met
47 tegen 26 stemmen. Art. 87 (ge ouwen der uni
versiteit te Utrecht J' 155,250). Het ameudeuient-
Donner c. s. tot vermindering met f 2000 voor onder-
boud en f o0,000 voor een laboratorium voor harmacie,
aangenomen met 50 tegen 26 stemmen. Art. 89
(hoogleeraren te Groningen) Het amendement-Donner
c.s. tot vermindering met f 4000, om nog geen hoog
leeraar in het franach aan te stellen en het onderwijs
in het engelsch op te dragen aan den boogleeraar in
bet duitsch verworpen met 40 tegen 34 stemmen.
Art. 101 (subsidiën aan gymnasia). Het amendement-
Donner c s. tot vermindering met 6000 voor ver
hoogde subsidie aan Groningen, verworpen met 28 tecen
25 stemmen. Art, 108 (Gebouwen Rjks hoogere bur
gerscholen) Het amendement der zelfde heeren om
/"4000 voor ex!ra-toelage te schrappen, door den minister
overgenomen. Art. 110 (Rijkslandbouwschool). Het
amendement van den heer de Jong om f 15,000 voor
onderhoud van gebouwen te verminderen met f 10,000,
aangenomen met 59 teren 20 stemmen. Art 111
(subsidiën middelbaar onderwijs). Het door de heeren
Donner c. s. ingetrokken, maar doir den heer v. Hou
ten overgenomen amendement, om 4300 te schrappen,
als protest tegen het verleenen van nieuwe subsidiën'
zonder dat de Kamer weet waarvoor zij bestemd zijn
verworpen met 40 tegen 39 stemmen. De minister had
op dit artikel f 2000 voor toelagen aan landbouw-
onderwijzers laten vallen. Van art. 122 (gebouwen
der Rijkskweekscholen), waarop door de heeren Donner
c. s. is voorgesteld f 27000 voor de verbouwiug der
kweekscholen te Maastricht en 's Hertogenbosch te
schrappen neemt de minister f 15000 af en brengt
die onder een nieuw artikel 122a weder op de begroo
ting, ten einde eene zuivere beslissing uit te lokken.
Den 7 Dec. zijn 2 arbeiders op den Beilerstroom door
het zwakke ijs gezakt. Da een heeft zich gered maar
de andereen 21jarige jongeling van Dieverbrug de
kostwinner voor zijne ouders is verdronken.
^en Amsterdam door het uitvoerend
comité der internationale landbouwtentoonstelling met da
vertegenwoordigers der landbouwiuaatschappijen uit alle
provinciën gehouden vergadering deelde de voorzitter
mede, dat, daartoe verzocht, als leden van hek comité, dat
den heer rar. b. C. J. W. Musscbenbroek door den dood
heeft verloren zijn toegetreden de heeren jr. mr H.
Hoeufft v. Velsen, voorzitter van de afdeeling Amster
dam der Heli. Maatseh. v. Landb., en D. F. A. Bau-
duin te 's Gravenhage wien het comité wenscht voor
te dragen tot voorzitter der algemeene jury dat de
Koning hem voorzitier met den heer Hoeufft heeft uit
genood igd op het Loo te komen, H. D. ingenomenheid
met de tentoonstelling te kennen gegeven en H D.
persoonlijken steun aan de werkzaamheden van het co
mité toegezegd heeft; dat jr. G. J. G. Klerck die bij
zijn aftreden als minister van waterstaat enz., het eere-
voorzitierschap slechts voorwaardelijk gecontinuëerd had,
sedert om bijzondere redenen daarvan had afgezien
dat uit verschillende landen toezeggingen van belang
rijke inzendingen zijn ontvangen en het comité bij
zijne aanraking met de regeering de meest moge
lijke medewerking ondervindt. De vergadering stelde
vast het reglement voor de jury eene uitbreiding van
het programma met eene afdeeling voor akkerbouwge
wassen het plan tot inrichting der tentoonstelling °en
de daaraan verbonden begrooting. Hierbij bleek dat
b j den tegen woord igen stand der geldmiddelen de meest
mogelijke zuinigheid moet betracht worden en gelde
lijke steun der onderneming voortdurend zeer gewenscht
blijft, om het comile in staat te stellen de tentoonstel
ling op eeDe Nederland waardige wjze in te richten.
In den avond van den 8 is de dubbele branderij
van de heeren Meyer en Co. aan de Noordvest te
Schiedam afgebrand.
Den 11 is eene bezending van 3000 ponden le
vende paling, karper, en bliek in met zink bekleede
waterkisten per trein naar Leipzig gezonden.
Aan het departement van waterstaat is den 12
aanbesteed het maken van stationsgebouwen en verde
re werken voor den spoorweg Groningen Delfzijl
waarvoor laagste inschrijver was de heer E. M. Rood
te 's Gravenhage, a f 629,000.
OOSTENRIJK - HONGARIJE. Het hongaarsche
IIoogerhuis verwierp na heftige bestrijding den 11 met
109 tegen 103 stemmen het door het Volkshuis aan
genomen wetsontwerp betrekkelijk het sluiten van
huwelijken tusschen christenen en israëlieten.
Het handelsverdrag tusschen Frankrijk en Hongarije,
dat in Maart 1884 eindigtis voor eenige maanden
verlengdomdat de onderhandelingen vóór dien tijd
niet tot een goed einde gebracht kunnen worden.
RUSLAND. Den 11, des voormidd ags ontstond
voor de woning van den overleden rijken koopman
Guskie zulk een gedrang bij het in ontvang nemen
der aalmoezen die overeenkomstig de oude gebrui
ken uitgedeeld werdendat verscheidene behoeftige
personen gedood en vier ernstig gekwetst werden.
SERVIE. Twee der aanvoerders van het onlangs
plaats gehad hebbende oproer zijn ter dood één tot
8 jaren en één tot 5 jaren gevangenisstraf veroordeeld.
De anderen ziju vrijgesproken. De Koning veranderde
de doodstraf in 10 jaren opsluiting.
SPANJE. Den 7 verliet de duitsche kroonprins
Madrid om zich naar Sevilla te begeven na afscheid
te hebben genomea van den Koning, die met de mi
nisters gezanten enz. hem uitgeleide deed. Den 8
kwam bij te Sevilla aan, waar bij in een hotel zijn in
trek nam. Hij werd verwelkomd door den bertog van
Montpensier.
Den 10 woedde in het geheele noorden van het
rijk een hevige sneeuwstorm.
TURKIJE. Door den brand in de wijk Haskieui te
Konsiantinopel zijn 600 buizen 30 magazijnen eeue
grieksche kerk en 4 synagogen vernield.
^ZWITSERLAND. De groote raad van het kanton
Walliserland heeft de doodstraf weder ingevoerd voor
de misdaad van moord.
EGYPTE. Naar Soeakim werden strenge bevelen
gezonden, om vóór do aankomst van Baker-paeha geene
militaire beweging te ondernemen.
Het transportschip Tantah kwam den 11 te Suez
aanna te Soeakimwaar den 7 groote vrees voor
een nachtelijkolijken aanval der opstandelingen bestond,
een afdeeling gendarmen onder bevel van kolonel
Sartorius, ontscheept te hebben.
Te Siout en de omliggende dorpen is de cholera
uitgebarsten.
YEREENIGDE STATEN. Het hoofdblad der mor
monen komt op tegen dat deel van de boodschap -van
president Arthur, waarin de veelwijverij wordt aange
vallen De veelwijverij is een godsdienstleer van het
mormonisme die nooit opgegeven zal worden.
In het verslag van het bureau voor landbouw van
December wordt de katoenoogst op 13 °/0 minder ge
raamd dan in 1882. Hij zal even ongeveer 6 miljoen
balen bedragen. De opbrengst dor maïs zal iets benedeu
dc vroegere raming blijven die van de tarwe zal meer
dan 400 miljoen bushel en die van de haver meer dan
500 miljoen bedragen. Rogge en gerst zullen iets
minder opbrengen dan in 1882.
STATEN-GENERAAL.
Tweede Kamer.
De heer de Bruya Kops en 14 andere leden stellen
bij de behandeling van hoofdstuk IX vóór art. 72, de
volgende motie voor „De Kamer van oordeel dat
de verbetering van den waterweg van Amsterdam
naar Rotterdam niet langer mag worden uitgestelJ
wil men de thans bestaande zekerbeiil niet in de
waagschaal stellen dat daartoe, hetzij door de pro
vinciën Noordholland en Zuidholland te zauien hetzij
door de provincie Noordholland alleen eene bijdrage
XVI.
De gepensioneerde betaalmeester Bernhard Heim-
holz bewoonde te Schönweide eene groote, zeer sierlijk
gebouwde villa. Hij had reeds vroeger, om boven zijn
pensioen nog iets extra's te verdienen bij de bouw
maatschappij de betrekking van boekhouder waargeno
men. Toen aanvankelijk de speculatie zich goed liet
aanzien was hij zoo rijk bezoldigd geworden dat hij
door aankoop van eenige aandeelen deelgenoot in dè
maatschappij geworden was nu waren zijn spaarpen
ningen in zoo goed als waardeloos papier veranderd
dat den treurigen stempel van hoop op betere tijden
droeg.
De maatschappij had om den man eenigzins scha
deloos te stellen eu dezen bruikbaren ambtenaar voor
zich te behouden Helmholz de administratie over on
derscheidene te koop staande landhuizen en andere ge
bouwen opgedragen, waarvoor hem behalve eenig salaris
vrije woning in de villa werd toegestaan, aan den ver
koop waaraan vooreerst niet te denkon viel daar zij
uitwendig niet was afgewerkt en de bovenste verdie
pingen niet voltooid waren.
Helmholz werd niet alleen door den directeur der
maatschappij als een hoogst vertrouwd man beschouwd,
maar hij had zich bovendien bij de bewoners van Schön
weide eene zekere autroriteit versebafthij goldal
had hij ook geene volmacht, voor den vertegenwoordiger
der maatschappij men wist dat directeur en raad van
bestuur in alles zijne meening inwonnen.
Daar het nu en dan gelukte, een gebouw te verkoo-
pen en van de opbrengst dan weder een ander aan
gevangen werk voortgezet werdstreefden de hand
werkslieden en arbeiders er naar om in de gunst te
komen van den betaalmeester, wiens aanbeveling hun
in slechte tijden werk verschaffen kon, de eigenaars an
villas wisten, dat hij nu en dan kleine verbeteringen
aan wegen als auderziuts kon doorzetten, hij incasseerde
de huurpenningen kortom bij was te Schönweide eene
geachte persoonlijkheid en wanneer by 's avonds in bet
stationsSoffiehuis zatdan werden de nieuwtjes en
strijdvragen van den dag aan zijn oordeel onderworpen.
Doctor Kleber behoorde als eigenaar eener villa, als
geneesheer en directeur eener ziekeninricbting tot de
notabelen van Schönweide en zat in het koffiehuis met
de gepensioneerde officieren en renteniers, by was bij
den aankoop en inricbting van zijn buis met Helmholz
in aanraking gekomen maar hetzij het sproot uit per
soouhjke antipathiehetzij Kleber gevoeldedat de
gepensioneerde betaalmeester hem niet zeer mocht lij
den zeker was betdat hij met dezen niet op ge
meenzamer voet was gekomen zooals de andere hee
ren tusschen beiden beerschte eene koele, vormelijke
verhoudingalsof ieder voor zich gevoeldedat het
vandaag of morgen tusschen hen tot eene uitbarsting
komen kon
Het aantal vaste gasten was niet groot en de ver
houding daarom te pijnlijker. Bijna alle heeren legden
eene nieuwsgierige belangstelling aan den dag voor den
man die te Schönweide eene grootsehe inrichting
die de plaats beroemd kon maken wilde vestigen; lij
twijfelden niet aan de wonderkuren, die de docter reeds
wilde volbracht hebben of nog volbrengen zij stelden
in alies belang, hetgeen hij vertelde Helmholz alleen
niet. Hij uitte geen twijfel, maar hij huldigde den doc-
tej ook niet als een voorwerp van bewondering.
De spanning was te meer merkbaar, toen Kleber
ook bij andere onderwerpen van gesprek zijn overwicht
als geleerde wilde doen'gelden, en onderscheidene gasten
zijne aanmatiging onverdragelyk begonnen te vinden
en met Helmholz die steeds zeer kortaf was geweest,
over iets anders begonnen te spreken, zoodra de docter
zijne gelet rdheid begon uittekramen. Het had den schijn
alsof' zich eene tegenpartij onder de vaste gasten vormde,
die Helmholz organiseerde, om Klebers invloed tegen
te gaan de docter voelde dat men hem minder naar
de oogeu keek dan anders, dat men zjjue autoriteit
eerder aanvieldan zich, zooals vroeger, onvoorwaarde
lijk te onderwerpen en bij toonde in zyne wijze van
bandelen, dat hij Helmholz reeds ais een vijand baatte.
Kleber kwam den dag, dat men Kurt von Stolpen in
zijne inrichting hal gebracht, eerst zeer laat in het kof
fiehuis en was tegen de verwachting der nieuwsgierige
gasten zeer kortaf en gesloten. Het gerucht, dat men
een gewonde in de inrichting van doctor Kleber had
gebrachtdat een oudere heer met voornaam uitzicht
en een doctor den zieke in een sierlijk rijtuig hadden
vergezeld was ais een ioopend vuur door Schönweide
gegaan men had gedachtdat doctor Kleber vandaag
hoogmoediger dan ooit zou zijn en met het voorname
bezoek ontzettend zou pralen,' daar het reeds bekend
geworden was, dat zijne inkomsten niet zee ruim wa
ren en tot nu toe slechts weinig bemiddelde patiënten
bij hem hunne toeviucbt hadden gezocht.
Kleber gaf ontwijkende antwoorden, zonder juist den
geheimzinnige te spelen, htj was verstrooid, andere gedach
ten schenen hem bezig te houden, Helmholz uitte
tegeD zijne vrienden het vermoedendat men misschien
morgen den patient reeds weder zou komen halen, en
deze meening scheen de beste verklaring voor de on
gewone geslotenheid van den doctor. Toen den anderen
dag echter reeds de couranten van een gevecht tus
schen heeren op de openbare straat vertelden waar-
mede ten slotte ook werklieden zich hadden bemoeid
en een zekere mijnheer v. S gewond wastoen zich
het gerucht verspreidde, dat de gewonde in een aanval
van waanzin gehandeld had en naar eene inrichting
voor hersenhjders was gebrachtschudden de heeren
van de vaste talel in het koffiehuis te Schönweide het
hoofd terughouding en geslotenheid vielen volstrekt
niet in Klebers aard het scbeea onverklaarbaar, dat
de doctor er niet eens op had gepochtdat hij groote
geheimen te verzwijgen had en de vertrouwde van
hooggeplaatste personen was.
Wordt vervolgd.
