m
m
m
m
A. PBIISS Az.
iili
^$2
««gtfgggtggggggggggf
S&tabö-öericfUeu.
Ittacht- eu ttcursbcrtitiicu
Bbocrfeulien
m JOHANNES ELBURG
•ag en
JS CATHAR1NA DE NIJS
hunne 85 jarige licht vereeniging
beiten aber Niemand will mir glauben mit welcher
Mühe and Anstrengung icb dasselbe bervorsuch- n
nuj8» und hofle icb auch ich alter Manndaas die
Herren Recencenten meine „Schöpfung" nicht allzu
strenge auffassen und ihr dabei zu Wehe thun mógen"
De tekst voor zijne „Schepping" heeft Haydn bij
zijn vertrek uit Londen in 1794 uit Engeland medege
bracht. Hij waa door den Engelachen dichter Lidrey,
reeds 40 jaren vroeger, oorspronkelijk voor Handel ge
schreven doch door dezen niet gebruikt. Hij ia geheel
aan het Scheppings-verhaalzooala het in de Heilige
Schrift (Generis I) voorkomt, ontleend en daaruit voor
een deel letterlijk overgenomen.
Het overige bestaat uit rijmlooze verzenwaarin
verschillende gedeelten van het scheppingverhaal als
't ware worden uitgewerkt en gedramatiseerd De
handelende personen zijn: Engelen (Gabriel Uriel en
Raphael), Koren van hemelingen en in het derde deel,
na de schepping van den mensch Adam en Eva.
Deze Engelache tekst ia door Haydn ongetwijfeld
aan zijne compositie ten grondslag gelegd ofschoon
reeds de eerste uitgaaf, die omstreeks lSOO verscheen,
Engelschen en Duitschen tekst beide heeft. Deze laat
ste was op Haydn's verzoek door den Vrijheer von
Swieten bewerkt Dat de eerste echter de oorspron
kelijke is blijkt o. a. uit de toonzetting van het woord
„Leviathan," welk woord in het Engelsch den nadruk
op viin het Duitsch, evenals in het Hollandsch, op
a heeft. (1)
Het Engelsche gedicht bevat vele schoone gedeelten
en leende zich uitstekend voor het eigenaardige talent
van den toondichter. Zooals bekend is, wordt op het
vaste land van Europa echter algemeen de Duitsche
tekst gebruikt. Deze mag dan ook uitstekend genoemd
worden hoewel bij nauwkeurige vergelijking hier en
daar nog al afwijkingen die niet altijd verbeteringen
zijn kunnen opgemerkt worden.
Zonder nu de wijze waarop Haydn dit gedicht op
muziek gebracht heeft, in bijzonderheden na te gaan,
kan het zijn nut hebben, reeds vooraf een denkbeeld te
geven van de hulpmiddelen, welke de componist daarbij
gebruikt heeft, en de aandacht te vestigen op enkele der
schoonste gedeelten van de compositieomdat bij het
voor 't eerst hooren van een oratorium de aandacht
van den hoorder allicht te veel wordt verdeeldom
terstond de schoonheden der muziek ten volle te kun
nen waardeeren.
Na eene inleiding voor orkest, die, gelijk de parti
tuur op naieve wijze vermeldteene „voorstelling van
den chaos" (dus van iets dat men zich onmogelijk kan
voorstellen) moet geven, opent Raphael (bas), al spoe-
door het koor gevolgd in een indrukwekkend recita
tief het scheppingsverhaal.
Om herhalingen te vermijden, zij hier reeds dadelijk
vermeld dat de eigenlijke tekst van bet Bijbelscbe
Scheppingsverhaal geheel in recitatieven voornamelijk
door Raphaël (bas) en Uriel (tenoor), enkele ook door
Gabriel (sopraan) wordt gezongen.
De uitwerking der verschillende phasen hiervan wordt
gevonden in aria's voor de drie solisten, welke deels
een beschrijvend of verhalend grootendeels echter een
zuiver lyrisch karakter dragen verder in duetten of
trio's al of niet met begeleiding van koor en eindelijk
in koren welker fugatische bewerking meermalen le
vendig aan Haudel herinnert en waarvan vele niet
missen kunnen een machtigen en verheffenden indruk
op den hjorder te maken.
In bet eerste gedeelte worden de vier eerste schep
pingsdagen behandeld. Hierin verdient de basaria, die
de tegenstelling tusschen de woeste zee en de rustig
kabbelende beek moet weergeven, alsmede de glansrijke
tenooraria waarin de verrijzende zon bij den bruide
gom die zijne tente verlaat vergeleken wordt opzet
telijke vermelding. Het wordt besloten met het grootsche,
algemeen bekende koor aan het boek der Psalmen
ontleend: „De hemelen vertellen Gods eer!"
In bet tweede gedeelte wordt de schepping van plan
ten en dieren en na een treffende basaria waarin
gedoeld wordt op hetgeen toen nog ontbrak die
van den mensch behandeld.
Behalve in de talrijke schoonheden en eigenaardig
heden die de toonzetting van het beschrijvende ge
deelte hetwelk op de schepping van planten en dieren
betrekking heeft, aanbiedt, wordt den hoorder in de
verrukkelijke tenooraria, waarin de heerlijkheid van den
mensch bezongen wordt, een rijke bron van genot ge
schonken. Een breed koor met trio besluit op waardige
wijze het tweede deel.
In het derde of laatste deel treedt het eerste men-
sehenpaar in zijn gelukstaat vóór den zondenval han
delend op.
In vereeniging met het koor heft het eerst een
heerlijk danklied aan voor den Maker van al het ge
schapene en ontboezemt daarna in lieflijken beurtzang
de gevoelens door het echtelijk geluk gewekt. Na een
recitatief voor tenoor, waarin hun geluk geprezen, maar
tevens op den lateren zondenval gezinspeeld wordt
besluit een lofzang van het koor tot den Schepper het
geheele werk.
Moge deze vluchtige blik op dit thans bijna een eeuw
oude oratorium er toe bijdragen om recht velen aan
te sporen, het op 18 Febr. e. k. te komen hooren!
Maar bovenal, moge bet den executanten gegeven zijn
welke ook de uitslag zij hunner gezamenlijke pogin
gen om bij hunne hoorders de overtuiging te wekken:
dat ieder waarachtig kunstwerk onsterfelijk is en dat
op kunstgebied ook bet ernstig en waardig streven reeds
zijne belooning in zich zeiven vindt.
J. D. BOEKE.
(1) Volgens ontvangen inlichting is ook in het Hebreeuwsck
de a van Leviathan lang en de t' kort.
Voor het den 8 alhier te houden concert voor
een r. c. oude mannen en vrouwenhuis zijn ruim 900
plaatsen genomenzoodat de localenHarmonie en
Diligentia beiden moeten worden gebruikt. De heeren
Hofmeester en Smits zullen zich bij afwisseling in de
beide zalen doen hooren en de twee even schoone
programma's bieden eene keurige afwisseling aan, zoodat
men zich onverschillig in welk lokaal een genotvollen
avond mag voorstellen.
Het bestuur van Alkmaars Nuts-Departement
werd den 2, wa3 het al niet geheel onverwacht,
toch zeer onaangenaam teleurgesteld door bet bericht
van den heer Justus van Maurikdat zijne rheu-
matische ziekte nem verhindert, Dinsdag den 12
in genoemd Departement op te treden. Nieuwe maat
regelen zijn onmiddelijk genomen om den leden door
een anderen spieker een aangenamen avond te ver
schaffen.
Den 20 zal door de Alkmaarsche Turnclub
„Kracht en Vlugheid" eene uitvoering worden gegeven,
waarbij ook door de jongelieden cursus zal wordeu ge
werkt. Wordt de gymnastiek in den laatsten tijd hier
te lande sterk op den voorgrond gesteld en ondervindt
zij in alle klassen der maatschappij meer en meer sym
pathie ook de herinnering aan vorige goed geslaagde
en druk bezochte uitvoeringen van genoemde vereeniging
zal zeker medewerken om ook dezen avond een ge-
wenschten uitslag te verzekeren.
Ter aanvulling en verbetering der advertentie
betreffende de soiiée varióe, in ons eerste blad, maken
wij onze lezers opmerkzaam dat die in Harmonie te
7, in Diligentia echter te 7$ uur aanvangt.
De zangvereeniging „Crescendo," mocht Dins
dag j.l. het genoegen smaken de uitvoering van haar
concert (ten bate van de nagelaten betrekkingen van
den, te Helievoetslus thuisbehoorendeverongelukten
kotter) voor eene volle zaal te doen plaats bobben. On
derscheidene stukken getuigden van studie en geven het
vooruitzicht, dat, bij ernstige volharding, de vereeniging,
onder directie van den heer Otto meer en meer tot
bloei zal komen. De opbrengst is na aftrek der onver
mijdelijke onkosten geweest f 225,60 welk bedrag be
reids aan den burgemeester dier gemeente werd over
gemaakt.
Ds. Oort zal heden in de avondgodsdienstoefe
ning in de Groote Kerk zijne 40jarige evangeliebedie
ning herdenken.
BURGERLIJKE STAND.
ONDERTROUWD.
31 Jan. Johannes Zonneveld, alhier, en Grietje Steeman, te
Castricum. Gerrit Leering te Oudorp en Maria
Brakenhoff, alhier. Gerbrand Zoetelief, te Texel
en Jantje Scholten, alhier. Lourens Wahlen, wednr.
van Trijntje Koning en Ancenis de Swartbeiden te
Noordscharwoi.de laatstgen. onl. alhier. Antonius
Bartholomew Bösensell, wednr. van Helena Charlotta
ten Siethoff, alhier, en Hillegonda Cornelia Vlaming,
te Medemblik. Dirk in 't Hout, alhier, en Jaro-
mina Klazina Nieuwenhuizente Sassenheim. Jo
hannes Korlvinke, alhier, en Antje Lange, te Winkel.
GEBOREN.
31 Jan. Anna CatbarinaD van Jacob van Dam en Agatha
Holzmuller.
1 Febr. Guurtruida JohannaD. van Cornelis Morsch en
Grietje Baart. Grietje, D. van Dirk Koger en
Aalt|e Prins.
OVERLEDEN.
1 Febr. Helena Maria van Waas, wed. Paulus Mattheus
Lowe eerd ir wed. van Pieter Denijs 67 j. en 9 m.
Maria Louisa, D van Johannes Lambertus Hendricus
Josephus Westenberg en Pietje Visser, 5 w.
KANTONGERECHT.
Zitting van 1 Februari.
Pieter v. d. Veldente Castricumen Cornelis Hopte
de Rijp, (2 maal), ieder 2 boeten, elk van 15, of 7 dagen
gev. voor elke boete.
Hermanus Rijs, te Uitgeest, f 15 boete of 7 dagen gev.
Gerr.t Willems, te Alkmaar, f 15 boete of 5 dagen gev.
A. B., zonder vaste woonplaats2 boetenelk van 5of
2 dagen gev. voor elke boete.
D. v. V., te Graft, J. C. J te Leiden, J. H., te Grootscher
mer en Hte Bergenelk 5 boete of 2 dagen gev.
J. K., te Castricum, J. S., P. J., W. v. d. 11. en D. P.,
allen zonder vaste woonplaats, E. V., te Driehuizen, J. K.,
L. C. en L. N., allen te Castricum, B. S, te Zuidscharwoude,
H. A. C. H., te Zijdewind M. H., te HeilooP, H. en W.
L. R., beiden te de Rijp, J. Z., te Egmond-binnenF. H.,
te Heerhugowaard A. G., te Noordscharwoude, J. T. en IJ. de
W., beiden te Akersloot, B- v. P. G. v d. S. en J. B.,
allen te Alkmaar, ieder 1 boete of 1 dag gev.
P eroor deeling wegens openbare dronkenschap.
Alkmaar 1 Febr. Kleine kaas hooi 33, gras f 36, Com
missie hooi f 34, gras f 34, Middelbare hooi 34, gras f 36,
aangevoerd 77 stapels, wegende 17831 P. Ter graanmarkt
aangevoerd 2129 mudden. Tarwe f 8 a 8,87%, Rogge t 7 a
7,41), Gerst f 5,25 a 5,75, idem chev. f 6 a 6,75, Haver
3,25 a 4,50, Paardenboonen 7 a 7,50, bruine dito f 10,75
a 15, Citroen dito f 17, Witte dito 16, Duivenboonen /7,50,
Kanariezaad /9a 9,50, erwten: groene f 14,50 a 16,50,
graauwe 12 a 17, vale 17 witte 13.
2 Febr. Aangevoerd 4 Koeien en Cssen t 160 a 280, 21
nucht. Kalveren /5a 26, 337 Schapen f 18 a 28, 51 magere
Varkens f 12 a 15, 108 Biggen 5 a 8, 6 Bokken en Geiten
4 a 9, Boter per kop ('s middags 12 uur) 0,85 a 0,95.
Amsterdam 1 Febr. Aardappelen: friescüe lammen 1,80 a
2, dito eng. f 1,40 a 1,50, zeeuwsche sp. j. f 1,70 a 2,70,
dito ilakkeesche 1,60 a f,80, dito blauwe f 2,20 a 2,30,
dito poters la 1,30, gron. j. 1,60 a 1,70, pr. hamb. /2,25
a 2,40, dito Roode 2.
Raapkoeken f 108 a 115, Lijnkoeken 10,50 a 13.
Peterolie onveranderd, loco 10,62% entr. Febr. 10,62%
ent., MaartJuni f 10,62% entr., Sept. Dec. f 11,50 entr,
in cons. 12.
üeltt 31 Jan. Aangevoerd 225 achtste en 125 zestiende
vaten Boter. Per kwartvat 76 a 90, per pond 1,90 a
2,75, wegende 6350 P.
Edam 31 Jan. Aangevoerd 242 stukken boter f 1,35 a
I,48 per pond. Kipeieren 4,50 a 5,50 per 100.
Hoorn 2 Febr. Tarwe f 8,50 a 9, Gerst 5,75 a 6,50, Ha
ver /4a 4,50, Erwten: witte f 11,25 a 12, groene 14,50
a 16,50, grauwe 15 a 17 vale 11 a 14, bruine boonen
10 a 127 Paarden f 7o a 150, 105 Lammeren 21 a
27, 17 Kalveren f 5 a 18, 23 Varkens 12 a 17, 134
Biggen 4 s 8, 50 Kippen 0,80 a 2, 1900 Kipeieren
f 3,50 a 4 per 100, 831 koppen Boter 0,65 a 75 per kop.
Leeuwarden 1 Febr. Aangevoerd 261 kwart, 234 achtste
en 29 zestiende vaten Boter. 1". Soort. 66,50.
Texel 31 Jan. Ongewasschen wol f 0,85, Hooi f 18 a^ 20,
bereid gemaaid Zeegras f 10,50 a 12,2 gevischt f 3,75
a 4,50. Aardappelen 2,50 a 3,50, Tarwe 8,25 a 8,75, Rogge
f 5,60 a 6,15, Haver f 4, Gerst 5,25 a 5,75, groene erwten
f 7 a 11,50, Vale f 7,25 a 12, grauwe 7,50 a 12,50.
Meppel 31 Jan. Boter per achtste vat le soort 30
31, 2e 26 a 28, 3e. 22 a 24, per P. 1,24 a 1,50.
Aangevoerd 7300 P.
Schiedam 1 Febr. Moutwijn f 11,50, Jenever 17 per r.
Zaandam 31 Jan. Kleine kaas 34, aangevoerd 18 stapels.
Zwolle 1 Febr. Boter per achtste-vat 21 a 37, per pond
f la 1,70.
Londen 31 Jan. 300 Runderen 4.5-9, 1000 Schapen et
Lammeren 5.6-7.2, Kalveren 5-7, Varkens 4-4.6.
AMSTERDAM
pCt.
hederland, Cert. N. W. Schold2}
Dito, dito3
Dito, dito4
Dito, Obligation dito 1878 4
Italië18815
OostenrijkObl. in pap. fl. 1000 Mei-Nov. 5
Dito, dito Febr.-Aug.
Dito, zilver Jan.-Juli 5
Dito, dito April-Oct. 5
Portugal, dito Bnit. 1853/80 3
Rusland, Ob. H.A C. 1798/1815 /1000 Jan. 5
Cert. luschr. 6e serie 1855 Z.R. 500 Ap.-Oct. 5
Obl. 1864 Amzt. 1000 April-Oct.... 5
Dito 1866 5
Dito 1877 20-100 Jan.-Juli5
Dito ditoOost.ZR. 100-1000 13Juli-13Dec. 5
Dito dito 2eserie 13 Jan.-13 Juli 5
Dito 1873 gecuns. 50-100 Juui-Dec. 5
Dito 1860 2eleeuiug 100 4f
Dito 1875 gecous. 50-100 Apr.-Oct. 4{
Dito 1880 gecuns.Z R. 125-62513Mei-13Nov. 4
Obl.-leeuing 1867/69 20-100 Mei-Nov. 4
Spanje, Obl. Buit. Perpetuele 4
Dito, dito Binn. dito 4
Turkije, O.A.S.1865 50-10013Jan.-18Juli 5
Dito, dito 1869 fr. 500-2500 Apr.-Oct. 6
Egypte, Obl. leeuing 1876 4
Mexico, Obligatien 18513
Dito, dito 18643
Peru, Oblig. leeuing 1870 6
Dito, dito 1872 5
Venezuela, Obligatien 18813
Nederland, Ned. lud. Handelsb. Aand.
Amerika, Aand. Maxwell Land Gr. Camp.
Nederland, N. Centr. Spoorw. Aand. f 250
Dito, dito gestemp. Oblig.f 235
Ualie, Zuid-ltal. Spoorweg Obl3
Polen, Wars.-Weenen Aandeel
Rusland, Gr. Sp.-Maatsch. Aand5
Dito, Hypoth. Obligatien3
Dito, Baltische Spoorw. Aand3
Dito, Jelez-Griasi Oblig5
Dito, Jelez-Orel dito5
Dito, Morschansk-Sysran Aand5
Dito, Orel-Vitebsk Oblig5
Dito, Poti-Tidis Oblig. f 1000 5
Dito, Riaschk-Wiasma Aand5
Dito, Z.-W. Spoorw. Aand. 100-1000 5
Amerika, Bnllalu Pittsb.W.Sp.C. v. A.
Dito, Canada-South Cert. v. Aandeel
Dito, Denv. Rio—Grande dito
Dito, Illinois Cert. v. Aand
Dito, Louis San Pr. Aand. le Tref..
Dito, dito Preferred
Dito, Mich. Centr. Cert. v. Aand....
Dito, Miss. li.comebonds
Dito, Miss. Kans. Texas Aand
Dito, N.-York Erie West. Sp. Cert..
Dito, St.P. MinAManit. Dakota Ext. Obl.
Dito, Wabash St. L. Pac. Ct. v. Aand.
Nederland, Stad Amsterdam f 1003
Hongarije, Theiss Spoorweg4
OostenrijkStaatsl. 1854 4
Dito, dito 1860 5
Dito, dito 1864
Dito, Stad Weenen 1874
Rusland, Staatsleeni g 18645
Dito, dito 1866 5
lurkije, Spoerwegleening3
1 Febr.
2 Febr.
65'/,
65'/,
77'/,,
77 'U
102'/,
102'/,
102'/,
102'/,
883/4
88%
65 7i,
65'/,
66'/,
66'/,
66»/,,
66',,
66',
66'/,
52'/i,
52
98',
77'ls
77"/»
973',
97'/,
97'/,
91
53"/,,
54'',
54
85'/,
86
85%
86
7>%
787»
68%
68
77"/»
77"li«
57'/»
57%
57'/,
97,
9s/i
9
98/»
68'/»
67r/s
20%
10"/,,
11
10'/,,
101/,
8%
8%
32s/8
327»
103
13%
12 7 Is
48»/,
487,
72'/,
727,
52%
527»
68'/,
68"/»
120
l20'/i«
63'/,
6 <7,
517,
5117i.
84'/ie
847,
88%
88'/4
53%
38'7h
85
86
877,
88
53'/,
537,
547,
54"/1«
17%
17"/»
55
56%
2l'/s
135'/,
21%
91
87
38
38'/,
92'/,
64'/,
65'/,
19"
20%
25
26'/,,
105%
25',,
27
108»/,,
1083/,
93
93
102'/,
103
115
142'
ïoi'U
104»/4
125
125»/4
123
97/,,
9T/i,
§H Op den 6 Febr a s hopen onze geliefde Ouders
te herdenken. Hunne dankbare kinderen. M»
fff Alkmaar, 3 Febr. 1884. |H
De 300 kiezers, die hunne stemmen uitbrachten op
de heeren PRINS en COHEN STUART, bleken van
meeuing dat het noodzakelijk is om Alkmaarder te
zijn om zelfstandig over Alkmaar's belangen te
kunnen oordeelen want de heer STUaRT, die
30 jaren alhier heeft gewoondkan toch zeker wel
Alkmaarder genoemd worden.
De bewering dat het niet noodig is Alkmaarder
te zijn, is te in 't oogvallend ongerijmd om te weder-
leggen-
En aangezien er thans herstemd moet worden tus
schen de Heeren PRINS en BüCHNER, is door ons
besloten, den Heer PRINS te stemmen, omdat:
1°. die Heer, als oud Alkmaarder, zeker het best op
de hoogte is van den toestand onzer gemeente
(hetgeen in drie jaren niet te leeren is);
2°. wij het niet noodig achten, het aantal rechtsgeleer
den in den raad te vermeerderen en het beter is
ter vervanging van een man van zaken wijlen
den Heer Notaris VERHOEFF, insgelijks weer
een man van zaken te kiezen
3°. de Heer PRINS als lid der Kamer van Koophandel
en Fabrieken getoond heeft den rechten man te zijn, j
om voor den voortdurenden bloei onzer gemeente
te waken en dat zulks voor onze stad, die voor-
namelijk van den koophandel bestaan moet, hoogst
noodzakelijk is, zal door niemand ontkend worden.
Kiezers stemt dus eenparig met ons den Heer
VELE KIEZER
Er biedt zich aan een BOIIRËN-
«4HECHT, oud 27 jaar P. G., om
terstond in dienst te treden. Brieven aan het Bureau
van dik hlad onder Letter D.
