No. 101.
Zes en tachtigste Jaargang.
1884.
EEN GELUKKIG MENSCHENLEVEN?
ZONDAG
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
24 AUGUSTUS.
EERSTE BLAD.
ONRUST EN WOELING.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 8 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door
het geheele Eijk f 1,
De 3 nummers 0-06.
Prijs der gewone Advertentiën:
ADOLF STRECKFUSS.
ALKMAARSCHE COURANT.
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HEBMs. COS-
TEE ZOON.
II.
Hoevele belangrijke zaken echter hier te lande de
aandacht bezig hielden en beslist of ter beslissing voor
bereid werden het bleef hier kalm en rustig in ver
gelijking met hetgeen buiten onze grenzen plaats had.
De verkiezingen in België verplaatsten de meerderheid
in de vertegenwoordiginghet Ministerie werd ver
vangen door een Kabinet van tegenovergestelde rich
ting en voorstellen tot herstel van de diplomatieke
betrekkingen met den Paus en wijziging der school
wet waren de eerste maatregelen van het nieuwe be
wind. Er bestaat geen reden om zich daarover te
verbazenintegendeelzoo iets was te wachten en
alleen wanneer er niets gebeurd was, waardoor was ge
bleken dat er een andere richting aan het staatsroer
was gekomenzou er grond voor verwondering zijn
geweest. Het nieuwe Ministerie is op volkomen wet
tige wijze aan het bestuur gekomen en kan op geene
andere dan wettige wijze worden vervangen. En ol nu
al een lange stoet kiezers door de straten van Brussel
trekt, om blijk te geven van zijn weinige ingenomenheid
met den ommekeer van zaken, het kan niet baten
een andere stoet geeft op dezelfde wijze zijn bijval aan
de Eegeering te kennen. Uitjouwen van Ministers en
leden van Kamer of Senaat is evenmin doeltreffend
en daarenboven zeer onbehoorlijk. Burgemeesters van
belangrijke gemeenten mogen van hun trouw aan de
beginselen der bestaande schoolwet doen blijken dit
moge de geruststellende strekking hebben dat ook
onder de gewijzigde wet het gemeente-onderwijs niet
zal worden verwaarloosddeze burgemeesters zullen
nogtbans de nieuwe wet getrouw hebben uit te voeren.
Wat zou dan de uitwerking van deze volksbeweging
kunnen zijn P Dat de Koning de in zijnen naam voor
gestelde en door Kamer en Senaat aangenomen wet
niet zal bekrachtigen Dat gaat niet. Slechts een weg
blijft over. De mogelijkheid bestaat, dat de houding
der bevolking bij den Koning twijfel zal doen rijzen, ot
de thans bestaande Vertegenwoordiging wel de uitdruk
king is van de gezindheid van bet stemhebbend deel
der bevolking. De vraag zou bij hem kunnen opkomen,
of misschien de verkiezingen, waardoor de meerderheid
verplaatst werd niet voor een belangrijk deel werden
bebeerscht door een tijdelijke ontevredenheid van de
vroegere meerderheid over het vorig Ministerie en niet
door het verlangen om de tegenovergestelde richting
aan de Eegeering te zien en de wet op het lager on
derwijs te zien wijzigen. Inderdaad die mogelijkheid
bestaat en ontbinding der Kamers zou de eenige wet
tige weg zijn om zich in geval van twijfelop over
tuigende wijze van de gezindheid der kiezers te ver
gewissen. 01 er echter wel voldoende grond voor dien
twijfel en bij gevolg voor toepassing van het middel
om hem weg te nemen bestaat, kunnen wij niet be
slissen. Om dergelijke vragen te kunnen beantwoorden,
moet men met den toestand en de gezindheid der be
volking volkomen vertrouwd zijn. Tot nog toe zijn er
geen sporen te ontdekken dat de Kroon in België
een beroep op de kiezers noodig acht.
In Erankrijk heeft bet Congres te Versailles een
Giondwetsherziening tot stand gebracht, waarmede naar
het schijnt weinigen boogelijk zijn ingenomen. Bepalin
gen in een Grondwetdat geen voorstel tot verande
ring van den regeeringsvorm in behandeling mag wor
den genomen en geen afstammeling van het oude Ko-
nin»s- of Keizersgeslacht President van de Eepubliek
ma" worden, komen ons Nederlanders tamelijk vreemd
en °voor de kalme rede moeilijk verdedigbaar voor. Zij
getuigen naar onze meeniug van weinig vertrouwen in
de gezindheid der kiezers of der natie. Indien immers
het°volk de Eepubliek wenscht wat kwaad kan het
dan dat iemand een voorstel doet om haar door een
Keizer- of Koningschap te vervangen en daartoe de
Grondwet te wijzigen Wij kennen geen andere ver
bodsbepaling van Grondwetsverandering dan tijdens een
Eegentschap en ook deze bepaling wordt thans reeds
afgekeurd. Niets schijnt ons ten slotte zoo gevaarlyk
als een verbod om niet te mogen veranderen wat de
bevoegde macht onder zekere omstandigheden zou at-
keuren en willen wijzigen. Men neme de noodige
waarborgen tegen overijlde besluiten schrijve kamer
ontbinding en een nieuw beroep op de kiezers voor,
maar een volstrekt verbod ooi te veranderen achten wij
onredelijk en dwaas bovendien. Of is het niet waar
wat de heer Heemskerk in zijn Praktijk der Grondwet
schreef, dat men zich, als de noodzakelijkheid der
verandering werd erkend, om het verbod niet zou be
kreunen en met onderling goedvinden zou wijzigen
waarvan men het behoud niet in 's lands belang achtte.
De staatsgreep zou niet uitblijven waar het wettige
middel was uitgesloten.
Geldt hetzelfde van het verbod om een lid van het
oude Konings- of Keizersgeslacht tot President van de
Eepubliek te verkiezen Dit mag onzes inziens be
twijfeld worden. Ook tijdens de Eepubliek van 1848
werd een voorstel in dien zin gedaanmaar verwor
pen. Niet lang daarna was Prins Bodewijk Napoleon
President der Eepubliek en weldra volgden de staats
greep van 2 December en een jaar later het Keizer
rijk. Eepublikeinen van bekende vrijzinnige richting
verklaarden zich toen voor de verbodsbepalingen
menig Eepublikein zal later betreurd Lebben dat hij
hun raad niet heeft gevolgd. Het is niets vreemds
dat sommige personen niet verkiesbaar worden verklaard
voor bepaalde openbare betrekkingen. Het staatsbelang
kan zulke bepalingen raadzaam maken en onverklaar
baar is het nietdat de Eepublikeinen de uitvoerende
macht niet willen toevertrouwen aan personen, die de
vertegenwoordigers zijn van het Koningschap of het
Keizerrijk die daar openlijk voor uitkomen en het
herstel van dien regeeringsvorm voor hun levensdoel
verklaren. Zoolang men de Eepubliek wil behouden
is het te gewaagd een Prins uit het Huis van Bourbon
of van Orleans of uit dat van Napoleon tot haar Pre
sident te maken. Zij zijn de natuurlijke de openbare
tegenstanders der Eepubliek en kunnen zich naar hun
geweten verplicht en geroepen achten, haar te doen
vervangen door den regeeringsvorm, dien zij openlijk
verklaren voor Frankrijks belang Frankrijks eer en
grootheid voor Frankrijks wraak over geleden verne
deringen en herwinning van verloren grondgebied de
beste de eenig mogelijke te zijn. Indien Pnns Na
poleon geen President van de Eepubliek was geweest,
zou hij de macht en de middelen met bezeten hebben
om haar te vernietigen.
Is er oorlog tusschen Frankrijk en China? Neen,
antwoordt de Fransche Eegeering. Neen ofschoon
Frankrijk een stad bombardeert en een eiland in bezit
neemt. Het heeft eenvoudig tegenover het trouwelooze,
besluiteloozealtijd uitstel zoekende Hemelsche Eijk
een onderpand in bezit genomen, om het tot besluiten
en toegeven te dwingen en tot getrouwe uitvoering
vau de gesloten traktaten te nopen. En wat is Irank-
rijks doel wordt gevraagd is het om de milhoenen
der gevorderde schadeloosstelling te doen? Neeni,
meent men niet zonder grond dat is althans de hoofd
zaak nietFrankrijk wil Formosa behouden evenals
Tonkin; het begeert uitgestrekte koloniale bezittin
gen in het belang van zijn handel en nijverheid. En
daarin heeft het groot gelijk beweren de Duitsche
bladenop koloniaal gebied ligt zijne toekomst in
China moet bet zich schadeloos stellen voor hetgeen
het in Europa heeft verloren daar moet het de eer
herwinnen, die hier is geknakt en in dat streven be
hoeft het geen tegenwerking van Duitschland te vree
zen. Hoe «delmoedig! Zouden inderdaad de schrij
vers van dergelijke artikelen een oogenblik kunnen
meenen dat Tonkin Formosa Madagascar of Congo
de Franschen Elzas en Lotharingen zouden kunnen
doen vergeten
Merkwaardig is de onvriendschappelijke en onwel
willende toon die in dezelfde Duitsche bladen tegen
over Engeland wordt aangeslagen. De bemoeizucht van
deze mogendheid haar blijkbare zucht om alle gevaar
lijke concurrenten op koloniaal gebied te weren, inzon
derheid om Frankrijk en Duitschland op dien weg te
bemoeilijkenschijnen Bismarck uit zijn humeur ge
bracht te hebben en aan verschillende bladen aanlei
ding te geven om haar met verwijten en onaangename
vertoogen te overladen. Het congres te Londen is mis
lukt en Engeland zal nu alleen en naar eigen zienswijze
op de zaken in Egypte orde moeten stellen. Eindelijk
is tot het ondernemen van een kostbaren tocht beslo
ten, om Gordon te hulp te komen, die zich tot nog toe
in Khartoem heeft weten te handhaven. Overigens
schijnen de plannen tot verbetering van den toestand
des lands nog verre van bepaald en vast te staan. Im
mers lord Northbrook is naar Egypte gezonden om
den toestand op te nemen en van goeden raad te dienen.
DOOK
65)
XXIII.
Mevrouw Bertha von Wangen was vroeger dan ge
woonlijk opgestaan zij wilde den heerlijken frisscben
morgendie op den boozen nacht gevolgd wasop de
galerij genieten daar werd het ontbijt gereed gezet
waaraan ook Elize en Claartje moesten deelnemen
want Bertha hield er niet vanalleen te zijn en
heden had zij er allerminst lust indaar zij zeer
nieuwsgierig washoe de gewonde gast den nacht had
doorgebracht. Zij had daarom hare kamenier reeds
vroeg naar diens slaapkamer gezonden, om freule Elize
van hare post aan het ziekbed aftelossen wanneer het
noodig was dat er nog gewaakt werd maar het was
niet noodig, want de gewonde sliep sinds eenige uren
gerustzijne ademhaling was kalm en regelmatig en
hij had dus oogenblikkelijk geen verpleging noodig.
Elize was dus gehoorzaam naar de galerij gekomen
en maaktezooals hare taak wasde koffie gereed
terwijl zij Bertha mededeelde hoe de gewonde den
nacht had doorgebracht. Wangen had terwijl zij ver
telde onder het genot van een sigaar, op en neder
gewandeldmaar hij werd spoedig weggeroepen, want
de lang verwachte docter uit Dombrowko werd eindelijk
door mijnheer Kaempf aangediend en hij had dezen
naar de" blauwe kamer moeten geleiden.
In bange verwachting bleef Elize op de galerij ach
ter zij had mijnheer von Wangen zoo gaarne naar de
ziekekamer vergezeldom uit des doctors eigen mond
te hooren, of er hoop was, dat de gewonde in het
leven bleef; maar zij durfde zulk een wensch zelfs
uiet uitsprekendaar Bertba er reeds eene scherpe
opmerking over gemaakt had dat zij den geheelen
nacht alleen in de ziekekamer had doorgebrachten
toch eigenlijk zulk eene opofferende zorg voor eene
jonge dame niet zeer betamelijk was. Daarvoor had
Bertha zich wel een scherp antwoord van Clara moeten
laten welgevallen dat alles wat hare lieve Elize deed,
betamelijk en goed was maar deze kon juist daarom
de inspraak van haar hart niet volgen zij mocht aan
de tweedracht tusschen Bertha en Clara niet nog meer
voedsel geven.
Ook Bertha was niet zoo kalm, als zij schijnen wilde;
ook zij wachtte in angstige spanning op de uitspraak
des doctors. Evenals zij indertijd op slot Osternan zich
steeds alle moeite had gegevenom de belangstelling
te verbergen die de onderwijzer haar inboezemde zoo
wilde zij die ook heden niet toonen in het oogvallend
met opzet sprak zij met eene zekere minachting van
hemalsof zij zich niet om hem bekommerde alsof
de opname van den gewonde in haar huis slechts eene
lastige plicht was. Door Elize te berispen over hare de
grenzen der betamelijkheid overschrijdende opofferende
zorg, wilde zij verbergen, hoezeer zij in den ouden ken
nis van vroeger tijd belang stelde, voor zich zelf echter
kon zij dit niet verbergen. Zij had gedurende den nacht
nauwelijks enkele minuten werkelijk geslapen, de her
innering aan den ouden tijd had zich met geweld aan
haar opgedrongen en zelfs wanneer zij al voor korten tijd
was ingesluimerd, volgde haar in den droom het beeld
van denzooals zij vreesdedoodelijk gewondezij
zag de levenlooze gestaltehet bleeke met bloed be
vlekte gelaat weder voor zich en ontzet werd zij weder
wakker. Opnieuw overviel haar dan eene bittere
afgunst jegens Elize die aan zijn bed zitten en hem
verplegen mocht. Ja zij benijdde Elize en toch ver
vulde °haar een gevoelhalf van ontzettinghalf van
afschuw, wanneer zij terugdacht aan den afgrijselijken
aanblik van de bemorste, levenlooze gestalte. Die af
schuw en belangstelling jegens den ongelukkige streden
in haar binnenste om den voorrang.
"Weinige minuten was de docter nog slechts bij den
zieke geweest, toen hij de blauwe kamer reeds weder
verliet. Bertha hoorde duidelijkhoe hij over den bo
vengang liep en daarop de trap afging, zij kende den
stap van haar echtgenoot, zij wist dus, dat Wangen nog
in de ziekekamer was gebleven. Waarom ging de doc
ter zoo spoedig en alleen heen? Kwam zijne hulp te
laat Had hij misschien een doodein plaats van een
gewonde gevonden
Eene koortsachtige angst overviel Bertha, eene bran
dende begeerte, om zekerheid te krijgen. Nu hoorde zij
den stap van den doctor in de voorzaal, hij wilde het
huis verlatenzonder haar den toestand van den zieke
te komen vertellen. Nog kon zij hem bereiken wan
neer zij hem naijlde nog kon zij hem een^ en ander
vragen Maar neen, dat kon ze niet doen Elize mocht
niet vermoeden, welk eene onbeschrijfelijke angst haar
vervulde. Altijd was het Elize die haar in den weg
stond I Indertijd in slot Osternan had zij met geweld
haar afkeer jegens haar moeten verbergen en vriend
schap en liefde voor haar moeten veinzennu was
Elize met Clara tegen haar verbondenen nu moest
zij weder, ter wille van Elize, hare vurige begeerte
onderdiukken.
Eindelijk na langen langen tijd de minuten sche
nen haar uren toeklonken boven weder schreden.
Dat was Wangens stap Hij kwam de trap af, hij ging
door de voorzaal nu trad bij de tuinkamer binnen en
naderde de galerij. Bertha sprong op, om hem tege
moet te snellen, zij was hare innerlijke ontroering met
meer meester, zij wilde op zijn gelaat lezen, welk be
richt hij brachtmaar snel nam zij hare gewone plaats
op den schommelstoel weder ineen enkele blik was
voldoendeom haar gerust te stellen. Een doodstijding
bracht hij niet
Wordt vervolgd.