No. 76.
Zeven en tachtigste Jaargang.
1885.
ZONDAG
28 JUNI.
Groot in het kleine.
ONZICHTBARE HANDEN.
Dit nummer bestaat uit twee bladen,
EERSTE BLAD.
Prijs der gewone Advertentiën:
I3inneulan&.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door
het geheele Rijk f 1,
De 3 nummers O 06.
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Dr. Schaepman bad wel gelijk, toen hij in 1872 op
het XII Nederlandsche Taal- en Letterkundig con
gres zoDg
„Voorbij zijn de dagen van glorie en glans
De Leeuw is geen Koningsleeuw meer
Onze vlag beurt nog fier bare kleuren ten trans,
Maar ze beurt haar in engere sfeer.
De straten van het eenmaal zoo beroemde Leiden wer
den in de afgeloopen dagen doorkruist door de schim
men van hen die getuigen zijn geweest van onze
glorie en glans en weldra zal in de hoofdstad van
Noord Brabant een feest worden gegevenwaarbij niet
minder roemruchte periodes uit de geschiedenis der
Vereenigde provincies aan het tegenwoordig geslacht
zullen worden voorgesteld. Och och wat gevoelt dat
geslacht zich klein, als het vergelijkingen maakt tusschen
het voorheen en thans tusschen de daden van onze
vaderen en de werkzaamheid van hun hedendaagsche
zonen
Waar zijn de staatslieden, wier beleid en talent niet
alleen het schip van Staat veilig door de gevaarlijkste
klippen brachtenmaar die zelfs eerbied en ontzag in
boezemden aan de machtigste vorsten der aarde P
Waar zijn de regenten die wonderen wisten te ver
richten in de plaats hunner inwoning, getuige zoo menig
heerlijk monumentzoo menige grootsche stichting uit
den bloeitijd der stedelijke magistratuur, waarin mannen
zetelden, die wisten wat zij wilden en niet hielden van
vreezen maar van doen.
Waar zijn die verheven geesten uitmuntende door
een zeldzame mate van geleerdheid of kunstvaardigheid:
de wereldberoemde geleerden schilders dichters, wier
werken nog heden ten dage door geheel de beschaafde
wereld worden bewonderd als zeldzame voortbrengselen
van den menschelijken geest
Waar zijn die machtige handelsvorsten die hun
schepen uitzonden op alle zeeën; die wel schatten ver
gaderden maar wier onkreukbare trouw en eerlijkheid
spreekwoordelijk waren geworden en die ook schatten
ten beste hadden waar de nood riep hetzij in staat
in kerk of gezin en die dikwijls machtiger waren dan
menig gekroond hoofd P
Hoe lang reeds zien wij met vurig verlangen uit
naar een man die de orde herstelt in ons staatsbestuur
en wiens krachtige hand de woelingen der partijen
breideltwoelingen, die dagelijks dreigen gevaarlijker
te worden voor het vaderland, omdat alle gevoel van
Bolidariteit ten eenenmale schijnt te worden uitgebluscht,
waardoor het onmogelijk wordt iets grootsch en de
gelijks tot stand te brengengetuige wat in den laat-
62)
Elimar kon zich niet onthouden van eens hartelijk
te lachen.
„Dat zijn komische luidie speelprofessoren", riep
hij vroolijk. „Maar verdienen zij nu werkelijk hier
mede hun brood
„Ik overdrijf nietwanneer ik je verzekerdat de
speelprofessoren prachtige zaken maken. Niets wekt
de hartstocht der menschen meer op dan het spel
niets brengt meer hunne slechte neigingen en onge
zonde kiemen aan den dag. Evenals het eene be
kende waarheid isdat zelfs spelersdie voor buiten
gewoon knap gelden en het ook zijn, zich aan de
groene tafel niet van een kinderachtig bijgeloof kunnen
losmakenzoo is bet ook een feitdat de hartstocht
voor het spel het verstand volkomen benevelt. Ik heb,
toen het roulet nog in Wiesbaden bestond, daareenen
beroemden geleerde in de natuurwetenschappen leeren
kennen die nooit anders aan de speeltafel verscheen
dan in een jaswaaraan de bovenste knoop ontbrak.
Toevallig was eens in de speelzaal deze knoop van zijne
jas gesprongen en juist op dien dag had de oude man
enorm veel gewonnen sedert dien tijd kwam hij nooit
anders dan in dien „knoopeloozen" toestand die weinig
overeenkwam met zijn overigens zeer elegant uiterlijk.
Dezelfde geleerde placht ook steeds slechts op d i e
cijfers en vakken van het roulet te zettendie hem
door zijne oude huishoudster, eene volkomen onwetende
vrouwals gelukaanbrengend waren aangegeven. Zelfs
talrijke verliezen konden hem het geloof niet ontnemen,
dat zijne huishoudster een buitengewoon groot divina-
torisch talent bezat. Evenals deze oude geleerde, wiens
scherpzinnige pbilosofische werken hem een beroemden
naam bezorgdengaat het den meesten, die uit harts-
sten tijd weder geschied is met betrekking tot de Liberale
Unie. De zwakheid der regeering grenst aan het be
spottelijke zij moet zich wringen in allerlei bochten
zij moet geven en nemennu eens bierdan daar
eene concessie doen en wordt zoodoende niet alleen
een speelbal voor politieke partijen maar loopt gevaar
de publieke belangen niet te kunnen handhaven tegen
over particuliere corporatiesdie machtig zijn door
haar kapitaal. Hoe gebrekkig de geheele inwendige
organisatie van ons staatsbestuur is, blijkt dagelijks
door de slechte handhaving van onderscheidene wettena
waarvan de ongelijkmatige toepassing slechts verbitte
ring wekt.
Menige gemeente levert een getrouwe afspiegeling
van den staat van zaken op rijksgebied en de Amster-
damsche beursquestie alleen zou doen wanhopen aan
de kracht van de hedendaagsche regenten, aan het talent
van onze bouwmeesters en kunstenaren, aan de macht
onzer eerste kooplieden. Is het niet beschamend dat
de Mercurius-tempel in de hoofdstad des lands door
een buitenlandsch bouwmeester zal moeten worden ge
leverd indien het zal blijken dat de kosten niet te
hoog zijn
Maar genoeg reeds: overal heerschen verdeeldheid
en kleingeestigheid; kracht en eenheid ontbreken; ieder
strijdt en werkt voor zich zelf, het algemeen belang
wordt miskend.
Merkwaardig is dan ook de lectuur van de heden
daagsche couranten, die een spiegel zijn voor den tijd,
waarin zij worden geschreven en die tegenwoordig bijna
uitsluitend schynen te zjjn gewijd aan de sport. Er is
een algemeen gejaag om haantje de voorste te wezen
in allerlei kleine zaken. De nationale harddraverijen
worden vervangen door wedrennen en ware men nu
tevreden geweest met jaarlijks een grooten wedren te
houden we zouden althans iets goeds op dat gebied
kunnen hebben, maar neen de naijver heeft ook dit
weer bedorven. Iedere plaats van eenige beleekenis
wil zijn wedrennen hebben en op Bussum volgden Nij
megen Breda, 's Gravenhage, Amsterdam, Rotterdam
tot zelfs Hillegersberg toe. De een bederft den ander.
Niet ieder echter kan renpaarden houden en de geest
werd vaardig over de velocipedistenook zij organi
seerden wedrennen en daar kwamen schietwedstrijden,
cricketwedstrijden, kegelwedstrijden, waarin zelfs dames
overwonnen, duivenwedstrijden, vliegerwedstrijden, roei V
wedstrijden, zwemwedstrijden, biljartwedstrijden, schaats
wedstrijden. Men kan bijna geen courant openslaan
of de blik valt al zeer spoedig op het verslag van een
of anderen wedstrijd en de uitvoerigheid van die ver
slagen bewijst voldoende welk een belang het publiek
tegenwoordig in het verloop van al die wedstrijden stelt
Dit is een gebied, waarop we werkelijk groot schijnen
te zijn 1 Hij die het hardst rijdt, roeit of zwemthet
best gooit, slaat of stoot is een piet en als hij daarbij
nog hard kan schreeuwen heeft hij groote kans het ver
te brengen in de wereld Leve de Sport 1
tocht spelen. Ofschoon men bij eenige menschenkennis
op den eersten blik moet ziendat de heeren speel
professoren plompe en grove bedriegers zijn want de
ervaringdie zij aan de groene tafel opgedaan hebben,
is slechts denkbeeldig bij het hasard, worden die menschen
toch iederen dag door honderden geraadpleegd. Daar
nu het loondat zij verlangenvolstrekt niet zoo
„gering" is als zij in de advertenties beweren hebben
die speelprofessoren gewoonlijk een zeer goed leven."
„Natuurlijk brengen zij hunne theoriën slechts zeer
zelden zelf aan de speeltafel in practijk P"
„Zoo mogelijk in het geheel niet", lachte Menken.
„Zij verklaren deze in het oog vallende omstandigheid,
die tegen hunne theoriën spreektdaarmededat zij
zelf geene „gelukkige hand" hebben. Niet domniet
waar Doch laat ons nu tot onzen braven markies
terugkeeren Ik hoorde dus zooals ik zeidein Rome,
dat bij hier aan de Riviera woonten ik heb hem dank
zij de onvermoeide pogingen van Francescodie alle
in de advertentiën der „Petit Niyois" genoemde speel
professoren met een bezoek vereerdereeds gevonden.
Caradac is hier bekend onder zijnen werkelijken naam,
doch heeft hij het „Ducat", gescheiden en heet nu
du Cat. Misschien moet die scheiding van het adels-
predikaat van den naam zijn titel van markies meer
begrijpelijk maken mijn zegsman in Rome sprak het
vermoeden uitdat het markiesaat Ducat ergens in de
maan ligt. 't Is mogelijk ik heb er niets tegende
man boezemt mij om andere reden belangstelling in
In het hotel „Hes Brittanniques", welks eigenaar mij
reeds sedert jaren bekend iswon ik nadere inlich
tingen omtrent Ducat in. Hij moet zeer oud geworden
zijn ofschoon hjj nog graag den onweerstaanbare speelt,
doch overigens op eenen grooten voet levenwant
zijn professorschap moet hem veel opbrengen. Zijne
raadgevingen hebben naar men mij vertelde nooit
op het roulet doch slechts op het Trente-et-quarante
betrekking. Dat is zeer slimwant bij dit spel staan
de kansen tusschen de bank en den speler gelijk
Natuurlijk gaan al die wedstrijden gepaard met
feestelijkhedendie werkelijk dikwijls zeer prettig zijn
want in de kunst van feestvieren hebben we bet vrij
ver gebracht, mits altijd alweer als 't een zeer gewone zaak
geldtmaar zoodra bij eenige feestviering ook een hoo-
ger belang betrokken is komt de kleingeestigheid weer
voor den dag. Dan ontstaat er terstond verdeeldheid,
twistgeschrijf en de feestviering gaat vooraf of' wordt
gevolgd door de bedroevendste wanklanken. De Breêro-
feestviering en die van de Militaire Willemsorde moeten
de Nederlandsche Maagd met schaamte hebben vervuld,
terwijl het Adder-diner een merkwaardig staaltje is
hoever men het heeft gebracht in de kunstom een
aanleiding te vinden voor een lekkergezellig maal.
't Is niet anders: wij zijn groot in het kleine!
Evenwel't is beter althans ergens groot in te zijn, dan
in het geheel niet en 't is beter, dat er nog lust bestaat
om zich voor eenige zaak zij die dan ook niet van
groot belang in te spannen dan algeheele lusteloos
heid want zoolang er nog leven en krachtsinspanning
bestaatmag men hopen en verwachten dat de geesten
zich weldra zullen verheffen tot gewichtiger belangen
en dat een betere toekomst zal aanbreken voor staat
gewest en gemeente, dat men de kleinheid en onvrucht
baarheid moede de handen zal ineenslaan, om weder
op verschillend gebied de oude glorie te doen herleven.
Geen nood, dat Neerlands zonen zich op den duur
zullen tevreden stellen met den thans heerschenden
ren- en jachtgeestmet het streven naar een dikwijls
zeer onbeduidende overwinning Wij beleven slechts
een tijd van overgang waarvan men met de Génestet
kan zeggen „maar 'k wou dat bij overging," en wie
kan helpe mede om te bevorderen, dat spoedig een
ander, glorierijker tijdvak aanbreke
Bij een te Schoorl gehouden biljartwedstrijd, waar
aan 26 personen deelnamen, is de prijs behaald door
C. Dalenberg Hz,, de le premie door S. den Das en
de 2e premie door J. Keete.
Acht en vijftig boeren uit de omstreken van Rot
terdam hebben aan den gemeenteraad aldaar gevraagd
het openen eener zoetekaasmarktliefst op Maandag,
te beginnen des morgens te 6 uren.
De spoorweg Gorinchem Dordrecht wordt den
15 Juli geopend. Te Gorinchem en Dordrecht wor
den toebereidselen tot feestviering gemaakt.
Wijlen vrouwe A. C. Bronkhuyze, wed. van den
heer J. J. Kuyste Alphen aan den Rijn overleden,
heeft vermaakt aan het hervormd weeshuis aldaar f 10.000;
aan de herv. diaconie aldaarpar. Aarlauderveen
f 10.000aan de herv. kerk aldaar par. Aarlauder
veen f 2000 aan de Herv. diaconie te Katwijk aan
Zee f 5000 aan het Doofstommen-instituut te Gro
ningen f 1000; aan het Blinden instituut te Amster
dam directeur de heer Meijerf 1000aan het blin-
terwijl die bij het roulet steeds in het nadeel der
spelers is. Daar Ducat nu nooit eene vaste som vor
dert voor de inwijding in zijn waanzinnig „systeem",
doch steeds een zeker procent van de winst re
kent verdient hij veel geld. Risico heeft hij nieten
onder de honderden spelersdie in elk saisoen zich
tegen de onderteekening van een Ehrenschein van
zijn systeem bedienenzijn er Bteeds ettelijkewien
het toeval met volle handen het goud van Monaco in
den Bchoot werpt. De zaak bloeit daarom zoo goed
als men maar verlangen kan."
„En van dezen zonderlingen man die van de dom*
heid zijner medemenscben leefthoop je eveneens in
lichtingen omtrent Carmella en hare familie te bekomen f"
„Dat niet", antwoordde Menken„de man kan mij
op andere wijze van nut zijn. Je weet, Elimar, dat
mevrouw von Hilgersdorf en Cadama zeer vertrouwd
geworden zijnen deze vertrouwelijkheid heeft zijne
goede redenen. Sedert den dag, waarop de overleden
Hackert op franschen bodem van Hilgersdorf bewees
dat deze oneerlijk speelde en niet meer waardig was
de uniform te dragen koesterde hij jegens Hackert
eenen gloeienden haat. Wel is waar zag Hackert er
op mijn aandringen van af, Hilgersdorf om het ge
beurde aan te klagen maar dat verminderde diens
haat niet. Hij was de eenige, die buiten Hackert toen
iets van het geheim van Lucia's geboorte wisten
zeker zou hij gaarne om zijn vijand te schadenon
danks zijn eerewoord dit verraden hebben wanneer
zijn geheele bestaan niet in Hackerts handen ge
weest was.
Hackert wistdat hij een eerlooze waseen lage
bedrieger en dat was het Damocleszwaardwaarvoor
hij zich buigen moest. Kort vóór zijnen dood schijnt
Hilgersdorf echter dit maak ik ten minste op uit
Francesco's biecht toch zijn woord te hebben ge
broken en Cadamawien htj te Rome had leeren
kennen in het geheim ingewijd. Van dezen tijd dag-
teekenen de kuiperijen van Cadama. Zijn eerste werk
