3TelfgvftCt®c!ïe EericlUsts.
's Gravenhag e. Men verneemt, dat de pruis-
sische regeering den vrijen invoer van nederlandscli
fokvee uit Nederland, met ingang van 20 Juli a.s.,
weder zou liebben toegestaan.
JHarkï- su ScarsbtrtcfsUa-
stel een paslood opwaarvan de draad b. v. een meter
lengte heeft en door het genoemde vlak middendoor
gedeeld wordt. De richting waarin uit het instru
mentje dit paslood gezien wordtis geheel willekeurig;
laat hetom een bepaald getal te nemeneene zui
delijke zijn. Ziet men nu over den rand van het prisma
naar het andere van den draad van het paslood dan
ziet men tevens het teruggekaatste beeld van een hoo-
ger gelegen gedeelte daarvan. Kan men nu door
schroeven den stand van het bovenvlak veranderen
dan zal men zien dat daarbij ook de genoemde beel
den tot elkander naderen of zich van elkaar verwijde
ren. Men is dus in staat, die beelden te deen samenval
len wanneer men dit bereikt heeft, niet alleen in den
oorspronkelijk en standmaar ook wanneer men het
paslood b.v. ten oosten van den toestel ophangtdan
is het bovenvlak horizontaal.
Om nu het tweede gedeelte van het stellen van bet
werktuigjehet plaatsen in den meridiaan te onder
nemen, ziet men in eenig astronomisch werk, op welk
uur de poolster of eene andere ster, met kleinen
poolafstand, den meridiaan passeert en stelt daarna
het instrument zoo dat men op dat uur, naar de aan
wijzing van een gewoon horloge of huisuurwerk de
beide beelden der ster, die men gekozen heeftziet
samenvallen. Dan zal het werktuig al op weinig
na gesteld zijnomdat tengevolge van de lang
zame beweging der gekozen ster eene fout in haar
doorgangstijd van zeer weinig invloed zal zijn. Den
volgenden dag kan men nu door een zonsdoorgang
den waren tijd al zeer nabij bepalen. Met de hierdoor
verkregen juistere kennis van den tijd zal het nu mo
gelijk zijn, des avonds den stand van het werktuig door
middel der poolster te verbeteren. Natuurlijk is het
op het hypothenusa-vlak teruggekaatste beeld der pool
ster tamelijk zwakzoodat de voorgestelde wijze om
het instrument in den meridiaan te plaatsenalleen
bij heldere nachten, een gunstigen uitslag zal opleveren.
Het hier beschreven werktuigje onderscheidt zich
daardoor van vele anderen van dien aard dat men
het stellen kan, zonder den tijd met juistheid te kennen.
Is het eenmaal goed gesteld dan kan het voortdurend
dienst doen terwijl de aflezingen luttel moeite eischen.
U dankend voor de toegestane ruimte,
X.
Dinsdag 14 Juli.
Bij het overgangsexamen aan de Rijks Hoogere
Burgerschool van 9 en 10 Juli 1.1., ziin tot de 2e klasse
bevorderd W. de Geus J. Hoek E. J. Kist L.
Vroom terwijl 3 anderen slechts voorwaardelijk kun
nen overgaan; tot de 3e klasse: W.K. L. A. van Bom
mel C. Dekker, A. H. Gouwe, A. Fortuin, J. Harp,
J. Lansdorp, C. Schoenmaker, A. StuurmanJ. Ph.
Vogel en J. P. Moerbeek twee anderen slechts voor
waardelijk tot de 4e klasse: L. van Albada, J,
K, W. F. van BommelP. M. J. Koek J. Maats en
A. Visser; eindelijk tot de 5e werd bevorderd D.
J. Bosman.
Bij het toelatings-examenop den 13 en 14 Juli,
zijn tot de eerste klasse toegelaten A. G. Bosman
A. P. Dijksen L. P. F. van GemertJ. Gouwe, P.
A. van Leeuwen L. van de Pol N. Reiziger J. J.
de Sonnaville L. Verboon, J. Th. Vogel, A. Vrijer
en J. W. Wicherink.
Een aantal vlaggenzoowel van alle openbare
gebouwen als van enkele particuliere woningen getuig
de dat het gemeentebestuur van Alkmaar met vele
van de inwoners ingenomen waren met het besluit der
vorige algemeene vergadering van de Nederlandsche
Maatschappij tot bevordering van Nijverheidom de
108ste die van 1885, alhier te houden. De directeuren,
afgevaardigden der verschillende departementen, en een
achttal donateurs in den loop van den dag aangeko-
mende zijndewerden den 13, des avonds te 7% uur,
door het Dagelijksch Bestuur der gemeente, ten stadhuize
feestelijk ontvangen en bij monde van den Burgemeester
hartelijk welkom geheeten waarvoor de voorzitter
der Maatschappij de heer J. F, W. Conrad zijnen
dank betuigde.
Daarna had in bet lokaal van de Sociëteit „Hereeni-
ging" de ontvangst plaats door het Departement. Bij
afwezigheid van den voorzitter, den heer C. Bosman,
die wegens ambtsbezigheden verhinderd was, sprak de
heer M. Cohen Stuart, de vice voorzitter, den welkomst
groet uit en de heer Mr. N. H. de Lange namens
het bestuur der sociëteit. Beider waardeerende woorden
werden door den heer Conrad beantwoord.
De muziekuitvoering door het stedelijk muziekkorps
onder directie van den heer J. M. Otto op het Doe-
lenveld directeuren en afgevaardigden daarna door het
departement aangeboden was door de families uit de
stad niet druk bezochtwat wel voornamelijk aan het
niet al te gunstige weder zal te wijten geweest zijn.
Dinsdag den 14des morgens te 9 uurving in
het kerkgebouw der Doopsgezinde Gemeente, daartoe
door heeren kerkvoogden welwillend afgestaan de 108e
algemeene vergadering aan.
De voorzitter sprak in zijne openingsrede eenige
zeer vleiende woorden over Alkmaar en wees op
de groote wijziging die deze stad vroeger door water
plassen omringd heeft ondergaan en nu niet alleen
eene der liefelijkste plaatsen in deze provincie is maar
tevens op eene niet onbelangrijke nijverheid wijzen kan.
Spreker schetste vervolgens de veranderingen, gedurende
6 eeuwen in de provincie boven het IJ aangebracht
en verduidelijkte een en ander door 3 kaarten suc
cessievelijk van 1288 1575 en 1885 hoe het voorheen
kleine dorp Alkmaar het middenpunt was van eene
menigte meerennu alle in boezems herschapen en
met de Zuiderzee in verbinding stond zoodat de storm
vloed ongehinderd tot in het hart van het land kon
doordringen hoe in de 15e eeuw de meeste van die
plassen werden drooggemaakt en de geulen naar de
Zuiderzee afgedamd; hoe tusschen 1612 en 1644 in Noord
holland 24250 hectaren land aan de golven werden
ontwoekerd daarbij in het licht stellende met welke
geringe middelen dat alles werd tot stand gebracht en
welk eene geestkracht noodig was, om zich niet door
de schier onoverkomelijke bezwaren en den herhaalden
tegenspoed te doen ontmoedigen.
Spreker beschreef, in verband met deze bezwaren, min
of meer uitvoerig de droogmaking van het Beemster-
meer, waar in 1574 de spaansche schepen zich nog
vertoonden. In 1612 was het werk volbracht met 43
molens en had dit eene uitgave vereischt van/ 1.900.000.
Men stelde zich niet alleen tevreden met het droog
maken van binnenlandsche plassen. Ook de zee moest
aan de nijvere hand des mensehen haar gedeelte af
staan. Callantsoog en Wieringerwaard werden achter
eenvolgens drooggelegd en nu is het Alkmaarder of
Lange meer het eenig overgeblevene.
Dat deze veranderde toestand groote voordeelen gaf,
behoeft geen betoog. Alkmaar wist daarvan partij
te trekken voor handel en nijverheid. Maar ook de
schoone kunsten vonden in haar eene beschermster.
In den laatsten tijd is eene stoommeelfabriek eene
cartonfabriek eene kunstboterfabriek, houtzagerijen,
een kunstzandsteenfabriek enz. verrezen, maar ook de
gevel van waaggebouw en stadhuis naar den eisch van
den ouden stijl gerestaureerd en een museum gesticht,
waarin een schat van schilderijen bewaard wordtdie
beschreven zijn door den kundigen Bruinvis, van wiens
werk nog onlangs in een paar buitenlandsche kunst
bladen met lof was gewaagd geworden. Er was echter
ook een wanklank gekomen in al dat goede en spreker
duidde met een enkel woord op het verdwijnen uit
Alkmaar van een schilderstuk uit de Groote kerk, dat
door kunstkenners voor restauratie geschikt werd geacht.
De heer Conrad herinnerde vervolgens aan eene in
de provincie nog jeugdige industriede kunstmatige
oesterteelt en hoe deze reeds eene belangrijke tak van
nijverheid geworden is. Door de Maatschappij werd
indertijd op voorstel van het departement Goesin
ons land aan deze zaak de eerste stoot gegeven. Thans
worden de oesterbanken reeds in grooten getale hier
te lande aangetroffen niet alleen in Zeelandmaar
ook in de Zuiderzee, alle door particulier kapitaal tct
stind gebracht. Spreker noemde eenige belangwek
kende cijfers van de hooge pachtsommen die ann den
Staat betaald worden voor banken op zijne domeinen
maar waarschuwde tevens tegen het al te hoog op
drijven van deze industrie hetgeen, als altijd, op teleur
stelling zou moeten uitloopen.
Na eene aanbeveling van de belangen der Maat
schappij aan de afgevaardigdenving de behandeling
van de punten van beschrijving aan.
18 Departementen, met 285 stemmen, zijn ter verga
dering vertegenwoordigd terwijl mede 8 donateurs
aanwezig zijn. De heer van Eeden deelt den uitslag
mede van de correspondentie, gevoerd met den gouver
neur van Suriname over den toestand van dit gewest.
De voorzitter deelt mede dat het Paviljoen, nadat de
schilderijen vandaar naar het Rijksmuseum zijn over
gebracht, door directeuren voor het grootste gedeelte,
voor f 100,per jaaris gebuurd en dit nu zal
worden ingerichtteneinde het museum voor kunst
nijverheid beter tot haar recht te doen komen. De
commissie voor het onderzoek der rekening over 1884
en der begrooting voor 1886 wordt benoemd op voor
stel van directeuren wordt besloten de beslissing over
prijsvragen evenals vorige jaren weder aan de ver
gadering te houden en niet aan commissiën op te
dragen omtrent het ledental wordt medegedeeld dat
dit thans 2390 bedraagt, de donateurs tot 140 zijn
geklommen en de Maatschappij 53 eereleden telt voor
de verslagen over het koloniaal museum en het museum
van kunstnijverheid wordt naar het tijdschrift van Juni 1.1.
verwezen doch tot het laatstgenoemde door den heer
van Eeden nog eene aanvulling gegeven. In verband
met de door den huur van het Paviljoen verkregen
grootere zalen worden meerdere kosten vereischt en is
aanvulling van tal van voorwerpen noodig geworden
wat eene uitgave vorderen zal van 14400, welke som
men zal trachten te vinden door subsidie aanvrage aan
Rijk provincie en het gemeentebestuur van Haarlem
op een bedrag van 1100 na, dat men hoopt te zullen
dekken door vrijwillige particuliere bijdragen. Aan de
verslagen over de boekverzameling en het tijdschrift,
(zie meergenoemd Juninummer) werd niets toegevoegd;
aan die van de onderscheidene departementen nog een
nagekomen verslag van Schiedam. De rekening over 1884
en de begreoting voor 1886 benevens de lijsten der
candidaten voor de benoeming van directeuren werden
daarna ter inzage voor de vergadering gelegd.
Op punt 14 Overleg omtrent eene hervorming van
het Herhalingsonderwijs en omtrent het verplicht Tee-
kenonderwijs op de lagere school, brengt de commissie,
bij monde van den heer mr. J. C. Meyer, te Leeuwarden,
verslag uit en stelt zij voor, haar voor het Herhalings
onderwijs opnieuw diligent te verklaren en wat het
teekenonderwijs aangaatzich tot de regeering te wen
den met verzoek, dit met die uitzonderingen die
zij noodig mocht oordeeleu zoo spoedig mogelijk te
plaatsen onder de verplichte leervakken der openbare
lagere school. Het eerste gedeelte van het voorstel
der commissie werd met algemeenehet tweede slechts
met ééne stem, tegen, die van Groningen, aangenomen.
Op punt 14 Overleg omtrent den toestand der
kunstnijverheid in Nederland en den wegdie men
tot ontwikkeling daarvan behoort te volgenwaren
slechts van vier departementen antwoorden ingekomen,
die men in het tijdschrift vindt. Het nagekomen ant
woord van het departement Leeuwarden werd nog
voorgelezen.
Punt 15. Het voorstel, om aan de Maatschappij op te
dragen het Patronaat over het Nederlandsch Handels
museum te Amsterdam wordt toegelicht door den heer
Mr. J. C. Meyer, die uit naam van directeuren prae
adviseert, het patronaat niet te aanvaarden, daar het
op het krachtig initiatief van den heer Westerouen van
Meteren gestichte Handels-museum zonder op de
waarde van de zaak iets af te dingen meer eene zui
vere handelsonderneming is dan dat het zich direct ten
doel stelt de bevordering van algemeene handelsbelan
gen. De vergadering vereenigt zich met algemeene stem
men met dit praeadvies.
De uitnoodiging van het Nederlandsch Landbouw-
comité aan de Maatschappij, om zich in dit comité te
doen vertegenwoordigen, werd nadat Groningen en
Alkmaar hunne tegenstem hadden toegelicht, met 110
tegen 175 stemmen verworpen.
Het verzoek van het Sloetfonds om eene geldelijke
bijdrage werd niettegenstaande na het ongunstig
prasadvies van directeuren, in het Juninummer van het
tijdschrift, opnieuw een schrijven van de commissie voor
genoemd fonds ontvangen wasdoor de vergadering
afgewezen mét algemeene stemmen.
Het voorstel van het dep. Amsterdam, om van wege de
Maatschappij een verzoek tot de regeering te richten tot
wijziging van de inkomende rechten op van het buitenland
ingevoerde biscuit, werd zeer bestreden door den afge
vaardigde van Utrechtdie met cijfers trachtte aan
toonen hoe Amsterdam in zijn voorstel en directeuren
in hun praeadvies de zaak niet juist hadden ingezien.
Bij de discussie stelde o.a. de heer mr. A. van Delden,
namens directeurenuitdrukkelijk in het lichtdat
het slechts de bedoeling van deze is, aan de Regeering
te verzoeken den bestaanden toestand in zooverre te
wijzigen dat invoerrecht worde geheven in overeen
stemming met het suikergehaltein verband met
den hier te lande bestaanden accijns, zoodat het groote
voordeel dat de buitenlandsche fabrikant nu boven den
binnenlandsche heeftdaar eerstgenoemde biscuits van
minder dan 20 °/0 suikergehalte vrij invoert, en de
laatste f 5.40 per 100 nederl. ponden van zijne bis
cuits betaalt, wordt weggenomen. Nadat ook Leiden
nu in dezen geest eene motie had voorgesteld wordt
dienovereenkomstig besloten.
De subsidie-aanvrage van Assen voor eene aldaar
bestaande school voor huisvlijt werd warm verdedigd
door haren afgevaardigdedoch niet minder krachtig
bestreden door dien van Amsterdam en Deventer. Wel
brak daarna Assen opnieuw eene lans voor hare school,
maar met 227 tegen 58 stemmen werd de subsidie
geweigerd.
Een verzoek van Delft om eene subsidie voor de in
ternationale tentoonstelling van aardewerk en gebrand
glasden 1 Juni j.l. aldaar geopend waarop direc
teuren in zooverre gunstig adviseerden, dat het voor
stelde, om alleen bijeen mogelijk tekort de gevraagde som te
verleenen, werd door Groningen ontraden, op grond, dat
de Maatschappij een gevaarlijken weg zou inslaan, daar
men later den een niet kon weigeren, wat men den ander
bad toegestaan. De vergadering deelde Groningens vrees
niet en stond de subsidie met 160 tegen 125 stemmen toe.
Delft's voorstelom van wege de Maatschappij aan
de Regeering te verzoeken zoo spoedig mogelijk
een stadsbrief port van 2% ets. in te voeren, lokte eene
levendige discussie uitmaar werd ten slotte volgens
het praeadvies van Directeuren niet voor inwilliging
vatbaar verklaard.
Nadat omtrent een aantal prijsvragen verschillende
mededeelingen waren gedaan en eenige beslissingen
gevallen, die onze ruimte niet toelaat, afzonderlijk te
vermelden sloot de voorzitter de vergadering onder
mededeeling, dat het Congres op den 15 's morgens
te 9 uur zal aanvangen.
BURGERLIJKE STAND.
GETROUWD.
12 Juli. Dirk Schipper, gescheiden echtgen. van Jansje Smit
en Gerritje van Drunen.
GEBOREN.
11 Juli. PetrusZ. van Pieter Roskam en Maartje van der
"Velden.
12 Trijntje, D. van Hendrik van Leijen en Neellje Trampée.
14 Gerrit, Z. van Willem Beemsterboer en Gerritje
Bleeker.
OVERLEDEN.
11 Juli. Hendrica Maria, D. van Christiaan Gerrit Eckhard en
Helena Catharina Rike14 m.
12 Adriana, D. van Jan de Boorder en Neelije Steenhof,
6 w.
13 h Jacobus, Z. van Aldert Vreeker en Aagje Baltus,
4 j. en 10 m. Antje Kriek, echtgen. van Jan de
Boorder, 49 j
14 Cornelis Brakenhoff, 52 j. en ruim 7 m.
ARRONDÏSSEMENTS-RECHTBANK.
Correctioneele Terechtzitting van den 14 J uli.
D. G., te Egmond aan Zeemiskandeltng, 1 maand eenzame
opsluiting.
J. J.V. en N. B., beiden te Alkmaar, mishandeling, ieder
3 dagen gev.
J. d. W., te Alkmaar, mishandeling, 6 dagen gev.
H. H., te Alkmaar, mishandeling, 8 dagen eenzame opsluiting.
O. G„ te Hoogkarspel, openbare dronkenschap, 14 dagen gev.
E. N., te Medemblikbedrog in koopwaren, 3 maanden gev.
en t 25 boete, subs. 3 dagen gev., alles in eenzame opsluiting.
K. d. G., te Enkhuizenrebellie 4 maanden eenzame op
sluiting.
C. Z., huisvrouw van L. L., te Enkhuizen verkoopen van
sterken drank zonder vergunning, 2 boeten, ieder van 1 25, subs.
7 dagen gev. voor iedere boete.
M. M huisvrouw van J. D., te Helderonwillige manslag,
183 dagen gev. en 25 subs. 1 dag gev., alles in eenzame
opsluiting.
J. R„ te Marken, mishandelingvrijgesproken.
Alkmaar 13 Juli. Aangevoerd 4 Koeien en Ossen f 200
a 230471 vette Kalren 1 25 a 9016 nucht. dito f 15 a
27, 251 Schapen 1 27 a 32 152 vette Varkens 0,38 a 0,48
per P., 14 Magere dito f 13 a 18.
Amsterdam 10 Juli. Aardappelen Andijker Muisjes 3,50 a
5, dito ronde f 4, Westlandsche klei in manden 1 2,60 a
2,70, dito lossen 1 1,90 a 2,10, dito Muisjes f 3,50 a 4,40
dito zand muisjes f 4,20dito zand f 3,20 a 3,50Katwijker
