i No. 139. Zeven en tachtigste Jaargang. 1885. ZONDAG Oorlog in liet Oosten. 22 NOVEMBER, Dit nummer beslaat uit twee bladen. EERSTE BLAD. Prijs der gewone Advertentiën: iimucnlauft. QUlerlci. AIMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- on Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 8 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco doof het geheele Kijk f 1, De 3 nummers O 08. Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HEEMs. COS- TEE A ZOON. Vrede zou het zijn in Europa aldus hadden de drie Keizers gesproken vrede zou het zijn in het Oostendaarop konden de volken zich verlaten. En nauwelijks is dit geruststellend woord vernomenof daar trekken de troepen van een kleinen, jeugdigen, slechts half-zelfstandigeD S.aat gevormd uit een stuk van Turkije en aan den Sultan nog schatplichtig, de grenzen overen bezetten een ander deel van des Sultans gebied nog onder zijn onmiddellijk gezag maar met een eigen bestuur en een Christen tot gou verneur. Bulgarije, een constitutioneel vorstendom onder de souvereiniteit van Turkije, met ruim 2 millioen inwoners, neemt Oost-Eumeliëmet ruim 800,000 in woners, in bezit. Alzoo was de oorlog uitgebroken? Nog niet; waut die inbezitneming geschiedde zonder strijd en zonder verzet, naar het scheen met volkomen goedvinden van de bevolkingen ook later openbaarde zich onwil noch tegenstand. Volgens het verdrag van San Stepbano, dat in 1878 een einde maakte aan den oorlog tus8chen Eusland en Turkijezou ook Oost- Eumelie tot Bulgarije behoord hebbenmaar het trak taat van Berlijn in hetzelfde jaar op het congres der Europeesche mogendheden tot regeling van den toestand op bet Balkan-schiereiland gesloten, bracht verandering in dien stand van zaken, en stelde deze provincie weer onder het gezag van den Sultan. Men was echter vrij algemeen overtuigd dat die regeling slechts tijdelijk kon zijn. Allengs zou zich een nieuwe toestand ont wikkelen maar Europa zou blijven toezien en zoo mo gelijk het uitbarsten van nieuwe oorlogen beletten. Was nu de aanhechting van Oost-Eumelie aan Bulgarije zulk een geleidelijke ongedwongen ontwikkeling Men zou het kunnen meenen. Moest er vooral op den wensch der bevolking gelet worden dan scheen er alle reden te bestaan om in het feit te berusten en zouden de Europeesche voogden zich kunnen bepalen tot een re geling van den nieuwen toestand. Zij zouden kunDen toezien dat alles ordelijk en geregeld geschieddedat de Turksche en Grieksche bewoners gelijke rechten en vrijheden bleven genieten als de Bulgaarsche meerder heiddat een billijke schatting aan den Sultan werd toegekend enz. Maar de Europeesche mogendheden dachten er anders over. Hadden de drie keizers nog niet zooeven gezegd, dat de vrede verzekerd was? Stonden al die nieuwe staatjes aan den Donau en den Balkan niet onder de voogdij der Europeesche mogendheden? Eu nu gaat één dier minderjarigen eigenmachtige handelingen ple gen nu neemt één dier pupillen zonder toestemming zijner voogden te vragen, een ander stuk van Turkije, wel met een zelfstandig bestaan maar toch een stuk van Turkije, in bezit. Dat ging niet. Die pupil moet vóór alles tot rede gebracht worden, Alexander 1 van Bulgarije mag zich niet gedragen als een Alexander de Groote. De Europeesche mogendheden sluiten te Ber- lyn geen traktaat om het zonder nare voorkennis en goedkeuring verbroken te zien. Als eerste eisch werd aan vorst Alexander gesteld, dat bij uit Oost Eumelië zou terugtrekken dan zou men verder z.eu. Wellicht zon de vereeniging goedgekeurd kunnen worden, maar dan zou de ongehoorzame pupii, als slachtoffer zijner eigene baldadigheid moeten vallen. Alexander zou moe ten aftreden en mis chien zou dau het vergroot Bul garije onder eenen anderen, een gehoorzamen vorst, ge handhaafd kunnen worden. De sultan protesteert tegan de handelingen van Alexander, maar onthoudt zich op raad der mogendheden van een herovering der atvallige provincie de diplomaten komen te KonstantiDopel bijeen en beginnen de ond rhandelingen, maar het werk schijnt niet te kunnen verderen. Intusschen komt een andere pupil in beweging. Milan I, Koning van Servië mede onafhankelijk verklaard en vergroot door het tractaat van Berlijn en sedert 1882 een koninkrijk geworden (van nog geen twee millioen inwoners) is van meening, dat hij van de onderneming van vorst Alexander geen rustig toeschouwer kan blyven. Het belang van Servië gedoogt geen vergrooting van Bulgarije, zonder tevens zelf in macht en omvang toe te nemen. Ook Grie kenlandmede nog in 1881 ten koste van Turkije vergrootgaat zich ten oorlog toerustenen meent evenzeer aanspraak te hebben op vergrooting van grondgebied. Het is natuurlijkdat Bulgarije toen het Oost-Eu melië in bezit namgevaar duchtte van den kant van Kountnntinopel en alzoo bedacht moest zijn op een aanval ir. het zuiden; maar het vergiste zich, het gevaar dreigde van den kant van Belgrado, en de aan val had plaats in het westen. Koning Milan is de gren zen overgetrokkenen ofschoon de Bulgaren zich goed schijnen te verdedigenzullen zij het talrijkerbeter geoefende en beter ingerichte Servische leger waar schijnlijk niet kunnen weerstaan. De russische officie ren die aanvankelijk de bulgaarsche troepen organi seerden hadden daarenboven toen de Czaar meer en meer zijne ontevredenheid over de geringe russische gezindheid van vorst Alexander deed blijken Bulgarije reeds verlatenen op een aanval van Servië was men niet voorbereid. Zoo is dan toch de oorlog uitgebarsten, en even eigenmachtig als vorst Alexander, is ook ko ning Milan opgetreden. Wat zal het einde zijn? Men beweert, dat de Sultan heimelijk de handelingen van vorst Milan goedkeurt en bereid bevonden zal worden, om tot vergrooting van Ser.ië zijne toestemming te geven als hij Oost-Eumelie terugkrijgt. Uitbreiding van de macht van Servië zou hij minder vreezen dan een mach tiger Bulgarije dat zooveel nader bij de poorten van Konstantinopel ligt. En wat zuilen ten slotte de mogend heden doen, die het tractaat van Berlijn hebben geteekend? Nu zijn er twee overmoedige pupillen in plaats van een, en de oorlog is ondanks het Beriijnsche trsktaat ont* brand. Men zou kunnen meenen dat een Staat van eenig belang en zekere macht aan Donau en Balkan mits niet aan den ieiband van Eusland loopende, naar den wensch moest zijn van alle mogendhedendie een uitbreiding van Euslands macht in de richting van Konstantinopel willen tegengaanen aangezien vorst Alexander allerminst een willig volgeling van den Czaar blijkt te zijn, zou een vergrooting van Bulgarije althans door Engeland en Frankrijk niet betreurd kunnen worden. Maar Oosteurijk heelt eigene belangen en plannenwaarbij een deel van het oude Turkije be trokken is. Bij hetzelfde Beriijnsche tractaat van 13 Juli 1878 is bepaald, dat de provinciën Bosnië en Herzogowina bezet en bestuurd zullen worden door Oostenrijk-Honganje. Dat heelt dan ook tot op dit oogenbnk plaats gehad en feitelijk maken deze ge westen reeds deel uit van de Oostenrijksch-HoLgaarsche Monarchie. Grond voor de vrees dat de handelingeu van Bulgarije eu Servië een Europeeseben oorlog zullen doen uitbarstenschijnt met te bestaanen mogelijk is hetdat indien Servie den vorigen toe stand in Oost-Euoielië met geweld van wapenen her stelt en deze provincie aan Turkije teru geelt, de zaak verder tusscben den Sultan en Koning Mnan geschikt wordtmaar Servië zal iets voor zijn moeite willen hebben uitbreiding van grondgebied Datuurlyk. Zal dit ten koste van Bulgarije geschiedeu Zullen de mogendheden daarin toestemmen? 01 zal Servië zich moeten tevreden stellen met de voldoeningdat het althans de vergrooting van zijn mededinger Bulgarije belet heeft Den 19 is de bomschuit „Vrrnw Neeltje" vaa den reeder E. Gouda, te Egmond aan Zee, achippt r Leen- dert Blok aangevaren door het stoomschip „European", van Amsterdam Daar Hui met het treurig gevolg, dat een der manschappen van eene andere schuit, die met eerst genoemde samen de beugvisscherij uitoelende, daarbij om het leven is gekomen. De overige bemanntog is op de stoomboot overgesprongen en door deze te IJ mui den aangebracht. De burgemeester van Maastricht heeft geweigerd toestemming te verleenen tot bet aanplakken van bil jet ten van de afd. Algemeen Siemreebt waarin als onderwerp van bespreking was aangegevenalgemeen stemrecht of revolutie. Toen revolutie in geen re volutie veranderd was, werd de aanplakking toegestaan. Tot secretaris-penningmeester der banne van Enk- huizen en Westeinde is benoemd de heer W. C. Yuijsting, kandidaat-notaris te Enkhuizen. Het bedrag van het presentiegeld voor de raads leden te Nieuwe Niedorp is met 1 Januari 1886 vast gesteld op f 75. Te Zierikzee is op eene openbare verkooping een groot stel japanee8ch porcelein (5 stuks), blauw met goud verkocht voor f 1000. Bedankt bij de Nederl. berv. gemeente te Schagen door ds. W. Schuring te Bergen op Zoom en beroe pen ds. W. Haverkamp te Venhuizen. Voor de betrekking van directeur der gemeente reiniging te Zaandam hebben zich 113 sollicitanten aangemeld. De aandeelhouders van den Parkschouwburg te Amsterdam hebben met 48 stemmen tegen 9 out- houdingen besloten tot den verkoop der goederen over te gaau. Het hoofdbestuur der Nederlandsche vereeniging tot bevordering van Zondagsrust heeft een Bchrijven tot het nederlandsche volk gericht, waarin het dringend verzoekt, niet buiten volstrekte noodzakelijkheid op Zondag te werkente koopen en te reizen en niet een ander buiten noodzaak op Zondag te laten werken. Burgemeester en wethouders van Haarlem hebben de door de heeren D. Veen en Co. gevraagde vergun ning tot het oprichten van eene bewaarplaats van bensine enz. in de Frankenstraat geweigerd. De gemeenteraad van Haarlem heeft toegestaan het verzoek van den heer Van der Sleur architect aldaar, om eene kerk en 10 huizen in de Wilbelmina- straat te bouwen. Een van de sierlijkste gebouwen in oud-holland- schen stijl te Haadem „de Vleeschhal", op de grccte markt aldaar dagteekenende van het jaar 1600, zal tot hare oorspronkelijke bestemming worden teruggebracht. Tnans tot bewaarplaats vau wapenen voor het garnizoen ingerichtdenkt men er over, eene openbare markt vooral van vleesch, aldaar te openen. De minister van financiën heeft op de vraagof in bi-oodbakkerijen uit de overgassen alkohol mag worden ge wonnen, geantwoord, dat alle inrichtingen, waar alkohol wordt vervaardigdvolgens de accijnswet aan de bepalingen omtrent de branderijen zijn onderworpenen dus vervaardiging van alkohol op genoemde wijze tot vervolging wegens overtreding dier wet aanleiding kan geven. Intusschen is hij, indien een verzoek daartoe gedaan wordt, bereid, in overweging te nemen, of in een of in enkele brood bakkerijen onder toezicht een proef kan worden genomenom te onderzoekenof vervaardiging van alkohol uit overgassen voldoend geldelijk voordeel zou kunnen opleveren. Staring's almanak is weder voor 1886 verschenen. Het nuttige boekje is ook dit jaar voorzien van de voor den landbouwer en veehouder en beoefenaars van aanverwante vakken onmisbare opgaven als alle markten van Nederland, den op- en ondergang van de zoumaan eu planeten Een maaudelijksch over zicht van hetgeen er voor den landbouwer, warmoezier en houtteler te verrichten valt, schenkt bovendien eeuen gemakkelijken leiddraad aan don zaakkundigen ge bruiker. Een paar belangwekkende artikelen o.a. van dr. liitsema Bos over vangplauten tegea het heirleger mikroskopische vijauden onzer cultuurgewassenvan 1. Broekema over bet tegenwoordige onderwerp van den dag de nederlandsche paardenfokkerij, verhoogen zeker zeer de waarde van het werkje. Maar vooral zyn het de tallooze inlichtingen die men er in aantreft over allerlei zaken en ondeiworpen, met landbouw en veeteelt in heirekking staandedie ons met nadruk de opmerkzaamheid der landlieden er op doet vestigen, als een schier nooit teleurstellende gids op het gebied, waarop nog heden zoovele verkeerde voorstellingen, zooveel onwetendheid heerschen en waarop kennis van zaken in den bedrukten toestand dezer dagen zeer zeker niet aet minst noodig is. „Bloemen in 't Koren" zijn den mannen van het vak zeker een doorn in 't oog en krachtig zal dau ook een zorgvuldig landbouwer den groei van dit „onkruid onder 'c graan" trachten te verhinderen. Maar „'t vriendelijk goedig har'.e" neemt het bloempje in bescherming en vertroost het over z.jue veronge lijking, door het eene eereplaats te schenken in de te vlechten krans. Evenzoo als den practischen landman met de in zijn koren woekerende bloemen, zegt ons de beer M. L. Quack met groote bescheidenheid dat het hem met zijne gedichten gegaan ismaar vriende lijke beoordeeling gaf hem den moed tot openbaarmaking van een bundeltje poëziedat onder bovengenoemden aantr;kkelijken titel door den uitgever P. Gouda Quint, te Arnhem, met veel zorg en smaak is uitgegeven. Een bundeltje oorspronkelijke gedichten, waarbij verscheidene met eenen geschiedkundigen grondslag, zal, al zou men vaak wat minder gevoeligheid en wat meer gespierdheid wenschen ongetwijfeld menigeen welkom zijn terwijl bovendien voor voordrachten het boekje eene geschikte keuze biedt. „Hier is de donkere nacht in helderen dag herschapen!' had men kunnen uitroepen wanneer men gisteren avond Krasnapolsky'a van licht stroomende lokalen was binnengetreden. Het was er dan ook vol bezoekers, die allen het „nieuwe licht van Kras'' bewonderden. Zelfs de burgemeester met de wethouders Driessen, Anker smit en Eoëll, vele gemeenteraadsleden, den heer, Schuurman directeur van P. W. en andere gonoodig- den waren een kijkje komen nemen. Het is nu al vijf jaar geleden dat de beer Krasna- polsky met zijne proefnemingen op het gebied der electrische verlichting begon, door zijne lokalen volgens het systeem Jamin te verlichten. Spoedig liet men dit systeem varen, om over te gaan tot de bougie Jabloch- koff. Maar ook deze verlichting voldeed niet geheel zoodat men eindelijk, na vee) hoofdbrekens, tot het tegenwoordige verlicbtmgssysteem is gekomen. Gisterenavond waren er ruim 1000 Edison-gloeilamp- jes elk van 16 kaarsen lichtsterkte, in de lokalen verdeeld bovendien bevonden zich nog in den win tertuinin de biljartzaal en in de Warmoeestraat 12 electrische booglampen (systeem Scbückert) elk van 1000 kaarsen lichtsterkte. In 't kort't was er enkel licht, en schaduw eene onbekende zaak zou men ge zegd hebben. Tot het voortbrengen van al dit licht werd in 1883

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1885 | | pagina 1