QTclegrafiacite S«rtchf«a»
QUlerUi-
jSjlabs-tterichten.
we den toekomsiigen wetgever gebiede, het schoolwezen
onveranderd te laten.
Ten aanzien van de onderwijsvraag zelve merkt hij
opdat zij slecht begrepen wordt, omdat men daarbij
gewoonlijk slechts twee richtingen of partijen onderscheidt,
liberalen en kleriialenterwijl er inderdaad drie zijn
naarmate zij meer bijzonder gehecht zijn aan en strijden
voor a. de overheidschool b. het christelijk-dogmatische
onderwijs of c. de geestelijke vrijheid des volks. Alle drie
willen de onwetendheid bestrijden daarin ligt het onder
scheid niet. Maar twee autoritaire partijen de over
heid en de geestelijkheidwillen het onderwijs tevens
dienstbaar maken aan versterking van eigen gezag.
Volgens een ouden regel, dien hj van betwistbare waar
heid rekent, maar dien de groote staatspartijen nog op
volgen behoort de toekomst aan hem die de school
beheerscht, en daardoor in de gelegenheid is, den geest
der kinderen naar zijne denkbeelden te plooien en voor
erkenning van zijn gezag vatbaar te maken. Vandaar
dat in landen en landstreken waar het wereldlijk en
het geestelijk gezag om den voorrang strijden het ter
rein van het onderwijs tot een politieken strijd aanlei
ding geeft. Van zulk een strijd is artikel 194 der
Grondwet een uitvloeisel.
Voor zijne liberale kiezers vat hij zijn advies ten
slotte in dezer voege samengeen onderdrukking of
bemoeiing van liefst zelfs geece bemoeiing met het
bijzonder onderwijs maar ook onder geen voorwendsel
subsidie aan bijzondere scholen, als zij aan verspreiding
van eenige godsdienstleer dienstbaar zijn geen centra
lisatie en geen streven naar absolute neutraliteit bij de
regeling van het openbaar onderwijs maar handhaving
van de gemeentelijke leekenschoolgelijk zij in hoofdzaak
in de ter kwader ure verlaten wet van 1857 geregeld
was, en zonder beknelling van den onderwijzer, die
het vertrouwen der ouders in zjne omgeving bezitin
het keurslijf eener onmogelijke neutraliteitbehoud van
den Soantieelen steun aan de gemeenten, maar zonder
rechtstreeksehen samenhang met de uitgaven voor het
onderwijs en zonder lastige en kostbare inmenging van
bet algemeen bestuur; geen transactie met of toegeven
aan het klerikalismemaar ook geene lettervergoding
met betrekking tot artikel 194. Men meene niet dat
in dit artikel een wezenlijke waarborg tegen het kleri
kalisme ligt en bestrijde geene nieuwe redactiehetzij
van art. 194hetzij van artikel 197, die den door het
volk in zijne algemeenheid gekozen wetgever der toe
komst vrijlaatom naar zijn beste weten ook het on
derwijs te regelen. Men eische vooral nietdat onze
uitgeleefde Kamerals ware zij eene constituantede
wet ga voorschrijven aan de volksvertegenwoordiging der
toekomst. En men legge aan het bijeenkomen van
eene zoodanige volksvertegenwoordiging niet langer be
lemmeringen in den weg.
Op enkele ondergeschikte punten komen wij nog terug.
Donderdag7 Jan.
Berlijn. De Paus richtte eenen brief tot den Kroon
prins, om den Keizer door zijne tusschenkomst te be
wegen aan de katholieke zendelingen gelijke rechten
als aan de protestantsche toetekennen.
Losdejs. Er zijn ernstige berichten uit Birma ont
vangen 10000 vijanden omringen de hoofdstad.
Weenen. Servië weigert in eene bulgaarscheBul
garije in eene servische stad den vrede te teekenen.
De mogendheden zullen thans moeten beslissen. De
berichten uit Constantinopel luiden zeer ernstigde
soldaten eischen betalingweldra wordt uitgifte van
papieren munt verwacht.
De directeuren der bank van Engeland te Londen,
hebben sedert eenigen tijd een photograaf aangesteld
die tot het personeel der inrichting behoort en in zekere
mate aldaar als politiebeambte werkzaam is. Zoodra
iemand bankbiljetten, orderbriefjes of dergelijke aan een
beambte onder den kassier werkzaam, ter wisseling aan
biedt en om deze of gene reden verdacht voorkomtdan
wordt een wenk aan den photograaf gegeven die ter
stond met een instantané zijn portret neemt. De man
zelf bespeurt er niets van en de bank bezit zijn portret
en ware of valscbe aanduidingendoor hem gegeven
op de gedane vragen. Op die wijze kan men, bij bedrog
of indien de aangeboden papieren van waarde door
mi-dadige handelingen verkregen zijn de daders ge
makkelijker dan vroeger opsporen. Bovendien is als
regel aangenomen om personendie groote sommen
lichten of wisselen en bij het personeel der bank niet
bekend zijn kosteloos te photografeeren. Deze maat
regelen zijn genomen zoowel in het belang der bank
zelve als in dat der maatschappij in 't algemeen.
Het nieuwe centraal-spoorwegstation te Amsterdam
zal door 25 booglampen van elk 2000 kaarsen electrisch
verlicht worden. Deze inrichting isin concurrentie
met buitenlandsche fabrieken opgedragen aan de firma
Willem Smit en Co. van Slikkerveer.
De photografische pers der toekomst.
Volgens de in een amerikaansch blad uitgesproken
meening van den beroemden drukpersfabrikant Hoe
is de tijd niet meer verre, waarin de mechanische boek
drukpers verdwijnen en door de sneller en goedkooper
wordende photografie vervangen worden zal. Om dit
te bewerkstelligen, is het noodigvan elke afgezette
pagina eener courantwaarbij natuurlijk eene electrisch
werkende zetmachine gebruikt wordteen gewonen
afdruk te nemen en daarvan eene photografisch nega
tieve matrijs te maken. De op die wijze verkregen
negatieve glasplaat wordt dan zoodanig aangebracht
dat door middel van electrisch licht de photografische
afdruk op papier sans fin van lichtgevoeligen stof kan
plaats hebben op die wijze kunnen in de seconde 100,
en dus in het uur 36000 afdrukken verkregen worden.
Voordat het zoover komtmoeten er nog eenige kleine
bezwaren worden te boven gekomen zoo moet men
b.v. eerst nog uitvinden om voldoend goedkoop photo
grafisch papier te maken. Zoo geheel ongerijmd schijnt
de zaak toch nietwanneer men bedenkt, dat het reeds
mogelijk is, photografische beelden te maken van allerlei
voorwerpen en zelfs van den bliksem in één vijfhonderd
ste seconde. Voorts is gedurende de laatste 50 jaren de
snelheid van de werking der boekdrukpersen op eene
wijze toegenomen welke men vroeger voor onmogelijk
verklaard zou hebben.
Men leest in de Amsterdammer:
Een vleeschverkoopsterdie op de Nieuwmarkt met
haar kraampje stond en zich over een goed debiet van
haar koopwaar kon verblijden werd dezer dagen door
een der keurmeesters bekeurd wegens bet verkoopen
van vleeschdat de eerste frischheid miste Een ge
deelte van haar voorraad was in beslag genomen en
met leede oogen had zij zich het „kostelijke vleesch"
zien ontnemen. Toen zij den keurmeester zag ver
trekkenbarstte haar ingehouden toorn los. Vuurrood
van kwaadheid riep ze met een heesche stem: „Daar
gaat ie nou! dat kreatuur met een jas aan van „dankje
menoerMet een sierlijken zwaai van haar ruwe
en gespierde rechterhand reinigde zij haar reukwerktuig
en gilde hoonlachend hem na „Die droogpruimer
verbeeldt zen eigen dat hij weet hoe vleesch eruit ziet.
Ha Ha Ha Als hij eens in de week een poot met
een hoefijzer mag afkluiven, zal 't mooi wezen."
Met beide vuisten in de heupen gezetwendt zij zich
nu tot een naast haar uitgestalden kaasverkooper die
met een knorrig gezicht achter zijn stapeltjes kaas staat
te rooken. „O Hein! hoe vindt je dat? Is 't niet
om een rolling te krijgen van venijnigheid dat ze zoo
je negotie verdeclineeren en meenemen? Kijk hem
daar gaan, die steekneus, die kijk-iu-de-potHij loopt
alsof het zen majesteit is Oho 1 magere dribbel
overal val niet over je eigen loopstokken Kijk
hem loopen als een kalkoen op Zondag wat een
drokkiewat een haast om de menschen te
Wou uwé een kalfspoot hebben juflruuw? 'k Heb nog
een beste wat zeg je daarvan Ja, voel hem maa- gerust;
een sulfisante dikte vleesch er op, overheerlijk 1 Is vijf
en veertig centen te duur Mensch hoe durf je 't
zeggen. Maar afijn, omdat uwé 't is, acht stuivertjes
dan. Asjeblieft! Dank uwé, eet ze met smaak. Wel
thuis en stoot je niet tegen dien ambtenaar asjeblieft."
De keurmeester is een eind verder bezig met bet
doen vr.n zijn plichthij bekommert zich nergens an
ders om en hoort niets van de verdere ontboezemin
gen der koopvrouw, die, nu haar klant is vertrokken,
zich weer tot Hein, den kaasboer, wendt. Onverschil
lig ve der rookend hoort deze haar kalm aan zonder
iets te antwoorden of te zeggen, „Zie je wel, Hein!"
roept zijop den keurmeester wijzend. „Zen hakken
zijn scheef, hij loopt op zijn tandvleeschzoo'n kale
schuinmarcheerder die God beter 't van de Etad be
taald wordt om fatsoenlijke menschen de dampen aan
te doen. 't Is om je te bedoen die jakhals dat been
met een palitoo er om zeitdat mijn vleesch niet
deugtzoo'n kakebeenen huishouden met een hoed
op durft te zeggendat mijn vleesch niet frisch is
Hij is niet frisch, kijk hem loopen met ottertjes L) op
zen laarzen en mankement aan zen hielen mijn
vleesch stinktzegt hij 'n mooi diug hij heit zeker
de lucht nog in zijn neus vau de hortsik (2), die hij
eet. Ga je gang maar, hinkeldepink, neem ze maar
te pakken. Hum 1 daar staat hij bij mottige Na. Kijk,
hij neemt een bokking in zen hand
„Een pond lappies juflrouw assieblieft 1 ze bennen
als boter om te zuigen als uwé ze eerst een beetje
klopt. Gezondheid met lepels, hoor je 't Is een half
onssie meer, mag dat? assieblieft, Dank uwé Wel
thuis smakelijk eten Zoo'n Jan-lik-an-den-vinger
zoo'n proef-van-alles-en-nog-wat durft te zeggen dat ik
slecht vleesch heb. Hij zal er zijn mond niet smerig
aan maken. Zeg, Hein zou jij denken, dat die stiekeme
gasserool (3) wel ereis een stuk dood kalf geproefd heit!
Kan je begrijpennog niet eens er au geroken
Drie pond ribbetjes! en een niertje assieblieft, baas!
Heit uwé geen mandje? In uwes zakdoek knoopeD
assieblieftOch wat een snoetje van een kindje.
Is dat uwes jongste 'n lekker hondje hoor zal
uwé tegen moeder de vrouw zeggen alsdat zij 't niertje
goed waascheu moet 't is maar om de sterkigheid
weet uwé? 'n Overheerlijk eten, baas! kijk! 't
is net een klein onssie zwaarder, mag dat? Dat is
4 centen meer zoo dat 's net een gulden samen als
ik er nou nog één niertje bij doe. Dank uwé't 's
net gepast. Dag, snoepertje? wel thuis, baas,
eet ze met emaak.Daar staat hij waarachtig nog
bij Nadie snufifel-in-de-gortdie schijnheilige
proet-je-niks-ruik-bet-dan, ik kan hem niet meer luchten
of zien die ventDat hij me voor een gulden of vier
vleesch afkaapt, dat 's minder, dat maakt me niet
arm maar dat hij me hier publiek op de markt ver-
schandaliseertdat is om een stuip te krijgen. Wat
zeg jij Hein
„Krijg er een van mjjn part
Tableau
Sedert geruimen tijddus wordt uit Erankfort aan
de Köin Zeit. geschreven, maakte eene bende inbrekers
de stad onveilig en treedt met even veel voorspoed als
brutaliteit vooral in die deelen der stad op die door
de meer welgestelden worden bewoond.
De dieven schijnen het bizonder op artisten te heb
ben gemuntwant nadat in het begin van het vorig
jaar bij mevrouw Clara Schumann was ingebroken is
nu betzelfde den 20 December bij professor Julius Stok-
hausen geschied.
Bij mevrouw Schumann was de buit indertijd zeer
aanzienlijk maar bij den heer Stockhausen moesten de
plunderaars zieb met kleinigheden een zilveren thee
blad een ivoren koker eenige oude munten en kle
dingstukken vergenoegen. Een met zilverbeslag ver
sierden ivoren dirigeerstaf werd gebroken en het zilver
er afgesloopt.
(1) Lappen.
(2) Paardenvleesch.
(3) Oppasser (Bargoenscb).
Behalve vele andere diefstallen, beroofde men onlangs
den voorzitter van den gemeenteraad van al zijn zil
verwerk en alles duidt aan dat men met eene bende
te doen heeft, die volgens een bepaald plan werkt.
Het mag dan ook een ter juister tijd genomen maat
regel heeten, dat het aantal nachtwachts, met het begin
van het nieuwe jaarmet drieeDdertig is vermeerderd
en dat eerstdaags voor betere straatverlichting zal wor
den zorg gedragen.
Te ongeveer een uur des nachts werd dezer dagen
bij een apotheker te St. Petersburg tot tweemalen toe
zeer hard aangescheld. De provisordie nachtdienst
had deed open en zag tot zijne verbazing de groot
vorsten Sergius en Paul, beiden in uniform, voor zich.
„Is uw chef nog op vroeg grootvorst Paul.
„Hij is een half uur geleden naar bed gegaan", ant.
woordde de provisor.
„Goed laat hem maar slapen wij zullen hier voor
een uur of misschien gedurende twee uur een voor
werp deponeerendat wij persoonlijk weder komen
terughalen."
De vorst nam een spaansche ridderordevan zijn pels
ging op een stoel staan en legde de orde in een laadje
van een kastwaarna hij verzocht het voorwerp niet
te willen aanraken.
Zoodra de grootvorsten waren vertrokken, wekte de
provisor zijn principaal die reeds vaak verdachte za
ken als brieven, dolken enz. van de politie had ont
vangen, om die te onderzoeken, en hij dacht nu aan iets
dergelijks, zoodat men de orde stilletjes liet liggen.
Omstreeks twee uur werd er weder hard aangescheld
en zoodra de deur werd geopend snelde grootvorst
Paul de apotheek binnen, voortgetrokken door iemand,
die een kap over het hoofd had en die met een zwar
ten doek geblinddoekt was. Deze man rende naar de
plek, waar de orde zich bevond, ging op een stoel staan,
haalde het voorwerp uit het laadje, reikte het den vorst
toe en trok de blinddoek van de oogen.
Ondertusschen was een zeer aanzienlijk gezelschap
in de apotheek toegestroomd dat den gedachtenlezer
Bishop die de orde van een afstand van twee werst
met eene slede, gevonden had met luide biavo's toe
juichte.
Bishop had met den grootvorst Paul in eene slede
gezeten, en de vorst mende zelf, terwijl de gedachten-
lezer steeds de richting aangaf. De geheele cavalcade
bestond uit omstreeks veertig sleden.
De Commissaris des Konings in Noordbolland
heeft den 28 December 1. 1. den heer A. Goede Dz.
benoemd tot zetter voor 's rijks directe belastingen
ter vervanging van wijlen den heer H. J. Conijn.
De soiree variéeden 5 in het locaal Harmonie
gegeven, ten voordeele van een roomsen katholiek
oude mannen- en vrouwengestichtalhier, is uitstekend
geslaagd hetgeen dan ook trouwens na de zorgzame
voorbereiding der ijverige damescommissie niet te ver
wonderen ia. Zij heeft een aantal bekende en sluime
rende talenten weten te vereenigen en don talrijken
toehoorders men sohat het aantal op ongeveer 550
personen een zeer genotvollen avond bezorgd. Voelen
wij ons geneigd, in nadore bizonderheden te treden en
het licht te laten vallen op eene of andere medewerk
ster of medewerker in bet bijzonderhet feitdat
men hare of zijne krachten welwillend beschikbaar
beeft gesteld voor een liefdadig doel, houdt ons, noode,
terug toch kunnen wij niet nalaten te wijzen op de
opmerkelijke omstandigheid, dat onder de uitvoerders
de heer Hofmeester alleen het mannelijk geslacht
en dat zeker met eere vertegenwoordigdemaar
overigens het programma geheel aan dames was toe
vertrouwd. Het getuigt stellig van meer moed
dan de sterkere sexe, met groote beschedenheid, in den
regel in zijne zusters waagt te veronderstellen of be
wijst dat er bij haar meer talent schuilt dan bij de
mannelijke bewoners onzer stad. Hoe het ook zij
van onze warme bewondering zij baar bij deze de
verzekering gebracht.
De uitslag is evenredig aan de moeiten aan de
uitvoering besteed, daar de zuivere opbrengst p. m.
f 550 bedraagt.
Eene juflrouwdie Dinsdagavond met andere
personen voor de Harmonie naar het naar binnen
gaande publiek stond te kijken tuiste op eens f 7
welke som zij los in den buitenzak van haren regen
mantel had gestoken. Hoogst waarschijnlijk is haar
dat geld in het gedrang ontstolen. De gelegenheid
die sommige vrouwen dan ook, niettegenstaande de her
haalde waarschuwende gevallen, aan zakkenrollers blijven
aanbieden grenst aan het ongeloofelijke.
VEILING VAN VASTE GOEDEREN.
4 Januari.
Door den Notaris A. VONKte Schoorldam.
Perc. 1—13. Huis en land, aan den Middenweg te Heer Hugo
Waard, e-root 22.50.80, en boschgroot 2.56.70.
J. de Lange C.Jz. q q. f 12157,75
Perc. 14. Land, aldaar, groot 2.19.40.
P. Kooijf 1145,60
15. Land aldaar, groot 2.39.60.
J. J. Mett 1108,33
16. Land, aldaar, groot 2.93.00.
K Zwaan Cz. f 1387,07
5 Januari.
Door den Notaris H. METMANi
1. Huis, Visserslaan, E 1223. Str. G. Balder f 1165,
2. Dito, aldaar, E 1233. Str. J. Muys 1135,
3. Dito, aldaar, E 1232. Str. C. Bijpost
Perceel 1—3 verhoogd door F. Plaatsman tot 3700,—
4. Dito, Ken nemersingel, E 949. Str. A. Oortmeijer 1170,
Niet verhoogd.
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN. u
6 Jan. CatbarinaD. van Anthony Hofmeester en irgntje de
Vries.
