No. 32.
Acht en tachtigste Jaargang.
1886.
Eenheid in het noodige.
De Andere.
ZONDAG
14 MAAKT.
Prijs der gewone Advertentiën;
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
<S>ffiiiëcl ©cöeclte.
NATIONALE MILITIE.
De te Alkmaar wonende verlofgangers der mi
litie worden uitgenoodigd hunne zakboekjes ter
gemeente-secretarie vóór 20 Maart 1886 te bezor
gen, om aan de betrokken korps-kommandanten
te worden opgezonden
Jacht- en %i«chacten.
FEUILLETON.
8)
tLKÜI \(KSi:ilK<;OI K AM.
Deze Courant wordt Diasdag-, Donderdag-en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 8 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door
het geheele Rijk f 1,
De 3 nummers f 0 06.
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HEKMs. C08-
TEE ZOON.
De BURGEMEESTER van ALKMAAR brengt ter kennis
«n belanghebbendendat ter gemeente-secretarie gelegenheid
bestaat tot bet aanvragen van jacht- en viscbacten
voor het dienstjaar 1886,87.
Alkmaar, De Burgemeester voornoemd,
12 Maart 1886. A. MAOEAINE PONT.
De volgende personen worden verzocht zich ter gemeente
secretarie aan te melden
Maria Anna Kuuze, laatste woonplaats Amsterdam; Fre-
drika Maria Elisabeth Roklfs, 1. w Amsterdam; Stijntje van
Zoonen, wed J. Hoogendijk, 1. w. Haringcarspel; Nee.tje Kaat,
1. w. Zaandam; Johanna iiillegouda Nieuwkainp, geb. Sikkes
1. w. Amsterdam.
Onder zeer ernstige omstandigheden z;jn de parle
mentaire werkzaamheden hervat en van zeer veel be-
teekenis voor de toekomst van het land kunnen in de
eerstvolgende maanden die werkzaamheden zijn. Grond
wetsherziening is al terstond zoo goed als aan de orde
gesteld en grondwetsherziening onder de tegeuwoordige
omstandigheden is, zooal niet van zeer bedenkelijken
dan toch zeker van hoogst ernsiigen aard. De grond
slagen van bet regeeriugsstelsel eener natie aan eene her
ziening te onderwerpen, die tot belangrijke verandering
aanleiding geeft is altijd zóó gewichtig dat èn regee
ring èn vertegenwoordiging er steeds niet dan schoor
voetende toe overgaan maar wanneer er vastheid van
beleid bij de regeering en eentieid van zin bij de natie
beerschen, dan kunnen althans de omstandigheden gun
stig worden geacht oln grondwetsherziening ter haod
te nemen. Wat echter van dien arbeid, thans bij ons
ondernomen, het gevolg zal zijn is nog een raadsel en
dat raadselachtige is zeer verontrustend, want het schip
van staat wordt heen en weer gesliugerd op een woeste
zee, niet geleid door de vaste hand van een stuurman
dio weet waarheen hij den boeg moet wenden om in
veilige haven binnen te loopen.
Meer dan ooit toch heerscht er onzekerheid en on
eenigheid op zeer onderscheiden gebied, zoodat de meest
niteenloopende beginselen en z enswijzen zich doen gel
den en invloed trachten uit te oefenen op den wetgever.
BOOB
W. HE1MBÜRG.
Ik trad aan het venster en zocht naar alle denkbare
grondeu die Charlotte's woorden zouden kunnen ver
ontschuldigen en ik vond er slechts eene. Zij was te zeer
bedorven te zeer verwend door mij door vader
door grootmoeder, door de gebeele wereld Inderdaad
wij waren er zelf de schuld van De hand op
het hart, Tone, als de geheele wereld zoo aan je
voeten hadt gelegen als met je schooDe zuster bet geval
is, wanneer elk van je wenschen voorkomen was, wat
zou er dan van jou geworden zijd Zoudt ge de
vleugels zoo rustig hebben gehouden ais nup En
zoudt gij in je oogen reeds zoo oud, zoo verstandig
zijn als nu, eu zoo bestand tegen alles, wat de wereld
aanbiedt P Het was my ook volstrekt niet gemakkelijk
gevallenzoo „verstandig" te worden ik had toch
evenveel levensvreugde als zij en wekte ook zoo gaarne
in de schitterende balzaal behagen op maar daar klonk
mij het woord in de ooren: „de andere."
De mooie juffrouw Werthern en „de andere" heet
ten wij. Ik boorde mij etns in het gesprek zoo noe
men door een paar lippen naar wier lachen en bab
belen ik zoo gaarne luisterdebijna te gaarne. „De
andere" en op welk eenen toon En toen maakte
eens eene jonge vrouw achter mij de opmerking dat
de „andere" zich ook juist zoo kleedde als hare mooie
zuster „hebt gij ooit iets meer ongelijks gezien als
de dames Werthern?"
Ik heb dien avond op mijn stil kamertje eeuwig lang
voor den spiegel gestaan en mij zelf de gelofte gedaan,
nooit weder taltoilet te maken en de „andere" heeft
Achteruitgang in de meeste takken van beBtaan doet den
ten roepen om bescherming, terwijl een ander slechts
heil verwacht van handhaving van volkomen vrijheid
en een derde een middenweg zou willen inslaan door
bet een vrij te laten en het ander ta belasten. Dage
lijks neemt bet aantal voorstanders eener inkomsten
belasting toehoewel alle pogingen om haar in te
voeren nog mislukten en zeer groot is nog de menigte,
die liever te doen heeft met accijnzen, ook al drukken
ze voornamelijk den minderen man. Algemeen stem
recht is voor den een het groote geneesmiddel voor
alle staatkundige kwalen terwijl andereu den onder
gang aan Nederland voorspellen, indien het wordt in
gevoerd zelfs indien bet kiesrecht belangrijk werd
uitgebreid. De rustige en fatsoenlijke werklieden ver
langen reglementeering van den arbeid, onderwijs voor
hun kinderen van wege den staat algemeenen dieust-
p icht en de sociaal-democraten zouden liefst tot on-
middelijke verdeehng van alle aardsche goederen overgaan,
om ook eens, hoe kort dan ook, te genieten van de
zaligheden van een goed leven.
Maar het ergste zijn nog: de schoolstrijd en de
Kerkelijke twisten. De belangrijkheid der vraag of de
neutrale school zal worden prijs gegeven is boveD allen
twijfel verheven. De vrees, dat haar dagen geteld zijn
is niet ongegrond al heeft ook de heer Pické m de
Eerste Kamer een paar jaren geleden uitdrukkelijk
verklaard, dat het Nederlandscbe Hoogerbuis nooit
zal dulden dat de neutrale school wordt aangerand.
Er is langzamerhand een andere wind gaan waaien en
de kerkelijke partijen hebben bet zoover weten te
brengen, dat men geneigd is tot concessies, 't Is waar,
de neutrale school is in den laatstee tijd achteruit
gegaan. Op vele plaatbeu laat het gehalte van het
onderwijs en van het personeel veel te wenschen over
en is bet schooltoezicht zoo goed als van nul en
geener waarde.
In de katholieke provincies ea op vele plaatseu
waar de cbristelyk geretorineerdeu de groote meer
derheid vormeu beteekent de openbare Bcbool wei
nig of niets meermaar wordt zij geheel losgelaten,
dan kan men zeker we eu dat over weinige jaren ge
heel Nederland gebukt gaat onder de overheersching
der gcestelykheid. In verband met dit alles is de kerke
lijke strijd, die te Amsterdam is losgebarsten en op
andere plaatsen wordt voortgezet vau groote beleekenis,
want als de kerkeljjten beschikken over de macht van
bet geld dan eiscbeu zij ook het gezag ia deu staat en
evengoed als de katholieken verlangen, dat de Blaat
oaderdanig zij aan de heilige moeder de Kerk zoo
vorderen ook dr. Kuyper en de zijn n, dat de Staat zal
worden geregeerd volgens de Calvinistische beginselen,
dus een zuiver theocratische regeeriugsvorm. Men heeft
thans gezien hoe ver de kerkelyken durven gaan en waar
voor zj al niet terugdeinzen. Dit kan een ernstige les zijn,
juist in tyds gekomen en wordt zij ter harre genomen
dan mag Nederland dr. Kuyper dankbaar wezen voor
zijn coup de forceAan den vooravond eener grond-
haar woord gehouden. Het was alsof ik door dit woord
eerst mij zelf had leeren kennen of had het slechts
myn wantrouwen opgewekt? Ik zag, dat vader, groot
moeder, Hans, zelfs het dienstpersoneel mij als de
„andere" beschouwden. Lotje, Lotje en altijd eerst
Lotjeen ik moest erkennendat ik zelf onbewust
precies zoo tegenover haar had gedaan.
Wat was ik droevig gestemd in die dagen, maar
hoe schielijk overwon ik toch alles en schikte ik mij,
overeenkomstig mijnen natuurlijken aanleg, in mijne
positie ais huismoeder en goede altijd gereed staande
raadgeefster en hoe noodig werd het spoedig Vaak
bekroop mij wel het oude dwaze verlangen naar levens
genot en naar geluk en dan liet ik huishouden en
kousenmand in den steek en begroef myne betraande
oogen in de kussens van mijn bed. Maar wanneer ik
weder had uitgeweend, viel bet mij gemakkelijk, bet
prinsesje voor het bal uit te dosscheu en weder met
vaste band de teugels van het huishouden te vatten.
En ik werd steeds kalmer en tevredener tot het
ongeluk kwam vader dood Hans in treurige omstan
digheden en wij onbemiddeld, geheel onbemiddeld,
zoodra de boogb jaarde vrouw de oogen sloot. Hoe
bang boe dor scheen mij de toekomst toe Zoo stond
ik aan het venster op dien avond en keek op het
kleine tuintje neer en op de bladerlooze acaciadie
vaders trots was geweest. Die aanblik bad mij anders
altijd treurig gestemd de boom bad mij steeds een
gevangene tusschen de grauwe muren van bet achterhuis
toegeschenen vandaag was er in mijne oogen op
de gansche wereld geen schooner uitzicht en meende
ik niet te kunnen scheiden vau den eenzamen boom
waarop nu vreemde oogen uit dit venster zouden neerzien.
Jazeer zwaar viel het scheiden en wij lieten toch
nietB anders achter dan het doode verleden.
Het bad dien morgen geijzeld en bet was gevoelig
koud gedurende onzen rid door de sluimerende stad.
Afscheid hadden wij van niemand genomen het uur
wetsherziening is er nog tijd te waken dat de moge
lijkheid voor een priesterheerschappij worde uitgesloten,
maar worden de teekenen des tyds ligt geschat of hetzij
opzettelijk, hetzij onverschillig voorbijgezien, dan nadert
met rassche schreden de ure waarin slechts Rome en
Dordrecht elkander het oppergezag in den staat zullen
bestrijden omdat alle andere partijen en richtingen
tot machteloosheid zullen worden gedoemd door bet
gezag eu den invloed van twee kerkordeningen.
Dank zij baar krachtige en uitmuntende organisatie
heelt de katholieke kerk in de laatste jaren in ons
land een bijna ongelooflijke uitbreiding verkregen en
haar invloed gevestigd lot in de hoogste regeerings-
kringen. 't Is een feit dat de katholieke partij op dit
oogenblik de invloedrijkste is. Zij heeft gewerkt in
stilte, zonder ophef, kalm, zonder rumoer, maar zij
heeft zich overal krachtig genesteld en thans is zij in
siaat openlijk op te treden en voor den dag te komen
en waar zij zich vertoont gevoelt men terstond dat
zij macht heeft De katholieke kerk heeft op Neerlands
vrijzinnigen bodem eene goede gelegenheid gevonden om
zich uit te breiden en zij heeft dat gedaan op een
wijze die verbazing en bewondering wekt en de over
tuiging tevens, dat zij indien zij nog ettelijke jaren
zoo kan voortgaan, de macht in handen hebben zal,
die haar niet weor zal kunnen worden betwistalthans
uiet meer ontnomen.
Zal het vrije Nederland voor goed overgeleverd wor
den aan bet kerkelijk gezag, hetzij van Rome of van
Dordrecht Het ant woord hierop zal grootendeels af
hangen van den geest, die in de grondwet overheerec'nende
zal zijn en de waarborgen, die zij zal opleveren voor de
bandhuving der beginselen van vrijheid en gedjkbeid.
Als de Staatsschool wordt losgelaten, dan kunnen we
ook den atstand van onze politieke vrijheid gerust on-
derteekeneu en alvast gaan overwegen of we ons wlleu
nederbuigen voor den Paus van Rome of voor dien van
Amsterdam. De Hemel beware Nederland, dat het zoo
ver komeHet gevaar is ernstiger dan velen denkea
maar het is nog niet te laat om bet af te wenden, indien
maar alle mannen van ernstigen wil die de vrijheid
iiethebben en de onderdrukking haten, beginnen, om nog
eens den toectand des lands ernstig en onpartijdig te onder
zoeken, opdat ze zich overtuigen ook van netgeeD men met
ziet en dan zich vereenigen met alle kracht om datgene te
handhaven wat steeds de roem van ons vaderland is ge
weest: vrijheid voor allen, geen overheersching van eenig
kerkelijk gezag. Er zal om dit te bereiken sirijd noodig
zijn en opoffering, want men zal zien, dat de kerke
lyken zich duchtig zullen laten gelden en hun tegen
standers zullen als een gesloten pbalans, met opoffering
van menig speciaal en particulier gevoelen, stand moeten
houden om zich niet te laten verdringen uit ue bres,
die reeds is geschoten Als slechts eenheid heerscht in
het noodige kan nog voel kwaad worden afgewend, maar
als ook de vrienden des huizes verdee d zyn, dan uaan
we den ondergang te gemoet, want „een huis dat in
zich zelf verdeeld is kan niet bestaan
van vertrek was zorgvuldig geheim gehouden; zoo kwam
het, dat wij, zonder dat iemand ons lastig viel, voor
onze bagage zorgen en in een dames coupé derde klasse
sluipen konden. Lotje, die haar laatste zakgeld voor
het vervoer van Schnips bad gebruikt, ging als een
offerlam op de harde bank zitten zij was zeer bteek
maar weende vandaag niet. Ik maakte voor grootmoeder
een gemakkelijk zi'je van kussens en sluimerrollen en
schoof haar een bankje onder de voeten. Lotje ver
roerde zich metzij zag strak naar buiten op de tal-
looze buizen die de trein eerst voorbijging, met een
groote bouquet van viooltjes in de banden, die gisteren
avond voor haar afgegeven was met een visitekaartje met;
een wapen er op. Toen de trein de laatste buizen
voorbysuorde wierp zij de bloemen met eoae haastige
beweging naar buiten, alsof zij geen enkele herinnering
wilde bewaren aan hetgeen achter haar wegzonk. Toen
haalde zij diep adem, zjcht een goed plekje om baar
hoofd te steunen, trok den sluier voor het gelaat en
zoo bleef zij zitten gedurende den ganscben langen tocht.
Daar buiten echter was langzamerhand de streek
steeds schooner geworden en had bet vlakke land reeds
laDg voor heuveiaobtig terrein plaats gemaakt. Bevallig
kenen de dorpjes uit het bonte herfstloof der bosschen,
wolkenloos strekte zich de blauwe hemel uit: na een
langen regentijd de eerste schooue dag. De Septem
bermaand nam vriendelijk groetend afscheid. Wanneer
het zoo licht wordt om ons heendan vat het hart
weêr moed en waartoe ik mij sedert langen tijd niet
in staat had gevoeld ik begon weder plaDnen te maken,
illusie aan illusie te knoopeu, luchikasteelen te bouwen.
Wie weet, welk geluk ous in het stadje te wachten
staat! Het zit misschien reeds op den drempel der kleine
woning en wacht slechts op onze komst om ons zijne
rozen in deu schoot te werpen Lotje vindt misschien
een prins, grootmama herleeft weder in de nieuwe om
geving, in den omgang met oude bekendeD, en zou
er niet eens op eenen goeden dag aan de kamerdeur
worden geklopt en onze goede Hans terugkomen j