No, 41. Acht en tachtigste Jaargang.
ZONDAG
De verwoestingen In België.
A APRIL.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
Prijs der gewone Advertentiën:
Plaatsgebrek noodzaakt ons het feuilleton
achterwege te laten.
ALKMAARSCHE COUR ANT.
Deao Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 8 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door
het geheele Rijk f 1,—.
De 3 nummera f 0.08.
ff' - KV
Isa ,i
BSlWlll
Ar. ia v
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS-
TER ZOON.
Treurt ziin de berichten die in de laatste dagen uit
België tot 'ons zijn gekomen. Ean landstreek ons
gewoonlijk geschetst als even rijk aan natuurocioiQ as
aan bloeiende nijverheid waar honderden rookonde
schoorsteenen zich tusschen lachende heuvelen en be
vallige dorpen verheffen, is een plaats van verwoesting
en ellende geworden. - Nu kan men verschillend
denken over bet schoone en zegenrijke van al die roo-
kende schoorsteenen. Dat zij de bevalligheid van het
landschap verhoogenkan bezwaarlijk worden be
weerd dat er in een streek gewerkt en vlijtig gewerkt
wordtis ongetwijfeld een verblijdend verschijnsel; maar
daarom is de aard van den arbeiddie er gedreven
wordt, geen onverschillige zaak. Mijnen en groo e
fabrieken, waarin de arbeiders bij honderden worden
geteld, hebben altijd deze schaduwzijde, dat de arbeid
er voor de meesten eentonig en werktuigelijk wordt,
de arbeider er gewoonlijk de vrije lucht geheel moet
missen en vooral dat een industriëele crisis, een ai
lissementeen groote omkeering op het gebied van
voortbrenging en handel onmiddelijk op de ag oonen
van duizenden een noodlottigen invloed kan hebben
of hen geheel buiten werk kan stellen. Maar nutteloos
is het, over deze zaken te philosopheeren. De aard
van het land wijst van zelf de soort van den arbeid
voor de bevolking aan. Gelijk een land van buiten
gewone vruchtbaarheid een landbouwende ot vee ee en
bevolking zal dragen, goede havens en grooto rivieren
scheepvaart eD koophandel doen bloeienzoo brengt
een steenkool houdende rotsachtige grond het bestaan
van mijnen en fabrieken mede. Het is bekenddat
het zuid-oostelijk deel van België, de provinciën Huik,
Namen en Henegouwen daarvan rijkelijk zijn bedeeld.
Onverwachts heeft zich in deze streek van steen
kolenmijnen en fabrieken een werkstaking geopenbaard,
die met groote verwoestingen is gepaard gegaan JN iet
alleen om den arbeid te doen ophouden was het hier
te doen er kwam een cpzet bij om te verwoesten en
te vernielen om schade toe te brengen en leed te
doen. Werkstaking op zich zelf is reeds een uiterst
gevaarlijk middelom zijn doelverbooging van '°®D
te bereiken. Het kan soms met goed gevo g wor en
aaugewendmaar lijden en ontbering zijn er meestal
onafscheidelijk van. Men moet den tijd doorkomen
waarin niet gewerkt en bij gevolg geen loon wordt
ontvangen, en alleen daar, waar de kassen bestemd
om gedurende dien tijd de noodige uitkeeringen te
doen, daartoe in staat zijn of voldoende hulp van elders
toevloeit, is dit mogelijk. In elk geval zijn deze uit-
keeringen of tegemoetkomingen belangrijk minder dan
het gewone loon en moet men zich bij gevo g me
bet volstrekt onontbeerlijke tevreden stellenterwy
daarenboven de spaarpenningen worden opgeteerd en veel
te gelde gemaakt wordt om in de dringendste beboetten
te voorzien. Hoe bitter het middel echter isin de
eerste plaats voor hen die het aanwenden hoe twee
snijdend het zwaard dat zij tegen den werkgever op-
heflen, het is enkele malen met zonder goed gevolg
aangewend waar een geheele bevolking, buiten maehte
om eenig ander wetk ter hand te nemen, geheel van
enkele industriëelen afhankelijk was, en het loon tot
beneden het volstrekt noodige was gedaald.
Onwil of hebzucht vau den fabrikant is echter vol
strekt niet altijd de oorzaak van het lage loon. inte
gendeel gebeurt het niet zelden, dat verlaging van
loon onvermijdelijkof althans verhoogmg onmogelijk
is, wil men het werk kunnen voortzetten. Er kan
zelfs tijdelijk met verlies gewerkt worden om de zaak
niet geheel te doen verloopon en inmiddels gunstiger
tijden te kunnen afwachtenmaar dat in zulke tijden
het loon wel zoo laag mogelijk gesteld en de werktijd
somtijds daarenboven ingekrompen dient te worden,
spreekt van zelf. Nu hebben wij dezer dagen onder
anderen van mijnen in Belgie gehoord, waarvan de
eigenaars gedurende de laatste aeht jaren met meer dan
één percent van hun kapitaal hebben ontvangen. Onder
zulke omstandigheden kan wel het loon met anders
dan zeer laag zijn en moet een werkstaking voor hen
die haar ondernemen noodlottige gevolgen hebben. In
België heeft zich in de laatste jaren het ongelukkig
verschijnsel voorgedaan van een kortstondigen buiten
gewonen bloei ten gevolge van zeer buitengewone om-
stand igheden. Dö Franscb-Duitsch© oorlog had de
werkplaatsen in de beide vijandelijke landen gesloten
de nijverheid geknakt, den handel verlamd. België
ontving wat zijn buren moesten ontberen. Daar kwam
men koopen wat Erankrijk en Duitschland niet meer
konden leveren. Er waren geen fabrieken, geen handen
genoeg om aan alle aanvragen te kunnen voldoen.
Nieuwe fabrieken werden opgericht en van de beste
werktuigen volgens de nieuwste uitvindingen voorzien
om zoovee! mogelijk te kunnen voortbrengen. Er
heerachte een tijd lang groote bloeier hearschte
helaasgroote weelde in de mijn- en fabnekstreken.
Reizigers uit die jaren getuigen er van dat liet geld
er werd weggeworpendat mijnwerkers en fabriekar
beiders in de kleinste kroegen champagne dronken.
Die gelukkige, neen ongelukkige tijd duurde natuurlijk
slechts kort. Erankrijk en Duitschland herstelden zich
spoedigen weldra trokken de klanten voor een groot
deel van de Belgische fabrieken weer terug naar hun
oude leveranciers. De loonen daalden weder daalden
eindelijk lager dan vóór den oorlog en de fabrikanten
vonden zoo weinig aftrek voor hunne in de magazijnen
opgestapelde warendat zij slechts vier van de zea
dagen konden laten werken en sommigen zullen moeten
eindigen met de fabriek te sluiten. Wanneer wij nu
lezen dat de mijnwerkers meestal wekelijks niet meer
dan vier dagen werken en van 2 tot 3 francs per dag
verdienen dan moeten wij erkennen dat dit weekloon
van 4 tot 6 gulden een treurig verschil oplevert met
dat van de dagen van weelde en dat deze overgang
den arbeider bitter hard moet vallen.
Uit de dagen van den overvloed is natuurlijk niets
gespaard. Ziedaar bet ongeluk van den werkman, wiens
loon aan groote afwisseling onderhevig iawiens in
komsten rijzen en dalen met den tak van nijverheid
waarbij hy werkzaam is. Die rijzing en daling moest
hem den voorzorgsmaatregelden duren plicht leeren
om in de goede dagen te sparen voor de slechtedie
vroeger of later maar eenmaal zeker zullen volgen
doch daarvan gebeurt niets. Het booge loon wordt
verbrasten het eenige gevolg van de gunstige jaren
is dat de arbeider verwildert en verdierlijktonwilli
ger om te werken luier en ongeschikter wordt voor
zijn arbeid. De bange tijd komt, en nu uit zich de on
tevredenheid de woedende teleurs'elling, de yerbiutering
over den geweldigen ommekeer niet alleen in een werk
staking die onmogelijk tot een gunstigeu uitslag kan
leidenmaar daarenboven in blinde vernielzuchtin
duiveischen lust om ook anderen verlies en schade te
berokkenen, in de eeiste plaats den fabrikant, die onder
dezelfde treurige omstandigheden zucht als de arbeider.
Zoo zijn in België winkels geplunderdwoningen en
lusthuizen verbrand en fabrieken verwoest. Arbeiders
die werken wilden, zijn door de onwiiligen tnet geweld
teruggehoudenen de mogelijkheid om opnieuw aan
het werk te kannen gaan bestaat niet meer want de
werkplaats zelve de fabriek, ligt in puin de groote
en kostbare werktuigen zijn vernield. Tal van dooden
zijn gevallen velen misschien voor hun geheele leven
verminktof in hun gezondheid en kracht geknakt.
En welk een lange sleep van jammer en ellende, van
armoede on gebrek moet van deze handelingen der
duisternis het gevolg zijn Ja de Regeering zal doen
wat zij kan aan spoorwegen kan werk gegeven wor
den er moet geholpen worden; ook duizenden on-
Bchuidigen zijn de slachtoffers van deze verwoesting
er zal gezorgd worden dat niet geheele streken door
gebrek geteisterd worden maar lotsverbetering za. dit
oproer zeker niet ten gevolge hebben.
Hebben de fabrikanten in deze streken gedaan wat
in hun vermogen was om noodlottige gebeurtenissen
te voorkomen Misschien zullen naar aanleiding van
het gebeurde ook omtrent de verhouding tusschen di
recteuren fabrikanten en werklieden in deze mijn- en
fabriekdistricten inlichtingen tot ons komen. De fa
brikant die honderden werklieden aan zijne onderne
ming verbindt, moge wel bedenken, dat die al'en ook
van haar meerderen of minderen bloei afhankelijk zijn
en bij haar mislukking tijdelijk althac s broodeloos zui
len zijn. Zonder zijne tusschenkomst zal er van spa
ren en voorzorgsmaatregelen tegen de kwade dagen
die ook hij niet kan voorkomen geen sprake zijn.
Schiet er dan wel iets anders over dan zelf de leiding
op zich te nemen en die voorzorgsmaatregelen met
strenge hand in te voeren en aan allen die aan zijn
onderneming verbonden zijn op te leggen Wat moet
de fabrikant die besef heeft gehad dat hij eenigermate
aansprakelijk was voor die honderden arbeiders zich
verontrust gevoeld hebbentoen hij ben in de jaren
van hooge loonen in de kroegen champagne zag drin
ken Maar is ook de Btaat niet verplichtdoor rege
ling van den kinderarbeid en beteugeling van onge-
schikten en overmatigen arbeid van jeugdige personen
te voorkomen dat geheel een opkomend geslacht op
groeit in onkunde onzedelijkheid verdierlijking en
verwildering
In den avond van den 29 is te Ilpendam eene
broodbakkerij afgebrand.
Den 30 ia te Eerbeek gemeente Brummen, eene
papierfabriek verbrand.
De gemeenteraad van Haarlem heeft den 31, als
biidrage tot de feestelijkheden bij gelegenheid van de
algemeene vergadering van leden der maatschappij van
nijverheid in Juli a.s., f 300 toegestaan voor verlich
ting enz. in den Hout en besloten ten aanzien van de
verzoekschriften, om de kermis af te schaffen daarop
eerst te antwoorden na de kermis van 1886.
Gedep. Staten van Noordbrabant hebben den 31
aanbesteed het maken van den weg van Eersel naar
de belgische grens, lang 8072$ el, geraamd op 67035.
Laagste inschrijver was de heer Ant. van Lsempt te
Turnhout voor f 65580.
Den 1 zijn van de geldleening, groot 1.000.000,
in 1867 ten laste van het Paleis voor Volksvlijt ge
slotenuitgeloot de volgende 16 seriën: 211, 566,804,
824, 852, 1120, 1242, 1410, 1797, 1817, 1963, 2023,
2327, 2714, 2829 en 3568.
De Amsterdamsche omnibusmaatschappij heeft 'in
het le kwartaal 2.056.227 reizigers vervoerd tegen
2.197.309 in gelijk tijdvak van 1885.
De dames van den Brink te Velp bij Arnhem
hebben aan het Nederl. museum te Amsterdam eene
piano van het jaar 1808 ten geschenke gegeven.
Het kohier van den hoofdelijken omslag te Pur-
merend is voor 1886 vastgesteld op f 15957.5/.
Te Brielle zijn de mazelen epidemisch verklaard.
Te Sijbekarspel moet voor lid van den gemeen
teraad herstemming plaats hebben tusschen de heeren
C. Mantel aldaar en 0. Glas te Benningbroekin
plaats van den heer S. Laan, overleden.
Te Twisk zijn slecb.ls 4 boerderijen verbrand;
van de 5e verbrandde alleen de boet.
Voor het bouwen der openbare school te Egmond-
binnen waren 7 inschrijvingen ingekomen. De laagste,
aan wien het werk gegund is was G. Ruigewaard te
Egmond aan Zee voor ƒ2113; de hoogste bedroeg 2600.
n— Te Enschedé hebben de werklieden in de stoom-
ververij van de firma Stroink Co. en de wevers in
de fabriek van den beer Schoiten, ten getale van 300
man het werk gestaakt. Vier en twintig huzaren zijn
van Zutfen per extra trein daarheen vervoerd.
Zaterdag 3 April.
Londen. De regeeriug beval aan harea gezant te
Atheneom de laatste waarschuwing tegen Grieken-
lands oorlogsplannen te doen. De Turken trekken
zich bij de Grieksche grenzen samen wanneer daarop
een grieksch ultimatum volgt, dan zal de engelsch-
oostenrijksch-italiaanache-vloot terstond handelend op
treden^
Het gezelschaponder directie van den heer
Pohlini dat den 2 met veel succes eene vooretelling
gaf in het lccaal Dib'gentiaalhier, zal heden, den 4,
twee voorstellingen geven waarvan de eene, voor kin
deren des voormiddags en de andere 's avonds plaats
vindt. Het gezelschap vormt een goed geheel en de
uitvoering van Vrijdag zal ongetwijfeld op het bezoek
der te verwachten voorBtelingen van goeden invloed zijn.
Op de voordracht voor onderwijzeres aan de
openbare le tusschenschool alhier zijn geplaatst de on
derwijzeressen A, A. Buys te West-Knollendam, ge
meente Wormerveer, M. Cloeck te Bergen en J. de
Vries te Kolhorn gemeente Barsingerborn.
In de vergadering van den gemeenteraad van
Woensdag, 7 April, 's namiddags 12'U uur,
zullen de volgende punten behandeld worden:
Beëediging van den heer A. Conijn Az. als taadslid
Van de commissie van financiën
Rapport op de rekening der Kamer van Koophan
del en fabrieken over 1885. Idem op de rekening
van de commissie van toezicht op het stedelijk mu
ziekkorps over 1885. Idem op het verzoek van regen
ten van het burgerweeshuis om machtiging tot het
doen van af- en overschrijvingen in hunne begrooting
voor 1885. Idem op een dergelijk verzoek van het
burgerlijk armbestuur en op een suppletoir begrooting
voor 1885.
Van Burgemeester en Wethouders.
Kohier der plaatselijke directe belasting dienst
1886. Rapport op het verzoek van J. Balvers om
vergunning tot het stellen van een houten hek aan
de Geest. Voorstel tot onbewoonbaarverklaring van
eenige woonhuizen met rapport der commissie van
onderzoek. Benoeming van eene onderwijzeres aan
de le tusschenschool. Idem van helpsters aan de
openbare school voor onvermogenden. Idem van eene
commissie voor de audiëntie bij Z. M. den Kom°S-
Idem van een stembureau voor de verkiezing van ee
lid der Provinciale Staten. Idem van eene commissie
y°—dlandenvergelijkend examen voor hoofd der
school te Koedijk den 3 alhier gehouden namen 34
van de 43 sollicitanten deel. Het werk bestond uit
het „lge.de, NederUnd,ch.e..l.
Uw rijke teel bljt> de erkdie «ij „reen,gd dragen
Waarin het nageslacht der vaadren geest aanschouwt!
Al praalt die bondskist thans niet op een zegewagen