No. 48. Acht en tachtigste Jaargang. 1886. WOENSD AG Dc Grondwetsherziening mislukt. 21 APRIL. FANFARO. PrijB der gewone Advertentiën: (Dffitittl (öebeelte. ALKMAARSCHE COURANT Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs par 8 maanden voor Alkmaar f 0,80; franoodoor het geheele Sijk f 1, De 3 nummers f 0 06. 1? IV Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COS- TER ZOON. SOLLICITANTEN naar de betrekking van ONDER WIJZER aan de openbare scbool voor onvermo ge nden te Alkmaar, op f 65Ü jaarwedde, worden verzocht, zich onder overlegging van stukken vóór 2 Mei 1886, te wen den tot bet gemeentebestuur. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR brengen ter kennis van belanghebbenden, dat aan hen vergun ning is gevraagd door JOHANNA MARGRETHA KRIJT, weduwe van J. E. CLAUSING tot het voortzetten van den kleinhandel in sterken drank in het perceel „het wapen van Amsterdam" aan het HeiliglandNo. 24. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Alkmaar, A. MACLAlNE PONT. 19 April 1886. De Secretaris, NUHOUT van der VEEN. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR brengen ter algemeene kennisdat zij in hunne op heden ge houden vergadering aan H. B. GRANSJEAN, huis- en kachel smid alhiervergunning verleend hebben tot het oprichten van eene huis- en kachelsmederij in het perceel op den hoek der Schapensteeg en Achterstraat, wijk B. No. 40. Burgemeester en Wethouders van Alkmaar, Alkmaar, A. MACLAlNE PONT. 19 April 1886. De Secretaris NUHOUT VAN DER VEEN. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR brengen ter algemeene kennisdat het kohier der plaatselijke directe belasting voor het jaar 1886, door den Raad vastge- »teld 7 April 1886 en door Gedeputeerde Staten van Noord holland goedgekeurd bij besluit van den 14 d. a., heden aan den gemeente-ontvanger ter invordering is uitgereiktzijnde dat kohier tevens in afschrift gedurende 5 maanden, aanvang nemende 21 April 1886, ter gemeente-secretarie voor een ieder ter lezing nedergelegd. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Alkmaar, A. MACLAlNE PONT. 20 April 1886. De Secretaris NUHOUT VAN DER VEEN. MILITIE EN SCHUTTERIJ. JAN DE BOER, l.w. Utrecht; JACOB KOSTER van het 3e reg. busaren en J. VAN SCHARENBURG, van het reg. grenadiers en jagers, worden verzocht zich ter gemeente-secre tarie aan te melden. Op dit ernstig feit hebben wij ditmaal te wijzen, dat de lang voorbereide, lang overwogen en lang gewogen poging tot Grondwetsherziening is mislukt, en het Mi nisterie dat haar ondernam, zijn entslag heeft gevraagd. Die mislukking kon worden voorzienwas meer en meer onvermijdelijk geworden. Wanneer een vertegen woordigend lichaam in twee gelyke helften is verdeeld en de eene helft eischen stelt waarop niets kan worden afgedongen mag de onmogelijkheid nog niet zijn ge bleken de hoop op slagen heeft geen vaster steun dan de stroohalm voor den drenkeling. Bevrediging onzer eischen op het gebied van het onderwijs is de onher roepelijke voorwaarde waarop onze medewerking kan verkregen worden had de rechterzijde gezegd. Daarom Novelle van STEFAN IB KEIJSER. 12) Elsa van den overste en andere jongejuffrouwen zagen met verwondering en kwalijk verholen kleurstelling dat Bartenstein zich reeds eene dame verkozen had. Elsa beschouwde reeds al het effect van haar rood-zijden kleed als verlorentoen een der adellijke heereu haar onder 't aanbieden van een sierlijk rozenbouquetje, om den cotillon verzocht. Elsa knikte purperrood en veel te diep zooals haar vader later bromde. Zij fluisterde Melanie echter ver genoegd toe: „Nn ben ik toch blij, dat ik een rood zijden kostuum heb." „Een onberispelijk skelet" merkte de professor in de ontleedkunde op, toen Bartenstein hem voorbij kwam. „Dat is van minder belang voor u, geachte professor", antwoordde de overste lachende. „Die beenderen be- hoaren aan den koning. Maar wat heaft Bartenstein daar voor sierlijks uitgezocht „Dat is van minder belang voor u, waarde overste", antwoordde de professor eveneens lachende. „Die dame behoort aan de universiteit. Zij zou den leerstoel van grieksche taalgeschiedenis en kunst kunnen bestijgen, zoo zij wilde." „Wat duivelstel mij haar dan voor", verzocht hem de overste. Als op commando volgden de jongere officieren hem. Door Bartenstein voorgesteld, defileerden zij allen voorbij Ereme. Kort hierna weerklonk van uit de danszaal de bal- muziekvoor de zich weldra daarheen begevende dans- luBtige paren niet te vergeefs. Ereme verzocht Melanie haar aan eenige haar nog onbekende dames voor te stellen. R IA T7 AS moest reeds met afwijking van de gewone, de natuur lijke orde van beraadslagingde behandeling van de voorgestelde wijziging van het tiende hoofdstuk der Grondwet aan alles voorafgaan. Zoo geschiedde het, Dat hoofdstuk was het eerste dat in behandeling kwam, maar ook het laatste. De wijziging van het tiende hoofdstuk der Grondwet heeft geen onderwerp uitgemaakt van voorafgaand over leg tu8schen de verschillende partijen. Reeds bij het onderzoek in de afdeelingen kwamen katholieken en anti revolutionairen met hunne eischenen bij de be handeling in de openbare zitting werd namens de ge heele rechterzijde een wijziging van het Regeerings-voor- stel voorgesteld, die onmiddelijk werd aangekondigd als een minimam als het minste waarmede genoegen kon wor den genomen. Is datmag men vragen, de weg dien men inslaat, wanneer men zoo mogelijk tot overeenstem ming zoekt te komen. De toelichting moge dan aan vrede lievende betuigingen niets te wenschen overlaten met dien wel willenden vorm is de zaak zelve in strijd. Meu begint niet met een ultimatum. Dat de tegenstanders der bestaande schoolwetgeving zelvea een lezing van art. 194 ontwierpen en aan de Kamer in overweging gaven niets kon gewenschter zijn; maar de bijvoeging dat dit nu ook hun laatste woord was, gaf aan hun voorstel al aanstonds een minder welwillend karakter en sloot de deur voor vruchtdragende bespreking en onderling overleg. Er was tusschen de katholieke anti-revolutionaire en conservatieve leden, alzoo tusschen de drie afdeelingen der geheele rechterzijde vooraf een verbond gesloten een afspraak gemaaktwaaraan allen zich zouden houden ook al mochten enkelen misschien een afwijkende meening hebben. Een oogenblik kwam dat verschil gedurende de openbare beraadsla ging aan den dag, toen het door een nieuwe wijziging van het voorstel der rechterzijde aan de later te maken wet op het lager onderwijs werd overgelaten te beslissen, of aan niet voor allen toegankelijke scholen bijdragen uit openbare kassen gegeveu zouden kunnen worden. Aanstonds stelden de beeren Brouwers en van Baar een andere lezing voorwaardoor die onzekerheid werd weggenomen en in de Grondwet zelve zou worden uit gemaakt, dat ook aan deze niet voor allen toegankelijke scholen subsidie kou worden gegeven „naar bij de wet te stellen regelen." Maar weldra werd de eendracht weer hersteld door aan den wensch dier beide beeren te voldoen. Niet zoo eenstemmig waren de liberalen. Ook onder hen bad herhaald onderling overleg plaats gehad, maar eenstemmigheid werd op dit puut onder de liberalen bin nen de Kamer evenmin verkregen als onder hunne geestverwanten daar buiten, verschillend werd door hen ge oordeeld over de vraag hoever men zou bunnen gaan wat men zou kunnen toegeven en onder welk voorbe houd, of wat men aan den gewonen wetgever zou kun nen overlaten. Ieder van hen moest ten slotte voor zich wetenwat hij zou meeoen te kunnen verant woorden en dien overeenkomstig zijn stem uitbrengen. Melanie maakte onwillekeurig eene vergelijking tus schen enkele dezer dames en Eremewelk een ver schil van levensopvatting lag er in die geplooide en met poflon voorziene kostuums en Ereme's eenvoudig kleed; boe belachelijk vond zij de diepe buigingen van het gezelschap tegenover de waardige neiging en edele houding van Ereme. Het was voor haar een bewijsdat er schoonheid bestaat onafhankelijk van mode of kostuum. Zij wendde zich tot Bartensteindie in plaats van te dansen in de deur stond half verborgen door het voorhangsel der deur en de wederzijdsche voorstelling met aandacht scheen te volgen ofschoon Ereme vol strekt geen notitie van hem nam. „Is het mijne jonge vriendin niet te vergeven" zeide zij„dat zij de wereld der oudendie slechts nagevolgd behoeft te worden om te veredelen en schooner te maken boven alles schat." Bartenstein lachte. „Denkt gij dat zij baar schoon heid en persoonlijk karakter aan de verminkte beelden met gebroken neuzen te danken heeft Dan moesten alle geleerde heerendie Grieksch verstaaner zoo uitzien." Een andere gast kwam bij MelanieDr. Gerhard. „Uwe opmerking onlangs omtreDt de verandering van gevoelens heeft mij tot eene nieuwe verhandeling aan leiding gegeven", begon hij haar mede te deelen. „Nu behandel ik niet zoozeer den liefdebaatmaar bet on derscheid tusschen liefde en vriendschap." „Dat vind ik belangrijk 1" riep Bartenstein lachende. „Ik ook" antwoordde Dr. Gerhardontstemd door dit lachen. „Een doel bestaat er bij de vriendschap in 't geheel niet. Er zijn echter gevallendie de eenvoadige zaak ingewikkeld maken en waarbij men de Bymptomen waarnemen moet om den aard der ge voelens te doorgronden. Hiertoe behoort dat de liefde niet een zelfden graad behoudtmaar toeneemt of verdwijntterwijl de vriendschap jaren lang op den zelfden voet ban voortduren. De liberalen stonden niet als een aaneengesloten leger tegenover de rechterzijde. Bij hen geen verbond om niets toe te geven maar integendeel, wat in een zaak van zooveel gewicht zeer natuurlijk isverschil van inzicht omtrent de grenzen van het vergelijk dat wel licht getroffen zou kunnen worden. Wat was op die wijze voor de rechterzijde verkrijg baar geweest en is door haar afgewezen Zoowel het voorstel door den heer de Beaufort en vier andere liberale leden ingediend als dat van de Regeering zooals het ten slotte was gewijzigd Beide bevatten in de eerste plaats dezelfde bepaling: „Het geven van onderwijs is vrij behoudens het toe zicht der overheid en voor zoover het lager en mid delbaar onderwijs betrefthet onderzoek naar de be kwaamheid en zedelijkheid der onderwijzers het een en ander door de wet te regelen." De vrijheid van onderwijs alzoo vooropgesteld en behalve het toezicht der overheid en de eischen van bekwaamheid en zede lijkheid aan de onderwijzers bij het lager onderwijs te stellen wat ook de rechterzijde wilde dezelfde eischen voor de onderwijzers bij het middelbaar onderwijs. "Was dat een onoverkomelijk bezwaar 't Is niet aan te ne men. Overigens bevatte het voorstel de Beaufortbe halve de door allen gewenschte bepalingen omtrent de regeling van het openbaar onderwijs door de wet en het jaarlijks door den Koning te geven verslag niets anders dan den zeker zeer gematigden eisch„Het lager onderwijs wordt zoodanig ingericht dat voor oudersvoogden of verzorgers de gelegenheid niet out broke om de kinderen die onder hunne macht zijn of aan hnnne zorg zijn toevertrouwd, in het genot te stellen van voldoend lager onderwijswaarbij hunne godsdienstige overtuigingen niet worden gekrenkt." Alzoo de gemengde lagere school waar zij blijkt begeerd te worden. Niets meer en niets minder. Dit voorstel werd met 64 tegen 22 stemmen verworpen. Alle anti liberalen stemden tegende 22 voorstemmers waren allen liberalen 21 liberalen konden er zich niet mede vereenigen. Hadden de tegenstanders der bestaande schoolwet het willen aannemen, er zouden zich 65 stemmen voor verklaard hebben, meer dan twee derden, alzoo ook een voldoende meerderheid om hetbij on geveer gelijke samenstelling der Kamer na de ontbin ding voor goed in de Grondwet te doen schrijven. Of er overal aan de openbare school schoolgeld geheven zou moeten worden en of de bijzondere niet voor allen toegankelijke scholen subsidie zouden kunnen ontvangen, bleef geheel aan den gewonen wetgever overgelaten. Het Regeeringsvoorstel maakte wel gewag van het subsidiëeren van bijzondere scholen, doch schreef niets anders voor dan dat de wet zon bepalen of en in hoeverre het zou kunnen geschieden Ook hier dns onbeperkte vrijheid van den lateren wetgever geen gebod of verbod in de Grondwet. Het werd verworpen met 56 tegen 30 stemmen. Die 30 waren allen libe ralen. De rechterzijde had zoo zij had willen mede werken het kunnen doen aannemen met 73 tegen 13 De liefde is een acute ziektevriendschap daaren tegen een chronische kwaal." Bartenstein lachte hardop en begaf zich naar een ander gedeelte der zaal. Melanie schudde zacht het hoofd. „Nu hoor ik n weder het schoone gevoel der vriendschap als een kwaal voorstellen." „Het kost veel moeite en zorgen het ware begrip dezer dingen te doorgronden", antwoordde Dr. Gerhard. „Als men echter eens zoover gekomen is, is men even welgemoed als ik op dit oogenblik ben. Mag ik u mijn arm aanbieden P Het gezelschap gaat aan tafel." De dansmuziek zweeg. In een langen stoet begaf men zich naar de eetzaal; de rector magnificus trad vooraan met de vrouw van den overste terwijl de overste zelf de gastvrouw ge leidde en de andere gasten zich hierbij aansloten de professors en de officierendoor de dagelijksche ge woonte zich ook nu in hunne houding als denkers en krijgslieden onderscheidende. Naast hen traden de damesdaarna volgden de meisjes in blauwrood en geel gekleed alsof zij vergeet-mij-nietjesrozen en boterbloemen wilden voorstellengeleid door jonge officieren terwijl eenige jongenog schuchtere stu denten zicb als cavalier aan eenige dames, die in hare laatste balperiode waren, aangeboden hadden. Toen Ereme aan Bartensteins arm in de rij plaats nam veroorzaakte dit algemeene verwondering. Miss Smith zag den bankier en zijne vrouw een oogenblik verwijtend aan; deze, op hunne beurt, stonden tegenover haar als personendie bij akkoord aange nomen hebben te leverendoch op den verschijndag aan hunne verplichtingen niet kunnen voldoen. Daar trad Kronheim naderbijbood haar den arm en begon vloeiend Engeleoh te spreken. Aan de krijgs-akademie had hij van nieuwere talen eene bijzondere stadie gemaakt. Elsa kwam haastig naar Melanie toegeloopen, vatte krampachtig hare hand, terwijl haar oogea da andere paren volgden en zuchtte

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1886 | | pagina 1