No. 46,
Negen en tachtigste Jaargang
1b87.
6 FEBRUARI.
ZONDAG
ARBEIDSRADEN.
Prijs der gewone Advertentiën:
Dit nummer bestaat uit twee bladen,
EERSTE BLAD.
iSmacnlniiö.
325e Staatsloterij.
Ns. 6803, 9474, 10100, 12566, 14412 en 17268
f 400 Ns. 13130 en 20759 f 200 Ns. 802 1474
2649 5384, 5881, 7826 en 16935 f 100.
QUerJei.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
par maanden voor Alkmaar f O,SO; franco dooi
het geheele Bijk f 1,
De 3 nummert! f 0.06.
Per regel f 0,15» Groote letters naar plaatsruimte:
Brieven franco aan de Uitgevers HEBMs. 008-
TEB ZOON.
Den 5 Mei 18S6 diende de bekende grijze Belgische
staatsman Frère Orban in de Kamer van Vertegen
woordigers een wetsontwerp in, waarvan bij verklaarde,
dat hec ten doel had de belangen van den werkman
te bevorderen en zijn besef van eigenwaarde te ver-
hoogengeenszins om hem te vleien. „Heden ten
dage" zeide hij „heeft de werkman reeds te veei
vleiers. Liever wensch ik hem nuttig te zijn en hem
te dienen, door hem de waarheid te zeggen.
„Er ziin groote deugden in den boezem des volks
maar ook groote ondeugden en het is vaa belang dat
men ze wete aan te wijzen. Z jn onbedachtzaamheid
zijn onwetendheid, zijn verkwisting veroorzaken grooten-
deels de rampen waaronder het volk gebukt gaat. Laat
ons het niet verlaten laat ons beproeven het voor te
lichten; laat ons trachten het te bewaren voor dweepers,
die voor zijn oogen droombeelden doen schitteren, welke
niet te verwezenlijken zijn laat ons pogen het te be
veiligen tegen dwazen die het op een dwaalspoor
brengen laat ons bovenal wakendat het niet de
prooi worde van gewetenlooze gelukzoekers."
En wat behelsde het wetsontwerp, dat op deze wijze
werd aanbevolen P Een voorstel tot oprichting van
een nijverheids- en arbeidsraad in elke gemeente van
Belgie waar de behoefte daaraan zou zijn gebleken.
Zulk een „raad" zou bij Koninklijk Besluit worden
opgericht en uit zoovele afdeelingen bestaan als er
verschillende takken van nijverheid ia de gemeente
worden gevonden mits zij talrijk en belangrijk genoeg
zijn om in den raad behoorlijk vertegenwoordigd te
kunnen worden. Het wetsontwerp bepaalt voorts, dat
elke afdeeling bestaat uit een gelijk getal patroons en
werkliedenniet minder dan vier en niet meer dan
twaalf'. De werklieden kiezen zeiven uit hun midden
de eden hunner afdeeling. De patroons doen hetzelde,
en als er te weinig patroons in de gemeente zijn om
hun getal in de afdeeling gelijk te maken met dat van
de werklieden wordt dit aaDgevuld door patroons in
hetzelfde vak uit naburige gemeenten. Elke afdeeling
vergadert ten minste eens in het jaar, en kan daaren
boven bijeengeroepen worden op verzoek van de patroons,
of van de werklieden. De burgemeester cf een wet
houder of lid van den gemeenteraad is president. Heeft
er een werkstaking plaats en is zij van dien aard
dat zij door bespreking van de zaak en onderling ver
gelijk geëindigd zou kunnen wordendan roept de
Commissaris des Konings in de provincie, na Gedepu
teerde Staten gehoord te hebben, de a'deeling op van
dien tak van nijverheid waarin de werkstaking is ont
staan; deze afdeeling tracht de middelen te vinden om
het werk te doen hervatten; gelukt dit haar niet, dan
wordt het verhandelde eenvoudig openbaar gemaakt.
Men kan dan nog eens nader overwegen wat elke partij
in het midden heeft gebrachtde inlichtingen die ge
geven en de voorstellen die gedaan zijn en na kalm
beraad kan er misschien later nog een schikking tot
stand komen. Ten allen tijde kan de Koning den
nijverheids- en arbeidsraad bijeenroepen om zijn gevoelen
mede te deelen omtrent een of ander onderwerp van
algemeen belang betreffende de nijverheid of het band-
werk, en een commissaris benoemen om de vergadering
bij te wonen en de vragen of voorgestelde maatregelen
toe te lichten. De gemeente zorgt voor een lokaai
en ieder werkman die lid van den raad is ontvangt
voor eiken dag dat bij moet vergaderen een schade
loosstelling door Gedeputeerde Staten te bepalen, niet
beneden het hoogste dagloon dat hij in zijn vak zou
kannen verdienen.
De Vereenigde Staten van Noord-Amerika hebben op
dit terrein het voorbeeld gegeven door de oprichting
van een Arbeiders-bureaudat jaarlijks openbare ver
slagen uitbrengt omtrent alle takken van bedrijfhet
loon en een arbeidstijd der werkliedende prijzen der
levensmiddelen den gezondheidstoestand voorgevallen
ongelukken in fabrieken enz. Het behoort zooveel mo
gelijk de oorzaken van gunstige en ongunstige verschijn
selen op te sporen, inlichtingen te geven en voorstellen
te doen in het belang van nijverheid en werklieden.
Onlangs diende de Presidentder Bepubliek een Boodschap
in aan het Congres, waarin hij voorstelde aan dit bureau
te verbinden een commissie van scheidsrechters voor de
geschillen tnsschen patroons en arbeiders, die in elk geval,
hetzij hun bemiddeling werd ingeroepen of niet, de oor
zaken der twisten zouden onderzoeken om zoo noodig
altijd de gewenschte inlichtingen te kunnen geven. In
Pruissen is in 1880 een Staathuishoudkundige Baad
opgericht uit 75 leden bestaande die 5 jaren zitting
hebben en door de regeering worden benoemd, zonder
eenige tueschenkomst van de werklieden maar voor
3/5 uit dubbeltallen opgemaakt door de kamers van
koophandel, handelslichamen en landbouw-vereenigingen.
In Oostenrijk is een voorstel gedaan tot de oprichting
van arbeidskamersuitsluitend uit handwerkslieden
bestaande ter bespreking van vraagstukken waarbij
de arbeid betrokken is. De Begeering hoopt daardoor
aan de overweging van de belangen der werklieden
die tegenwoordig in allerlei ongeregelde vergaderingen
veelal in het wilde plaats heefteen betere richting te
geven. Houdt men zich in geregelde vergaderingen met
bepaalde vragen bezigwaarop een antwoord gegeven
moet wordendan is men verplicht voet bij stuk te
houden en zich af te vragen op welke wijze een of
ander veelbelovend plan in de praktijk uitgevoerd of
eenig geliefkoosd denkbeeld in onze maatschappij ver
wezenlijkt zou kunnen worden. De Oostenrijksche
Begeering is van meening, dat de werklieden, wanneer
zij geroepen worden om een of ander onderwerp rijpelijk
te overwegen en van alle kanten te beschouwen, meer
en meer zullen inzien dat het droomen en zich voor
spiegelen van een geheel nieuwe maatschappij en een
toekomst van algemeene welvaart en tevredenheid wel
voor een oogenbhk een zoete begoocheling kan schenken,
maar in de werkelykheid geen verandering brengt. Zij
gelooft dat de werklieden op die wijze zullen be
grijpen dat het beter is bedaard te onderzoeken wat
er met betrekking tot een bepaalde zaak zou kunnen
verbeterd worden en hoe dit dan geregeld zou moeten
worden. Zoo doende meent zij, zullen de werklieden
leeren zich rekenschap te geven van de gevolgen van
nieuwe maatregelen waarvan zij tot nog toe alleen de
lichtzijde voor oogen hebben, en zal bij ben het gevoel
van verantwoordelijkheid worden opgewekt.
Het in Belgie voorgestelde wetsontwerp gaat van
hetzelfde densbeeld uit. De voorsteller is ook van
meening dat er behoefte bestaat aan vergaderingen
waarin de belangen van den werkman in verband met
die van de nijverheid in het algemeen besproken kunnen
worden. De werkman moet gelegenheid hebben om
zijn klachten te doen hooren en behoorlijk toe te lich
ten hij moet daar tevens inlichtingen kunnen brijgen,
de bezworen leeren kennendie misschien tegen de
inwilliging van zijn verlangen bestaan hij moet er
mannen vinden met wie hij over de zaken ban spreken,
die met ham in overleg treden omtrent de verbeterin
gen die tot stand gebracht zouden kannen worden
omtrent alles wat in zijn belang gedaan kan worden
en die hem ook van dwaling kunnen overtuigen. Be
staat die gelegenheid nietdan blijft er niets anders
over dan die groote vergaderingen van werklieden
waarin hij den meesten bijval vindt en ten slotte allen
meesleept die hun de schoonste toekomst voorspiegelt
waarin van kalm en ernstig onderzoek, van wederzydsche
inlichtingen en onderling overleg geen sprake kan zijn.
Die vergaderingen zullen steeds veelvuldiger en drukker
bezocht worden enbij gebreke van belangstellende
voorlichting en samenwerking van mannendie met
den toestand en de belangen der werklieden evenzeer
bekend zijn als met de eischen en de levensvoorwaarden
der nijverheid zullen de bezoekers eindelijk vast gaan
gelooven dat er tegen hetgeen zij verlangen eigenlijk
volstrekt geen noemenswaardig bezwaar bestaaten
dat niets aan de vervulling hunner wenscaen in den
weg staat dan de onwil en het eigenbelang van de
patroons en in bet algemeen van hen die zij „de bezittende
klassen'' en de vertegenwoordigers van „het kapitaal''
noemen. Ala bet eenmaal zoover gekomen is volgt de
rest van zelf, tegen dien vermeenden onwil en dat
zuiver eigenbelang wordt ten slotte geen ander middel
bruikbaar geoordeeld dan bedreigingverzet en ge
weld. Die toestand is verderflijk en zou hoogst ge
vaarlijk kunnen worden. De eene partij zou er alleen
op uit zijn om oproer te maken en geweld te ple
gen de andere zou aan niets anders denken dan
om zich daartegen te verdedigen en de oproermakers
te bevechten te onderwerpen en te straffen. Zoo zou
bittere klassenhaat het onvermijdelijk gevolg en bur
geroorlog het einde zijn. Laat ons trachten dit te
voorkomen raadt de heer Erère Orban door overal
waar het noodig blijkt, de gelegenheid te openen voor
samenspreking gedachtenwisseling onderling overleg
en vergelijk. Wat hij voorstelt komt ons intusschen
reeds aanstonds veel beter voor dan hetgeen in Oostenrijk
is aanbevolen namelijk de oprichting van „arbeiders-
kamers" uitsluitend uit handwerkslieden bestaande. Het
ligt voor de hand dat in die arbeidskamers alleen de
wenschen der werklieden zullen behxndeld worden geen
rekening zal worden gehouden met de werkelijkheid
en niet voldoende onderzocht zal worden of en in
hoe verre die wenschen bevredigd kannen worden zonder
gevaar dat de geheole nijverheid te niet loopt of het hand
werk te gronde gaat. De „raden", die in Belgie zijn
aanbevolenzouden daarentegenzooals wij gezien
hebben uit een gelijk getal patroons en werklieden
be3taan daar zou de zaak dus altijd van beide zjjden
bezien worden, en onderlinge samenspreking, inlichting
en overleg mogelijk zijn.
De heer Mr. J. A. Levy heeft in No. 3 der ge
schriften over sociale vragen uitgegeven van wege de
Liberale Unie, deze zaak ook voor ons land ter sprake
gebracht. Aan zijn geschrift hebben wij de bovenstaande
mededeelingen en beschouwingen ontleend. Hij beveelt
ons „arbeidsraden" aan op den voet als Frère Orban
voor België heeft voorgesteld, naar een vasten maatstaf
uit patroons en werklieden samengesteld, door de over
heid ingesteld en over het geheele 'and verspreid
bestemd om evenzeer uit eigen beweging als des ge
vraagd na gezette overweging inlichtingen te geven
omtrent alle belangen van de nijverheid en het hand
werk waarbij die van patroons en werklieden beiden
betrokken zijnen de verschillende vraagstukken die
zich daarbij voordoen. Moge zijn woord ernstig over
wogen worden en de belangrijke zaak die het hier
geldtbij voortduring de aandacht bezig houden van
alle nadenkenden die land en volk lief hebben
Uit de opbrengst eener dezer dagen te Akersloot
gehouden collectedie f 320.25 bedroegwerd reeds
eene extra nitdeeling aan de armen dier gemeente ge
houden. Het nog in kas zijnde bedrag zal voor eene
dergelijke uitdeeling tot den 19 Februari 's Konings
70en geboortedag worden bewaard.
De jaarlijksche verpachting van grasgewas van
dijkenwegen enz. van het waterschap de Beemater
heeft opgebracht f 10.286 zijnde f 223 meer dan in
het vorige jaar.
Bij gelegenheid van 's Koniogs 70ets verjaardag
zal door Beemsters mannenkoor Harmonie eene uit
voering worden gegeven met medewerking van den heer
J'd. van Beek notaris aldaar door wien eene voor
dracht zal worden gehouden.
Donderdag e k. zal eene stemming plaats hebben
ter verkiezing van 4 hoofdingelanden van het waterschap
de Beemster waarvan 3 herkiesbaar zijn.
De gezamenlijke minder geëmployeerden aan
's rijkswerf te Nieuwediep hebben aan den minister van
marine verzocht om vrijgesteld te worden van het „bin
ken", op grond dat het reglement voor 'a rijkswerven
aangeeft^ dat, onverschillig waarom de werkzaamheden
op de werven stilstaanzij steeds hun daggeld blijven
genieten.
Den 1 herdacht de heer G. Pilger Lz. zijn veer-
tigjarige ambtsvervulling als hoofd der school te Broek
in Waterland. Prachtige geschenken werden hem aan
geboden door burgerij en oud leerlingen, tegenwoordige
echolieren, en vroeger hulppersoneel; ook toonden eenige
oud-leerlingen van de vroegere normaallessen door
hunne tegenwoordigheid hunne belangstelling, 's Avonds
bracht het fanfarecorps den jubilaris eene serenade,
't Was een opgewekt feest.
Beroepen te Akersloot ds. J. J. Homan, Eeni-
genburg.
Men echrijft ons uit Kolhorn
Den 3 werd alhier eene volksvoorlezing gehouden
van wege de maatschappij tot nut van het algemeen.
Als spreker trad op de heer mr. D. Simonsvan Am
sterdam die tot onderwerp had de maatschappelijke
beteekenis van het nieuwe strafwetboek. In fraaie en
heldere bewoordingen toonde spreker aan de zegeningen
van dit nieuwe wetboekdoor te wijzen op de vele
en menschkundige verbeteringen daarin vervat. Ver
schillende feiten uit vorige eeuwen werden aangehaald,
om te doen zien, hoe men eertijds strafte en hoe thans
straf tevens het middel tot verbetering kan zijn. Op
vele nieuwe straf bepalingen, als op dierenmishandeling,
verzuimde hulpverleening brand door onvoorzichtigheid
e. m. a„ alle ten platten lande nog al eens voorko
mende zaken werd de aandacht gevestigd. De avond
was een aangename en mag nuttig tevens heeten. De
zaal was flink bezet.
Te Edam is bij herstemming tot lid der prov.
staten van Noordholland gekozen de heer W. Sligcher,
wethouder te Monnikendam met 222 stemmen. De
heer D. F. Pontwethouder te Edam bekwam 203
stemmen.
Beroepen bij de ned. herv. gemeente te Stolwijk
ds. T. S. van der Ley te Haringkarspel en Dirkshorn.
Volgens de Enkhuizer courant is de inschrijving
voor de paardetram Hoorn—Enkhuizen niet volteekend.
5e klasse, 12e lijst, 4 Febr.
Een Groninger boer, die veel perzikboomen bezit, en
het jammer vindt, tegen dat de vrucht rijp wordt zoo
vele jonge groene perziken af te plukken en weg te
werpen, ten einde de overblijvenden genoegzame ruimte
bekomen om te rijpen, heeft de afgeplukte groene vruch
ten als augurken in azijn ingelegd, en wel met zeer
gunstig gevolg. Zy zijn zeer smakelijk en hebben een
aangenamen geur verkregen. (Landb. Ct)
