No. 87*.
Negen en tachtigste Jaargang.
1887.
TWEEDE BL.AD,
ZONDAG 27 MAAKT.
BtiiUttlaab.
fSitmctiiaaD.
324e Staatsloterij.
NLKMAARSCHE COURANT.
BELGIE. Bij de behandeling der begrooting voor de
spoorwegen in de Kamer enz. klaagde de heer Loslever,
advokaat te Verviers, klerikaal, er over, dat, als mindere
spoorwegbeambten door een ongeval verminkt of gedood
werden, de administratie, bijna zonder uitzondering,
beweert, dat het ongeval aan eigen schuld te wijten is.
De gewonde of de nagelaten betrekkingeu van den ge-
doode ontvangen dan de geringe bij reglement voor
geschreven schadevergoeding hoewel dikwijls het on
geluk veroorzaakt is door verkeerde bevelen van hoogere
ambtenaren. Indien dan voor hen een advokaat een
eisch tot schadevergoeding insteltwordt bij de admi
nistratie elke inlichting en inzage van stukken geweigerd.
Hij verzocht den minister aan dit misbruik een einde
te maken. Dit door nog een lid der clericale partij
ondersteund verzoek gaf den minister van den Peereboom
aanleiding tot een heftigen uitval tegen den advokaten-
stond. Hij had dat verbod uitgevaardigd en weigerde
ten stelligste de intrekking daarvan. De advokaten
maakten toch hun werk van het opsporen van alle klei
nere ongevallen en van het overhalen vau de slachtoffers
en bnnne familieleden om een rechtsgeding in te stellen
tot schadevergoeding, terwijl dan het grootste deel der
aan de slachtoffers toegekende vergoeding door de ad
vokaten genoten wordt. Hoewel verscheidene leden
tegen dezen uitval opkwamen en den minister naar den
raad van dicipline verwezen als hij meende reden tot
klagen te hebben over de advokaten zoo bleef de
minister zijne zienswijze volhouden en vet klaarde bij,
dat hij het verbod zou handhaven.
DUITSCHLAND. Bij gelegenheid van den 90 ver
jaardag des Keizers is bekend geworden de verloving
van prins Hendrik den tweeden zoon van den kroon
prins met prinses Irene van Hessen.
Pbuisen. In dit rijk zijn thans ruim 5600 personen
ouder dan 90 jaren en daaronder 200 ouder dan 100
jaren.
Heerenhuis. Den 24 is de kerkelijke voor
dracht goedgekeurd overeenkomstig de besluiten dor
commissie en met een amendement van bisschop Kopp,
bepalende dat het recht van tusschenkomst van den
Staat Bleckts voor de vaste aanstelling van pastoors
geldt en de toelating der orden niet zal afhangen van
een ministerieel besluit. Alle loden stemden voor,
behalve de nationaal liberalen van wie alleen de heer
Miquel het ontwerp steunde.
ENGELAND. Hoogerhuis. Den 25 is een wets
ontwerp ingediend betreffende de tienden. Het hoofddoel
is den last der tienden over te brengen van de pachters
op de grondeigenaars. Het werd bij eerste leziDg aan
genomen. Minister Salisbury verklaarde, dat de onlangs
door hem geuite wensch tot invoering van hervo. mingen,
waardoor de landbouw opgebeurd kon worden, in dien
zin moest worden opgevat, dat de voorname oorzaak
van den nood niet eenvoudig door wetgevende bepa
lingen kon opgeheven wordeD. Tot herstel van het
beschermend recht was het niet voldoende eene enkele
partij daarvoor te winnen beide partijen moesten
daarmede instemmen en zoo iets was onmogelijk te
verwachten.
FRANKRIJK, De eigenaars der renbanen van
Auteuil zijn bij den minister van binnenl. zaken opge
komen tegen het verbieden der weddenschappen, waar
door op drie rendagen de toegangsgelden f 30000 d. i.
3/4 minder hebben bedragen dan op de daarmede over
eenkomende dagen van 1886. De wedrennen en daarmede
de paardenfokkerij zouden door dat verbod te niet gaan.
Pranzini heeft den 23 nogmaals getracht, zich van
kant te maken door met het hoofd tegen den muur
te loopen. Hij kreeg alleen aan het hoofd eene wonde.
Meer en meer wordt vermoed dat hij niet de moor
denaar, maar de medeplichtige aan den moord of heler
der bij mej. Eegnault gestolen kostbaarheden is geweest.
GRIEKENLAND. De regeering heeft een wets
ontwerp ingediend tot hervorming van het leger, hoofd
zakelijk door verlenging van den werkelijken diensttijd
en de oprichting eener landweer.
ITALIË. Te San Marco zijn 5 personen uit één
gezin vermoord waarna de daders het huis ia brand
staken en alles afgebrand is, zoodat het onderzoek naar
het gebeurde bijna onmogelijk is geworden.
De duitsche gezant von Keudell heeft den Koning
zijne brieven van terugroeping aangeboden.
SPANJE. Den 25 werd in de Kamer eene onstui
mige beraadslaging gevoerd naar aanleiding van het
ontsiag van generaals die tegen de regeering zouden
stemmen. De minister van oorlog verklaarde, dat af
gevaardigden en senaatsleden die militairen waren
volgens hun geweten konden stemmen. Hij voegde
daarfcij dat het ministerie de gevraagde ontslagen zou
verleeneu. De heer Lopez leidde daaruit af, dat de
regeering de militairen dwong voor haar te stemmen
of hun ontslag te nemen. De minister van oorlog hield
de onjuistheid dezer bewering vol.
Art. 77 werd voorgesteld te lezen
ff De Tweede Kamer bestaat uit honderd leden, die gekozen
worden in kiesdistricten.
De verdeeling van het rijk in kiesdistricten en alles wat
verder het kiesrecht en de wijze van verkiezing betreft wordt
door de wet geregeld."
Hierop waren voorgesteld
1°. een amendement-A. van Dedem, om het eerste lid te lezen:
De Tweede Kamer bestaat uit honderd leden, die gekozen
worden in even zoovele kiesdistricten."
2». Een amendement-Hartogh om het eerste lid te lezen
ff De Tweede Kamer bestaat uit honderd leden of zooveel
meer als de wet zal bepalen, die gekozen worden in kiesdistricten.
De heer A. van Dedem, wijzende op de bezwaren aan
aanhoudende wijziging der kiestabel verbonden, verklaarde met
zijn amendement te bedoelen het onrecht, dat de minderheden niet
vertegenwoordigd zijntot de kleinst mogelijke afmetingen
terug te brengen. Dit kon alleen in het stelsel van verkiezing
in districten geschieden door de districten allen enkelvoudig
te doen zijn. Daarom stelde hij het voor. Hij meende, dat
allen, die voor de motie-Schaepman in zake enkelvoudige dis
tricten gestemd hadden, vóór zijn amendement moesten stemmen.
De heer H a r t o g h had tegen het regeeringstelsel de grief, dat,
bij vermeerdering der bevolking in bepaalde kiesdistricten de
wenschelijkheid van wijziging zou kunnen ontstaan. Er was veel
te zeggen voor enkelvoudige kiesdistricten, maar hij gaf de
voorkeur aan groote distrietenwaarin ook de rechten der
minderheid werden erkend. Hij wensehte de invoering van een
proportioneel kiesstelsel niet uitgesloten te zien. De gewone
wetgever moest vrij zijn in de keuze van een kiesstelsel. Maar
dan ook alleen kon stabiliteit verkregen worden, als de wetgever
vrij was, het aantal leden meer dan 100 te doen zijn. De heer
Schaepman was voor het regeeringsvoorstelzoover het
een vast ledenaantal gaf en voor het amendement van Dedem.
De heer van der Eeltz was geen voorstander van enkelvou
dige districten; hij was tegen het amendement van Dedem, voor het
amendement-Hartogh en ontkende, dat zijne stem indertijd voor de
motie-Schaepman hem bond, nu voor het amendement van Dedem
te stemmen.
De heer Kist was voor amendement Hartogh en niet inge
nomen met het regeeriugsvoorstel, veel minder met amendement
v. Dedem. De heer Sanders was tegen amendement v. Dedem
en voor dat v. Hartogh. De heer van den Biesen was
tegen amendement Hartogh, omdat het geene zekerheid gaf. De
min. van binnenl. z a k en, voorstander van kleine distrie
ten, zou amendement v. Dedem in beginsel niet bestrijden, doch
moest de aanneming daarvan ontraden, omdat hij het zeer be
denkelijk achtte een stelsel in de grondwet vast te stellen. Hij
achtte een getal van 100 leden voldoende en ontraadde amen
dement Hartogh. 'Ten slotte trok de heer A. v. Dedem zijn
amendement in.
De heer Kist stelde een sub-amendement voor op bet
amendement Hartogh, luidende:
„De Tweede Kamer bestaat uit een getal van 100 tot 125
leden, door de wet vast te stellen, die gekozen worden in
kiesdistrioten."
Dit werd verworpen met 70 tegen 4 stemmen en daarna het
amendement Hartogh met 50 tegen 24 stemmen.
Het regeerings-nrtikel wefd onveranderd aangenomen met
61 tegen 7 stemmen van de beeren KeucheniusOorver
Hooft, Brouwers, T. Mackay, Lambrechts, Haffmans en Ruijs
van Beerenbroek.
Den 25 werd de beraadslaging voortgezet over de wijziging
van hoofdstuk 3 van het kiesrecht en wel over 78 (Eerste
Kamer). De Regeenng stelt voorhaar uit 50 leden te doen
bestaan, uit de hoogstaangeslagenen te doen kiezen door de
Provinciale Staten, als: Noord-Brabant 6, Gelderland 6, Zuid-
Holland 10, Noord-Holland 9, Zeeland, Utrecht en Drenthe
ieder 2, Friesland 4 en O rerijsel, Groningen en Limburg ieder 3.
De heer de Beaufort stelde voor, te doen vervallen den
eisch van hoogstaangeslagenen. De heer van Asch van Wijck
wilde Zuid- en Noord-Holland ieder één lid minder, Utrecht
en Overijsel ieder 1 lid meer doen kiezen. Het amendement
de Beaufort werd bestreden door de beeren Sanders, de ITanitz
en van Kerkwijk als een revolutie in het staatsrecht, en over*
brenging van het zwaartepunt der staatkundige macht van de
Tweede bij de Eerste Kamer. De beeren Gleichman, de Bruyn
Kops en Borgesius verdedigden het.
De heer Lotman deed zich kennen meer als voor- dan
als tegenstander van het amendement-de Beaufortdat door
den heer S chaepman niet kon worden gesteund.
De minister van binnenl. zaken bestreed de ainen-
dementen-de Beaufort en van Asch van Wijck, doch had geen
overwegend bezwaar tegen het denkbeeld van den heer Sanders
om het ledenaantal uit 51 te doen bestaan. Aanneming van
bet amendement-de Beaufort zou het geheele hoofdstuk iu
gevaar brengen. De beeren Sanders en van der Sley-
den stelden daarop als sub-amendement voor, het aantal leden
der Eerste Kamer te doen bestaan uit 51 en Utrecht 3 in plaats
van 2 leden toe te kennen, dat door den heeer van Delden
bestreden werd als onbillijk tegenover Overijsel en andere pro
vinciën. De heer Borgesius kwam op tegen het telkens
stellen der kabinetskwestie door den minister, terwijl de beeren
de Beaufort en Asch van W ij ck nader hunne amen
dementen verdedigden. Den 28 voortzetting.
STATEN-GENERAAL.
Tweede Kamer.
Den 24 werd de beraadslaging voortgezet over de wijziging
van hoofdstuk III der grondwet.
Het door de regeering ingediende wetsontwerp tot v er 1 e n-
ging van militiedienst bestaat uit twee artikelen,
waarvan het eerste luidt als volgt
Art. 1. De vijfjarige dienst van de ingelijfden bij de militie
te land der lichting van 1882 en de vierjarige dienst van de
ingelijfden bij de zeemilitie der lichting van 1883 wordt met
één jaar verlengdten ware de omstandigheden inmiddels Ons
raadzaam mochten doen oordeelen, hun het ontslag vroeger te
verleenen.
In de memorie van toelichting wordt o. a. gezegddat
hoewel de regeering hoopt op het behoud van den vrede
in Europa, zij toch bij de groote wapeningen van ver
schillende mogendheden moest letten op de mogelijkheid van
verwikkelingen, waarvan de gevolgen het verwijt op Nederland
zouden kunnen laden van niet bijtijds gereed t,e zijn geweest.
Tbans nadert de tjjd met rassche schredenwaarop de oudste
lichting der militie zou moeten worden ontslagenen de re
geering meende dus niet lauger te mogen dralen met het indienen
van dit wetsontwerp. Zij heeft het voornemenbijaldien dit
voorstel tot wet wordt verhevenvan de bevoegdheidom de
oudste lichting in dienst te houden, niet langer gebruik te
maken dan door den drang der omstandigheden wordt gevor
derd, en tevens, om de miliciens-verlofgangers dier lichting
niet dan in de uiterste noodzakelijkheid en in geen geval vóór
de overige lichtingen in werkelijken dienst te roepen.
--- Den 23 is een met puiu geladen vaartuigmet
bsstemmlng naar Petten in het Noordhollandech ka
naal onder Koedijk gezonken.
Den 23 is het met steenkolen geladen vaartuig
van schipper E. Poel van Stadskanaal te Enkhuizen
aan den grond geraakt en lek gestooten. De schipper
kon zijne vrouw en 4 kinderen nog bij tijds in veiligheid
brengen.
Den 23 is te 's Gravenhage aanbesteed het voort
zetten der verruiming van de doorgraving bij de Hoek van
Holland voor de verbetering van den waterweg langs
Rotterdam naar zeo. Laagste inschrijver was de heer A.
G. Huijskes te Hedel voor f 73000.
Den 23 zijn door den gemeenteraad van Amster
dam o. a. tot onderwijzers benoemd C. van Twisk te
Helder en W. H. Haye te Hoorn.
Den 23 is te Kampen brand ontstaan in een on
bewoond huis aan de Botervatstraat dat binnen twee
ureu geheel uitgebrand was. Van het daarnaast ge
legen perceel brandde het bovenste deel uit. Yan den
niet tegen brandschade verzekerden inboedel van de
aldaar wonende weduwe werd bijna niets gered,
Den 24 zijn te 's Gravenhage voor de nuttige
handwerken o. a. geslaagd de dames E. C. Kretschmer
te Haarlem en H. Th, C. de Kroon te Beverwijk.
Dan 24 is de chef van beweging der haagsohe
tramwegmaatschappij wegens verduistering van gelden tot
3 maanden gevangenisstraf veroordeeld.
Den 24 was bij de aanbesteding van de verhooging
en verzwaring van den Rijndijk onder Heteren en
Randwijk over 2900 el lengte, door het dijksbestuur
van Overbetuwede heer J. van der Plas te Hardinx-
veld voor f 67590 van 24 inschrijvers de laagste.
- De verkiezing van een lid der 2 Kamer in het
hoofdkiesdistrict Delft is bopaald op den 12, eventueele
herstemming op den 26 April a.s.
Te Tilburg zijn de mazelen epidemisch verklaard.
Schipper Adolf Starreveld van Uitgeest was den
23 in 't Noordzeekanaal met zijn schipgeladen met
briquetten en steenkolen. Door den harden wind kon
hij het roer niet spoedig genoeg wenden ten gevolge
waarvan zijn schip werd aangevaren door eene zeeboob
en weinige seconden later zonk. De opvarenden wisten
zich aan het stoomschip vast te houden en redden zoo
hun leven. Men zegt, dat de lading niet verzekerd is.
De diakonie der herv. gemeente te Uitgeest be
sloot den 24, in overleg met de andere leden van den
kerkeraad, om voor het volgende jaar 90 pet. te heffen
van den hoofdelijken omBlag, ten einde in de stijgende
behoeften te kunnen voorzien. Het vorige jaar was
80 pet. geheven.
Op eene te Ulrecht gehouden vergadering van
pan- en tegelfabrikanten in Nederland is besloten tot
de oprichting van een bond, die zich ten doel stelt de be
hartiging der pau- en tegelnijverheid in den ruimsten zin.
In het Burger Ziekenhuis te Amsterdam werden
in 1886 416 personen verpleegd met 10866 verpieeg-
dagen. De gezamenlijke uitgaven bedroegen 23.299.98,
d. i. f 2.14 per verpl'eegdag. Het tekort op de exploitatie
bedroeg 1883.83, veel lager dan dat over 1885. Onder
de 426 verschillende kunstbewerkingen, door dr. Berns
verrichtwaren 77 groote operaties.
De Amsterdamsche galerij-maatschappij keert van
bet voordeelig slot der winst- en verliesrekeningten
bedrage van f 25.239.62%, f 13 500 of f 15 per aandeel
uit. Volgens het verslag was de toestand der maat
schappij gunstig; op 31 December waren alle woningen
aan het Oost- en Westeinde verhuurd, terwijl de winkels
mede het geheele jaar verhuurd zijn geweest. Aan
huurpenningen over 1886 werd ontvangen f 51.652,14,
terwijl thans voor ongeveer f 70.000 verhuurd is.
Het roodvonk aan den Burg op Texel is weer
geheel geweken.
Het hoofdbestuur der maatschappij van landbouw
in Limburg zal aan de 2e Kamer verzoeken het kapi
taal te belasten op denzelfden voet als het grondbezit
en kraaien en musschen te schrappen van de lijst der
nuttige vogels.
Het Onderling Krediet te Rotterdam keert over
1886 5 pet aan de aandeelhouders en 4 pet. aan de
loden uit. Door de algemeene lusteloosheid om zaken
te doen werd 600.000 minder verschaft dan in 1885
en was de deelneming van nieuwe leden (84 tot een
bedrag van f 421.500) f 100.000 minder.
De bevolking der provincie Zeeland die op 1
Januari 1886 bestond uit 96943 mannen en 98513
vrouwen, was op 1 Januari 1887 geklommen tot 98168
mannen en 100399 vrouwen. Gemeenten boven do
10000 zielen waren Middelburg met 16378 en Vlissingen
met 12005 zielen.
- De heer dr. W. J. F. Nuijens te Westwoud is
volgens de Tijd benoemd tot ridder der Leopoldsorde.
Bedankt voor het beroep naar Aksel (Zeeland)
door ds. J. van Wieten te Broek op Langedijk.
Naar wij uit goede bron vernemen, zal van wege
de atdeeling Noordholland van het Nederlandsche
Paardenstamboek op Vrijdag, den 15 April, te Schagen
de eerste keuring plaats hebben.
De werkzaamheden aan de aardebaan van den
lokaal spoorweg Hoorn—Medemblik zijn reeds met kracht
aangevangen. Weldra hoopt men aan den bovenbouw
der°tusschengelegen stations te beginnen.
Ie klasse, 4e lijst, 24 Maart.
Nr. 17529 f 200Nr. 14014 f 100.
