eqv&fi&che
QLUevlei.
vorige week naar aanleiding van dit aan slechts weinigen
bekend feit aan den heer Greve, die sedert als schout
bij-nacht gepensioneerd is, een sierlijk geschenk met
begeleid schrijven vereerd waarbij het zijn innige er
kentelijkheid uitdrukt voor zijn krachtig optreden dat
aan handelsfactorijen de veiligheid heeft gewaarborgd
die voor vreemdelingen in Afrika niet overal te vinden is.
Aan het sehoolverslag over 18851886 worden
de volgende bijzonderheden ontleend. De 26 gymnasia
en 4 progymnasiawaaraan 393 leeraren tegen 389
in het vorige jaar verbonden warenwerden in 1885
bezocht door 2249 en 80 leerlingen tegen 2228 en
78 in 1884. Voor de universiteiten werd in het geheel
uitgegeven f 1.320.676.72% tegen f 1.379.049.17% en
voor de gymnasia enz. 759.129.46 tegen/832.421 24%.
De inkomsten der gemeenten beliepen na aftrek der
subsidiëu 194.794.22. Alle uitgaven voor hooger
onderwijs bedroegen f 2.434.740.45alle inkomsten
f 475.165.63 het zuiver bedrag der uitgaven was
f 184.320.35% lager dan in 1884. Het getal burger
avondscholen bleef 32. Het aantal hoogere burger
scholen bleef onveranderd Zij werden op het einde
van 1885 bezocht door 5103 leerlingen113 meer
waarvan 4753 voor volledig onderwijs, of 126 meer en
350 voor enkele lessen, of 13 minder. Aan deze scholen
waren 725 leeraren verbonden. Het aantal middelbare
meisjesscholen verminderde met eene, te Goeszij wer
den bezocht door 1272 leerlingenwaarvan 72 voor
enkele lessen 163 leeraren of leeraressen waren daar
aan verbonden. Het middelbaar onderwijs, ingericht vol
gens de wet van 1863, kostte f 2.181.383.07. Er werd
ontvangen aan schoolgeld enz. 357.563.62zoodat
het rijk en de gemeenten zuiver uitgaven 1.823.819.45.
Hierbij gevoegd de uitgaven der gemeenten voor andere
inrichtingen van middelbaar onderwijs, teeken- en indus
triescholen en dergelijke, dan blijkt dat rijk, provincie
en gemeenten in 1885 voor alle inrichtingen van dat onder
wijs uitgaven f 2.509.966 03%, ontvingen ƒ361,170,53%
en dus zuiver betaalden f 2.148.795.50.
Op het einde van 1885 waren in het geheele land
4097 lagere openb. en bijz. scholen tegen 4066 een
jaar vroeger. Hiervan waren 2923 openbare of 26 meer,
65 gesubsidieerde en 1109 niet gesubsidieerde bijzon
dere scholen 5 meer. In 493 gemeenten waren her-
halingscholen en in 153 uitsluitend nog de oude avond
school. Het aantal leerlingen op 1 Jan. 1886 bedroeg
op de openb. scholen 253.404 jongens en 197.447
meisjes of 4367 j. en 4172 m. meer. Op de gesubs.
bijz. scholen gingen toen 1488 j. en 2138 m. of 48 j.
minder en 1S1 m. meer. De niet gesubs. bijz. scholen
werden bezocht door 72.449 j. en 89.609 m. of 1960
j. en 2247 m. meer. Alle lagere scholen samen telden
dus 317.341 j. en 289.194 m. of 6279 j. en 6600 m.,
samen 12879 meer, waarvan 8539 voor de openb., 133
voor de gesubs. bijz. en 4207 voor de niet-gesub. bijz.
scholen.
Het aantal kinderen tusschen 6 en 12 jaar nam in
1885 toe met 10.508 of 1.48 pet. tegen 14.699 of
2.64 pet. in 1884. Het aantal van bendie geen
lager onderwijs genoten, nam af met 1838 of 2.43 pet.
tegen eene vermeerdering in 1884 van 4993 of 7.06 pet.
Aan schooi- of huisonderwijs namen deel 260,512 j.
en 248.261 m. tusschen 6 en 12 jaar, met inbegrip
van 160 j. en 155 m., die door bijzondere omstandig
heden, sluiting der school, afkeuring van t schoolge
bouw geen ouderwijs genoten. Het getal kinderen, op
dien leeftijd en van beide geslachten in het rijk wonende,
bedroeg 293.426 j. en 289.271 m. Het lager onderwijs
werd Sus nog verzuimd door 32.914 j, en 41.010 m. van ge
noemden leeftijd, samen door 73.924 of 12.69 pet. tegen
75.762 of 13.24 pet. in 1884. 8175 dagscholieren be
zochten tevens de avondschool.
Kosteloos onderwijs ontvingen op 1 Jan. 1886 aan
de openb. scholen 132.777 j. en 108.970 m., samen
4272 kinderen meer, aan de gesubs. bijz. scholen 113 j.
en 627 m., of 226 kinderen meer aan de niet-gesubs.
bijz. scholen 19 471 j. en 27.166 m. of 668 kinderen
meer; in 'tgeheel 152.361 j. en 136.763 m. of 5165
kinderen meer.
De schoolgelden brachten bij de openbare scholen
1,274,043,70 op, 61,471,26% meer: in 175 gemeen
ten werd geen schoolgeld geheven.
Aan bet onderwijs waren verbonden bij alle lagere
scholen 3584 mannelijke hoofden van scholen (38 meer),
6557 onderwijzers (395 meer), 2629 mann. kweekelin-
gen (217 minder)485 vrouw, hoofdeu van scholen
(1 minder), 2954 onderwijzeressen (162 meer), 1113
vrouw, kweekelingen (269 minder). Totaal 17,322 tegen
17,214 in 1884.
Voor het lager onderwijs werd door Eijk en gemeen
ten uitgegeven f 12,649„584,34$ of ƒ2,180,073,98 min
der ontvangen f 1,542,438,60% of 66,669,55% meer.
Zuiver kostte het openbaar lager onderwys in 1885
f 11,107,145,74 tegen f 13,353,889,27$ in 1884 en
15,026,378,02% in 1883.
Het zuiver bedrag der uitgaven van het rijk, de
provinciën en gemeenten voor alle inrichtingen van on
derwijs, uitgezonderd het militair onderwijs, dat in de
gevangenissen en bedelaarsgestiehten en aan de be
waarscholen was in 1885 f 15,336,416,13 tegen
17,739,123,20% in 1884.
Volgens het verslag der gezondheids- of vaeantie-
kolonies te Amsterdam over 1886 meldden zich 507
kinderen aanwaarvan 237 na onderzoek aangewezen
werden. Van die 237 vielen 7 om verschillende rede
nen uit en bleven 9 weg zonder iets van zich te laten
hooren. Van de 221 kinderen waarvan één tweemalen
ging trokken 217 voor rekening der vereeniging en 5
van begunstigers uit. 44 jongens en 78 meisjes gingen
naar Zeist en 37 j. en 63 m. naar Wijk aan Zee. De
verpleegkosten te Zeist bedroegen f 0.71% per kind per
dag, tegen f 1.06 vroeger te Austeriitz betaald. Ook
dit jaar kan de vereeniging met voldoening terugzien
op hetgeen zij tot stand bracht en de overtuiging koes
teren dat opnieuw van een groot aantal kiuderen de
gezondheidstoestand verbeterd is. Aan bijdragen werd
ontvangen 11.763.65 hieronder is de opbrengst der
gehouden jaarmarkt nog niet begrepen. Aan het slot
van het verslag wordt naar aanleiding van het gebleken
^eit, dat velen het streven der vereeniging nog mis
kennen en van de bestaande meeuing dat ook ge
zonde kinderen naar buiten worden gezonden herin
nerd aan den inhoud van artikel 2 der statuten „Het
doel der vereeniging isdoor een verblijf van eenige
weken in gezonde buitenluchtonder doeltreffende lei
ding het lichamelijk en geestelijk welzijn te bevorde
ren van schoolgaande kinderen die aan zulk een ver
blijf behoefte hebben." Het geldt dus niet het ver
strekken eener belooning aan schoolgaande kinderen
van goed gedrag op de schooldaar alleen zy die aan
buitenverblijf behoefte hebben, worden uitgekozen en
van dezen nog wel zijdie aan dat verblijf het meest
behoefte hebben. De meening van anderendat het
verblijf buiten de kinderen verwent en by hen onte
vredenheid doet ontstaan bij het terugkeeren in de ou
derlijke woning wordt weersproken door de eenstemmige
ontkennende verklaringen van de hoofden der scholen
zoowel openbare ais bijzondere.
Te Kolhorn werd dan 10 door de zangvereeniging
Amicitia eene openbare uitvoering gegevendie zeer
goed voldeed.
Thans wil men den nieuwen wandelweg te Wor-
merveer den naam van SimonGorter—weg geven, in
plaats van SimonGorterstraat.
Gedurende het eerste kwartaal 1887 werden van
den Helder per spoor vervoerd 45646 manden zeevisch,
tot een gezamenlijk gewicht van 2.146,542 pond.
Ds. Heldring te Felsen heeft bedankt voor het
beroep naar Helenaveen.
In de vorige week zijn 12 gezinnen uitmakende
ruim 60 personen, uit de gemeenten Zwaag, Nibbixwoud
en Hauwert naar Amerika vertrokken.
De kinderen te Amsterdam zullen den 14 op de
Dam bij den morgengroet aan den Koning zingen
De Nederlandsche vlag van L. E. Brandts Buys, Marsch-
lied van C. A. Brandts Buys en Jubelgroet vau H. E.
B. Brandts Bays en het Wilhelmus.
Het bestuur van het friesche Eundveestamboek
heeft medegedeeld de door de veehouders in de provincie
Friesland gehouden aanteekeningen van de melkopbrengst
van 92 stuks stamboakvee. De grootste hoeveelheid
melk werd geleverd door de koe stamboelmummer 3043,
geb. in 1878, van den landbouwer E. U. Yeenland te
Lippenhuizen namelijk hoogste opbrengst 35 kan per
dag, 1054 kan per maand en 6744 kan in een jaar van
298 melkdagen. Koe 3046, geb. in 1880, van denzelfden
eigenaar, bracht 6793 kan op in 340 melkdagen.
Voor de voorjaarsveemarkt te Eokhuizen welke
vrij van alle marktgelden is en den 27 wordt gehouden,
is door het genootschap Oeconomia Enchusana weder
f 75 beschikbaar gesteld voor den aanvoerder en f 25
voor den kooper van het grootste aantal runderen.
Voor hoofd der burgerschool te Edam hebben zich
124 sollicitanten aangemeld.
Benoemd tot onderwijzeres te Oostzaan mej. Coops
te Gorredijk.
De Groninger waterleiding keert een dividend
van 4 pet. uit de naamlooze vennootschap Noord
Zuidhollandsche Stoomtramwegmaatschappij Haarlem-
Leiden 5.6 pet. uit.
De kon. Deventer tapijtfabriek betaalt over 1886
een dividend van f 144 per oorspronkelijk aandeel
groot f 1280 en van f 36 per aandeel uit. In 1884
en 1885 was de uitkeering f 140 en f 35.
Te Maastricht zijn de mazelen epidemisch verklaard.
In plaats van wijlen den heer P. Stuurman is aan
de armen- en weesinrichting te Barsingerhorn, benoemd
tot secretaris-boekhouder de heer W. Kossen aldaar.
Ten gevolge van het besluit van het heem
raadschap van de Strijkmolens der Schagerkogge om
de betrekking van secretaris-penningmeester niet meer
aan éénen persoon op te dragen, is tot secretaris be
noemd de heer C. Bol, tot penningmeester de heer
P. Buis Jz. te Schagen.
Dinsdag 12 April.
Amsterdam. Nadat er met koortsachtigen ijver aan
de voltooiing der versiering gewerkt waskon deze
tegen één uur voltooid heeten. De overige werkzaam
heden staan stil. De treinen voeren tienduizenden
vreemdelingen aan. Overal doorkruisen troepen volks,
nationale liederen zingendede stad. De geestdrift is
onbeschrijfelijk. Prachtig lenteweder.
Onder geschutgedonderen het gejuich van eene
ontelbare menigte deed het vorstelijk gezin zijn intocht
in de hoofdstad. De Koning zag er welvarend uit
en was blijkbaar geroerd door de schitterende ont
vangst alles overtreffendewat hier ooit gezien is
geheele troepen in oranjekleurige pakken gestoken om
ringden het rijtuig. Onder donderend gejuich vertoonden
de vorsten zich op het paleisbalkon. Vele fraaie bouquetten
werden overgereikt.
's Gravenhage. Do Ilooge Baad heeft heden vernie
tigd het arrest van het Hof te Amsterdamwaarbij
van der Stadt en Eortuyn veroordeeld waren tot 6
maanden gevangenisstrafwegens opzetting tot weder-
spannigheid in gedrukte geschriften (verspreiding van
strooibiljetten na de amsterdamsche ongeregeldheden),
het feit niet strafbaar geacht en hen van alle rechts
vervolging ontslagen.
In Amerika gebruikt men thans een nieuw soort van
beesten-spoorwegwagen die zóó is ingericht dat ieder
dier een vak voor zich alleen heeft. Door middel van
eene machine wordt al het vee in één waggon die
20 stuks kan bevattten te gelijk vau voedsel en
water voorzien. Terwijl in de gewone waggons het
vee doorgaans 8 a 12 pet. aan gewicht verliest op een
groote reis, had er slechts 2| pet. gewichtsverlies plaats
bij het gebruik der nieuwe soort van waggons op reis van
van Cincinnati naar Nieuw-York. Het dringen in onze
gewone veewagens is ook verderfelijk en wordt by de
nieuwe waggons vermeden.
Te Biskra in Algiers werd onlangs een wedren van
Meharis, rijkameelen, gehouden. De weg tusschen Toen-
goet en Biskra, 225 kilometer, werd door de drie eerste ka-
meelen in 2629 en 30 uren afgelegd. Dit komt
dus op 8,7, 7,8 en 7,5 kilometers per uur. De fransehe
regeering denkt erop grond van deze proeven, over,
de Meharis tot het oprichten van een vliegend corpe
te gebruiken.
In den Blottuin te Pillnitz bloeit elk jaar een hor
tensia die nu ongeveer 90 jaar oud is zij is 2% me
ter hoog en heeft een omvang van 9% meter. De Elb-
talbotte bericht omtrent deze plant het volgende De
oude hoftuinier Terscheck was in de vorige eeuw, om
streeks 1790, tuinmansjongen in het park Mouceau te
Parijs. Van een horlogemaker, Charlos kreeg hij
stekken van een japansche plantdie hij in het park
opkweekte, en bij zijn vertrek uit Parijs aan zijn vader
te Eythra bij Leipzig zond. Het was een hortensia
die met hare blauwe bloemen de algemeene aandacht
trok, In 1830 werd zij naar Berlijn gevoerdmaar
door bemiddeling van den minister von Einsiedel, weder
voor den Dresdener tuin terugverkregen. Terseheck
was nog steeds haar eigenaar hij gaf haar in 1868 aan
zijn neef te Pillnitz en toen deze neef gestorven was,
werd de Japansche plant op verzoek van den ouden
hovenier in de plantenkassen van den Slottuin opge
nomen. Sedert verscheidene jaren had zij niet gebloeid,
maar toenin het volgend jaar, de oude Terscheck
stierf, kon de hoftuinier eeu fraaien ruiker vau zijn
lievelingsbloemen op de kist leggen. Tegenwoordig
bloeit zij ieder jaar even prachtig.
Gelijk men algemeen meent is de plant genoemd
naar Hortense de Beauharnaiskoningin van Holland,
Napoleon's stiefdochter. Terschek meende dat de hor
logemaker Charlos wiens vrouw toevallig ook Hortense
heette de plant gedoopt had. Inderdaad is zij genoemd
naar Hortense Barté de verloofde van Philibert Com-
merson die in 1667 in China de plant ontdekte. Zij
werd in Europa gebracht door Jo3et Banks omstreeks
1790.
Een vernuftig middel om telegramskosten uit te spa
reu werd door een Nieuw-Yorker toegepast. Zijn vriend
te Gotha ontving het volgend telegram „Derde brief
Johannes vers 13—15." Het was gemakkelijk den bijbel
na te slaan en men vond „Vs. 13. Ik had veel aan
u te schrijven maar ik wil u niet schrijven met pen
en inkt. Vs. 14. Maar ik hoop u haast te zien en wij
zullen mond tot mond spreken. Vs 15. Vrede zij u.
De vrienden groeten u. Groet de vrienden met name."
Een onzer vrienden ontving onlangs het volgend te
legram 2 Timotheus IV vers 13. Opzoekende vond
hij „Breng den reismantel medeals gij komt." Hij
gaf aan den wenk gehoor en nam den plaid door
zijn correspondent achtergelaten mede.
Den liefhebbers van bowls, wien de eeuwige aard
beziën perziken en andere beginnen te vervelen zal
wellicht de mededeeling aangenaam zijn dat er een
nieuwe soort bowl is uitgevonden nl. de theerozenbowl.
De heer Bouchéuit Bonn heelt het beproefd en was,
zooals hij schrijft geheel verrast over de uitkomst.
De heerlijke geur der bloemen deelt zich reeds na
weinig minuten aan de bowl mede en deze overtreft
ia smaak en aroma byna een perzikbowl. Op twee
flesschen wijn rekent men drie bloemen en laat die er
10 tot 15 minuteu in trekken.
De bloemen von „Maarschalk Niel" leenen zich bij
zonder tot deze toebereiding.
Het stroovlechten is in Saksen een belangrijke tak
van industrie geworden sedert de saSsische regeering
zich daaraan veel gelegen heeft laten liggen, o.a. door
het oprichten van scholen "waar dit vlechten onderwe
zen werdt. Het land waar vlechten van stroo inheemsch
was, is Italië. Tegenwoordig echter wordt Italië daarin
overvleugeld door Saksen. Vooral in de omstreken
van Dresden houden zich vele vrouwen- en kinderbanden
daar mede bezig. Jaarlijks wordt uit Saksen voor eene
waarde van 4 a 5 millioen mark aan fijne en grove
stroohoeden afgeleverd. En bovendien worden aldaar
uit stroo gevlochten mandjes, korfjesvazen, vederen
bloemen, enz. vervaardigd.
Jongstleden zaterdagavond werd te Parijs het eerste
groote bal door het stadsbestuur gegeveD. De gemeente
raad had voor de zaal-decoratie een krediet van f 150.000
fres. toegestaan. Tegen tien uur kwamen de gasten
en om elf nur kon men zieb in de 24 zalen van he-
stadshuis nauwelijks meer roeren. Na de 11000 intro
ductie-biljettendie men aanvankelijk beschikbaar had
gesteld waren nog 2000 extra uitgedeeldzoo groot
was de aanvraag.
Het was dus stampvol en de toiletten der dames
hebben dan ook aanmerkelijk geleden.
Onder de eeregasten waren Ferdinand de Lesseps
de president der KamerFloquetde Seine-prefect
Poubellede minister van oorlog Boulanger met een
schitterenden staf van generaals hij had 25 entree-
kaarten verzooht de afgevaardigden Clemenceau
LaisanAnatole de la Eorge Eevillon de spaansche
revolutionair Euiz Zorilla en anderen.
De dans kon eerst tegen 2 uur in den morgen, toen
er eenige ruimte begon te komen, een aanvang nemen.
De inrichting der garde-robe wordt algemeen geroemd
de democratische raadsleden gaven tot een onbeteugelde
rookwoede het voorbeeld en champagne en bier vloeiden
bij stroomen.
