K LARA MIL1TSJ. No, 52 Negen en tachtigste Jaargang, 1887- ZONDAG 1 MEI. VALSCH ALARM. Prijs der gewone Advertentiën: Dit nummer bestaat uit twee bladen, EERSTE BLAD. FBDILLBTOBir, Novelle van I. S. TOERGÊNJEF- ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt Dinsdag', Donderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele rijk f 1, De 3 nummers f 0,06. Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HEEM». COS- TEE ZOON. Toen de wijziging onzer Grondwet het eerst door den Minister Eappeyne van de Coppello als een eiseh des tijde werd voorgesteld, was er alleen sprake »an een verandering harer bepalingen omtrent het kiesrecht en 's lands verdediging. Daartegenover wetd echter krach tig de meening verdedigd datwanneer een zoo be langrijk werk als de herziening der Grondwet werd on dernomen er verschillende andere bepalingen waren die daarvoor evenzeer in aanmerking verdienden te komen. Die meening heeft gezegevierd en eindelijk zijn wij danachu jaren later, met den gewiehtigen arbeid eener algemeene Grondwetsherziening bezig waarvan de groote bezwaren zich reeds herhaaldelijk aan ieder hebben geopenbaard maar waarvan wij nu het werk eenmaal ondernomen khet beste blijven hopen, al meenen wij reden te hebben om te ge- looven dat de herziening op sommige niet onbelang rijke punten gebrekkig za! zijn. De aandrang op een meer algemeene herziening onzer hoogste staatswet vond bij velen een niet garingen steun iu de bewering, dat ook de bepalingen omtrent de troonopvolging bij het bekende verschil over bare beteebenis wijziging althans verduidelijking eischten. ©ver een zoo belang rijke zaak die tot groote binnealandsche verdeeldheid en zelfs tot bemoeiingen van vreemde vorstenhuizen aanleiding soa kunnen geven moekt geen verschil van opvatting mogelijk zijn. Welnu de Tweede Kamer heeft de herziening van deafdeeiing die over de troon opvolging handeltten einde gebracht en we! in dien zindat zij ten slotte aan de bestaande bepalingen slechts ééne uitlegging meende te moeten-en te kunnen geven en zich dus tot een eenvoudige verduidelijking heeft bepaald. Het is daarom zelfs de vraag of men niet beter, althans niet even goed bad gehandeld met eenvoudig de Grondwet op dit punt te laten zooals zjj is. Na men echter gemeend heeft dit niet te moeten doen keent het ons vooralsnog wenscbelijk voordat de aangesiomeo wijzigingen al snegen zij den ook al leen verduidelijkingen zijnniet weer worden verwor pen omdat uit een verwerping de gevolgtrekking zou kunnen worden gemaakt dat men het met den inhoud der nieuwe bepalingen niet eens was en op die wijze het vroegere verschil van gevoelen over de beteekenis der bestaande bepalingen zou kunnen herleven. Eensklaps is echter de heer Mr. W. Baron van Golstein, oud-lid der Staten-Generaai en oud-Minister, met een vlugschrift voor den dag gekomen, dat wel in staat zou kunnen zijn het Nederlandsche volk te ver ontrusten. Over ééne bepaling van de Grondwet had namelijk, tot nog toe, verschil van meening bestaan en dat verschil openbaarde zich ten slotte ook tusachen de .Begeering en de Tweede Kamer; er is een beslissing (Uit het Bussiscb.) 2) II. In den tjjd waarin ons verhaal speeltbevond zic^ ■4e Moskou eene zekere weduwe, eene grusische (7) vorstin een onbekende men zou kunnen zeggen verdachte persoonlijkheid. Zij was reeds tegen de veertig; in haar jonge jaren had zij waarschijnlijk gebloeid met die buitengewone oostersehe schoonheid welke zoo spoe dig verwelktnu blankette zij zich wit en rood en verwde hare haren blond. Er liepen verschillende allesbehalve gunetige en evenmin klare geruchten over haar niemand had haar man gekend en in geen enkele stad bad zij lang achtereen geleefd. Zij had noch kinderen noch middelen maar zij leefde blijk baar op crediet of op een andere manier zooals men zegt hield zij salons en ontving tamelijk gemengd gezelschapgrootendeels jonge lieden. Alles in haar huisvan haar eigen toilethaar huisraad haar tafel af tot haar equipage en bedienden toe droeg den stem pel van ondegelijkheid van onechtheid van iets voor bijgaands maar de vorstin zelve evenals hare gas ten stelden geen hoogere eischen. De vorstin had den naam eene groote minnares te wezen van muziek en litteratuur, en allerlei artisten onder hare bescherming te nemen en inderdaad stelde zij belang in al deze „kwestien", terwijl zij meermalen op uilgelaten wijze genomen in den zin der Tweede Kamer, en die beslis sing acht de heer van Golstein ten eenea male verkeerd niet alleen, maar zóó gevaarlijk en onstaatkundig, dat hij de pen heeft opgevat om de Eerste Kamer te be wegen do aangenomen bepalingen te verwerpen, of, mocht de Eerste Kamer dien raad niet opvolgen, de later te kiezen Tweede Kamer daartoe over te halen. Die verwerping zou naar zijne meening niet in het minste schaden, maar „integendeel onberekenbaar nut stichten door het Huis van Oranje-Nassau zoolang mogelijk voor Nederland te behouden en het vaderland te behoeden voor de gevaren die onze vrijheden en on®a zelfstandigheid bedreigen bij de nieuwe regeling der erfopvolging." Zal men goed doen den raad van dezen staatsman te volgen Laat ons zien. Art. 12 der Grondwet roept tot den troon de kin deren van wijlen Koning Willem I en voorts in het algemeen Mie afstammelingen die geboren zijn of zullen worden uit een huwelijk door den Koning met gemeen overleg der Stateu-Generaal aangegaan of toegestemd. Verder is nog bepaald, dat een Prinses die buiten toestemming der Staten Generaal een huwelijk heeft aangegaan, geen recht op den troon heeft. Nu bestond er verschil van gevoelen omtrent de bepaling, dat voor het huwelijk de toestemming der Staten-Generaat moest zij® verleend. De groote meerderheid van de Tweede Kamer was van meening, dat deze toestemming alleen vereischt werd voor het huwelijk van een Prins of Prinses uit het regeerend stamhuis, dat is een Prins of Prinses van Oranje-Nassau. Anderen waren van meening dat voor «tó huwelijk die toestemming gegeven had moeten worden wilden de tinderen uit dat hu welijk geborenrecht hebben op den troon. Zoolang men nu met Prinsen uit het huis van Oranje-Nassau en hunne zoonskleinzoons achterkleinzoons enz. te doen mocht hebben zou dit verschil van gevoelen tot geen bezwaar aankiding kunnen geven. Zij bleven Nederlandsche Prinsen en men zou dus wel niet ver zuimen de vereischte toestemming voor ban huwelijk aan te vragen. Anders is het echter met de afstammelingen der Prinsessen. Voor haar eigen huwelijk werd na tuurlijk niet verzuimd toestemming van de Staten- Generaai te verkrijgen door haar huwelijk gingen zij echter in een ander vorstelijk huis over, en wanneer hare kinderen later een huwelijk aangingen, dachten zij er niet aan daarvoor aan de Nederlandsche Staten- Generaai toestemming te vragen. Prinses Marianne, dochter van Koning Willem I, Prinses Sophia, dochter van Koning Willem II en Prinses Maria, dochter van Prins Erederik, hebben van onze Staten-Generaai toe stemming verkregen vooc haar huwelijk; maar toen hare kinderen in het huweljjk traden, heeft niemand het noodig geoordeeld onze Staten Generaaldaarin te mengen. Was dit noodig, en hebben de afstammelingen dier kinderen, omdat hun vader of hunne moeder dit ver zuimd heeft, het recht verloren om in eenig geval tot 7) Grusie of Georgie is de naam eener streek in de Kauka- suslanden. aan hare verrukking lucht gaf. De aesthetische ader in haar was zonder twijfel doodgebloed maar zij was zeer minzaam, beminnelijk, zender een zweem van praal zucht en wat velen niet vermoedden in het gewone leven zeer goed teerhartig en voorkomend zeldzame en daarom destemeer te waardeeren eigen schappen vooral in persoonlijkheden van deze soort! „Een onbeduidend wijfhad eens een verstandig man van haar gezegd, „masr die zonder twijfel in het para dijs komtwant zij vergeeft alles en alles wordt haar vergeven Men zeide oveneens van haar dat zij, wan neer zij uit de een of andere stad verdwenen was, in deze zooveel sckuldeischers had achtergelaten als men sehen die haar met weldaden hadden overladen. Een teêr gemoed vindt overal een uitkomst Kupfer kwamzooals te verwachten wasbij haar aan huis en werd zeer intiem met haar kwade geruchten zeiden al te intiem. Zelf liet hij zich over haar niet slechts vriendschappelijk maar met achting uithij prees haar als een gulden vrouw wat ge makkelijk te begrijpen is en hij geloofde vast aan hare liefde tot de kunst en haar goed inzicht in deze Eeret toen hij na bij de Arótofa te hebben gegeten met hen over de vorstin en hare soirées gesproken had, begon hij Jakof te overreden omai ware het maar voor één keerzijn kluizenaarsleven te verbreken en hemKupferte vergunnen hem aan zijne vriendin voor te stellen. Jakof had in het eerst geheel geen ooren naar het voorstel. Maar wat denk je dan riep Kupfer eindelijk uitvan wat voor soort voorstelling is hier dan sprake Eenvoudigverzeker ik jezooals je daar nu zit in je surtout-je en ik breng je te avond bij haar. Deftige plichtplegingen zijn daar niet in gebruik, vrind 1 Je bent immers een gestudeerd man en houdt van litteratuur en muziek (inderdaad stond bij Aratof in zijn kabinet een pianino op welke hij af en toe een verminderd septiemakkoord aansloeg) en bij baar aan huis vind je van dat alles een goede dosis En je ontmoet er sympathieke luizonder eenige pre- den Nederlandachen troon geroepen te worden Neen, heeft de Tweede Kamer geautwoord, en zij heeft dan ook thans in de Grondwet de duidelijke bepaling neer geschreven, dat de bedoelde toestemming alleen vereischt wordt voor het huwelijk vau een Koning, een Koningin of een Prins of een Prinses uit het regeerend Stamhuis. De kinderen van Prinses Marianne, Prinses Sophia en Prinses Maria, uit haar huwelijk met Prins Albert van Pruisen, den Groot-Hertog van Saksen-Weimar en den Prins von Wied, waren geen Nederlandsche Prinsen of Prinsessen meer en hadden dns van de Nederlandsche Staten-Generaai geen toestemming voor hun huwelijk te vragen; dat zij dit niet deden, is voor hunne kinderen alzoo geen beletsel om, zoo zij daartoe door de Grond wet geroepen mochten worden, de Kroon der Neder landen te dragen. Dit is de beslissing die de heer van Golstein dwaas, onzinnig, onstaatkundig, gevaarlijk noemt. Na kan men van meening zijn dat volgens de bestaande Grondwetdie op dit punt sedert 1815 onveranderd is geblevenook voor de huwelijken van Prinsen en Prinsessen die niet meer tot het regeerend stamhuis behoorden, de toestemming onzer Staten-Generaai voor het behoud van het erfrecht een vereischte was. Hare bepalingen zijn niet zóó duidelijk dat er geen verschil van opvatting mogelijk zou zijn maar de heer van Golstein zou een beslissing in een anderen zin ook veel meer in het belang van het land hebben geacht. Doo'r de genomen beslissing toch is zijns inziens de band tusschen Nederland en het Huis van Oranje-Nassau verbroken. Wij zijn koningsgezindzegt hij omdat de Koning een telg is uit het Huis van Oranje. Voor een Koning uit een ander huis zal het volk onverschillig zijn. Daarom zou het naar zijne meening zooveel beter zijn geweest, de afstammelingen van Prinsen en Prin sessen die niet meer tot het huis van Oranje Nassau behooren en tot wier huwelijk geen toestemming ge geven is, van de erfopvolging uit te sluiten, en bij den dood van een Koning of Kouingin telkens weer tot den naasten uit het geslacht van Oranje-Nassau terug te keeren. Verbeeldt u eens, roept hij ons toe, dat Prins Erederik eens twee zoons had gehad in plaats van twee dochters; welau, die zonen van Prins Erederik zouden door vreemde Duitéche Vorstenhuizen van de troonsopvolging zijn uitgesloten Dat zou inderdaad heel erg zijn geweest. Jammer echter voor den indruk dien zijn geschrift zou moeten maken, dat de heer van Golstein zich schromelijk ver gist. Als Prins Erederik zoons had gehad - onge lukkig is het zoo niet - zouden niet alleen die zoons, maar ook hunne zoons en kleinzoons tot den Neder- landsohsn troon zijn geroepen met uitsluiting van alle vrouwen en hare afstammelingen, met uitsluiting zelfs van 's Konicgs dochter, Prinses Wilhelmina. Zoolang er mannelijke afstammelingen uit het huis van Oranje" Nassau waren, zou geen vrouw zelve Koningin kunnen worden of één harer kinderen den troon kunnen be stijgen. Thans ec ter zal, helaas, de manneliike stam tentiesEn dan ten slotte gaat het toch niet aan em op jou jaren en met jou uiterlijk (Aratof sloeg' de oogen neder en maakte een afwerend handgebaar) ja ja, met jou uiterlijk, zoo het gezelschap en de wereld te vermijden 1 Ik zal je immers niet bij generaals brengen Trouwens ik ken zelf geen generaals Stribbel niet tegen mannetje Moraliteit is een góéd' ding het verdient achting maar waartoe zich aan ascetisme over te geven Je prepareert je toch niet voor monnik Aratof echter bleef zich verzetten, maar onverwachts kwam Piatonila Iwaucwaa Kupfer te hulp. Ofschoon zij niet heel goed begreep wat dat woord ascetisme be- teekende vond zjj toch eveneens dat het niet kwaad was voor Jasjenko (8) zich te verstrooien, menschen te zien en zich te vertoonen. Zooveel te meer, voegde zü erbij daar ik vertrouwen stel in Ejódor Ejodoritsj (9) hij zal je niet op een slechte plaats brengen Ik zai hem u in alle eer en deugd weder terugbrengen riep Kupfer uit, op wien Piatonila Iwanowna, in weer wil van^ haar vertrouwen, onrustige blikken wierp. Aratof bloosde tot over de ooren maar staakte zijne tegenwerpingen. Het eindigde daarmede, dat Kupfer hem den vol genden dag s avonds naar de vorstin geleidde. Maar Aratof bleef er niet lang. Vooreerst vond hij bij haar tsvintig gasten, mannen en vrouwen, waaronder ook sympathieke, willen wij aannemen maar toch vreemde voor hem; en dat drukte hem, ofschoon hij weinig had behoeven te sprekenhiervoor was hij dan ook het meest bevreesd geweest. Ten tweede stond de gast- 8) Evenals Jasjaia ook Jasjenko een verkleinwoord voor Jakof. De Russen mak§n een veelvuldig gebruik van dimi- nutivaook voor eigennamen. 9) d. i. Theodoor Theodoorszoon. Wanneer men eenigzins goed met iemand bekend is, noemt men hem in Rusland niet anders dan met zijn voornaam gevolgd door dien zijns vaders. Men kan geen russischen roman lezen zonder op deze voor ons vreemde en vaak lastige gewoonte te stuiten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1887 | | pagina 1