K LARA MIL1TSJ.
No, 52
Negen en tachtigste Jaargang,
1887-
ZONDAG
1 MEI.
VALSCH ALARM.
Prijs der gewone Advertentiën:
Dit nummer bestaat uit twee bladen,
EERSTE BLAD.
FBDILLBTOBir,
Novelle van
I. S. TOERGÊNJEF-
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag', Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door
het geheele rijk f 1,
De 3 nummers f 0,06.
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HEEM». COS-
TEE ZOON.
Toen de wijziging onzer Grondwet het eerst door den
Minister Eappeyne van de Coppello als een eiseh des
tijde werd voorgesteld, was er alleen sprake »an een
verandering harer bepalingen omtrent het kiesrecht en
's lands verdediging. Daartegenover wetd echter krach
tig de meening verdedigd datwanneer een zoo be
langrijk werk als de herziening der Grondwet werd on
dernomen er verschillende andere bepalingen waren
die daarvoor evenzeer in aanmerking verdienden te
komen. Die meening heeft gezegevierd en eindelijk
zijn wij danachu jaren later, met den gewiehtigen
arbeid eener algemeene Grondwetsherziening bezig
waarvan de groote bezwaren zich reeds herhaaldelijk
aan ieder hebben geopenbaard maar waarvan wij nu
het werk eenmaal ondernomen khet beste blijven
hopen, al meenen wij reden te hebben om te ge-
looven dat de herziening op sommige niet onbelang
rijke punten gebrekkig za! zijn. De aandrang op een
meer algemeene herziening onzer hoogste staatswet
vond bij velen een niet garingen steun iu de bewering,
dat ook de bepalingen omtrent de troonopvolging bij
het bekende verschil over bare beteebenis wijziging
althans verduidelijking eischten. ©ver een zoo belang
rijke zaak die tot groote binnealandsche verdeeldheid
en zelfs tot bemoeiingen van vreemde vorstenhuizen
aanleiding soa kunnen geven moekt geen verschil van
opvatting mogelijk zijn. Welnu de Tweede Kamer
heeft de herziening van deafdeeiing die over de troon
opvolging handeltten einde gebracht en we! in dien
zindat zij ten slotte aan de bestaande bepalingen
slechts ééne uitlegging meende te moeten-en te kunnen
geven en zich dus tot een eenvoudige verduidelijking
heeft bepaald. Het is daarom zelfs de vraag of men
niet beter, althans niet even goed bad gehandeld met
eenvoudig de Grondwet op dit punt te laten zooals zjj
is. Na men echter gemeend heeft dit niet te moeten
doen keent het ons vooralsnog wenscbelijk voordat
de aangesiomeo wijzigingen al snegen zij den ook al
leen verduidelijkingen zijnniet weer worden verwor
pen omdat uit een verwerping de gevolgtrekking zou
kunnen worden gemaakt dat men het met den inhoud
der nieuwe bepalingen niet eens was en op die wijze
het vroegere verschil van gevoelen over de beteekenis
der bestaande bepalingen zou kunnen herleven.
Eensklaps is echter de heer Mr. W. Baron van
Golstein, oud-lid der Staten-Generaai en oud-Minister,
met een vlugschrift voor den dag gekomen, dat wel in
staat zou kunnen zijn het Nederlandsche volk te ver
ontrusten. Over ééne bepaling van de Grondwet had
namelijk, tot nog toe, verschil van meening bestaan en
dat verschil openbaarde zich ten slotte ook tusachen
de .Begeering en de Tweede Kamer; er is een beslissing
(Uit het Bussiscb.)
2)
II.
In den tjjd waarin ons verhaal speeltbevond zic^
■4e Moskou eene zekere weduwe, eene grusische (7)
vorstin een onbekende men zou kunnen zeggen
verdachte persoonlijkheid. Zij was reeds tegen de veertig;
in haar jonge jaren had zij waarschijnlijk gebloeid met
die buitengewone oostersehe schoonheid welke zoo spoe
dig verwelktnu blankette zij zich wit en rood en
verwde hare haren blond. Er liepen verschillende
allesbehalve gunetige en evenmin klare geruchten over
haar niemand had haar man gekend en in geen
enkele stad bad zij lang achtereen geleefd. Zij had
noch kinderen noch middelen maar zij leefde blijk
baar op crediet of op een andere manier zooals men
zegt hield zij salons en ontving tamelijk gemengd
gezelschapgrootendeels jonge lieden. Alles in haar
huisvan haar eigen toilethaar huisraad haar tafel
af tot haar equipage en bedienden toe droeg den stem
pel van ondegelijkheid van onechtheid van iets voor
bijgaands maar de vorstin zelve evenals hare gas
ten stelden geen hoogere eischen. De vorstin had den
naam eene groote minnares te wezen van muziek en
litteratuur, en allerlei artisten onder hare bescherming
te nemen en inderdaad stelde zij belang in al deze
„kwestien", terwijl zij meermalen op uilgelaten wijze
genomen in den zin der Tweede Kamer, en die beslis
sing acht de heer van Golstein ten eenea male verkeerd
niet alleen, maar zóó gevaarlijk en onstaatkundig, dat
hij de pen heeft opgevat om de Eerste Kamer te be
wegen do aangenomen bepalingen te verwerpen, of,
mocht de Eerste Kamer dien raad niet opvolgen, de
later te kiezen Tweede Kamer daartoe over te halen.
Die verwerping zou naar zijne meening niet in het
minste schaden, maar „integendeel onberekenbaar nut
stichten door het Huis van Oranje-Nassau zoolang
mogelijk voor Nederland te behouden en het vaderland
te behoeden voor de gevaren die onze vrijheden en
on®a zelfstandigheid bedreigen bij de nieuwe regeling
der erfopvolging."
Zal men goed doen den raad van dezen staatsman
te volgen
Laat ons zien.
Art. 12 der Grondwet roept tot den troon de kin
deren van wijlen Koning Willem I en voorts in het
algemeen Mie afstammelingen die geboren zijn of zullen
worden uit een huwelijk door den Koning met gemeen
overleg der Stateu-Generaal aangegaan of toegestemd.
Verder is nog bepaald, dat een Prinses die buiten
toestemming der Staten Generaal een huwelijk heeft
aangegaan, geen recht op den troon heeft. Nu bestond
er verschil van gevoelen omtrent de bepaling, dat voor
het huwelijk de toestemming der Staten-Generaat moest
zij® verleend. De groote meerderheid van de Tweede
Kamer was van meening, dat deze toestemming alleen
vereischt werd voor het huwelijk van een Prins of
Prinses uit het regeerend stamhuis, dat is een Prins
of Prinses van Oranje-Nassau. Anderen waren van
meening dat voor «tó huwelijk die toestemming gegeven
had moeten worden wilden de tinderen uit dat hu
welijk geborenrecht hebben op den troon. Zoolang
men nu met Prinsen uit het huis van Oranje-Nassau
en hunne zoonskleinzoons achterkleinzoons enz. te
doen mocht hebben zou dit verschil van gevoelen tot
geen bezwaar aankiding kunnen geven. Zij bleven
Nederlandsche Prinsen en men zou dus wel niet ver
zuimen de vereischte toestemming voor ban huwelijk aan
te vragen. Anders is het echter met de afstammelingen
der Prinsessen. Voor haar eigen huwelijk werd na
tuurlijk niet verzuimd toestemming van de Staten-
Generaai te verkrijgen door haar huwelijk gingen zij
echter in een ander vorstelijk huis over, en wanneer
hare kinderen later een huwelijk aangingen, dachten zij
er niet aan daarvoor aan de Nederlandsche Staten-
Generaai toestemming te vragen. Prinses Marianne,
dochter van Koning Willem I, Prinses Sophia, dochter
van Koning Willem II en Prinses Maria, dochter van
Prins Erederik, hebben van onze Staten-Generaai toe
stemming verkregen vooc haar huwelijk; maar toen hare
kinderen in het huweljjk traden, heeft niemand het
noodig geoordeeld onze Staten Generaaldaarin te mengen.
Was dit noodig, en hebben de afstammelingen dier
kinderen, omdat hun vader of hunne moeder dit ver
zuimd heeft, het recht verloren om in eenig geval tot
7) Grusie of Georgie is de naam eener streek in de Kauka-
suslanden.
aan hare verrukking lucht gaf. De aesthetische ader
in haar was zonder twijfel doodgebloed maar zij was
zeer minzaam, beminnelijk, zender een zweem van praal
zucht en wat velen niet vermoedden in het
gewone leven zeer goed teerhartig en voorkomend
zeldzame en daarom destemeer te waardeeren eigen
schappen vooral in persoonlijkheden van deze soort!
„Een onbeduidend wijfhad eens een verstandig man
van haar gezegd, „masr die zonder twijfel in het para
dijs komtwant zij vergeeft alles en alles wordt haar
vergeven Men zeide oveneens van haar dat zij, wan
neer zij uit de een of andere stad verdwenen was, in
deze zooveel sckuldeischers had achtergelaten als men
sehen die haar met weldaden hadden overladen. Een
teêr gemoed vindt overal een uitkomst
Kupfer kwamzooals te verwachten wasbij haar
aan huis en werd zeer intiem met haar kwade
geruchten zeiden al te intiem. Zelf liet hij zich over
haar niet slechts vriendschappelijk maar met achting
uithij prees haar als een gulden vrouw wat ge
makkelijk te begrijpen is en hij geloofde vast aan
hare liefde tot de kunst en haar goed inzicht in deze
Eeret toen hij na bij de Arótofa te hebben gegeten
met hen over de vorstin en hare soirées gesproken had,
begon hij Jakof te overreden omai ware het maar
voor één keerzijn kluizenaarsleven te verbreken en
hemKupferte vergunnen hem aan zijne vriendin
voor te stellen. Jakof had in het eerst geheel geen
ooren naar het voorstel. Maar wat denk je dan riep
Kupfer eindelijk uitvan wat voor soort voorstelling
is hier dan sprake Eenvoudigverzeker ik jezooals
je daar nu zit in je surtout-je en ik breng je te
avond bij haar. Deftige plichtplegingen zijn daar niet
in gebruik, vrind 1 Je bent immers een gestudeerd man
en houdt van litteratuur en muziek (inderdaad stond
bij Aratof in zijn kabinet een pianino op welke hij af
en toe een verminderd septiemakkoord aansloeg) en bij
baar aan huis vind je van dat alles een goede dosis
En je ontmoet er sympathieke luizonder eenige pre-
den Nederlandachen troon geroepen te worden Neen,
heeft de Tweede Kamer geautwoord, en zij heeft dan
ook thans in de Grondwet de duidelijke bepaling neer
geschreven, dat de bedoelde toestemming alleen vereischt
wordt voor het huwelijk vau een Koning, een Koningin
of een Prins of een Prinses uit het regeerend Stamhuis.
De kinderen van Prinses Marianne, Prinses Sophia en
Prinses Maria, uit haar huwelijk met Prins Albert van
Pruisen, den Groot-Hertog van Saksen-Weimar en den
Prins von Wied, waren geen Nederlandsche Prinsen of
Prinsessen meer en hadden dns van de Nederlandsche
Staten-Generaai geen toestemming voor hun huwelijk te
vragen; dat zij dit niet deden, is voor hunne kinderen
alzoo geen beletsel om, zoo zij daartoe door de Grond
wet geroepen mochten worden, de Kroon der Neder
landen te dragen.
Dit is de beslissing die de heer van Golstein dwaas,
onzinnig, onstaatkundig, gevaarlijk noemt. Na kan
men van meening zijn dat volgens de bestaande
Grondwetdie op dit punt sedert 1815 onveranderd is
geblevenook voor de huwelijken van Prinsen en
Prinsessen die niet meer tot het regeerend stamhuis
behoorden, de toestemming onzer Staten-Generaai voor
het behoud van het erfrecht een vereischte was. Hare
bepalingen zijn niet zóó duidelijk dat er geen verschil
van opvatting mogelijk zou zijn maar de heer van
Golstein zou een beslissing in een anderen zin ook veel
meer in het belang van het land hebben geacht. Doo'r
de genomen beslissing toch is zijns inziens de band
tusschen Nederland en het Huis van Oranje-Nassau
verbroken. Wij zijn koningsgezindzegt hij omdat
de Koning een telg is uit het Huis van Oranje. Voor
een Koning uit een ander huis zal het volk onverschillig
zijn. Daarom zou het naar zijne meening zooveel beter
zijn geweest, de afstammelingen van Prinsen en Prin
sessen die niet meer tot het huis van Oranje Nassau
behooren en tot wier huwelijk geen toestemming ge
geven is, van de erfopvolging uit te sluiten, en bij den
dood van een Koning of Kouingin telkens weer tot
den naasten uit het geslacht van Oranje-Nassau terug
te keeren. Verbeeldt u eens, roept hij ons toe, dat
Prins Erederik eens twee zoons had gehad in plaats
van twee dochters; welau, die zonen van Prins Erederik
zouden door vreemde Duitéche Vorstenhuizen van de
troonsopvolging zijn uitgesloten
Dat zou inderdaad heel erg zijn geweest. Jammer
echter voor den indruk dien zijn geschrift zou moeten
maken, dat de heer van Golstein zich schromelijk ver
gist. Als Prins Erederik zoons had gehad - onge
lukkig is het zoo niet - zouden niet alleen die zoons,
maar ook hunne zoons en kleinzoons tot den Neder-
landsohsn troon zijn geroepen met uitsluiting van alle
vrouwen en hare afstammelingen, met uitsluiting zelfs
van 's Konicgs dochter, Prinses Wilhelmina. Zoolang
er mannelijke afstammelingen uit het huis van Oranje"
Nassau waren, zou geen vrouw zelve Koningin kunnen
worden of één harer kinderen den troon kunnen be
stijgen. Thans ec ter zal, helaas, de manneliike stam
tentiesEn dan ten slotte gaat het toch niet aan
em op jou jaren en met jou uiterlijk (Aratof sloeg'
de oogen neder en maakte een afwerend handgebaar)
ja ja, met jou uiterlijk, zoo het gezelschap en de
wereld te vermijden 1 Ik zal je immers niet bij generaals
brengen Trouwens ik ken zelf geen generaals
Stribbel niet tegen mannetje Moraliteit is een góéd'
ding het verdient achting maar waartoe zich aan
ascetisme over te geven Je prepareert je toch niet
voor monnik
Aratof echter bleef zich verzetten, maar onverwachts
kwam Piatonila Iwaucwaa Kupfer te hulp. Ofschoon
zij niet heel goed begreep wat dat woord ascetisme be-
teekende vond zjj toch eveneens dat het niet kwaad
was voor Jasjenko (8) zich te verstrooien, menschen te
zien en zich te vertoonen. Zooveel te meer, voegde zü
erbij daar ik vertrouwen stel in Ejódor Ejodoritsj (9)
hij zal je niet op een slechte plaats brengen Ik
zai hem u in alle eer en deugd weder terugbrengen
riep Kupfer uit, op wien Piatonila Iwanowna, in weer
wil van^ haar vertrouwen, onrustige blikken wierp.
Aratof bloosde tot over de ooren maar staakte zijne
tegenwerpingen.
Het eindigde daarmede, dat Kupfer hem den vol
genden dag s avonds naar de vorstin geleidde. Maar
Aratof bleef er niet lang. Vooreerst vond hij bij haar
tsvintig gasten, mannen en vrouwen, waaronder ook
sympathieke, willen wij aannemen maar toch vreemde
voor hem; en dat drukte hem, ofschoon hij weinig had
behoeven te sprekenhiervoor was hij dan ook het
meest bevreesd geweest. Ten tweede stond de gast-
8) Evenals Jasjaia ook Jasjenko een verkleinwoord voor
Jakof. De Russen mak§n een veelvuldig gebruik van dimi-
nutivaook voor eigennamen.
9) d. i. Theodoor Theodoorszoon. Wanneer men eenigzins
goed met iemand bekend is, noemt men hem in Rusland
niet anders dan met zijn voornaam gevolgd door dien zijns
vaders. Men kan geen russischen roman lezen zonder op
deze voor ons vreemde en vaak lastige gewoonte te stuiten.