No. 54*.
Negen en tachtigste Jaargang.
1887.
V R IJ D A G
6 MEI.
TWEEDE BLAD.
Prijs der gewone Advertentiën:
t
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 8 maanden voor Alkmaar f 0,80 j franco door
hat geheele Rijk f 1,
De 3 nummers f 0.06.
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HEBMs, 008-
TBB ZOON.
VERGADERING VAN DEN RAAD DER GEMEENTE
ALKMAAR.
(Vervolg van het eerste blad.)
IA Nader schrijven van Jan Holland, waarbij bij o. a. te
kennea geeft, het genomen besluit te hebben verwacht. Hij
verklaart verder1°. dat hjj zoodra mogelijk de goedkeuring der
betrokken besturen op bet uitgewerkte plan voor zijn atoom-
tramlijn zal aanvragen tn die goedkeuring ter inzage zal zen
den; f». spoedig de bewijzen te zullen toonen, dat door de verschil
lende betrokken besturen, eigenaars, beheerders enz. der wegen
vergund is om de wegen voor den aan te leggen tramweg in
gebruik te nemen; 3». zeer waarschijnlijk eerstdaags de stofie-
ïüke bewijzen, zoowel voor de uitvoering als de exploitatie
va* het werk, te kunnen geven door te beginnen met den aan
leg der lun Gastricum—Egmond aan Zee4 dat weldra twee
ingenieurs der bekende bank uit Belgie naar Holland zullen
komen om de ljjn op te nementea einde spoedig gereed te
kunnen zyn.
Voor kennisgeving aangenomen, na de mededeeling van den
Vsorzitter, dat bjj met een dier ingenieurs een onderhoud
heeft gehad.
15 Adres van de heeren Jos. de Kuyper te Rotterdam en
jhr J H. van Reigersberg Versluys, directeur der Gooiscne
stoomtram te Watergraafsmeer, concessionarissen voor de naau-
leg van stoomtramwegen van Alkmaar naar Oosthuizer. en van
Purmerend naar Hoorn, waarbij zg mededeelen, dat zij in hunne
pogingen tot verkrijging van het voor den aanleg dier wegen
benoodigde kapitaal steeds stuiten op de omstandigheid dat
de gemeenten, waardoor de lyn zal gaan, in geen enkel opzicht
ondersteuning gevendat hun op nieuw door geldschieters
gewezen is op de noodzakelijkheid van geldelijken steun in den
vorm van gedeeltelyken rente-waarborg van de zijde der be
trokken gemeentendat zij naar aanleiding daarvan dien rente-
waarborg vragendaarby als grondslag nemendedat volgens
de uitgewerkt* plannen, welke zjj bereid zijn over te leggen,
eene som van t 742.500, overeenkomende met 16500 per myl,
voor den aanleg noodig is; dat die waarborg tot een bedrag van
ten hoogste 3 pet. zou dienen voor 5 achtereenvolgende jaren,
aanvangende met den dag, waarop de tramweg op het geuied der
betrokken gemeente voor het publiek wordt opengesteld en zich
voor elke gemeente zou bepalen tot het kapitaal, beaoodigd om
de onderneming op haar gebied in exploitatie te brengen; dat in
het ongunstigst* geval in het bedrag van 22475 (O pet. van
f 742.500) door elke gemeente het volgende zou moeten wor
den betaald
waarin
Rente-
waarborg.
1361,25
470,25
866,25
2648.25
11236,60
495,—
618,75
<r 3836,25
742,50
waarin
te leggen
Aanleg-
mglen.
kapitaal.
Alkmaar
2.750
45375
Oudorp
0.950
9
15675
Oterleek
1.750
9
28875
Sohermerhorn
5.350
9
88275
Beemster
22.700
9
374550
Oosthuizen
1.000
9
16500
Avenhorn
1.250
9
20625
Berkhout
7.750
9
127875
Hoorn
1.600
9
24750
samen 45 t 742.500 22275,-
Zjj verzoeken dien rentewaarborg te verleenen.
Gesteld in handen der vaste commissie van financiën om
bericht en raad.
16. Adres van de heeren C. Bosman en Mr. A. P.
da Lange, luidende:
Aan den Gemeenteraad van Alkmaar.
De ondergeteekenden hebben zich sedert geruimen
tijd onledig gehouden met plannen tot verbetering van
de communicatie tusschen Alkmaar en Hoorn, zijnde
tevens, in meer ruimen zin de verbetering van de ge
meenschap tusschen het oosten en het westen der
provincie.
Bij hun onderzoek is gebleken, dat die verbetering
niet te verkrijgen is door het leggen van tramrails op
een der bestaande wegen.
De bestaande wegen toch zijn, noch de kortste, noch
de meest doelmatige, loopende door de meest bevolkte
centra; zij zijn als toevallig ontstaan, dewijl in vroegere
eeuwen de bestuurderen van dit gewest met het oog
op de toenmalige bekrompene opvatting van het stede-
luk marktwezen, het tot stand komen van goede land
en waterwegen tusschen de beide steden meer tegen
hielden dan bevorderden.
Aanvankelijk scheen eene tram verbindingwaarbij
gedeeltelijk gebruik werd gemaakt van bestaande wegen
(den weg door Berkhout en den Huigendijk), terwijl
een nieuwe weg tusschen Berkhout en Rustenburg was
ontworpen, kans van slagen te hebben.
De plannen van de ondergeteekenden vonden zooda-
nigen finantiëelen steun, dat zij er zich van verzekerd
konden houdendat eene maatschappij tot aanleg en
exploitatie met voldoend kapiiaal zich zoude vormen,
om deze verbinding tot stand te brengen, zoodra de
noodige vergunningen van de betrokken besturen ver
kregen zouden zijn.
De ondergeteekenden ondervonden evenwel èn van
het gemeentebestuur van Berkhout èn van het polder
bestuur van den Heer Hugowaard eene weigering. Zij
hebben geen moeite gedaan om die besturen op hun
besluit te doen terugkomen. Want ook aan hen, voor
gelicht door de heeren J. D. Evers, eerst aanwezend
ingenieur der staatsspoorwegen te Hoorn en W. Nivel,
ingenieur van den Gelderschen lokaalspoorweg, die
hunne zeer gewaardeerde hulp als technici hebben ver
leend, bleek bij het onderzoek van den weg in bijzon
derheden, dat de bestaande wegen smal, onregelmatig
bebouwd, aangelegd op zeer ongelijk niveaublijvende
bezwaren voor eene goede regelmatige exploitatie zouden
opleveren.
Daarmede was dan het oorspronkelijke tramwegplan
veroordeeld.
De aangewende moeite en tijd zijn evenwel geenszins
verloren, want de onmogelijkheid om zelfs met gedeel
telijke gebruikmaking van bestaande wegen eene tram-
verbinding tusschen Alkmaar en Hoorn te makenis
daardoor zonneklaar aangetoond. De vraag is zuiver ge
steld geworden: of de verbinding met Hoorn blijft
zooals die is, eene slechte trekvaart, voor het personen
verkeer nauw voldoende rijwegen en voor liet goederen
verkeer den omweg over Zaandamóf men make een
lokaalspoorweg, waarvoor het terrein moet worden
onteigend. Iets anders is niét mogelijk.
Allen, die met de ondergeteekenden van oordeel zijn,
dat eene verbeterde communicatie met Hoorn voor deze
stad eene levensvraag is, moeten in .het tot stand ko
men van een lokaalspoorweg het eenig bereikbare
middel zien.
Van zoodanigen lokaalspoorweg, aan de beide uit
einden aansluitende op de bestaande staatsspoorwegen,
leggen de ondergeteekenden hierbij een avant-projet
met begrooting over.
Voor de juistheid der ramingen staan de namen der
ontwerpers borg. De heer eerst-aanwezend ingenieur
Evers heeft door zijnen werkkring in Noord-Holland die
ondervinding van dit speciale terrein verworven, die aan
dergelijke ramingen de grootste mate van betrouw
baarheid geeft.
Het spreekt evenwel van zelf, dat de kosten voor
de daarstelling van een lokaalspoorweg, afgescheiden
nog van den aankoop van den benoodigden grond, verre
overtreffen de kosten, benoodigd voor een trambaan, en
dat ook de exploitatie met kostbaarder materieel enz.
meerdere uitgaven vordert, daar het publiek aan een
lokaalspoorweg hoogere eischen van snelheid, regel
matigheid en comfort stelt, dan aan een tram en ook
de wet den ondernemer meerdere en kostbaardere ver
plichtingen oplegt.
Daarentegen staat dan, dat een lokaalspoorweg, meer
dan een tram, diensten bewijzen kan aan het groote
verkeer en een schakel kan zijn in het net onzer spoor
wegen; eene zaak van uitnemend belang met het oog
op het zich meer en meer ontwikkelend verkeer met
Friesland en Groningen over de lijn Enkhuizen—Stavoren.
Geheel Noord-Holland tot aan Uitgeest en zelfs een
gedeelte van Zuid-Holland over Haarlem vindt in den
lokaalspoorweg Alkmaar—Hoorn de kortste en minst
kostbare route.
De mogelijkheid bestaat, dat de meerdere ontvangsten
van een lokaalspoorweg op zullen wegen tegen de
meerdere uitgaven en de personenbij wie de onder
geteekenden voor hunne plannen finantiëelen steun
vonden, hebben zich met de ondergeteekenden verbonden
om het benoodigde kapitaal voor den lokaalspoorweg,
zooals die volgens bijgaande bescheiden is ontworpen,
te verschaffen.
De ondergeteekenden verklaren zich bereid om aan
den Raad, in meer vertrouwelijken vorm, het bew\js te
leveren, dat het benoodigde kapitaal is verzekerd.
Zooals hierboven is gezegd, betreft dit het kapitaal,
benoodigd voor de daarstelling van den lokaalspoorweg
AlkmaarHoorn, afgescheiden van de gelden, benoo
digd voor den aankoop van grond, de onteigeningskosten,
die op nevensgaande begrooting zijn uitgetrokken voor
317jOÜO,
Hetzjj den ondergeteekenden geoorloofd te zeggen,
dat de ontwerpers met het oog op den finantiëelen
uitslag der in ons land bestaande tramwegen, zooals
die blijkt uit de beurskoers der aandeelen, veel ver
trouwen moeten stellen in de toekomst der provincie
en in de toename van het verkeer, om het zoo belang
rijke kapitaal bijeen té brengen voor den bouw van
een lokaalspoorweg, die door den aard van het terrein
vele en kostbare kunstwerken eischt en waarvan de
opbrengsten geheel onzeker zijn.
Verder kan echter de meest optimistische beschou
wing niet gaan, en de kosten der onteigening kan de
onderneming niet dragen; zal de lokaalspoorweg tot
stand komen, dan moet een bedrag, gelijkstaande met
die kosten, uit subsidiën worden gevonden.
De tijd schijnt voor goed voorbij, dat de Staat der
Nederlanden zijn spoorwegnet uitbreidt en de belang
hebbenden zonder eenige opoffering in het bezit stelt
van nieuwe verbindingen. Acht men thans nieuwe hulp
middelen voor het verkeer noodig, men zal zich opoffe
ringen moeten getroosten.
De ondergeteekenden achten den ontworpen lokaal
spoorweg die ten goede komt aan allen, die belang
hebben bij eene kortere verbinding tusschen Oost en
West, voor een groot deel provinciaal belang.
Maar zij meenen redenen te hebben om aan te ne
men dat op het besluit van het provinciaal bestuur van
grooten invloed zijn zal de wijze, hoe zich de onmiddel
lijk belanghebbenden tot deze onderneming stelien.
De onmiddellijk belanghebbenden worden in de eerste
en voornaamste plaats vertegenwoordigd door het ge
meentebestuur van Alkmaar.
Van oudsher is het de tactiek der regeerders van Alk
maar geweest om de welvaart der ingezetenen te be
hartigen, door krachtigen steun te verleenen aan de
daarstelling en verbetering der gemeenschapswegen en
ware het voorbeeld dezer gemeente door hare Noord-
hollandsche zusteren op even consequente wijze gevolgd,
dan zoude vermoedelijk niemand het hebben gewaagd,
den strijd aan te binden tegen de van oudsher bestaande
Waagrechten.
Die politiek te vervolgen ook thans nog met daden
te toonen, dat Alkmaar met ruimen blik zijne belangen
en die zijner landelijke omgeving erkent en bevordert,
ook buiten zijne grenzen, schijnt de aangewezen weg
om haar goed recht te handhaven.
Het zal wel overbodig zijn voor uwen Raad aan te
toonenvan hoe overwegend belang een lokaalspoorweg
naar Hoorn voor deze stad is.
In de laatste jaren hebben zich hier belangrijke in-
dustriën ontwikkeld en deze zijn een onmisbaar element
geworden voor den bloei der gemeente, maar op den
duur is de nijverheid zoodanig afhankelijk van de ver
keerswegen, die de grondstoffen aanvoeren, en waarmede
hare producten verzonden worden, dat geene gemeente
zich kan vleien op industrieel gebied zich te ontwik
kelen, zelfs niet te houden, wat zij eenmaal heeft, in
dien zij niet zorgt ten aanzien van hare verkeerswegen
iedere concurrentie te kunnen weerstaan. Alkmaar
heeft alles ten aanzien van het verkeer in de richting
van het Noorden en het Zuiden, maar het Oosten der
provincie is voor hare fabrieken en haar handel als
gesloten en de aanvoer tot hare markten is van die
zijde beperkt en onvoldoende.
Met dezen lokaalspoorweg kan Alkmaar een cen
traal punt worden, een hoofdstation in het spoorweg
verkeer. Van den Helder tot Leiden, misschien tot
den Haag, is de ontworpen weg voor het geheele weste
lijk deel der beide provinciën de aangewezen verbinding
met Friesland en Groningen; zonder dezen spoorweg
loopt Alkmaar gevaar een der vele levenlooze stations
te worden op den weg naar den Helder. Het is waar,
dat de ingezetenen eener gemeente weinig direct voor
deel hebben van het 'groot getal passagiers, dat voorbij
haar stations-gebouw trekt. Maar indirect zijn die voor
deden van nauw te schatten waardel Die vele treinen
geven gelegenheid tot verzendingen in allerlei richtingen
en op ieder uur, en vormen te zamen een der levens
voorwaarden voor eene gemeente, die prijs stelt op
industrie en handel, en die bestaat door hare markten.
De ondergeteekenden aarzelen niet als hunne over
tuiging uit te spreken, dat zonder deze verbinding de
markt te Purmerend thans reeds in meerdere opzichten
gunstiger gelegen is dan Alkmaar; met dezen spoorweg
zal Alkmaar boven Purmerend het groote voordeel heb
ben van een kruispunt te zijn uit iedere richting even
gemakkelijk bereikbaar.
Het offer, dat evenwel van deze gemeente gevraagd
wordt, is niet onbelangrijk.
Zooals reeds is gezegd, zijn de onteigeningskosten ge
raamd op f 317,000.
Indien Alkmaar genegen werd bevonden bij wijze
van subsidie één vijfde deel dier dier kosten bij te dra
gen, dan vleien zich de ondergeteekenden, dat het
meerdere door hen zal worden verkregen van elders.
Natuurlijk zoude de raming daarbij beschouwd moeten
worden als een maximum, en de gemeente in evenre
digheid zooveel minder moeten betalen, als de werke
lijke kosten van onteigening zullen blijken beneden het
geraamde cijfer te zijn.
De ondergeteekenden gelooven niet, dat daarmede op
de gemeente een te groote last zoude worden gelegd.
De finantiën der gemeente verkeeren in gezonden
toestand, op de geldieeningen ten laste der gemeente
worden jaarlijks belangrijke bedragen afgelost, zoodat
zonder twijfel, zonder verhooging van belastingen, de
gemeente dit offer aan de welvaart harer ingezetenen
en harer omgeving brengen kan.
Het is op deze gronden, dat de ondergeteekenden,
zich uitdrukkelijk bereid verklarende tot verdere mon
delinge en schriftelijke toelichting en tot nader overleg
omtrent voorwaarden en bijzonderheden, zich wenden
tot den gemeenteraad van Alkmaarmet verzoek hun
voor den aanleg van een lokaalspoorweg Alkmaar
Hoorn, op de wijze als omschreven in bijgaand project,
eene subsidie te verleenen tot een bedrag van hoogstens
een vijfde deel der kosten van onteigening.
Gesteld in handen van de Kamer van Koophandel
en fabrieken en van de commissie van financiën, om be
richt en raad.
17. Verzoek van J. Emmerig om vergunning tot bet afvoe
ren van vuil- en hemelwater uit het perceel op Öcharloo wijk
E No. 297 door steenen ouizen naar het geineenteriool.
Gesteld in handen van Burg. en VV eth. om bericht en raad.
18. Brief van het r. k. parochiaal armbestuurwaarbij het
mededeelt, dat, wanneer men de verplegingskosten zijner armen
in het gasthuis over de laatste 10 jaren gemiddeld neemt
(zijnde een bedrag van f 145 89 per jaar), men geene juiste
opvatting erlangt van hetgeen dit armbestuur thans voor zijne
armverzorging uoodig heelt; dat bij splitsing van dat tijds
verloop de cijfers duidelijker spreken ten bewijze van de
belangrijk hoogere uitgaven van de laatste jaren, daar de
eerste 5 jaren gemiddeld slechts f 63 76 per jaar voor gast-
buisverpleging aangeven, terwijl in de laatste 5 jaren gemiddeld
per jaar f 228.02 verschuldigd was; dat volgens een overgelegd
ui; treksel uit de rekeningen der laatste jareu het getal bedeelden
van 1)0 tot 98 is geglommen, de vaste inkomsten gelgk zjjn ge
bleven eu deze met de nog al bclangryke i-uitei gewone liefdadige
bydrageu der geloofsgenooteu met in staat zijn bij eene geringe
bedeeling een tekort te verhoeden. Het ermbestuur aobt zioh
al zoo verplicht midde.en te beramen ooi zjue uitgaven in te
