EXTRA NUMMER
No. 102.
Negen en tachtigste Jaargang.
1887.
Verkiezing 1 September.
feuilleton.
VERDWENEN STERREN.
ZONDAG
28 AUGUSTUS.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80
het geheele rijk f 1,
De 3 nummers f 0,06.
franco door
Prijs der gewone Advertentiën
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HEEM». COS-
TEE ZOON.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
Den 2 Septemberden dag van het
bekend worden van den uitslag der ver
kiezing voor de Tweede Kamer zal door
ons een
20
12,50
7
4
ALKMAARSCHE COURANT
worden uitgegevenwaarin wij de
gelegenheid aanbieden tot adverteeren.
De buitengewone verspreiding daarvan
en de groote belangstelling die het uit
den aard der zaak ondervinden zal,
verzekeren aan de advertentiën eene
meer dan gewone publiciteit.
De prijs voor
eene geheele bladzijde is
eene halve
een kwart
een achtste
Kleinere advertentiën worden op de
gewone wijze a 15 ets. per regel berekend.
Voor eene tijdige inzending der adver
tentiën bevelen wij ons ten zeerste aan.
HERMs. COSTER en ZOON.
De verkiezingen hebben ditmaal plaats onder zeer
ongewone omstandigheden.
Hoe gewichtig het werk der Grondwetsherziening
moge zijnhoezeer ons staatsleven gewijzigd zal
wordenindien de thans aanhangige voorstel
len deel uit zullen maken van de hoogste wet des
Lands, en daarmede eene belangrijke uitbreiding
van het kiesrecht en de mogelijkheid eener betere
Geschiedkundige Novelle
M0E1TZ LILIE.
VI.
Diep in een woest dal der Sierra Morena ligt het
dorp Janda, uit nauwelijks een dozijn armzalige hutten
bestaande. De bewoners zijn meest armeonwetende
mensehen, die hun brood verdienen met het omhakken
der oude boomen, welks stammen zij naar de beek
eleepen, die ze op hare beurt wegvoert naar de Gua
dalquivir wier golven ze verder naar de zeekusten
voeren, waar ze in Cadix en andere zeeplaatsen zeer
gezochte bouwstoffen leveren. Het spreekt van zelf, dat
het vellen der boomen slechts gedurende den zomer
mogelijk is, welke hier in het gebergte echter nauwe
lijks vier maanden duurt; in den winter houden de
bewoners zich bezig met houtsnijden het vervaardigen
van houten keukengereedschap, speelgoed en dergelijke
zaken, die door de handelaars in CrnaadCordova
en zelfs in Sevilla en Granada opgekocht worden.
Aan het eind van het dorpje, Eehilderachtig gelegen
aan den voet van eenen steilen met mos begroeiden
rotswandstond een uit steen opgetrokken gebouw
welks deftig uiterlijk in het oog vallend tegen de arm
zalige houten hutten, wsaruit het dorp bestond, afstak.
Het was de woning van den houtvester en opzichter
over het houtvlotten het huis was gebouwd door den
gemaal der Koningin Isabella, Erans d'Assisi, wien het
gedurende de jaarlijksche hofjachten in het gebergte
waartoe ook de hoogste waardigheidsbekleeders uitge-
administratieve rechtspraak en eener meer krachtige
defensiezal verkregen zijnis het toch de
wetenschapdat de taak der thans te verkiezen
Kamer zeer beperkt en het mandaat der afgevaar
digden van zeer korten duur zal zijnde reden
dat de verkiezing van 1 September niet die be -
langstelling en die aandacht trektdie zij om haar
gewicht voor de toekomstzoozeer verdient.
Velen zijn geneigd om de hernieuwde behandeling
der reeds aangenomen wetten, te beschouwen als
eene formaliteit van betrekkelijk weinig gewicht; -
terwijl zij ook de aanneming der voorstellen tot
Grondwetswijzigingwaartoe mannen uit alle par
tijen hebben medegewerktverzekerd achten.
Velen zijn geneigd hunne krachten en ijver te
sparen voor de toekomst, als de thans in de Grond
wet neder .te leggen beginselen, in wetten zullen moeten
worden uitgewerkt en in bijzonderheden geregeld,
en als in kleinere en anders begrensde districten
een veel grooter aantal kiezers deel zal nemen aan
den verkiezingsarbeid.
Van die stemming kan het gevolg zijneene
matige en onvoldoende opkomst aan de stembus en
daardoor de nederlaag der liberale partij in die
districten waar zij zich zeker acht van de over
winning.
Daartegen wenschen wij te waarschuwen. De
liberale partij vertrouwe niet te veel op de in het
publiek komende geruchten omtrent hetgeen de
tegenpartij doen zalzij rekene er op, dat onder
linge verdeeldheid onder de kerkelijke partijen, zich
te veranderen pleegt in roerende eendracht op het
oogenblik der stemming,en zij vergete niet, dat
om de Grondwet te wijzigen eene gewone meerder
heid onvoldoende is maar daartoe twee derden der
uitgebrachte stemmen wordt vereiseht.
Twee derden van de stemmen zijn bij de tegen
woordige verdeeldheid en het bestaan van vier partijen
in de Tweede Kamer, niet zoo gemakkelijk te ver
krijgen, en komt de liberale partij niet sterk en
machtig te voorschijn uit de beproeving die haar
op 1 September wachtdan loopt de ondernomen
wijziging der Grondwet ernstig gevaar.
Daarvoor te waken is de plicht der kiezers. De
voorgestelde wijzigingenmeer bijzonder die welke
de uitbreiding van het kiesrecht betreffenzijn
het gevolg van overle,g. Zij vormen datgene wat
men op het oogenblik verkrijgen kan, niet wat men
zou wenschen. Geene partijook de liberate
niet, beschikt over voldoende krachten in en
buiten het parlement, om te kunnen eischen, dat de
wetgeving hare beginselen zuiver icedergeve.
Yandaar dat de voorgestelde wijzigingen hij geene
enkele partij onverdeelden bijval vinden; zoo is het bij -
noodigd werden als pleisterplaats diende. De boven
verdieping was voor dat doel gereserveerd en daarom^
onbewoondalleen als bet hooge jachtgezelschap ver-
wacht werd kwamen de hofbedienden van te voren in
het huis, om de kamers te luchten en voor de ontvangst
der gasten gereed te maken.
Een kleine moestuin voor het huis, met eene tninbank
daarindiende voor het gebruik van den houtvester
een goed onderhouden tuin ter zijde van het gebouw
met eene sierlijke veranda en eenige kleine beelden, o.a.
Diana en Pan, de Godin en de God der jacht en der
herders voorstellende, bleef ten dienste der Madridsche
bezoekers.
De houtvester, een man met eene gebruinde en ver
weerde gestalte en grijs haarzat op de tuinbank uit
eene korte pijp te rooken, terwijl zijne vrouw bij de
moesbedden bezig was. NaaBt den ouden man zat
een veel jongere en beiden voerden blijkbaar een ge
wichtig doch halfluid gesprek. De jongste was goed
gekleedmaar met stof bedekt en aan den ingang
van den tuin stond een mnildiergezadeld en ge
toomd vastgebonden.
„Zijn de meisjes inderdaad zoo bedroefd als ge zegt?"
vroeg de vreemdeling ernstig, zijne hand op den arm
van den houtvester leggende.
Deze knikte.
„Jamijnheer. Zij verlangen zeer naar hare moeder
en zuster en zijn bereid elk losgeldhoe groot ook^,
te betalenals men haar de vrijheid schenken wil",
antwoordde de aangesprokene met eenen loerenden zijde-
lingschen blik. „Van de eigenlijke voorwaarde, waarvan
de vervulling de meisjeB dadelijk aan hare familie terug
zon gevenwillen zii ecüter niets hooren.'
„Ik denk, dat deze hardnekkigheid wel te overwinnen
zal zijn", meende de vreemde. „Het moet toch al vreemd
toegaan, als deze trotsche hoofden niet gedwee zouden
worden, te meer als er sprake is van een geluk en eene
eer voor de familiewant eene verbindtenis met den
hoogsten beambte van den staat den maarschalk en
voorbeeld een ernstige grieve van de liberale partij, dat
het stemrecht niet is toegekend aan de zoogenaamde
capaciteiten. Maar zij zal er zich mede moeten
en kunnen troosten, dat door de verlaging van den
census en de rechten aan huurders van gedeelten
van perceelen toegekendzeer weinigen die door
ontwikkeling en kennis aanspraken hebben op het
kiesrechtdaarvan uitgesloten zullen blijven.
Men vrage zich bij deze verkiezing dan ook niet
af, of de herziene Grondwet in ieder opzicht zal
beantwoorden aan de eischen der liberale partij,
maar men vrage zich ernstig af, of er thans meer
te verkrijgen ware geweest.
- Hij die bekend is met de partijverhoudingen en
met personen en belangendie zich doen gelden
in ons parlement, zal die vraag ontkennend beant
woorden.
Wij hebben ons lang beklemd gevoeld in onzen
parlementairen arbeid. Wij hebben geklaagd over
de werkeloosheid van de Kamers en over de zwakheid
der elkander opvolgende Regeeringen.
Thans kan er verbetering in dien toestand komen,
eD) misschien ook omtrent de nu in denzelfden staat
gebleven onderwijs-vraag, eene oplossing worden
voorbereid of verkregen.
De wijziging van de Grondwet toch zal het mo
gelijk maken om den band der machteloosheid te
breken.
De nieuwe kiezers immers zullen andere denkbeel
den, misschien ook andere belangen, op den voorgrond
brengen. Maatschappelijke vraagstukken, de belangen
van handel en nijverheidde verhouding tusschen
werkman en werkgever, zullen naast de onderwijs-
verdeeldheid, een terrein aanwijzen, waarop vrucht
bare zamenwerking tusschen de weidenkenden van
alle partijen mogelijk zal zijn. De non-possumus-
politiek, een krijgslist, meer dan een beginsel, zal
veroordeeld zijn. De Regeering zal eene oplossing
kunnen zoeken voor het zwaarwichtige vraagstuk
der defensie, en onze administratieve rechtsspraak,
thans een monument van goedbedoelde willekeur,
zal werkelijk rechtspraak kunnen worden.
Het schijnt ons een overwegend belang voor de
natie, dat door deze herziening de verschillen worden
weggenomen, waartoe de troonsopvolging aanleiding
kan, geven, en, bij den hoogen leeftijd van den re
geerenden Vorst, vermoedelijk geven zoude;jawij
achten het onder omstandigheden mogelijk, dat het
verzuim van tijdige oplossing van deze vragen, gevaar
zoude kunnen doen ontstaan voor onze onafhanke
lijkheid.
Redenen te over dus voor de kiezers om te verlan
gen dat het werk der Grondwetsherziening tot een
goed einde worde gebracht.
president-minister Narvaezzon iedere andere hoog
adellijke familie met vreugde aannemen."
„De gravinnen willen over dit punt volstrekt niet
spreken en hebben verklaardbeiden liever gevangen
te willen blijven dan zich aan zulk eenen dwang te
onderwerpen", verzekerde de houtvester. „De oudste
der beide meisjes ziet mij er juist uit, alsof zij eenen
onbuigzamen wil bezatde jongste schikt zich echter
naar hare zuBter."
„Hoe dom dat de kerels het verkeerde rijtuig aan
gehouden hebben, zoodat de gravin Eugeniewaar het
hier eigenlijk om te doen was, ontkomen is!' sprak
de ander, een handlanger van den generaal Norvaez. „De
zaak was op eene wijze geregelddat aan mislukken
van het plan haast niet te denken viel. Zoodra ik door
mijnen agent te Madrid bericht van de voorgenomen
reis der familie ontvangen had, stond mijn besluit vast,
mij in de persoon van een der meisjes eene soort
gijzelaarster te verschaffen en daarbij kon ik geen
beteren helper vinden dan u. Gij steldet u met den
kastelein der herberg in verbinding, die ons reeds meer
goede diensten bewezen had; de onvermoeide tegenstand
der eene jonge dame en het op hol gaan der paarden
kon niet voorzien worden. De maarschalk zal echter
zeer boos zijn
De houtvester haaide de schouders op en rookte zwg-
gend door.
„De maarschalk", vervolgde de ander„duldt geen
tegenspraak en is gewend zijnen wil onder alle^omstan-
digheden door te zetten. Daarom geraakte hij ook in
den hevigsten toorn, toen zijn aanzoek om de hand der
gravin koel afgewezen werdhijde almachtige mi
nister, heeft niet kunnen gelooven, dat men het wagen
zou hem zóó te weerstaan. En inderdaadhet is
ongehoord, den man, in wiens hand het lot van Spanje
berustdie de macht bezitdeze verwaande Montigo's
te vernietigen of naar het een of ander eiland van
West-Indie te verbannen dezen man af te wijzen
hem lichtzinnig tot het voorwerp van den spot der
ALKMAARSCHË COURANT.
VAN DE
De Uitgevees,
VAN
8)