325e S t a a t s 1 o t e r ij.
allerlei-
5e klasse 4e lijst22 Sept.
Ns. 10504, 11799 en 19007 f 1000; ns. 669, 4620,
9565 en 17840 400 ns. 4094, 6991, 11855 en 17631
200; ns. 1419, 6482, 9721, 13419, 16203, 17532,
1829218702 en 20679 f 100.
algemeene vergadering der Nationale Kolfbond als af
gevaardigde van „Op Maat" had bijgewoondseinde
den 21 des morgens uit Haarlem naar Zuidscharwoude
bericht van het schitterend succes. In aller ijl werden
de leden van „Op Maat" bijeengeroepen en met ver
scheidene rijtuigen reed men naar het station Noord-
scharwoude waar de wakkere strijders tegen 3 aur
aankwamen en hartelijk verwelkomd werden. In feeste-
lijken optocht toog men toen naar de kolfbaan te Zuid
scharwoude waar de leden van genoemde kolfclub nog
eenigen tijd recht gezellig bijeen bleven.
Den 20 was de heer L. Schikking Jr. te Meppel
80 jaren oud, 30 jaren getrouwd en 35jaren auditeur
militair bg de dienstdoende schutterij.
Den 21 had te Leeuwarden de aanbesteding
plaats van de eerste twee perceelen der werken voor
de drinkwaterleiding aldaar, als: 1. het maken van de
regenbakkende filtershet machine- en ketelgebouw
met toebehooren den voetwegde kolenloods en eenige
verdere werken op en nabij het terrein der pomp- en
filterwerkengelegen onder het dorp Grouw; 2. het
maken van den watertoren te Leeuwarden met de bij
levering van de benoodigde materialen uitgezonderd
eenige ijzerwerken waaronder het reservoir. Vóór bet
le perceel waren 9 inschryverswaarvan de laagste de
heeren J. G. Bekhuis en D. Damstra te Leeuwarden,
voor f 95.700; voor het 2e perceel van 12 inschrijvers
de laagste dezelfde voor f 26.975.
Hoofdingelanden van de Zijpe en Hazepolder heb
ben in hunne vergadering van den 21 benoemd tot
heemraad van dien polder den heer J. Eriks te Burgerbrug.
De raad der gemeente Broek op Langedijk heeft
den 22 besloten, om den secretaris, boven zijne jaarwedde,
vrije woning in een aan de gemeente toebehoorend
huis te verleenen. In diezelfde vergadering is besloten,
geen gevolg te geven aan de aanschrijving van Gedepu
teerde Staten van Noordholland om de onderwijzeres in
de handwerken aan de openbare school wegens geble
ken ongeschiktheid te ontslaan. De raad was van oor
deel dat bedoelde onderwijzeres genoegzaam geschikt
is, om aan de Broeker Echoolmeitjes onderwijs in hand
werken te geven.
By kon. besluit van den 23 is de heer mr. H.
Goeman Borgesius lid der Tweede Kamerbuiten
bezwaar van 's rijks schatkist, benoemd tot vertegen
woordiger der nederlandsche regeering op het zesde
internationaal hygiënisch congres, dat in 1887 te Wee-
nen wordt gehouden.
Te 's Gravenhage is den 23 overleden de heer
mr. J. W. Gefken, vroeger procureur generaal in Su
riname en oud lid der Tweede Kamer.
Gedeputeerde Staten van Noordbolland hebben de
verkiezing van een lid der prov. Staten voor het
hoofdkiesdistrict Zaandam, in plaats van wijlen den heer
J. Zwaardemaker Dz., bepaald op 'Donderdag 13 en
eventueele herstemming op 27 October.
Majoor de Pesters, die de legeroefeningen van
het 9 legerkorps in Erankrijk als vertegenwoordiger van
Nederland bijwoondeis benoemd tot ridder van het
Legioen van Eer.
De levering van de petroleum voor de straatlan
tarens te Oostgraftdijk is voor den aanstaanden winter
aangenomen door E. van Ammers voor 7% cent per
kan. Het opsteken en schoonhouden der lantarens is
bij loting uit een 12 tal sollicitanten toegewezen aan
C. Ploeger voor f 1 per week.
De Koning Groothertog heeft benoemd tot officier
in de orde van de eikenkroon den heer C. A. Steger
directeur der stenografische inrichting der Staten-
Generaal.
Beroepen bij de evang. luth. gemeente te Tiel
ds. H. R. Snijder Pz. predikant te Medemblik.
Het stedelijk muziekkorps te Purmerend heeft den
eersten stap gedaan ter verkrijging van een provinciale
bond voor harmonie- en fanfaregezelschappen door zich
bij eensluidend schrijven te wenden tot de zusterver-
cenigingen in Noordhollandmet verzoek om mede
werking.
Aan eene Berlijnsche correspondentie van deN. Rotf.
Courant ontleenen wij het volgende
Eenige dagen geleden grabbelde ik in mijne beurs
om kleingeld uit te zoekenen tot mijne verrassing
vond ik een valschen mark er in. Hoe ik er aan ge
komen wasja dit kon ik niet meer nagaan en er
bleef mij dus niets anders over dan het te verbrijzelen,
of op de tafel vast te nagelen. Zóó doen hier
namelijk vele kooplieden, naar het heetter waar
schuwinger zijn er zelfs, wier toonbank of geld-
plankje met eene verzameling van alle mogelijke valsche
munten prijkt. Een vriend uit Rusland die juist bij
mij wasbekeek het valsche geldstuk eens en haalde
medelijdend de schouders op. Lieve hemel riep hij
uit, „zoo'n enkele mark; is 't anders niet! Wat betee-
kent dat bij de menigte valsche Russische roebelnoten,
die bij ons en vooral in het buitenland in omloop zijn
In den loop van het gesprek verhaalde hij mij ook, dat
er hier te Berlijn op de Molkenmarkt bij bedoelde
het politiebureau bijna voortdurend onderzoekingen
en mededeelingen wegens die valsche Russische munt
biljetten worden gedaan. „Bij ons te lande", zoo voegde
by er bij, „hebben wij ambtenaren, die maar altoos be
zig zijn met nasporingen omtrent valsch geld of papier,
en de Berlijnsche rechtbanken weten daarvan mede te
Bpreken." Daar hij iemand isdie veel er van kan
weten nam ik zijne woorden ter harte en heb ik dus
zoo spoedig mogelijk nog een paar Russische roebelnoten
gewisseld die ik van mijne zomerreis naar den Oost
kant had overgehouden.
Juist dezer dagen was er ook in de couranten ver
meld dat er uit Berlijn eenige ambtenaren tot onder
zoek omtrent valsche Russische roebelnoten naar Dres
den waren ontboden. En nu wordt vandaag zoowel in
Duitsche als in Russische bladen het publiek gewaar
schuwd om op zijne hoede te zijn tegen eene nieuwe
vervalsching. Want tot nog toe waren er wel biljetten
van drievijf en tien roebels nagemaakt maar thans
zijn er te St. Petersburg en elders ook valsche van één
roebel in omloop gebracht. Op de voorzijde zijn zij zoo
nauwkeurig bewerkt dat zelfs de scherpstziende er door
bedrogen wordt; op de keerzijde is dit minder het geval.
Zij zijn gemerkt met de serieletters AP en nr. 5993.
Dat zij allen hetzelfde nommer hebbon, is een bewüs dat
zij niet van de meest geraffineerde vervalschers afkomstig
zijn. Want deze hebben, gelijk onze crimineele politie
bij ondervinding weethet reeds zoover gebrachtdat
zij, evenals op de russische staatsdrukkerij met de echte
biljetten geschiedtdoor middel eener nommermachine
de valsche biljetten ieder van een eigen nommer voorzien.
Reeds de oude Stieber, in leven chef der berlijnsche
crimineele politie en een der slimste mannen van zijn
vak, noemde de vervaardiging van valsch geld en gelds
waardig papier eene der belangrijkste en gevaarlijkste
categoriën van misdaaddie voor de nasporingen de
meeste moeilijkheid oplevert. Naar de ervaring onzer
crimineele politie wordt bij die vervalschingen de mo
derne verdeeling van arbeid streng gevolgd. Wie
muntspecie namaaktbemoeit zich niet met het ver
vaardigen van valsche munt- of bankbiljetten en wie
papierengeld namaaktheeft niets te doen met het
slaan van valsche geldstukken.
De gebrekkigste en voor den Staat minst gevaarlijke
fabricatie is het gegoten valsche geld. In een weinig
gips of vormzand wordt een echt muntstuk afgedrukt
en in dien primitieven vorm wordt een vloeiend metaal
mengsel gegoten. Hier ter stede zijn voornamelijk stuk
ken van 1 en van 2 mark alsook oude thalers van
zoodanig maaksel in omloop. Het randen van zulke
munt geschiedt eenvoudig door het geldstuk plat tus-
schen twee lederen lappen in eene schroef te klem
men en het dan met eenen slalen stempel op den rand
te kloppen. Meestal heeft zulk geld iets vettigs alsof
men het rechtstreeks uit de hand van eenen slachter of
zeepzieder heeft ontvangen. Het is voornamelijk in om
loop bij de laagste volksklassen waarheen het wordt
overgebracht door bedriegersdie het tijdens het sche
meruurtje, of 's avonds in winkels en kraampjes, in be
taling geven voor koopwaar. Het is licht te begrijpen,
dat bijv. ook koetsiers van openbare rijtuigen 's avonds
het slaehtofler van zulke schelmen worden. Tegenwoor
dig zijn er echter van zulke gegoten stukken niet veel
meer in omloop, doordien zij wegens het slechte maaksel
te spoedig in het oog vallen en hunne vervaardiging
te weinig vcordeel oplevert.
De politie zit er dan ook veel ijveriger aehter heen,
wanneer er geslagen valsche munt voor den dag
komt, want dan moet men wel aannemen, dat de fabri
catie in het groot wordt gedreven, omdat anders de dure
toestellen, die men tot het slaan van munt noodig heeft,
geen voordeel kunnen afwerpen. Bovendien kan men dan
met voldoende zekerheid verwachten, dat er eene veel tal
rijker bende in de weer is om dat geld onder de menschen
te brengen. Ook kan men altoos veronderstellen dat het
niet wordt uitgegeven ter plaatse waar het wordt ge
maakt maar door tussehenpersonen over het land wordt
verspreid. De fabricatie vereischt ook bekwame graveurs
en andere handlangers uit de kringen van kunstnijver
heid. Kortomhet mnntslaan is een bedrijf op ruime
schaalhetwelk aan de staatsmunt veel schade kan
toebrengen. Daarentegen is wegens het grooter aantal
medewerkende personen voor de daders ook het gevaar
van ontdekking zooveel te grooter. Naar het oordeel
van deskundigen wordt deze fabricatie inzonderheid
ondernomen in landstreken alwaar eene drukke metaal
industrie bestaat, bijv. in Westfalen en de Rijnpro
vincie.
In den laatsten tijd hoorde men ook van valsche
gouden munt en zilveren stukken van 5 mark. Van
de eerstgenoemde heette hetdat zij uit verguld zilver
bestond. Doch wat er van zij, valsche munt verdwijnt
in Duitscbland nog al spoedig, zoodra er eene openbare
waarschuwing is uitgevaardigd. En overigens kan men
wel zeggendat er slechts eene zeer kleine hoeveelheid
valsch duitsch geld in omloop is.
Zooveel te meer gaat er hier om in valsche russische
roebelnoten. Het drukke verkeer van welgestelde russen
hier ter stede maakt dit geheimzinnig bedrijf gemakkelijk.
Berlijn is als het ware een hoofdstation voor den
smokkelhandel in dat gevaarlijk artikel naar Rusland.
Naar het algemeen gevoelen van goed ingelichte amb
tenaren der justitie is onze stad echter geen fabriek-
plaatsmaar slechts eene der meest gezochte markten
voor dat goedje. Het wordt meest vervaardigd in Enge
land voornamelijk te Londen. Daar zitten schurken
die voor dat werk letterlijk „fabrieken'' er op na houden;
ook te Parijs wordt het wel gemaaktmaar toch veel
minder. Deze fabrikanten hebben te Berlijn en in
andere Duitsche steden verscheidene agenten, die deels
als ingezetenendeels als reizigersde valsche roebel
noten bij groote partijen te gelijk in ontvangst nemen,
om ze anderen in handen te spelen. Deze agenten
zoowel vrouwelijke als mannelijke personen, treden onder
allerlei gedaanten op. De een weet zich voor te doen
als iemand van hoogen rang en gaat onder den naam
van Russischen graaf, of van wie weet welke gravin,
in een hotel van den eersten rang logeerenterwijl
een ander, zoo kaaltjes en erbarmelijk als een Poolsche
bedelaarzijn „laatste roebelnootje'' tracht te wisselen
om brood te koopen. Deze en eene menigte tussehen-
rangen vormen te zamen eene corporatie, waarvan
vele leden misschien elkaar niet eens kennen maar
in alle geval de meesten slechts moeten doen alsof zij
elkander vreemd zijn en onderwijl heimelijk samen
werken. In eene belangwekkende stadie over misdadig
leven en bedrijf te Berljjn welk geschrift, naar men
zegtafkomstig is van een onzer bekwaamste juristen
op het gebied van strafrecht - wordt inzonderheid
betoogddat de uitgifte van valsche Russische roebel
noten te Berlijn nagenoeg uitsluitend door Russisch-
Poolsche joden wordt verricht. De sluwheid van dat
volkje in het dagelijksch bedrijf en in rechterlyk verhoor
is schier ongelooflijk, en de vele proeessen, die bij de Ber
lijnsche rechtbanken ter zake van valsch papieren geld
worden behandeldhebben ongetwijfeld ook veel er
toe bijgedragen dat er herhaaldelijk Russische of Pool
sche joden op hoog bevel uit onze stad zijn verdreven.
Merkwaardig is hetgeen de bovenbedoelde jurist blijk
baar uit eigen rechterlijke ervaring mededeelt. Naar
zijne beschrijving is de invoer van valsche roebelnoten
uit Londen en Parijs zoodanig geregeld dat zij in
groote hoeveelheid soms door een vertrouwd persoon
ergens ter uitgifte of verdere verzending worden afge
haald soms ook rechtstreeksheel kunstig tussehen
kousen huiden of andere koopmansgoederen verpakt,
over de grenzen worden gebracht. Aldaar aangekomen,
worden zij tegen een bepaalden koers overgedaan aan
eenen handlangerdoor wien zij in kleine partijen ver
deeld weder in andere handen komen. „Men zou
misschien denken" zegt de schrijver „dat bij die
velerlei verdeeling van bedrijf de winst niet groot genoeg
kon zijn om medewerkers uit te lokken. Daarin zou
men zich echter vergissen. "Wegens de fabricatie in
het groot kan de vervaardiging niet zeer veel kosten
en al moet ten slotte de winst over velen worden ver
deeld zoo moet men haar bedrag toch berekenen naar
den omzet. En hoe enorrn groot deze isblijkt onder
anderen uit het feitdat er onlangs, in één prcees bij
de Berlijnsche rechtbank van gezworenen, te Aken niet
minder dan 80.000 stuks valsche roebelnoten van 5
25 en 50 rcebels in beslag genomen die in gebeden
en gezangboeken waren verpakt."
Intusschen is onze criminalist ten hoogste voldaan
over de diensten van die Russische politiebeambten
welke met voortdurende nasporingen omtrent die valsche
biljetten zijn belast. Hij zegt onder anderen „Hoe
men over de Russische politie moge denken toch zal
men van deze rechercheursdie speciaal dit ééne vak
beoefenen moeten zeggen dat zij voor hunne taak be
rekend zijn. Het zijn meest joden,-die onder den schijn
van deelneming aan de uitg fte van valsch papier zich
bij hunne geloofsgenooten aansluiten, ten einde ze later,
zoodra zij voldoende bewijzen tegen hen hebben, te kun
nen verraden. Wegens de middelen, die hun ruimschoots
door de Regeering worden verstrekt, kunnen zij nu en
dan eene partij valsche biljetten opkoopen en hierdoor
de misdadigers in het net lokken. Op een gegeven
oogenblik stellen zij zich dan in aanraking met de
plaatselijke politie, wier maatregelen zij zoodanig weten
te ondorstennen dat het werk meestal met goed gevolg
wordt bekroond. Op deze wijze is het te Berlijn herhaal
delijk geluktRussische valsche munsters voor den
rechter te brengen."
Het is bekend, dat de Duitsche Regeering een octrooi
voor zekere papiersoort heeft opgekocht, die alleen tot
het maken van Duitsche banknoten wordt gebezigd.
Dat papier ziei er uit alsof er fijne haartjes op vastge
kleefd zijn en om het te vervaardigen he eft men zulke
groote machines en toestellen noodigdat eene bende
valsche munsters, die toch altoos heimelijk moet werken,
zulk eene inrichting er niet op na kan houden. Ooze
criminalisten zeggen dan ook dat Rusland zich even
goed tegen den kolossalen namaak van zijn papieren
geld zou kunnen beveiligendoor een beter en eigen
aardig papier voor de vervaardiging van roebelnoten te
bezigen. Daardoor zou het fabriceeren van valsche
biljetten zeer worden bemoeilijkt en zou men niet langer
binnen- en buitenslands zooveel rechercheurs noodig
hebben om valsch Russisch papier en de vervaardigers
er van op te sporen. Bovendien zou de waarde van het
echte Russische papierengeld er door worden verhoogd.
Sinds jaren heeft men niets meer van valsche Duitsche
Kassensckeinen gehoord. Het laatste openlijk bekende
geval van dien aard was, dat een hoogst bekwame steen
drukker zulke biljetten van 5 mark vervaardigde. De
man was een echt kunstenaar in zijn vak gelijk het
ook over het algemeen juist talentvolle werkers zijn, die
zich aan dat misdadig bedrijf wijden. Een vol jaar is de
Berlijnsche politie in de weer geweest om hem en zijne
kornuiten op het spoor te komen. Eindelijk kreeg zij
hem in handen op het oogenblik dat hij naar Rusland
wilde verhuizen met alle lithografische steenen en verdere
benoodigdheden ter vervaardiging van valsche biljetten
van 25 roebels. Hij was in zijn vak zoo bij de hand
dat hij in het tuchthuis door den Generalen Staf werd
gebruikt voor een bijzonder moeilijk graveerwerkter-
wyl hij er bovendien een afstandmeter voor de artillerie
uitvond waarvoor het ministerie van oorlog hem nog
eene premie toekende.
Een andere bekwame valsche munter kwam op het
denkbeeld om uit een echt geldstuk het binnenste weg
te halen door de beide vlakke zijden en ook den rand
haarfijn al te snijden ze vervolgens weer aan elkaar
te hechten en de alsdan holle binnenruimte met onedel
metaal vol te gieten. De hierdoor verkregen winst
was echter zoo onbeduidend, de moeite en arbeid
zoo tijdroovend dat hij het weldra opgaf, zoodat de
weinige door hem bewerkte geldstukken nog slechts als
eene curiositeit in aanmerking kunnen komen.
De Berlijnsche gauwdieven hebben natuurlijkeven
als hunne confraters in« het buitenlandeene eigen
taaldie een slimme rechter even vlug moet kunnen
verstaan en spreken als een toekomstig diplomaat het
Eransch. Toen de zooeven genoemde valsche mun
ter eindelijk was gevat en hem door den rechter van
instructie op gemoedelijk medelijdenden toon werd
gevraagd„hoe zulk een /cesser Junge (fijnberekende
kop) zich kon bezighouden met eene gauwdieverij
die zoo weinig messumme (geld) opleverde", antwoordde
hij „Enkel een amhoretz (domkop) giet of slaat valsche
munt; gegoten geldstukken zijn te slecht en het
mnntslaan maakt zooveel geraasdat het bij de buren
dadelijk zinkt (aandacht trekt); zoodat er hem niets
anders was overgebleven dan te beproeven of hij met
afsnijden genoeg kon verdienen; „want voegde hij in
galgenhumor er bij „zelfs de duivel moet wel eens
van den nood eene deugd maken."
Stoomdr. Herms. Coster Zoon te Alkmaar
