zil!.er .?-985 88
au<d<i.
StacU-Berictiten.
27 V.
onlangs overleden oud-gouverneur generaal van Neerl.-Indie Duy-
maer van Twist, die even vasthoudend van beginsel als gematigd
en scherpzinnig was en uitmuntte door uitgebreide kennis
rechtschapenheid en eerlijkheid van karakter. Het koloniale
vraagstuk was in 1848 na het tot stand komen der grond
wetsherziening, waaraan die heer een ijverig deel had genomen,
een der belangrijkste punten en men vreesde toendat de
vertegenwoordiging niet genoeg bevoegd zou zijn de zaken van
Indie te overwegen, eene klacht, nu nog wel eens gehoord,
maar door hem niet gedeeld; evenzeer was onjuist gebleken de
bewering, dat men in Indie moet zyn geweest om over indische
zaken te'spreken. l)e vraag, cJSde invloed van de kamers nuttig
geweest is voor Indie en de indische bevolking, beantwoordde
hij bevestigend. Hij haalde ten bewijze o, a. aan, de afschaffing
der gedwongen leveringen en der pandjensdiensten; de betere
regeling der suikercultuur; de verhooging van den inkoopsprijs
der koffie van f 8,50 tot f 14 per pikolhet tot stand komen
der agrarische wet; het uitgeven van gronden in erfpacht;
de afschaffing der rottingslagen; herziening der tarieven in vrij
zinnigen geest, terwijl de stoot gegeven werd tot hetinlandsch
onderwijs en tot het onderwijs voor europeanen. Na de onder
dezen minister door den invloed der kamers tot stand gekomen
maatregelen te hebben opgesomd, erkende hij, dat, bij het opma
ken der balans, de schaal zeer ten voordeele van de inmenging
der vertegenwoordiging oversloeg. Wat de decentralisatie betrof,
zag hij voorloopig nog niet inhoe deze gemakkelijk in prak
tijk kon wordeu gebracht en lichtte dit breedvoerig toe. Doch
welk stelsel men ook mocht aannemen, de hooge hand en het
laatste woord moesten blijven aan de Staten-Generaai. Hij hoopte
dat de nieuwe kamers hare roeping zullen begrijpen om te waken
voor den kleinen man daarginds.
Zij zullen begrijpen, dat zij souverein zijn over de uitgestrekte
landen daar ginds en zullen geen lastbrief uitvaardigen als
indertijd de compagnie, die, waar er strijd was tusschen com
pagnie of burgerij, meende, dat laatstgenoemde zich maar
moest behelpen of lijden.
Hij verwacht van de volgende kamers, dat zij bovenal in
haar vaandel zullen schrijven: bescherming van de inlandsche
bevolking tegen willekeur.
De heer W e r t h e i m drong aan op de verandering in zake
de uitzetting van de heeren Sol en de Sturler en op eene
regeling ten aanzien van het land Tjiomas. De min. van
koloniën sloot zich geheel aan bij de hulde gebracht aan
den heer Duijmaer van Twist en aan de vertegenwoordiging
voor haren nuttigen arbeid ten behoeve van Indië en wees op
het aandeel, dat de heer v. d. Putte zelf in den strijd gehad
heeft. Hij erkende de bezwaren aan decentralisatie verbonden
en zou het zeer wenschelijk vinden, dat de voorstanders daarvan
een bepaalden vorm aan dat denkbeeld wisten te geven. Gaarne
zal hij de noodige gegevens verschaffen, om een terrein te
erlangen, waarop die zaak opgelost kan worden, doch in geen
geval mag de inlandsche bevolking door eenig nieuw stelsel
geschaad worden. Over het land Tjiomas waren onderhande
lingen aanhangig, doch er bestond groote onzekerheid over de
cijfers. Een ambtenaar was belast die gegevens te verkrijgen,
zooveel mogelijk in overleg met den landheer. De indische
regeering zal alles doen om die gegevens spoedig te verkrijgen,
daar zij prijs stelt op het welslagen dier onderhandelingen De m i-
nister vanbinnen 1. zaken bleef in strijd met den heer
Hoëll volhouden, dat naar het thans bestaande recht verdragen,
door den gouverneur generaal met inlandsche vorsten gesloten,
niet vallen onder art. 59 der grondwet en dus geene wettelijke
bekrachtiging eischen.
Hoofdstuk I (uitgaven in Nederland) werd aangenomen met
28 tegen 1 stem van den heer Fransen v. d. Putte, die be
zwaren ontwikkelde tegen het besteden van gelden voor grootere
schepen, zoolang geene verandering gebracht was in de ver
houding tusschen bet auxiliair eskader en de indische marine.
De overige hoofdstukken werden met aigemeene stemmen
aangenomen. De heer Fransen v d. Putte bleef betreuren
de houding der regeering tegenover het amendement Keuche-
nius in de 2e Kamer tot verhooging van het plantloon en
wees op hetgeen een particulier betaalt. De heer W e r t-
h e i m drong aan op onderzoek naar het uitgevonden middel
tot bestrijding der koffiebladziekte. De minister was door den
heer Fransen v. d. Putte niet overtuigd en verklaarde,
dat het door den heer W e r t h e i m aangegeven middel hem
onbekend was.
Na aanneming der hoofdstukken I en Vila der staatsbe-
grooting en der wet op de middelen voor 1888 ging de Kamer
uiteen tot den 9 Januari 's avonds 8 uur.
Den 28, des avonds omstreeks half zeven, is te
Leiden een felle brand uitgebarsten in het perceel aan
de Hoogewoerd, winkel en magazijn van de firma Herfst
en Helderhandelaars in verfwaren en vernisstokers,
welke door de groote hoeveelheid vernissen en olieën
sterk gevoed werd. Het perceel brandde geheel uit
terwijl de aangrenzende perceelen niet onaanzienlijke
schade bekwamen.
Den 28 zijn uit Bergen op Zoom 1000 stuks
prachtige zware koroestersgepakt in een daarvoor
uitdrukkelijk vervaardigd fustaan den Paus bij zijn
jubile ten geschenke gezonden.
Den 28, des avonds half acht, brak brand uit
in de schoollokalen der parochiale school aan den Noord-
dam te Bovenkerk de lokalen zijn tot aan de kapel
uitgebrand.
Het prov. bestuur van Noordholland heeft den
29 bij enkele inschrijving aanbesteed 1° het driejarig
onderhoud van en het uitvoeren van eenige vernieu
wingen en herstellingen aan de werken, behoorende tot
het Noordzee-kanaalin drie perceelen. Raming per
ceel I 21.120, perc. II 14887, perc. III/ 14.224
per jaar. Laagste inschrjjver voor perc. I en II de
heer L. Kok te IJmuiden voor 18.700 en f 13.540;
voor perc. III de heer B. Vermolen te Weeap voor
12.6902° het driejarig onderhond der rijks-zee- en
havenwerken op het eiland Vlieland, geraamd op/35 000
per jaar. Laagste inschrijver de heer T. Volker Cz. te
Sliedrechtvoor 30.3003° het leveren en plaatsen
van meerpalen langs bet Noordhollandseh kanaal ge
raamd op 2555. Laagste inschrijver de heer G. D. van
Doorn te Amsterdam voor f 2200 4° het wegruimen
van een wrak in de Zuiderzee. Laagste inschrijver de
heer J. van der Wouw te Harlingen voor f 797.
De koninklijke familie is den 29 des namiddags
te half vier te 's Gravenhage aangekomen en in een
open rijtuig naar het paleis gereden na door een tal
rijke volksmenigte aan het rijnspoorwegstation toege
juicht te zijn.
Den 29 is te Amsterdam des morgens tegen 6
nar brand ontstaan in een manufactuurwinkelwaarin
alleen een bewaarder in den kelder sliep. Op aanwijzing
der omstanders gelukte het der brandweer dien man, die
rustig sliepterwijl het huis boven hem brandde, nog
bytyds te redden.
Den 30 is te 's Gravenhage door de Vereeniging
tot het verschaffen van woningen aan minvermogenden
Ml besteed het boawen van 52 dubbele woonhuizen.
Laagste inschrijver was de heer P. C. Quist aldaar voor
f 97600.
Bij beschikking van den minister van staat, min.
van binnenlandsche zaken van den 30 is voor bet jaar
1888 benoemd tot secretaris bij den geneeskandigen
raad voor Noordholland de heer dr. G. A. N. Allebé
te Amsterdam.
Op de jaar- en weekmarkten te Purmerend zijn
in 1887 aangevoerd 21096 runderen 1778 paarden
9961 vette en 9511 nuchtere kalveren, 123250 schapen
en lammeren, 7543 vette en 4246 magere varkens,
13962 biggen8645 ganzen1120 zwanen 4099 mud
appelen, 3950 mud peren, 72025 pond boter, 11216
siapels kaas, wegende 3.167.097 pond.
Een in Auguetus 11. uit de gevangenis ontslagen
duitscher, waar hij 5 jaren wegens diefstal van vee
vertoefd had, meldde zich te Apeldoorn om nachtverblijf
aan en deelde daarna mede, dat hij bij het kamp van
Millingen eene schapenstal in b-and gestoken had, alleen
om weder in de gevangenis te komen. Bij onderzoek
bleek deze mededeeling juist.
De gemeenteraad van Bfummen heeft besloten
met ingang van 1 Januari a.s. het subsidie aan het
Instituut Spaanschweerd te verlagen van 1500 op
1000 en dat van mej. E. Charante van f 1200 op
800, onder bepaling, dat beiden het schoolgeld met
f 10 'sjaars per leerling mogen verhoogen.
In de maand November is bij de rijkspostspaar
bank ingelegd/662 218.67%, terugbetaald 473.024 82%,
zoodat het gezamenlijk tegoed op den-30 10.777.511.55J
bedroeg. 3638 Nieuwe boekjes werden uitgegeven, 898
geheel afbetaald, zoodat op den 30 166762 stuks in om
loop waren.
De heer A. B. Mentzin leven burgemeester
van Terschelling, voor eenige dagen aldaar overleden
heeft zijne aanzienlijke bezittingenonder levenslang
vruchtgebruik voor zijne weduwe, aan de gemeente Ter
schelling vermaaktom daarvan later een naar hem te
noemen fonds te stichtenwaaruit alsdan bestaande
vereenigingen of stichtingen toelagen kunnen ontvangen.
Van de 218 kandidaten, die zich dit jaar voor de acte-
exameus in de hoogduitsche taal aanmeldden, kwamen 32
niet op, in welk feit de oommissie van examen aanleiding
vindt om de vaststelling der bepaling in overweging te
geven dat bij elke aanmelding eene zekere som moet
worden gestortwelke zijdie het examen hebben af
gelegd hoe ook de uitslag zij terug ontvangenmaar
die niet wordt terugbetaald aan hen, die zonder geidige
reden weg blijven. Van de 91 mannelijke kandidaten
voor de akte lager onderlijs slaagden 19 en van de 60
vrouwelijke 29 van de 19 munn. voor de akte middelb.
A 5 van 9 vrouw. 1; van de 8 maan. voor de akte
middelb. B. 1 en van de 3 vrouw. 2.
Op verzoek van de familie deelen wij het volgende
mede: Mej. W. K., 18jarige dochter eener te Olde-
boorn wonende familiestudeerende te Amsterdam, is
den 13 Nov. spoorloos cit die stad verdwenen. Te sterke
inspanning bij de studie schijnt haar denkvermogen
beneveld te hebben. 3ene belooning ad 500 is uit
geloofd voor diegenedie haar in leven terugbrengt.
Alle nasporingen warea tot nog toe vruchteloos.
De Koning en de Koningin hebben aan de te
Baarn bestaande commissie weder de jaarlijksohe gift
van 1700 doen toekomenom daarvoor gedurende
den winter kleederen en levensmiddelen aan de behoef-
tigen dier gemeente uit te reiken.
Methöferde schrijver van Jeanne Lorette in de
gevangenis, is naar de openbare terechtzitting verwezen.
De kooper van het kasteel te ÏJselstein is niet
de heer de Vries te Amsterdammaar de heer D. d9
Vries te Weesp.
Te Venloo is met 1 Januari de prijs van gas
gebruikt voor verwarming en beweegkracht, verlaagd van
9 op 6 centen per kub. el; voor verlichting is de prijs
op 9 centen behouden.
De minister van financiën heeft ter aigemeene
kennis gebracht, dat de prijzen der edele metalen, be-
noodigd in 1888 voor de gedenk-, prijs- en eerepen-
ningenwelke gedurende dat jaar aan 's rijks munt
vervaardigd worden, in overleg met het muntcollege en
den muntmeester, zijn bepaald
voor het goud van 0 983 fiju op 1720 per P.;
In deze prijzen zijn begrepen de vergoeding van
renten en het verlies van stof. De kosten voor het
slaan der penningen zijn vastgesteld bij koninklijk be
sluit van 18 Sept. 1863 No. 62 te vinden in de
Staatscourant van 6 Oct. 1863, No. 236.
Een wezenlijk meesterstuk van een uurwerk heeft
een uurwerkmaker, Christian Martin te Villingen
gemaakt. „De Schwarzwaldsr Bode" beschrijft dit stuk
als volgt
Het uurwerk is 2 el 75 duim breed, 3% el hoog en
56 duim diep in Gothischen stijl zeer sierlijk uitge
voerd, wijst de seconden minuten kwartieren uren
dagen weken en maanden de jaargetijden jaren en
schrikkeljaren aan beginnende met de eerste seconde
van het eerste jaar en eindigende bij de laatste seconde
van het jaar 99,999.
Bovendien wijst dit unrwerk voor de aardrijkskunde
den jnisten stand van den tijd op eiken breedtegraad
van het noordelijk en zuidelijk halfrond der aarde aan,
alsmede de verschillende schijngestalten der maan en
slaat de minuten kwartieren en uren. Verder zijn er
vele automatische, kunstig gesneden figuren in aange
bracht die gedeeltelijk den tijd, het christendom en
het menschelijk leven op zinnebeeldige wijze voorstellen,
b.v. de minuutslaander, de kwartierslaander, de genins,
de doodde beschermengel, de cherubijn, de 12 apos
telen de gedaante van Christus, de 4 menschelijke
leeftijden, de 4 jaargetijden, de 7 heidensehe Godheden,
van wie de naman onzer weekdagen afgeleid zijn en de
12 teokenen des hemels. Na een blazende trompetter
komt da nachtwacht, die het juiste uur blaastbij den
morgenstond wordt hij door eau luid kraaiende haan
afgelost. De koekkoek is zeer ijverig met zijn geroep,
vooral bij het verschijnen der lente ea van den zomer,
terw.jl hij daarentegen in den herfst en in den winter
rust neemt. Voorts bewegen zich dienende engelen bij
het lijden van Jezus Christus. Men ziet verder den
luidende koster of misdienaarden op zijn knieën
vallendezijne handen vouwende en biddende grijs
aard. Aan schilderstukken brengt dit uurwerk ia 'be
weging de 7 beeltenissen van de schepping der aarde,
de 14 statiën van de geheele lijdensgeschiedenis van
Christus. Wat het muzikale gedeelte betreft brengt
het van tijd tot tijd een liefelijk klinkend fluitwerk in
werking. Het uurwerk bestaat nit 18 verschillende
werken en op de cijferplaat bevinden zich 33 tooneelen
van werkzaamheid. Dit uurwerk wordt waarschijnlijk
later naar eene internationale tentoonstelling gezonden,
misschien naar Parijs.
Den 30 heeft een afgezant van het Leger des
heils onze gemeente bezocht,
Mej. B. Mesdagonderwijzeres aan de cpenb.
school voor meisjes alhier komt in de tweede plaats
voor op de voordracht voor eerste onderwijzeres aan de
openb. lagere school 3 klasse voor meisjes, genaamd
Sweelinckschool, te Amsterdam.
BURGERLIJKE STAND.
ONDERTROUWD.
29 Dec. Fredericus Xeesen en Johanna Metselaar, beiden alhier,
onlangs te Deventer. Johannes Jacobus Hermanus
Weymer en Maartje Winder.
GEBOREN.
30 Dec. Johan, Z. van Jacob Brakenhoff en Maria Marjot.
Maria, D. van Samuel Willebrands en Adèle Geertruida
Johanna Volkersz.
31 Jacobus Johannes, Z. van Jacobus Johannes Vogelpoel
en Neeltje Bakker. Trijntje, D. van Arie Molenaar
en Grietje Bakker.
OVERLEDEN.
29 Dec. Stephanus Aghina, 90 j. en 10 m.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Aan het Commissariaat van Politie zijn voor de recht
hebbenden terug te bekomeneen buissleuteleen goude»
oorbelletje; een pakje schoenveters; eenige nieuwjaarsbriefkaarten;
een zwarte rozenkranseen ardeken eene hondenketting een
onderstukje van een gouden oorbelletjeeen vermoedelijk zil
veren knipbeursje met eenig geldeene parapluieeen paar
bruine kousen; een broche met een bloedkoraal; een zilveren
oorknopje; een witte rozenkrans.
Inlichtingen te bekomen aangaande elf eenden en een woerd.
KANTONGERECHT.
Zitting van 27 December 188 7.
W. K., Egmondbinnen, overtreding der wet op den kleinhan
del in sterkendrank, f 0.50 boete of 1 dag hecht.
M. B., Alkmaar, als boven, 2 boeten van 0.50 of 1 dag
hecht, voor elke boete.
J. K., Alkmaarrijden met een hondenkart 1 boete of i
dag hecht.
B. Z., Castricumstrooperij 1 dag gevangenisstraf.
J. R., UitgeestA. B. Gz., CastricumJ. K. Az. en JG.
Dz., Egmond aan Zeeovertreding wet jacht en visscherij
ieder 0.20 boete of 4 dagen hecht.
C. K. Lz. en E. V. Az., beiden Egmond aan Zee, als boven,
ieder f 5 boete of 1 dag hecht.
STAAT van het aantal overledenen te Alkmaar ingeschreven, met inbegrip der levenloos
aangegevenengedurende de laatste vijftig jaren (1838—1887). De bevolking bedroeg gemiddeld tusschen
183818489900tusschen 1848—1858 10500tusschen 1858—1868 11300tusschen 18681878
12100; tusschen 1878—1888 13850.
Jaren.
Overleden.
Jaren.
Overleden.
Jaren.
Overleden.
Jaren.
Overleden.
Jaren.
Overleden.
1838
291
1848
445
1858
504
1868
459
1878
375
1839
268
1849
499
1859
484
1869
442
1879
319
1840
304
1850
275
1860
385
1870
379
1880
382
1841
248
1851
291
1861
365
1871
414
1881
379
1842
344
1852
402
1862
370
1872
404
1882
322
1843
351
1853
357
1863
357
1873
380
1883
311
1844
339
1854
336
1864
318
1874
335
1884
378
1845
260
1855
333
1865
340
1875
413
1885
366
1846
548
1856
337
1866
505
1876
368
1886
435
1847
591
1857
530
1867
365
1877
350
1887
261
Totaal
3544
3805
3993
3944
3528
Gemidd.
354
380
399
394
353
1 op
25
28'/,
3C/,
39
Het ongunstigste jaar waa 1847 1 op 16Jhet gunstigste 1887 1 op 57$.