No. 57.
Negentigste Jaargang.
1888
ZONDAG
6 MEI.
Een goed werk.
Almaliadi's nalatenschap.
Prijs der gewone Advertentiën:
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
FEUILLETON.
77)
ALKMAARSCJIE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag-en
Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door
het geheele rijk f 1,—.
De 3 nummers f 0,06.
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HEEM». COS-
TEE ZOON.
li.
Bij een onderzoek van het op uitnocdiging der
vereeniging Volksonderwijs samengestelde wetsontwerp
op den leerplicht komen uit den aard der zaak al
aanstonds in aanmerking de redenen van vrijstelling
van de opgelegde verplichting. Volgens het ontwerp
nu zijn de ouders, voogden of verzorgers, die de voor
schriften der wet niet nakomen en dus hunne kinderen
noch huisonderwijs noch schoolonderwijs doen genieten
zooals dit nader in het ontwerp is omschreven, niet
strafbaar
1°. indien er voor de kinderen aan een openbare
school plaatsing is gevraagd, maar het verzoek niet is
ingewilligd omdat er op de school geen plaats was
2°. indien een wet het schoolgaan der kinderen van
een gezin verbiedt(b. v. wegens het heerschen van
een besmettelijke ziekte maar ook wanneer de kin
deren niet zijn ingeënt of de natuurlijke pokziekte
niet hebben ondergaan Deze kinderen mogen thans
op geene school worden toegelaten. Is het de be
doeling vau de samenstellers van het wetsontwerp, dat
de ouders van deze kinderen van alle verplichtingen
vrij blijven? Uit de toelichting blijkt niet, dat op dit
punt is gelet.)
3». indien de ouders schippers zijn, die geen vaste
woonplaats hebben; (ook onzes inziens onvermijdelijk.)
4°. indien het verzuim plaats heeft wegens ziekte,
lichaams- of zielsgebreken van de kinderen die het
ontvangen van lager onderwijs belemmerenwegens
het waarnemen van godsdienstplichten (waaronder zeker
wel begrepen zal zijn het ontvangen van godsdienst
onderwijs) of wegens ernstige ziekte van een der
ouders of een sterfgeval van een der naaste bloedver
wanten. (Indien men de redenen van vrijstelling in de
wet wil opnemen en de beoordeeling daarvan niet aan
een schoolcommissie, maar aan Burgemeester en Wet
houders of aan den kantonrechter wil overlaten zal
men goed doen de woorden «naaste bloedverwanten"
te vervangen door den graad van bloedverwantschap
op te geven. Bij de bl o e d v e r w a n t e n zal men
ongetwijfeld ook de aangehuwden willen ver
melden).
Daarenboven vervalt alle strafbaar verzuim ten
aanzien van kinderen van zes tot negen jaar, wanneer
zij verder dan een half uur van de naastbijgelegen
school wonen, en bij ongunstig weer zelfs wanneer die
afstand meer dan een kwartier bedraagt.
Eindelijk hebben Burgemeester en Wethouders de
„Tot de thuisreis, gelukkige, die gij zijt. Heisas, ik
heb geen thuis, niemand leeft er op de wereld, die met
verlangen zou uitzien naar mijne terugkomst, niemand,
die mij hartelijk en met open armen ontvangen zou
Bij den hemeljonker schulden en zorgen hebben
mij in de slechtste tijden niet zoo zwaar gedrukt als
nu de groene kroon van Corsika en hier op dezen
troon doorleef ik pijnlijker uren dan ik ooit deed in
de Bastille van Parijsin de scbuldgevangenis te Am
sterdam of onder het slavenjuk in Barbarije. Was
het geene zware taak den burgeroorlog te bedwingen
de tallooze familietwisten te beslechten en de ingekan
kerde wraakzucht van dit even dappere als doldriftige
volk eene betere richting te geven, bet af te richten op
den algemeenen vijand, het dienstbaar te maken aan
een verheven doel de vrijheid Ik heb de nijverheid
nieuw leven ingeblazen door het aanleggen van wapen
fabrieken spinnerijen en zoutziederijen; ik heb my in
verbinding gesteld met de grootste spaansche, italiaansche
en fransche fabrikantenom de handelsbetrekkingen
van Corsika uit te breiden ik heb eindelijk met een
klein, welgeoefend leger de Genueezen in bet hart van
dit eiland vijfmaal eene nederlaag toegebracht. Wat baten
deze kleine voordeelen tegenover 's vijands overmacht.
Elke week ontving ik tijdiDg, dat er weer nieuwe oorlog
schepen der Genueezen te Bastia zijn binnengevallen en
daar deze ellendige kramers te laf zijn zelf den strijd
te aanvaarden en te gierig om hulptroepen te wer
ven, hebben zij hnnne gevangenissen geopendhunne
galeien bemand en eene horde van tweeduizend moord-
gierige misdadigers op ons losgelaten, die onze vreedzame
bevoegdheid, op voordracht van het hoofd der school
tijdelijk voor niet langer dan een maand vrijstelling
te verleenen van schoolbezoek wegens huiselijke om
standigheden en die vrijstelling kan later worden
vernieuwddoch alleen met toestemming van den
arrondissements-schoolopziener. Volgens de toelichting
moet deze laatste bepaling vooral dienen om alle
«noodelooze hardheid" te vermijden, 't Is echter niet
duidelijk of die bevoegdheid van Burgemeester en
Wethouders zich ook uitstrekt ten aanzien van kin
deren boven de negen jaren. Wij willen aannemen
dat dit de bedoeling is; maar in elk geval zouden wij
laten vervallen de bepaling dat voor de vrijstelling
een voordracht wordt gevorderd van het hoofd der
school, zoodat Burgemeester en Wethouders haar niet
kunnen verleenen, indien het hoofd der school daartoe
geen voordracht doet. Zoo toch wordt deze vrijstelling
te veel afhankelijk van het oordeel van den onder
wijzer die zoo streng kan zijndat hij zelden of
nooit tot het doen van een voordracht overgaat. Doet
hij het ten behoeve van den één en weigert hij het
te doen ten behoeve van den anderdan laadt hij
onvermijdelijk den schijn van partijdigheid op zich,
en dit is een kwaad dat vooral vermeden moet worden.
Het verzoek tot vrijstelling zou van de ouders, voogden
of verzorgers kunnen uitgaan, en de onderwijzer zou
er op gehoord kunnen worden. De volstrekte macht
van den arrondissements schoolopziener om in strijd
met het gevoelen van Burgemeester en Wethouders
zijn toestemming voor de vernieuwing der vrijstelling
te weigerenkomt ons daarenboven zeer bedenkelijk
voor. Men stelle zich voordat Burgemeester en
Wethouders vau oordeel zijn dat de huiselijke om
standigheden ook na verloop van een maand van dien
aard zijn gebleven, dat de vrijstelling behoort vernieuwd
te worden maar dat de schoolopziener weigertals
dan het kind van de school wegblijftzullen in ge
meenten waar geen commissie van toezicht bestaat
Burgemeester en Wethouders door denzelfden school
opziener worden uitgenoodigd om de ouders, voogden
of verzorgers voor zich te ontbieden, hen op het
strafbare van het gepleegde feit te wijzen en voor
herhaling daarvan te waarschuwen. Zullen zij dit met
den noodigen klem kunnen doen terwijl naar hunne
overtuiging er alle reden bestond om de vrijstelling
te vernieuwen Bestaat er in de gemeente een
plaatselijke commissie van toezicht, dan zal deze de
ouders moeten vera anen en waarschuwen maar wie
zal zoo iets willen vergen van een commissiedie
vrijwillig, onbezoldigd, geheel uit liefde voor de zaak
deze betrekking waarneemtindien zij meent dat
Burgemeester en Wethouders juist hadden geoordeeld
en de weigering van den schoolopziener niet op goede
gronden berust? Van de toewijding van de leden
dalen doen weergalmen van jammerkreten en moordge-
huil. Al bestaat mijn legertje ook uit dappere manuen,
die met vreugde goed en bloed voor de vrijheid zouden
opofferen het is te zwak om dezen aanvalvan alle
zijden ondernomente weerstaan. Ook beginnen wij
gebrek te krijgen aan krijgsbehoeften de zwaarste zorg
evenwel veroorzaakt mij mijn gebrek aan geld. Alleen
de hoop op uwe hulp, Krachwitz, heeft mij tot nog toe
van eenen laats! en, beslissenden stap weerhouden en
nu is ook deze hoop verijdeld 1"
Niet zonder medelijden beschouwde Krachwitz den kla-
gendeu vorst, maar meer nog dan den persoon des konings
gold dat medelijden het arme vrome volk dat in zijne
vurige vrijheidsliefde, in zijne wilde vertwijfeling, geloof
geslagen had aan de onvervnlbare beloften van eenen
avonturier. Was het op de keper beschouwd niet eene
nieuwe misdaad van dezen onzaligen raensch in het
hart van de onderdrukte Corsikaneueene hoop te
hebben verwekt, die nooit kon worden verwezenlijkt?"
„Gij hebt mij in Algiers gesproken van verbonden
met verscheidene mogendheden", sprak Krachwitz, „gij
hadt toen hoop op de ondersteuning der staten langs
de Middellandsche Zee, op Engeland's hulp
„Bedrogen verwachtingenviel NeuhofF hem op
bitteren toon in de rede. „Beloften deed men mij overal,
doch niemand heeft woord gehouden. Turkije veront
schuldigt zich met zijne gespannen verhouding tot Ferzie,
Spanje wijst op zijne handelsverdragen met Genua.
Engeland denkt aan zijne verplichtingen te hebben vol
daan door mij eenige schepen te zenden; in Marokko
is een nieuw vorstenhuis aan het roer gekomenin
Algiers heerscht het veelkoppig monster der anarchie.
Alleen uit Holland werd ik uog ondersteund door de
handelshuizen BoomNeufville en Trochain maar
ook vandaar heb ik in geene weken eenige tijding ont
vangen, Ik zou reeds lang opnieuw eene reis naar het
vasteland hebben aanvaard, om andere hulpbronnen op
te sporen maar de zonderlinge houding, die Frankrijk
dezer commission of van Burgemeester en Wethouders,
waar geen commissie bestaat, mag voor de bestrijding
van het schoolverzuim veel worden verwacht maar
dan moeten er geen vermaningen en waarschuwingen
van hen gevorderd worden die zij onbillijk vinden.
Zij zouden zich spoedig onttrekken of hun gewichtige
taak als een bloote formaliteit gaan beschouwen.
Wij zouden ineenen vooreerst dat er overal com-
missiën van toezicht benoemd moeten worden, waarvan
de Burgemeester en de Wethouders leden kunnen zijn.
Zelfs in de kleinste gemeenten zal men licht een paar
personen aantreffen, wier belangstelling ia het onder
wijs hen voor deze taak bij uitstek geschikt maakt.
Zal b. v. de dokter al niet aanstonds de aangewezen
man zijn Hij die met den gezondheidstoestand der
gezinnen uit den aard zijner betrekking bekend en
in den regel ook met de huiselijke omstandigheden
vertrouwd is En zouden wij in onzen tijd den moed
geheel moeten opgeven om ook de godsdienstleeraars
en geestelijken voor deze taak van vermaning en
waarschuwing te winnen In de tweede plaats
zouden wij de bevoegdheid om wegens bijzondere
huiselijke omstandigheden vrijstelling van schoolbezoek
te verleenen aan dezelfde commissiën van toezicht
willen toekennen; die naar hare meening geen aanspraak
hadden om voor hunne kinderen vrijstelling van school
bezoek te erlangen die kunnen met gunstig gevolg
door haar vermaand en gewaarschuwd worden maar
die ook alleen.
Volgens het ontwerp nu houdt ieder hoofd van een
school aanteekening van elke afwezigheid der scholieren
en van de redenen der afwezigheid in een register en
zendt daarvan uittreksels aan den arrondissements
schoolopziener, die de strafbare verzuimen voor elke
gemeente op een lijst brengt en daarvan een afschrift
zendt aan Burgemeester en Wethouders of aan de
commissie van toezicht, zoo die bestaat met verzoek
om de ouders te ontbieden, te vermanen en te waar
schuwen. Dit schijnt eenvoudig, maar geeft aanleiding
tot menige vraag. In de eerste plaats wie onderzoekt
de geldigheid van de redenen der afwezigheid P
Wij kunnen het in het ontwerp niet ontdekken. Als
de onderwijzer b. v. in zijn register schrijftafwezig
Pieter Visser wegens ziekteJan Bakker wegens
ernstige ziekte van een bloedverwant, Gerrit Groot
wegens ongunstige weersgesteldheid, is dan daarmee
de zaak uit Deze verzuimen zijn toch volgens het
ontwerp niet strafbaar. Hoe verneemt de onderwijzer
de redenen van verzuim? Zijn de ouders verplicht de
redenen op te geven Het staat niet in het ont
werp; maar men zal antwoorden: dat is niet noodig,
want als zij geen redenen opgeven, schrijft de onder
wijzer in zijn register afwezig zonder kennisgeving,
ofafwezig zonder opgave van redenen. Zoo wordt
tegenover Corsika inneemtverhindert my het eiland
voor langeren tijd te verlaten. Ach, Krachwitz",Neu-
hofl richtte zich levendig op „daar komt het mij in de
gedachte, dat gij mij en mijn volk eenen grooten dienst
bewijzen kunt. Gij weet, dat mevrouw von Beaubuisson,
uwe tante, priores is van het klooster San Agnese.
San Agnese ligt op het westelijkste gedeelte van dit
rijk en staat onder bescherming van Frankrijk. Ik weet
zeker, dat mevrouw von Beaubuisson hare oude lief
hebberij nog niet heeft laten varen en nog steeds in
Frankrijks belang werkzaam is; dat zij, evenals vroeger
met Dubois tegenwoordig met minister Fleury in
nauwe betrekking staat en nanwkeurig op de hoogte is
van de plannen van het hof van Versailles. Terwijl
mevrouw von Beaubuisson mij geen onderhoad zou toe
staan zal het ujonkerniet moeielyk vallen iets
naders te vernemen omtrent Frankrijks plannen. Zoudt
gij mij dezen dienst willen bewijzen De reis naar
San Agnese neemt slechts korten tijd in beslag,
zoodat uwe thuiskomst er slechts weinige dagen door
verschoven wordt."
Krachwitz antwoordde niet dadelijk en dit talmen
scheen Neubofl toe een teeben van ontkenning te zijn,
want in blijkbare opgewondenheid voer hij voort. „Ik
zie wel Krachwitz, gij kunt maar niet vergeten wat
er tnsschen ons voorgevallen ishet stuit u tegen de
borst, mijne belangen te ondersteunen. Vergeet evenwel
niet bid ik u dat ik niet meer baron NeuhofF ben
die eens als uw doodvijand tegen u optrad maar de
koning van Corsika de man op wien een ongelukkig
volk vol hoop het oog gevestigd houdt. Vergeet niet
wat ik u in den hof van Sidi Hussein gezegd heb, wat
ge voor mij doetdaarvoor zegt Corsika n dank."
„Ik heb dat niet vergeten Sire. Hoe diep ook de
kloof isdie ons scheidt wanneer uwe bedoelingen
groot en edel zijnbied ik a met vrengde de be
hulpzame hand. Ik ben bereid naar San Agnese te rei
zen en wacht op uwe verdere bevelen." Wordt vervolgd.