No. 59. Negentigste Jaargang. 1888. ZONDAG 13 MEI. De openingsrede. Aimaliadi's nalatenschap, Prijs der gewone Advertentiën: EERSTE BLAD. Dit nummer bestaat uit twee bladen. FEUILLETON. ALKIAAISUME COURANT. Deze Courant wordt Dinsdag-, DondGrdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele rijk f 1, De 3 nummers f 0,08. Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HEB.M». COS' TEE ZOON. De zitting van de beide Kanjers der Staten-Generaal is ditmaal niet door den Koning in persoon geopend, maar van 's Konings wege door een commissiebe staande uit de nieuwe Ministers, De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft de gebruikelijke, mek groote belangstelling verbeide openingsrede gehouden, dieomdat zij geen troonrede wasovereenkomstig de gewoonte niet door de Kamers is beantwoord. Zij is voor kennisgeving aangenomen en geene interpel latie heeft nadere toelichting uitgelokt liet kenmerkende van deze openingsrede is haar gematigdheid. Vergelijkt men haar met hetgeen bij de verkiezingen is gezegd namens de verbonden par tijen waaruit het nieuwe Ministerie is samengesteld met de leuzen die destijds tegen de liberale partij als den gemeenschappelijken vijand zijn aangeheven dan valt deze kenmerkende eigenschap bijzonder in het oog Van den heer Mackay, die met de samenstelling van het Ministerie is belast geweestwas echter moeilijk iets anders te wachten, en de geheele samen stelling van het Ministerie waarin zelfs de portefeuille van Marine is toevertrouwd aan iemand die tot nog toe onder de liberalen werd gerangschikt, en de lei ding der Buitenlaudsche Zaken is opgedragen aan een zoo onverdacht conservatief als de heer Hartseu moest die verwachting versterken. Van de heftige antirevolutionairen heeft alleen de heer Keuchenius in het nieuwe kabinet zitting genomen. Nog herinneren wij ons levendig, hoe de kiezers door de tegen ons verboudeu machten naar de stembus werden geroepen om zich te ontworstelen aan de liberale tyrannie en voor ons volksleven een nieuw tijdperk te openen van vrijheid en rechtvan verhoogde algemeene welvaart en ver minderden druk. En wat hoocen wij nu door het nieuwe ministerie aankondigen als krachtige regee- riügsmaatregelen om dat nieuwe en schoone tijdperk ie doen aanbreken Als inleidend woord vernemen wij dat het vorig kabinet na het tot staid komen der grondwetsher ziening heeft gemeend zijne taak als geëindigd te moeten beschouwen. Dat de cmkeering en de ver houding van de verschillende partijen in de Tweede Kamer op de. aftreding van het ministerie Heemskerk van invloed is geweest, wordt zelfs niet gezegd. Voorts wordt gewezen op de groote belangstelling door de kiezers, ook door hen die voor de eerste maal tot de stembus werden geroepen, aan den dag gelegd. Op zich 79) „Ik bemerk mijnheer", sprak zij op ijskouden toon „dat wij elkander niet verstaaD. Uwe drogredenen ver mogen niet, mijn rechtvaardig oordeel omtrent dien man te wijzigen, die zich door allerlei listen en kuiperijen van den Corsikaanschen troon heeft weten meester te maken. Onbegrijpelijk is het mij, hoe gij hebt kunnen vergeten op welk eene schurkachtige wijze deze baron von Neu- hoff uw geluk .verstoord en met voeten getreden heeft en bijna zcu ik hieruit afleiden, dat mijne ongelukkige dochter Amélie in dien verschrikkeüjken tijd te Parijs van beide zijden bedrogen werd." Met van toorn schitterende oogen en hoogrood gelaat deed Krachwitz eenen stap achterwaarts. „Wij spraken van de bevrijding der Corsskanen, niet van baron Neuhofi", antwoordde hij opgewonden. „Gij dwaalt opzettelijk van het onderwerp af. Intusscben daar gij nog eens op nieuw de vervlogen gebeurtenis sen aanroert znlt gij mij veroorloven dat ik mij verdedig tegen deze vreeselijke aanklacht. Ik heb niets vergeten, madame; het schijnt mij veeleer toe, dat de herinnering u in den steek laat. Geen jeugdig hart kon Amélie teederder en vuriger beminnen dan ik deed en meer dan hare moeder heeft mij haar verlies getroffen. De jaren lenigden mijne smart en eerst eene tweede op rechte liefde vermocht de wonde te helen welke de eerste geslagen had. In den echt vond ik mijzelven weder en smaakte ik den vrede, dien gij in de eenzaamheid van het klooster gezocht hebt ik twijfel er echter aan of uw geweten u met rust heeft gelaten. Niet ik, madame, heb Amelie bedrogen gij zelf waart de oorzaak van haren vroegen dood. Verblinde ijdelheid en zucht naar roemdingendie gewoonlijk slechts voor mannen zijn Tielf ongetwijfeld een onbetwistbaar verblij dend en daarom vermeldenswaardig feit. Over de middelen, waardoor hier en daar de belangstelling is opgewekt, zwijgt de openingsrede natuurlijk en wij zullen haar voorbeeld volgen. Nu volgt omniddelijfc de belangrijkste, meest ken merkende mededeeiingwaardoor het karakter en de beteekenis van den uitslag der verkiezingen, de kleur van het nieuwe Bewind en de vruchten die de natie van zijn optreden mag verwachten worden aange kondigd. Dit gedeelte van de openingsrede verdient daarom volledig en letterlijk te worden vermeld. Het luidt als volgt: »De uitslag der verkiezingen heeft opnieuw getoond de in den lande levendige begeerte, dat bij de regeling van het volksonderwijs rekening worde gehouden met het Christelijk bewustzijn van het Nederlaudsche Volk. 's Konings Kegeering, het openbaar onderwijs als een voorwerp harer aanhou dende zorg beschouwende, zal trachten, binnen de perken der Grondwet belemmeringen, die tot nog toe der ontwikkeling van het vrije onderwijs in den weg staan, zooveel mogelijk uit den weg te ruimen." W at de eerste zinsnede betreftmag men vragen of ooit bij de regeling va:i het volksonderwijs in Ne derland geen rekening is gehouden met het Christelijk bewustzijn van het nederlaudsche volk Onzes inziens kan dit bezwaarlijk worden beweerd van een school wet, die bepaalt: J°. Het schoolonderwijs wordt onder het aanleeren van gepaste en nuttige kundig heden dienstbaar gemaakt aan de ontwikkeling van de verstandelijke vermogens der kinderen en aan hunne opleiding tot alle Christelijke en maatschappe lijke deugden. Het geven vsn godsdienstonderwijs blijft aan de godsdienstleraren overgelaten en 2°. Bij de regeling der schooltijden wordt door het vrij geven van uitdrukkelijk in de regeling genoemde uien gezorgddat de schoolgaande kinderen van de godsdienstleeraren godsdienstonderwijs kunnen genieten. Onder voorwaarden door Burgemeester en Wethou ders in overleg met den districts-schoolopziener te bepalen, worden de schoollokalen, des noodig verwarmd en verlicht, voor dit godsdienstonderwijs beschikbaar gesteld." Van de gelegenhtid om de leerlingen der openbare scholen op deze wijze godsdienstonderwijs te doen genietenwordt helaas weinig gebruik gemaakt. In 1885 in niet meer dan 298 gemeenten en in 1886 ia 313 gemeenten. Men weet, dat dit opzettelijk ge schiedt, De tegenstanders der openbare school willen haar het christelijk karakter zooveel mogelijk ontne men, om haar in de schatting der bevolking te doen dalen Nu zal de Kegeering trachten oe belemmerin gen, die de ontwikkeling van het bijzonder onderwijs weggelegd, brachten n er toe, de gladde baan der politiek te betreden; en zoo hebt ge uwen tijd gedood in on vruchtbaar ,ief hebberijwerk in plaats van het oog te houden op de opvoeding uwer dochter of te zorgen voor haar geluk. Mijn aanzoek om Amélie's hand hebt gij feitelijk van de band gewezenterwijl gij Nenhoff's brutale hofmakerij begunstigdet, omdat gij door bemid deling van dien schnrk politieke voordeelen dacht te behalen omdat gij met hem tegen mij samenspandet. Ook u was er veel aan gelegen, om mij den ring van bedkerka afhandig te maken, daar deze zoowel voor u als voor de anderen een onmiskenbaar middel was ter bereiking van een zelfzuchtig doel. Ik wss dus niet de bedrieger, mevrouw, ik was de bedrogene 1" Met verbleekte wangen en eenen zenuwaehtigen trek om den emallen mond had mevrouw von Beaubuisson toegeluisterd. Hare sidderende handen omknelden kramp achtig de leuning van haren stoel; het hoofd was haar °P do borst gezonken. Toen Krachwitz zweeg wendde zij zich om en liep de kamer door. Haar kleed ruischte over den vloeren hare lippen murmelden halfverstaanbare woorden alsof zij met zich zeiven sprak. Plotseling staakte zij hare wandeling. „Hens Kas", sprak zij zacht. „Wat is er van uwen dienst, mevrouw F" „Laat toch dat mevrouw varen en spreek mij weder vertrouwelijk toe. Kom hier, Hans, geef mij eenen kus. Ik vergeef u uwe driftige woorden ik had ongelijk. Mijn God, Hans Kaspar, op mijne jaren verkropt men zijn leed niet meer zoo goed als in zijne jeugd dan geeft men uiting aan zijne bitterheid en de harte- wonde geneest niet, integendeel zij bloedt voort. Ga zitten, bid ik u. Wij willen het overige rustig bespreken, zonder elkander te kwetsen. Ziezoo wees nu zoo goed, mij eens te vertellen, wat ik al zoo kan doen in het belang van de corsikaansche zaak." Ietwat van zijn stuk gebracht door den plotselingen omkeer in de houdiDg der zonderlinge damehad Krachwitz weder plaats genomen. Hij was ontevreden in den wi ruimen. B staan zooveel mogelijk uit den weg te n ti en de perken derGrondwet; dat spreekt van zelf Maar welke zijn die belemme ringen Omtrent het aantal onderwijzers is in de wet niets bepaald; in dit opzicht is men reeds volko men vrijmen kan er zoo veel of zoo weinig aan stellen als men verkiest. Ten aanzien van de school lokalen is niets anders bepaald, dan dat geen onderwijs mag worden gegeven in lokalen die als schadelijk voor de gezondheid of van onvoldoende ruimte voor het santa* kinderen zijn afgekeurd. Deze bepaling, waarvan trouwens niet blijkt dat het bijzonder ouderwijs er eeuigen last vau ondervindt, zal men wel niet willen afschaffen; overigens is men ook in dit opzicht geheel vrijmen kan de schoollokalen inrichten zooals men verkiestalle voorschriftendie daaromtrent vroeger bestondenzijn vervallen. Van patentbelasting zijn alle onderwijzers reeds sedert 1869 vrijgestelden eindelijk zijn ook van de grondbelasting vrijgesteld de scholen aan vereenigingen toebehoorende. Welke be lemmeringen er nu nog overblijven, is moeilijk na te gaan. Wat de Kegeering zal voorstellen blijft dan ook nog een geheim Is zij voornemen-, voorstellen te doen tot het toekennen van geldelijke toelagen uit de openbare kassen aan bijzondere scholen Maar dat zou zeker iets meer ziin dan het uit den weg ruimen van belemmeringen. Iets anders zou zijn de verplichting om aan alle openbare scholen een billijk schoolgeld te heffen behoudens vrijstelling voor ouvermogenden en vermindering of gedeeltelijke vrijstelling voor min vermogenden. Nu eenmaal een groot deel der bevolking van de openbare school geen gebruik maakt, kan he° een bezwaar zijndat in sommige gemeenten het schoolgeld ook voor de gegoeden en vermogenden zoo laag is gesteld, dat de bijzondere school er onmo gelijk mee kan concurreeren. Misschien wenscht de Kegeering de ontwikkeling van het bijzonder onderwijs te bevorderen door de verplichting tot'schoolgeldheffirig aan de openbare scholen voor te schrijven van allen die het kunnen betalen. De openingsrede geeft ons geen licht; wij kunnen alleen raden en moeten afwachten; maai de regeling van dit punt zal niet gemakkelijk zijn. Omtrent de "maatschappelijke vraagstukken", waar voor het door de Tweede Kamer begonnen onderzoek reeds da algemeene belangstelling heeft opgewekt, ver klaart de openingsrede alleen dat zij de volle aan dacht eischen en dat reeds nu de gelegenheid is gegeven om maatregelen te beramen ten einde de verbetering van verschillende toestanden te beproeven. Minder kon wel niet gezegd worden. Welke maat regelen wij te wachten hebben blijft in het duister, iver het "openstellen van de gelegenheid tot het optreden van kamers van arbeid op coöperatieven op zichzelven dat hij zich tegenover eene hulpelooze veelbeproefde grijze vronw door zijnen toorn had laten medesleepen, en hij meende het oprecht, toen hij zich op verlegen toon over zijne heftigheid trachtte te veront- schuldigen. „Het ia niet aan u, het is aan mij, schuld te bekennen", sprak mevrouw von Beaubuisson vergoelijkend„doch laten wij er niet meer over spreken, neef, anders dwalen wij weder al van het doel uwer komst. Ik zal mijn best doen, mijne driften te beteugelen, ook wanneer om dec draad van ons gesprek weder op te vatten de zaak waarover gesproken wordt, niet altijd te scheiden is van den persoon, die haar vertegenwoordigt." «Welnu waarde tante ik wil kori zijn alleen deze vraag zult gij mij veroorloven vóór ik aanvang btaat gij in eenige betrekking tot Fieury „Ik heb geene reden dit te ontkennen. Gij beweert weliswaar, dat de politiek alleen een werk voor mannen is, ik vind evenwel, dat zij ook eene vrouw in de een zaamheid voortreffelijk haren tijd kan belpen korten 1" „En is het u bekend welke houding Frankrijk zal aannemen in den op handen zijnden strijd „Voorzeker eene afwachtendeten minste voor- loopig eene afwachtende. Wat op Corsika voorvalt, is voor I fankrijk met zonder gewicht en hebben eens in bampiros*) tijd de koningen Frans en Hendrik en de groote Katharina de Medicis eene levendige belang stelling getoond voor het lot van dit eiland, ditmaal in den nieuw ontbranden strijd zal Frankrijk zeker zijn zwaard in de schaal werpen, wanneer het juiste tijdstip gekomen is." „In de tijden van Sampiero, den vrijheidsheld, voch ten de fransche legers dapper aan de zijde der Corsi- banen. Zal koning Lodewijk de voetstappen van zijne doorluchtige voorvaderen drukken?" Sampiero, een der grootste mannen van zijnen tijd, ver dedigde Corsika van 1547 tot 1567 met heldhaftige dapperheid tegen de Genueezende Spanjaarden en de Duitschers. In het laatstgenoemde jaar werd hij vermoord.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1888 | | pagina 1